 |
| Şu bir parçasıdır: Çin devlet yapısı |
Mevcut liderlik
|
|
İdeoloji
|
Anayasa · Hukuk
|
Yasama
|
Yürütme
|
|
|
|
|
İlgili konular
|
|
Meng Jianzhu (Çince: 孟建柱; pinyin: Mèng Jiànzhù; d. Temmuz 1947), Çinli politikacı ve 2012 tarihinden beri Çin Komünist Partisi Politbürosu üyesi. Günümüzdeki Çin Komünist Partisi Merkez Siyaset ve Hukuk Komisyonu'nun başkanıdır. Meng, kariyerine Şanghay'da bulunan bir tarım kooperatifinde başlamıştır.
Komünist parti, işçi sınıfının önderliğinde üretim araçlarının mülkiyetinin kolektifleştirilmesini hedefleyen ve tüm dünyada herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacı kadar ilkesi doğrultusunda sınıfsız, sınırsız ve sömürüsüz bir dünya kurmayı amaçlayan yasal veya yasa dışı olarak örgütlenen, silahlı kanadı da bulunabilen siyasi parti.
Merkez komitesi, sol siyasal örgütlerin yönetim organıdır.
Çin Komünist Partisi (ÇKP), Çin'in kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2022 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 97 milyona yakın üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır.
Destalinizasyon, Sovyetler Birliği'nde Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in ölümünün ardından yeni genel sekreter seçilen Nikita Kruşçev ile başlayan süreci ifade eden terim. Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin 20. Kongresi, Stalin'in ölümünden 3 yıl sonra 14 Şubat-25 Şubat 1956'da yapıldı ve bu tarihten itibaren Stalin dönemine ait uygulamalar, "kişinin putlaştırılması" olarak değerlendirildi ve destalinizasyon süreci başlatılmış oldu. Stalin'e ait görüşlerin etki ve gücünün çözülmesi, buna bağlı hiyerarşik yapı ve ideolojik hâkimiyetin geriletilmesi girişimi; destalinizasyon olarak ifade edilir.
Çin İç Savaşı, Çin'de Milliyetçi Parti (Kuomintang) ile Komünist Parti arasında yaşanmış bir savaştır. 1927 yılında Kuzey Seferi sonrasında, Çan Kay Şek tarafından yönetilen Çin Milliyetçi Partisi'nin sağ kanadının ÇMP-ÇKP ittifakındaki komünistleri temizlemesi ile başladı. Asıl çatışma 1950 yılında düşmanlığın bitmesi ile sona erdi. Komünistler şu anki Çin'i kontrolleri altına alırlarken, milliyetçilerin elinde ise şu anki Tayvan, Penghu ve birkaç ada kaldı.
Çin-Sovyet Ayrılığı, dönemin iki büyük komünist devleti olan Çin ve Sovyetler Birliği (SSCB) arasında 1960-1989 yılları arasında Marksizm-Leninizm'e dair teorik ve ideolojik tartışmalardan kaynaklanan ciddi bir diplomatik ayrılıktır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in 1953 yılındaki ölümünden sonra Nikita Kruşçev tarafından başlatılan destalinizasyon ve barış içinde bir arada yaşama politikaları sonucunda doktriner ayrılıklar kısmen başlamış, 1969'da zirveye ulaşmış ve farklı yollarla 1980'lerin sonuna kadar sürmüştür.
Büyük Proleter Kültür Devrimi ya da kısaca Kültür Devrimi, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri Mao Zedong'un iktidardaki son 10 yılı içinde (1966-1976) Çin Devrimi'nin ruhunu yeniden canlandırmak için başlattığı hareket.
Avrupa komünizmi ya da Avrokomünizm, 1970'li yıllarda kimi Batı Avrupa ülkelerindeki komünist partilerin izledikleri, politik ve kuramsal yenilenme hareketi. Hareketin arka planını Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) 1956 yılında yaptığı 20. Kongre ve sonrasında gündeme gelen Destalinizasyon süreci ile Doğu Avrupa'daki ayaklanmalar, Çin-Sovyet ayrılığı gibi uluslararası komünist hareketi geniş çaplı etkileyen tarihsel olaylar belirliyordu.
"Çin değerleri ile sosyalizm" Çin'in tarihsel pratiklerinden yola çıkarak uyguladığı sosyalizm metodunun isimlendirilme şeklidir. Bu isimlendirme Deng şiaoping döneminde ortaya çıksa da Deng öncesinde gerçekleşen tecrübeleri de içerisine almaktadır.
