İçeriğe atla

Menekşe Hattı (1914)

Menekşe Hattı

Menekşe Hattı, Kuzey ve Güney Yemen'i ayırmak için Osmanlı İmparatorluğu ile Birleşik Krallık tarafından Mart 1914'te kabul edilen bir sınır çizgisidir.[1][2] Menekşe Hattı'nın sınırları 1913 İngiliz-Osmanlı Sözleşmesi'nde kararlaştırılan Mavi Hat'tın sona ermesinden başlayarak Osmanlı'nın Yemen Vilayeti ile Birleşik Krallık'ın Aden Protektorası arasındaki sınıra kadar uzanmaktaydı. Menekşe Hattı ile birlikte Mavi Hat, Arap Yarımadası'nı etkin bir şekilde ikiye böldü.

Arap Yarımadasındaki genel siyasi durum ve hat çizgileri

Kaynakça

  1. ^ Richard Schofield (31 Mart 1999), Negotiating the Saudi-Yemeni international boundary, Al-Bab, 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Mart 2020 
  2. ^ Harry Brown (October 1994), The Iraq-Kuwait boundary dispute: historical background and the UN decisions of 1992 and 1993, IBRU Boundary and Security Bulletin, 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 1 Nisan 2020 

Genel

  • Anscombe, Frederick F. The Ottoman Gulf: the creation of Kuwait, Saudi Arabia, and Qatar New York: Columbia University Press, 1997.
  • Kelly, J. B. Eastern Arabian Frontiers New York: Frederick A Praeger, 1964.
  • Kelly, J. B. Sovereignty and Jurisdiction in Eastern Arabia International Affairs (Royal Institute of International Affairs) 34.4 (1958): 16-24.
  • Hurewitz, J. C., ed. The Middle East and North Africa in World Politics: A Documentary Record, 2nd edn. Vol. 1: European Expansion, 1535-1914. New Haven: Yale University Press, 1975, pp. 567–570.
  • Schofield, Richard. Kuwait and Iraq: Historical and Territorial Disputes. London: Chatham House, 1991.
  • Slot, B. J. Mubarak al-Sabah: Founder of Modern Kuwait 1896-1915. Arabian Publishing Ltd, 2005.
  • Tallon, James N. "Allies and Adversaries: Anglo-Ottoman Boundary Negotiation in the Middle East, 1906–1914" in Justin Q. Olmsted Britain in the Islamic World Imperial and Post-Imperial Connections London: Palgrave, 2019, 89-105.
  • Wilkinson, John C. Arabia’s Frontiers: The Story of Britain’s Boundary Drawing in the Desert, London: I.B. Taurus & Co Ltd, 1991, 100-108.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yemen</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Yemen, resmî adıyla Yemen Cumhuriyeti, Orta Doğu'da yer alan bir ülke. Kuzeyinde Suudi Arabistan, kuzeydoğusunda Umman ile komşudur. Batısını Eritre ve Cibuti, güneybatısını Somali çevreler. Yemen; 555.000 km2 yüz ölçümüne sahiptir ve 1.200 km uzunluğunda sahil şeridiyle Arap Yarımadası'nın güney ucunda yer almaktadır. Güneyinde Hint Okyanusu'nun uzantısı Aden Körfezi, kuzeyinde Kızıldeniz, güneybatısında ise bu ikisini ayıran Babülmendep Boğazı bulunmaktadır. Yemen'in Umman Denizi ile Kızıldeniz'de en büyükleri Haniş ve Sokotra olmak üzere 200'e yakın adası bulunmaktadır. En büyük şehri ve başkenti San'a'dır. 2022 yılı itibarıyla Yemen'in nüfusunun yaklaşık 31 milyon olduğu tahmin edilmektedir. Yemen; Arap Birliği, Birleşmiş Milletler, Bağlantısızlar Hareketi ve İslam İşbirliği Teşkilatı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Faysal bin Abdülaziz Âl-i Suud</span> 3. Suudi Arabistan kralı

