Menaşe (Yehuda)
| Menaşe (Menaşe ben Hezekiya) | |
|---|---|
 Michelangelo'nun betimlemesinde Menaşe sağdakidir. | |
| Yehuda Kralı | |
| Hüküm süresi | Hezekiya ile: MÖ 697 - MÖ 687 Tek başına: MÖ 687- MÖ 643 |
| Önce gelen | Hezekiya |
| Sonra gelen | Amon |
| Doğum | ~MÖ 709 Kudüs |
| Ölüm | ~MÖ 643 Kudüs |
| Defin | Uzza bahçesi |
| Hanedan | Davud Hanedanlığı |
| Babası | Hezekiya |
| Annesi | Hefsivah |
| Dini | Yahudi |
 |
Antik İsrail |
Menaşe (İbranice: מְנַשֶּׁה; Yunanca: Μανασσης; Latince: Manasses) Yehuda Krallığı'nın kralıydı. Hezekiya'nın tek oğlu olup annesi Hefsivah'dı. 12 yaşında kral olan Menaşe 55 yıl boyunca hükümdarlık yaptı.[1][2] Edwin Thiele, MÖ 697/696'dan MÖ 687/686'ya kadar babasıyla birlikte ve MÖ 643/642'ye kadar tek başına iktidarlık yaptığını belirtirken[3] William F. Albright, Menaşe'nin iktidarlık döneminin MÖ 687 ile MÖ 642 yılları arası olduğunu belirtmektedir.
Menaşe, İsrail Krallığıyla, Asurluların MÖ 720'de ülkeyi yıkıp halkı sürmesi nedeniyle, direkt deneyimi olmayan ilk kraldı. Pagan inancını geri getirip babası Hezekiya'nın dini reformlarını geri aldığından birçok dini metin onu kınamıştır.[4][5]
Yodfat'lı Haruz'un kızı Meşullemet ile evlendi ve Amon isimli bir ardılı ve oğlu oldu.
55 yılla (bunun ilk 10 yılı babasıyla birlikte) en uzun dönem Yehuda krallığı yapan hükümdar oldu ve MÖ 643'te ölüp, atalarının yattığı yer olan Kudüs'ün aksine, "kendi evinin bahçesi" olan Uzza bahçesine gömüldü.[6][7]
Asurlularla ilişkisi
Menaşe'nin hüküdarlığı başlayınca Asurluların kralı Sanherib'di ve MÖ 681'e kadar krallık yaptı. Asur kayıtlarında, Menaşe'nin, kendi ve oğlu Esarhaddon'un döneminde kendi tebasına bağlı sadık biri olarak gösterilmiştir.[8] Asur kayıtları, Menaşe'nin diğer 22 kralla birlikte, Esarhaddon'un inşaat projelerine hammadde gönderdiğini aktarır. Esarhaddon MÖ 669'da ölünce yerine oğlu Asurbanipal geçti ve bu dönemin Asur kayıtlarında Menaşe'nin Mısır'a karşı seferlerde Asurbanipal'a yardım ettiği yazılıdır.[8]
Tarihler kitabına göre[9] olası bir sadakatsizlik nedeniyle Menaşe zincirlere bağlanıp Asur kralının önüne çıkarıldığı yazılıdır. Aynı kitapta kendisine kötü davranılmadığı ve tahtına geri gönderildiği aktarılmıştır. Ne var ki, bu olay ne Krallar kitabında ne de Asur kayıtlarında yer almaktadır.[8]
Dini politikaları
Menaşe, babası Hezekiya'nın reformlarını geri çekti, Tapınak'ta politeist ibadeti geri getirdi ve bu nedenle Krallar kitabında kınandı.[10] Pagan tanrılar için altar inşa etti.[11] İktidarlığının, babasının iktidarlığına bir tepki olduğu düşünülür ve Krallar kitabında, babasının reformalarını takip edenlerin öldürülmüş olabileceği imasında bulunulur.[12]
Tarihler kitabına göre,[13] Menaşe, isimsiz bir Asur kralı tarafından Babil'e götürülmüştür (kimilerince bu isimsiz kral Esarhaddon'dur). Esir alınmış krallara genelde acımasızca davranılırdı. Yüzüne halkalar takılıp çekilerek fatihin önüne getirildi.[14]
Menaşe'nin tutsaklığının ciddiyeti tövbe etmesine neden oldu. Tanah'ta, Menaşe'nin tekrar tahta geçtiği,[9] putperestliği bırakıp putları kaldırdığı[15] ve İsrail'in geleneksel ibadetine geri dönüldüğü[16] yazılıdır.
Kaynakça
- ^ "2 Krallar 21:1". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 33:1". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ Edwin Thiele, The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings, (1st ed.; New York: Macmillan, 1951; 2d ed.; Grand Rapids: Eerdmans, 1965; 3rd ed.; Grand Rapids: Zondervan/Kregel, 1983). ISBN 0-8254-3825-X, 9780825438257, 217.
- ^ "2 Krallar 21:2-16". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 33:2-19". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 17-18". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 33:20". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ a b c "A History of Israel, John Bright, p. 311, (1980)". 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ a b "2 Tarihler 33:11-13". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 21". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 33:1-10". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 21:16". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 33:11". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ "2 Krallar 19:28". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 33:15". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ "2 Tarihler 33:16". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