Çin Komünist Partisi Merkez Politbürosu veya Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Politika Bürosu 1927'den önce Çin Komünist Partisi'ni yöneten ve sayıları 19 ile 25 arasında değişen kişilerden oluşan bir gruptu. Diğer komünist partilerin tersine politbüronun gücü Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi'nin elinde toplanmıştır. Politbüro üyeleri, Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi tarafından belirlenmektedir ancak 1980'lerden beri Politbüro vekalet verici bir konumdadır.
Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi 1927'den önce Merkez Yürütme Komitesi olarak biliniyordu; Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi tarafından seçilen ve Çin Komünist Partisi içinde en yüksek otoritedir. Merkez Komite yaklaşık olarak 300 kişidir ve Çin Komünist Partisi Politbürosu'nu seçer.
Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Çin Komünist Partisi içinde en yüksek resmi makamdır ve Çin Komünist Partisi Politbürosu'na başkanlık eder.
Çin'ndeki Birleşik Cephe, Çin Komünist Partisi'nin liderliğini yaptığı bir halk cephesidir. Merkez Komitesi'nin Birleşik Cephe Çalışma Birimi tarafından yönetilmektedir ve komünist partinin yanı sıra sekiz siyasi parti ve Bütün Çin Sanayi ve Ticaret Federasyonundan oluşmaktadır. Şimdiki başkanı Du Qinglin'dir.
Kapitalist yolcular, Maoist teoride önceden komünist olmasına rağmen kapitalist burjuva güçlerin baskısına boyun eğmek için belirgin bir eğilim gösteren ve daha sonra kapitalizmi savunan kişi veya grupları ifade eden terim.
Çin Rüyası, Çin siyasetinde 2013 yılından sonra popüler olan, Çin değerleri ile sosyalizmin hedefleri doğrultusunda Çin Komünist Partisi'nin görüşlerini yansıtan terim. Çin siyaseti kapsamında bu ifade gazeteciler, resmi hükûmet yetkilileri, çeşitli aktivistler gibi toplumum çeşitli katmanlarından kişilerce kullanılmaktadır ve "Çin ulusunun hedeflerini" tanımlamaktadır.
Halkın demokratik diktatörlüğü ,, Çin Komünist Partisi lideri Mao Zedong tarafından Çin anayasasına eklenmiş bir ifadedir.
Liu Yunshan, Çin Komünist Partisi'nin üst düzey yöneticilerinden biri ve Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi üyesi. Yunshan, günümüzde birçok önemli bakanlığı yönetmektedir.
Li Yuanchao Çin Halk Cumhuriyeti Başkan Yardımcısı. Ayrıca Çin Komünist Partisi Politbürosu üyesi ve Red Cross Society of China'nın onursal başkanıdır. Bu görevinden önce Çin Komünist Partisi Merkez Komite Sekreteryası üyesiydi ve 2007–2012 yılları arasında Çin Komünist Partisi Organizasyonu Bölümü Başkanlığı görevini yürütmüştür. 2002–2007 yılları arasında Çin Komünist Partisi Jiangsu Sekreterliği görevini üstlenmiştir. Gao Jianjin ile evlenmiştir ve Li Haijin adında bir oğlu vardır.
Çin, fiilen Çin Komünist Partisi'nin tek parti egemenliğine dayalı bir devlettir. Bununla birlikte Çin resmî olarak, doğu Avrupa'daki eski komünist ülkelerdeki halk cephelerine benzer şekilde Birleşik Cephe şeklinde Çin Komünist Partisi (ÇKP) önderliği altında çok partili devlettir.
Çin Halk Cumhuriyeti'nde siyaset, tek bir partinin yönettiği yarı başkanlık sosyalist cumhuriyetin çerçevesinde yer almaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)'nde devlet gücü; Komünist Partisi, Merkezi Halk Hükümeti ve bunun eyalet seviyesinde ve yerel seviyedeki temsili aracılığıyla uygulanır. Çin Komünist Partisi, Çin Halk Cumhuriyeti halkı arasında yer alan iç anlaşmazlıkları yönetmek ve izlemek için Dahili Referans kullanır. Sosyalist devletin yüce liderliğine Batı etkilerinin meydan okumasını önlemek amacıyla Şi-Li Yönetimi, Çin'deki ideolojik alan üzerinde daha sıkı kontroller uygulayan Dokuz Numaralı Belge'yi Çin Komünist Partisi üyeleri arasında dağıttırdı.