İçeriğe atla

Mendilimde Kan Sesleri

Mendilimde Kan Sesleri 
Edip Cansever
İlk basımSonrası Kalır
ÜlkeTürkiye
Özgün diliTürkçe
Konu(lar)Hayattan bunalan, umutsuz ve karamsar bireyin şiiri
ÖlçüSerbest

Mendilimde Kan Sesleri şair Edip Cansever'in “Sonrası Kalır” (1974) kitabında yer alan bir şiirdir.

Şairin şiir anlayışını en iyi şekilde yansıtan ve en çok sevilen şiirlerinden biridir.[1] Memleketin içinde bulunduğu durum karşısında hüzünlenen ve bu hüznünü toplumdan bir insanla -Ahmet Abi'yle- paylaşan şehirli bir bireyin ağzından yazılmıştır. Şairin bireyi değil toplumu ele aldığı bir şiirdir.

Ahmet Abi, güzelim, bir mendil niye kanar

Diş değil, tırnak değil, bir mendil niye kanar
Mendilimde kan sesleri.

Mendilimde Kan Sesleri'nden bir parça

Şiir beş birimden oluşur. Dramatik bir şiirdir. Birinci bölümde anlatıcı Ahmet Abi'ye seslenir, hem ondan hem çocuklardan geç kaldığı şeyler için özür diler. Ahmet Abi'ye seslense de aslında kendisi ile konuşmakta olan anlatıcı, ikinci birimde yaşanan olaylar karşısında bir şey yapamamanın verdiği üzüntüyü duyar. “İnsan yaşadığı yere benzer” diyen anlatıcı, sonraki mısralarda “İnsan neye benzer?” sorusunu sorar ve cevaplar verir. Ahmet Abi'nin de Türkiye'nin coğrafyası gibi mutsuz ve hüzünlü olduğuna dikkat çeker. Üçüncü birimde Türk halkının hikâyesinden Ahmet Abi'nin hikâyesine geçilir. Anlatıcı, Ahmet Abi'nin geçmişteki hali ile şimdiki halini kıyaslar. Eskiden dediği zaman diliminde Ahmet Abi ile yaptıklarını anlatır. Dördüncü birimde Ahmet Abi'ye umutlu olmasını öğütler ve memleketi tasvir etmeye devam eder. Beşinci ve son birim anlatıcının hüznünü ve mutsuzluğunu ifade eden mısralardan oluşur.[1]

Şiirde simgesel bir anlatım vardır. Ahmet Abi bütün bir Türk toplumunu; çocuklar ülkeyi kurtarma idealini gerçekleştirecek Türk çocukları, Ahmet Abi'nin sevgilisi olduğu hayal edilen kadın ise o çocukları yetiştirecek kadınları simgeler.[1] Şair, istasyonları ve pazarları anlatarak memleketteki karışıklık ve huzursuzluğu ifade eder.

Sade ve açık bir dille yazılmıştır; bu özelliği ile şairin diğer şiirlerinden ayrılır. Konuşma diliyle yazılmış olduğu ve baştan sonra bir monolog olduğu için tekrarlara sık başvurulur. Hüzün duygusu yaratan kelimelerin birkaç kez tekrar edilerek ahenk sağlar. Anlatıcı kimi zaman cevabını beklemeksizin Ahmet Abi'ye sorular sorar.

Şair, bu şiiri şiirde adı geçen Ahmet Abi'ye ithaf etmiştir. Ahmet Abi, Cansever'in İstanbul'da tanıştığı, TKP üyesi eski bir işçi olan Ahmet Gayretli'dir.[2][3]

Kaynakça

  1. ^ a b c Yılmaz, Sibel. "Edip Cansever!in "Mendilimde Kan Sesleri" Şiiri Üzerine Bir İnceleme" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2016. 
  2. ^ "İnsan Yaşadığı Yere Benzer". 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2016. 
  3. ^ Şafak, Halim. "Mendilimde Kan Sesleri'nin Ahmet Ağbi'sini kaybettik!". 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Şiir, sözcüklerin düz anlamlarına ek olmak üzere ya da bunların yerine başka anlamlar oluşturmak için dilin ses estetiği veya ses sembolizmi ve ölçü gibi estetik ve ritmik özelliklerini kullanan bir edebiyat türüdür. Müellif İsmail Durmuş İslam ansiklopedisinde “mübalağa sanatı”nın şiirin temel karakteristiği olduğu üzerinde durmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yahya Kemal Beyatlı</span> Türk yazar ve siyasetçi

Yahya Kemal Beyatlı, doğum adıyla Ahmed Agâh, Türk şair, mütefekkir, yazar, siyasetçi ve diplomattır.

İkinci Yeni, Türk şiirinde 1950'li yıllarda ortaya çıkmış bir şiir hareketidir.

<span class="mw-page-title-main">Edip Cansever</span> Türk şair

Edip Cansever, tam adıyla Ömer Edip Cansever,, Türk şairdir. Tam adı Ömer Edip Cansever olsa da, Ömer adını ilk şiirleri ve ilk şiir kitabı dışında hiç kullanmadı.

