İçeriğe atla

Menemenlizade Mehmet Tahir

Menemenlizade Tahir
DoğumMenemenlizade Mehmet Tahir
1863
Adana
Ölüm12 Mart 1903
İstanbul
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı, İstanbul
VatandaşlıkOsmanlı İmparatorluğu
Meslekyazar, şair
ÖdüllerOsmaniye Nişanı (ikinci derece)

Menemenlizade Mehmet Tahir (d. 1863 - ö. 12 Mart 1903),Türk şair ve yazar.

Hakkında

Adana'nın Karaisalı ilçesinde doğdu. Mülkiye Mektebi'ni bitirdi. 1889 yılında Adana, 1890 yılında İzmir ve 1891 yılında Selânik Maârif Müdürlüğü'ne atandı. Edebiyata hocası Recâizâde Mahmut Ekrem sayesinde başladı. Türk edebiyatında Ara Nesil (edebiyat) yazarları arasında yer alır.[1] Edebiyatta romantizmi savunmasına rağmen hayal ve gerçeği birlikte kullanmayı tercih etmiştir. Şiirde hakikatin önemini kabul eden, ancak hayalciliğe önem veren bir şairdi. İkinci dereceden Osmaniye Nişanı kazandı. Tahir, daha çok şair, eleştirmen (edebiyat eserlerine ve akımlarına yönelik eleştiri ve değerlendirmeleri) ve ayrıca eğitimci kimliğiyle bilinmektedir.[2] Recâizâde Mahmut Ekrem, “Takdîr-i Elhan” (Elhan'a Övgü) adlı eserinde, Mehmet Tahir'in Elhan adlı şiir kitabına yaptığı edebi eleştiriler ile hazırlamıştır.[3] Menemenlizade Tahir 1897 yılında gerçekleşen Osmanlı -Yunan savaşını Terâne-i Zafer adlı eserinde işlemiştir:[4]

Bir kahramanki cebhesi manend-i mahitab
Ak saçlarıyla nür saçar sanki her yere
Bir kahraman ki gözleri dehşetle pür-hitab
'Ateş!' demekte sanki nigahıyla askere"
(Menemenlizade Mehmet Tahir, Terâne-i Zafer s.2)"

27 Ocak 1903'te kalp krizinden İstanbul'da öldü.

Eserleri

  • Elhan (1886)
  • Yâd-ı Mâzî (1888)
  • Terâne-i Zafer (1897)
  • Osmanlı Edebiyatı (1899)
  • Mükemmel Coğrafya-yı Osmani (1900)

Kaynakça

  1. ^ Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. "Menemenlizade Tahir". teis.yesevi.edu.tr. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021. 
  2. ^ "MEHMED TÂHİR, Menemenlizâde - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021. 
  3. ^ "Türk edebiyatının karanlık 33 yılı – 3 | Ege Telgraf". www.egetelgraf.com. 12 Temmuz 2020. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021. 
  4. ^ "Menemenlizade Mehmet Tahir`in Kaleminden 1897 Türk". studylibtr.com (İngilizce). 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Fikret</span> Türk şair, öğretmen, yayıncı

Tevfik Fikret, Osmanlı Türkü şair ve öğretmen. Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılma sürecinde Servet-i Fünûn topluluğunun lideri olan Tevfik Fikret, devrimci ve idealist fikirleriyle Mustafa Kemal başta olmak üzere dönemin pek çok aydınını etkiledi. Türk edebiyatının Batılılaşmasında öne çıkan isimlerden birisi oldu. Farsçada "kuş yuvası" anlamına gelen Aşiyan ismini verdiği semt, yaşamının son yıllarını geçirdiği ve eserlerini kaleme aldığı yerdir.

Servet-i Fünûn edebiyatı veya topluluğun kendini anarken kullandığı adıyla Edebiyat-ı Cedîde, II. Abdülhamid döneminde, Servet-i Fünûn adlı derginin çevresinde toplanan sanatçıların Batı etkisinde geliştirdikleri bir edebiyat hareketidir.

Tevhit ya da Tevhid, Türk ve İslam edebiyatında Allah'ı, yaratılış ve kainatın aslı gibi unsurları bir arada yorumlayan manzum –mensur edebî tür.

Türk kültürü kökeni Orta Asya'nın kültürel birikimine dayanan bir kültürdür. Selçuklu döneminden itibaren Doğu Akdeniz ve İslam kültürleri ile etkileşim halinde olup Modern Türkiye'ye kadar gelişti.

<span class="mw-page-title-main">Recaizade Mahmud Ekrem</span> Türk şair ve yazar (1847-1914)

Recaizade Mahmud Ekrem, Türk şair ve yazardır. 19. yüzyıl Osmanlı dönemi Türk edebiyatının önde gelen isimlerindendir.