Faysal bin Abdülaziz Âl-i Suud, Suudi Arabistanlı devlet adamı ve diplomat olup 2 Kasım 1964'ten 1975'teki suikastına kadar Suudi Arabistan kralı olarak görev yapmıştır. Tahta çıkmadan önce 9 Kasım 1953'ten 2 Kasım 1964'e kadar Suudi Arabistan veliaht prensi olarak görev yapmış ve 1964'te kısa bir süre üvey kardeşi Kral Suud'un naipliğini üstlenmiştir. Faysal, modern Suudi Arabistan'ın kurucusu olan Kral Abdülaziz'in üçüncü oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Salim el-Mübarek es-Sabah</span>

Salim el-Mübarek es-Sabah, Es-Sabah Hânedanı'ndan Kuveyt'in dokuzuncu şeyhiydi.

<span class="mw-page-title-main">Gülruh Hatun</span>

Gülruh Hatun, Sultan II. Bayezid’in eşi ve Şehzade Alemşah ile Kamerşah Hatun'un annesi.

<span class="mw-page-title-main">Yemen İç Savaşı</span>

Yemen İç Savaşı, 2015 yılının Mart ayından beri ülkedeki pek çok grup arasında devam eden çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı Arabistanı</span>

Osmanlı Arabistanı, Arap Yarımadası'nın 1517-1918 yılları arasında Osmanlılar tarafından yönetildiği dönemdir. Osmanlı'nın bu bölgedeki kontrol gücü, 4 asır boyunca devlet otoritesinin gücüyle orantılı olarak değişmiştir.

Suudi Arabistan'ın birleşmesi 1902 ve 1932 yılları arasında İbni Suud'un liderliğinde günümüzdeki Suudi Arabistan Krallığının Arap Yarımadasında bulunan çeşitli kabile, emirlik ve krallıklarla birlikte Arap Yarımadasının büyük bir kısmını ele geçirdiği askeri ve politik süreç.

<span class="mw-page-title-main">Yemen Mütevekkilî Krallığı</span> 1918 ve 1970 yılları arasında Arap Yarımadasında var olmuş bir krallık

Yemen Mütevekkilî Krallığı, ilk dönem adıyla Yemen Zeydi Emirliği veya bilindik isimleriyle Yemen Krallığı ve Kuzey Yemen, kısaca ise Yemen ; İmam Yahya önderliğindeki Zeydîlerce Osmanlı İmparatorluğu'nun Yemen'den çekilmesinden sonra 1918 yılında kurulan ve 1970'e dek varlığını sürdürmüş devlet. Orta Doğu'da yer alan Yemen Krallığı 195,000 km2 yüzölçümüne sahipti. Kuzeyinde Suudi Arabistan, güneyinde İngiliz hamiliğinde Güney Yemen yer alıyordu. Krallığın başkenti 1918'den 1948'e kadar günümüzde Yemen'in başkenti olan San'a, 1948'den 1962'ye kadar Taiz, para birimi ise Yemen riyaliydi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Yemen İç Savaşı</span>

Kuzey Yemen İç Savaşı, Kuzey Yemen'de 1962-1970 yılları arasında kraliyet yanlıları ile cumhuriyetçiler arasında meydana gelen bir savaştır. Savaş, 1962 yılında Abdullah es-Sellal liderliğindeki cumhuriyetçi devrimciler tarafından gerçekleştirilen askeri darbe sonucu İmam Muhammed el-Bedir'in tahtından indirilip cumhuriyet ilan edilmesiyle başladı. İmam daha sonra Suudi Arabistan sınırına kaçarak yönetimi tekrar ele geçirmek için kuzeydeki Şii aşiretlerin desteğini alarak karşı saldırı başlatması kısa bir süre sonra iç savaşı tırmandırmıştır.