<span class="mw-page-title-main">Gazel</span> divan edebiyatının aşktan bahseden temel şiir biçimi

Gazel, Türkçe Divan edebiyatının en yaygın nazım şeklidir. Gazel sözcüğü sözlük tarifi ile "kadınlarla sevgi üzerine konuşmak, söyleşmek" anlamına gelir.

Divan edebiyatı, Türk kültürüne has süslü ve sanatlı bir edebiyat türüdür. Bu edebiyata genellikle "divan edebiyatı" adı uygun görülmekte olup bunun en büyük nedenlerinden birisinin şairlerin manzumelerinin toplandığı kitaplara "divan" denilmesi olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan, divan edebiyatı gibi tabirlerin modern araştırmacılar tarafından geliştirildiğini ve halk-tekke-divan edebiyatları arasındaki ayrımların bazen oldukça muğlak olduğu ve bu edebiyatlar arasında ciddi etkileşimlerin de bulunduğu vurgulanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Telli</span>

Ahmet Telli, Türk şair ve yazar.

Ahmet Oktay asıl adı ile Ahmet Aktay Börtecene Türk şair, yazar, gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">T. S. Eliot</span> İngiliz şair (1888 – 1965)

Thomas Stearns Eliot , Amerikan asıllı İngiliz şair, denemeci ve oyun yazarı. 20. yüzyılın en büyük şairlerinden biri ve İngiliz modernist şiirinin merkezi figürlerinden biri olarak kabul edilir. Kullandığı dil, yazı stili ve mısra yapısı ile İngiliz şiirini yeniden canlandırdı. Ayrıca, uzun süredir devam eden kültürel inançları sıklıkla yeniden değerlendiren eleştirel denemeleriyle de tanınmaktadır.

Tekerleme, genellikle ölçülü ve kafiyeli, basmakalıp sözdür. Masal, hikâye, bilmece, halk tiyatrosu gibi bazı edebi türler içinde ve çocuk oyunlarında tekerlemelere rastlanır.

Tasavvuf, kelime anlamıyla "sufi olmak, sufiye yolunu izlemek" demektir. Tasavvuf ehline mutasavvıf ya da sufi denir. Tasavvuf edebiyatı ise tasavvufla uğraşan kişilerin ortaya koyduğu ürünleri kapsayan edebiyat türüdür. Halk edebiyatının "tasavvufi halk edebiyatı" türü 12. yüzyılda Ahmed Yesevi ile başladı. Konusu Allah'a ulaşmanın yolları, ahlak ve nefsin terbiyesidir. Anadolu’nun bu alandaki ilk ve en ünlü şairi Yunus Emre’dir.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Veli Kanık</span> Türk şair (1914–1950)

Orhan Veli Kanık, daha çok Orhan Veli olarak tanınan Türk şairdir. Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte yenilikçi Garip akımının kurucusu olan Kanık, Türk şiirindeki eski yapıyı temelinden değiştirmeyi amaçlayarak sokaktaki adamın söyleyişini şiir diline taşıdı. Şair otuz altı yıllık yaşamına şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, makale ve çeviri alanında birçok eser sığdırdı.

Ali Yüce, Yayladağı Hatay doğumlu Türk şair ve araştırmacı yazar.

<span class="mw-page-title-main">Türk edebiyatı</span> Türkçe yazılmış edebî eserler

Türk edebiyatı, Türk yazını veya Türk literatürü; Türkçe olarak üretilmiş sözlü ve yazılı metinlerdir.

Veysel Çolak, Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat eleştirmeni, düşünür.

Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde eğitim amacıyla Avrupa'ya, özellikle Fransa'ya giden gençler oradaki edebiyatta gördükleri yenilikleri ülkeye dönüşlerinde Türk edebiyatında uygulamaya başlamışlardır. Bu şekilde belli dönemler halinde günümüze kadar süren yeni bir edebiyat başlamıştır. Bu dönemlerden biri de Cumhuriyet dönemi edebiyatıdır.

1998 yılında Kitap-lık dergisinin Türkiye'nin kuruluşunun 75. yıldönümü sebebiyle edebiyat dünyasında yaptığı bir anket sonucu şekillenen liste. Listede Cumhuriyet'in kuruluşundan 75. yılına kadar öne çıkan 75 yazılı eser belirlenerek bir Türk Edebiyatı Kanonu oluşturulmaya çalışılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nizâmî-i Gencevî</span> Fars edebiyatında hamse türünün kurucusu şair

Nizâmî-i Gencevî, Fars edebiyatında hamse türünün kurucusu şair.

Murat Devrim Dirlikyapan, Türk şair, yazar, akademisyen.

Kazak Abdal, Romanya Türklerindendir. 17. yüzyılda yaşadığı sanılan bir Alevi-Bektaşi Türk halk ozanıdır.