Ara nesil, Türk Edebiyatı'nda Tanzimat sonrası ikinci kuşak olan, Recaizade Mahmud Ekrem, Muallim Naci ve Abdülhak Hâmid’le Servet-i Fünûn edebiyatı arasında yer alan yazarlara verilen addır. 1884-1896 dönemi için söylenir. Beşir Fuad, Fazlı Necib, Mehmed Celal, Nâbizâde Nâzım, Hasan Fehmi adları ara nesilde anılanlardan birkaçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muallim Naci</span> Türk tanzimat dönemi yazarı ve şairi

Muallim Naci, Türk yazar, şair, öğretmen ve eleştirmen.

Tanzimat edebiyatı, Tanzimat döneminin kültürel ve siyasi hareketlerinin sonucu olarak ortaya çıkmış edebiyat akımı. 3 Kasım 1839'da Mustafa Reşid Paşa tarafından ilan edilen Gülhane Hattı Hümayunu da denilen yenileşme beratının yürürlüğe konmuş olmasından doğmuştur. Bu olay daha sonraları Tanzimat Fermanı olarak adlandırılacak, gerek siyasi alanda gerek edebî ve gerekse toplumsal hayatta batıya yönelmenin resmi bir belgesi sayılacaktır. Şinasi ile Agah Efendi'nin birlikte çıkarmış olduğu Tercüman-ı Ahval bu edebiyatın başlangıcı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhak Şinasi Hisar</span> Türk yazar

Abdülhak Şinasi Hisar, Türk yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Cenap Şahabettin</span> Türk şair, anı yazarı ve hekim (1870 - 1934)

Cenap Şahabeddin, Türk şâir ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Abdülezel Paşa</span>

Abdülezel Paşa, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Mithat Cemal Kuntay</span> Türk yazar, şair ve hukukçu

Mithat Cemal Kuntay, Türk yazar, şair ve hukukçu. Yazdığı vatanseverlik şiirleri onu Türk edebiyatının en tanınmış hamaset şairlerinden birisi yaptı. Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılış dönemini konu edinen, Üç İstanbul (1938) adlı ilk ve tek romanı ile ünlendi. Biyografi yazarlığı yönüyle de tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Pastoral şiir</span>

Pastoral şiir doğa güzelliklerini anlatan şiirlerdir. Kır, çoban hayatını, tabiat güzelliklerini tanıtıp sevdirmek gayesini taşıyan edebî eserlerdir. Doğaya karşı bir sevgi, bir imrenme söz konusudur. Bu kelime için Türk Dil Kurumu çobanlama karşılığı önermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ercüment Ekrem Talû</span> Türk yazar ve gazeteci (1886-1956)

Ercüment Ekrem Talû, Türk gazeteci, yazar ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Samipaşazade Sezai</span> Türk gerçekçi öykücü, romancı, siyasetçi

Sami Paşazade Sezai, Türk gerçekçi öykücü, romancı. Türk edebiyatının ilk gerçekçi romanlarından birisi olma özelliğiyle edebiyat tarihinde büyük önem taşıyan Sergüzeşt adlı romanın yazarıdır. 1892'de yazdığı Küçük Şeyler ile Türk edebiyatında modern öykücülüğün kurucularındandır.

Zemzeme, Recaizade Mahmut Ekrem tarafından yazılmış üç ciltlik şiir serisidir. Recaizade Mahmut Ekrem, Zemzeme adlı eserini yazdıktan sonra eski-yeni çatışmasında yenilikçi tarafı seçmiştir. Zemzeme kitabının ön sözünde belirttiği göz için kafiye değil kulak için kafiye anlayışı Servet-i Fünûn hareketinin öncüsü olarak da görülür. Eski şiir anlayışının takipçisi olarak bilinen Muallim Naci'nin Demdeme adlı eseri, bu esere misilleme olarak yazılmış bir şiirdir. Zemzeme-Demdeme çatışması ve etrafında gelişenler edebiyat çevrelerini uzun süre meşgul etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Maârif-i Umûmiye Nezâreti</span> Osmanlının son dönemlerinde eğitim işlerinden sorumlu bakanlık

Maarif Nazırlığı ya da Maarif Nezareti son dönem Osmanlı Hükümetleri'nde eğitim işlerinden sorumlu olan nazırlıktır.

Ahmed Arif Hikmet Bey Efendi 1846 - 1854 doneminde Osmanlı Şeyhülislamı.

<span class="mw-page-title-main">Aşiyan Müzesi</span>

Aşiyan Müzesi, şair Tevfik Fikret’in 1906-1915 arasında yaşadığı, 1945 yılından bu yana müze olarak hizmet veren evidir.

<i>Servet-i Fünûn</i> 1891-1944 arasında yayımlanan edebi dergi

Servet-i Fünûn, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'de 1891-1944 yılları arasında yayımlanan sanat ve edebiyat dergisidir. Edebiyât-ı Cedîde topluluğunun yayın organı olan dergi Türk basın tarihinin en uzun süreli ve en etkili dergileri arasındadır. Basım tekniği ve içeriğiyle ön plana çıkan dergi, Türk edebiyatına birçok yeni isim kazandırdı ve Edebiyât-ı Cedîde sonrasında Fecr-i Âtî ve Millî Edebiyat hareketi ile Yedi Meşaleciler topluluğunun yayın organı işlevini 25 Mayıs 1944 tarihine kadar sürdürdü.