Jean P. Sasson, Amerikalı yazar. Daha çok Orta Doğu temalı kurgusal olmayan eserler vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İran-Suudi Arabistan vekâlet savaşları</span>

İran-Suudi Arabistan vekâlet savaşları, İran ve Suudi Arabistan arasındaki gerginlikler ile üçüncül ülkelerin sınırları içerisinde devam eden vekâlet savaşları bütünü ve bölgesel nüfuz mücadelesidir. İran ve Suudi Arabistan Suriye, Yemen ve Irak'taki iç savaşlar başta olmak üzere Orta Doğu, Afrika, Orta Asya ve Güney Asya'da kendilerine yakın taraflara destek vermiştir. Bu durum jeopolitik, ekonomi ve mezhep olmak üzere birçok alanda süren bir soğuk savaş olarak tarif edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aden Kolonisi</span> Eskiden Birleşik Krallıka ait olmuş, şu anki Yemen civarina denk gelen koloni

Aden Kolonisi 1937'den 1963'e kadar bir Britanya Kraliyet kolonisi idi. Koloninin yeri, şu anki çağdaş Yemen'in güneyine denk gelmektedir. Koloni, Aden Limanı ve yakın çevresinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hicaz Krallığı</span> Orta Doğuda Hicaz bölgesinde hüküm sürmüş bir devlet

Hicaz Haşimi Krallığı, Orta Doğu'da Hicaz bölgesinde Haşimi Hanedanlığı tarafından yönetilmiş bir devletti. Arap İsyanı esnasında Mekke Şerifi Hüseyin'in Osmanlı ordusunu Arabistan Yarımadası'ndan sürmek için Britanya İmparatorluğu güçleri ile ittifak içinde mücadele etmesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu I. Dünya Savaşı'nda Britanya İmparatorluğu'na yenilerek, bölgeyi tamamen kaybetmiş ve Hicaz millî bağımsızlığını kazanmıştır.

Yemen ablukası, 2015 yılında Suudi Arabistan'ın Yemen'e müdahalesi sırasında havadan, karadan ve denizden başlatılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri de bu ablukaya 2016 yılının Ekim ayında dahil olmuştur. Husiler'in 2017'nin sonlarına doğru Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'ı hedef alan füze saldırıları sonrası daha da ölümcül hâle getirilmiştir. Abluka sonrası Yemen halkı ileri derecede açlık çekmeye başlamıştır. Bunun sonucunda Yemen kıtlığı başlamıştır. Birleşmiş Milletler'de yapılan görüşmelerde bu kıtlık "dünyanın en ölümcül kıtlığı" olarak anılmıştır. Bu abluka sadece kıtlıkla sonuçlanmadı, aynı zamanda abluka sonrası kolera salgını da çıktı ve Dünya Sağlık Örgütü, Yemen'de koleraya yakalanan insanların sayısının 500.000'i bulduğunu açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Yemen ilişkileri</span>

Türkiye-Yemen ilişkileri, Türkiye ile Yemen arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kanada-Suudi Arabistan ilişkileri</span>

Kanada-Suudi ilişkileri, Kanada ile Suudi Arabistan Krallığı arasındaki ilişkilerdir. Bu ikisi, Suudi Arabistan'ın Orta Doğu'daki en büyük ikinci ticaret ortağı olan Suudi Arabistan ile güçlü ekonomik bağları paylaşıyor, Şubat 2014'te Suudi Arabistan'ın 15 milyar dolar değerinde Kanada silahı satın almasıyla güçlenen bir ilişki. Ağustos 2018'e kadar, Kanada'da devlet burslu 16.000'den fazla Suudi öğrenci vardı.

Osmanlı Cihat Beyannamesi, Kasım 1914'te I. Dünya Savaşı sırasında yayımlandı. İlk olarak 11 Kasım’da hazırlandı ve 14 Kasım'da büyük bir kalabalığın önünde okundu.

<span class="mw-page-title-main">Cidde Antlaşması (2000)</span>

Cidde Antlaşması (2000), Suudi Arabistan ile Yemen arasında, Suudilerin 1934 yılındaki sınır iddialarına kadar uzanan bir sınır anlaşmazlığı çözüme kavuşturmuş bir antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Abdülaziz bin Mitab el-Reşid</span>

Abdülaziz bin Mitab el-Reşid, bilinen adıyla İbn Reşid, 1897'den 1906'ya kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun Arabistan'daki vasalı konumundaki Cebel Şammar Emiri.

Cerrab Savaşı, 24 Ocak 1915'te İngiliz destekli Suud Hanedanı ile Osmanlı destekli Reşidîler arasında gerçekleşen bir vekalet savaşıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.