İçeriğe atla

Memtimin Hoşur

Memtimin Hoşur (Uygurca:مەمتىمىن ھوشۇر), günümüzdeki Uygur Edebiyatı'nda önemli bir mertebe kazanmış yazarlardan birisi.[]1996 yılında yayınlanan Qum Basqan Sheher (قۇم باسقان شەھەر)(Türkçe adı: Çöl Altındaki Şehir) romanı ile halkın beğenini toplayan yazar, aynı zamanda Çin Yazarlar Cemiyeti'nin de bir üyesidir.

Hayatı

Yazar, 1944'te Doğu Türkistan(Sincan Uygur Özerk Bölgesi)nin Gulca şehrinde doğmuştur. Orta okul ve liseyi Gulca'da tamamladıktan sonra, Urumçi'deki Sincan Üniversitesi, Edebiyat Fakültesini kazanıp, üniversite eğitimine başlar. Üniversiteden mezun olduktan sonra, 1966 ile 1976 yılları arasında Çin'de gerçekleşen Kültürel Devirim'in etkisinden dolayı, edebiyat dışı mesleklerde çalışır. Daha sonra, dergilerde çalışarak kendi mesleğine tekrar döner.

Yazarlık hayatı

Memtimin Hoşur, 1979 ve 1995 yılları sırasında, Gulca'da yayınlanan İli Deryası(İli Nehri)dergisinin editörlüğünü, daha sonra baş editörlüğünü yapmıştır. Yazar, aynı zamanda İli Yazarlar Derneğinin profesyonel yazarlığını, daha sonra başkanlığını yapmıştır.

Kariyerinde hızlı ivme kazanan yazar, yükselerek, 1995 ila 2006 yılları arasında, Sincan Yazarlar Derneğinin başkanlığı görevini yapmıştır.

Yazarın ilk eseri, "Elma" adlı hikâyesi, 1965 yılında "Sincan Gazetesi"nde yayınlanmıştır. 1978 yılından bu yana kadar, yazarın 120'den fazla eseri, roman, öykü ve diğer tür eserleri, yurt içi ve dışındaki çeşitli yayınlarda yayınlanmıştır. Onun yegane romanı, "Qum Basqan Sheher"(Çöl Altındaki Şehir)de yayınlanmıştır. Aynı zamanda, birçok öyküleri Çinceye çevrilmiştir. Kısa roman koleksiyonu, "Sawaqdashlar"(Sınıf Arkadaşlar)ı Özbek dilinde, öykü koleksiyonu, "Ayhan" Kazak dilinde, Özbekistan,Kazakistan ve Kırgızistan'larda yayınlanmıştır.

Yayımlanan eserleri

  • "Ney Awazi (نەي ئاۋازى)"- Ney Sesi - Shinjang Xelq Neshiriyati - 新疆人民出版社/(Sincan Halk Yayınları)
  • "Kona - yéngi Ishlar (كونا - يېڭى ئىشلار)"- Eski - Yeni İşler - Milletler Neshiriyati - 民族出版社（北京）/(Millet Yayınları - Pekin)
  • "Salam, Hésam Aka (سالام، ھېسام ئاكا)"- Selam, Hésam Abi - Shinjang Yash-Ösmürler Neshiriyati - 新疆青少年出版社(Sincan Gençler Yayınları)
  • "Bu Chüsh Emes (بۇ چۈش ئەمەس)"- Bu Düş Değil - Shinjang Xelq Neshiriyati - 新疆人民出版社/(Sincan Halk Yayınları)
  • "Nuzugum (نۇزۇگۇم)" (Moğolca) - Shinjang Xelq Neshiriyati - 新疆人民出版社/(Sincan Halk Yayınları)
  • "Ölükke Xet (ئۆلۈككە خەت)"- Ölüye Mektub - Kashigher Uyghur Neshiriyati - 喀什噶尔维吾尔出版社/(Kaşgar Uygur Yayınları)
  • "On Ikki Muqamning Ili Wariyanti (ئون ئىككى مۇقامنىڭ ئىلى ۋارىيانتى)"-On İki Makam'ın İli Versiyonu - Shinjang Xelq Neshiriyati - 新疆人民出版社/(Sincan Halk Yayınları)
  • "Ayxan (ئايخان)"- Ayhan (Kazakça) - Shinjang Xelq Neshiriyati - 新疆人民出版社/(Sincan Halk Yayınları)

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Özbekler</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Özbekler, Batı Türkistan'da Harezm'den Fergana'ya kadar uzanan bölgede yaşayan ve Orta Asya'daki en kalabalık Türk halkıdır. Özbeklerle ilgili tarihî kaynaklarda "Türk" ve "Sart" şeklinde adlandırıldıkları da görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sincan Uygur Özerk Bölgesi</span> Çin Halk Cumhuriyetinde özerk bölge

Sincan veya Şincan Uygur Özerk Bölgesi, Türkiye Türkçesinde yazılmış resmi Çin devlet kaynaklarında Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi veya sadece Xinjiang olarak geçer, Çin'in kuzeybatısında bulunan bir özerk bölge. Güneyde Tibet Özerk Bölgesi, güney doğuda Çinghay ve Gansu eyaletleri, doğuda Moğolistan, kuzeyde Rusya, kuzeybatıda Kazakistan ve batıda Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan kontrolündeki Keşmir bölgesiyle komşudur. 1.664.897,17 km² yüzölçümü ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin en geniş idari bölgesidir. Başkenti Urumçi, resmî dilleri Uygurca ve Standart Çincedir.

<span class="mw-page-title-main">Murat Gülsoy</span> Türk yazar, akademisyen

Murat Gülsoy, Türk yazar, akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Uygurlar</span> Doğu Türkistanda yaşayan Türk soylu halk ve bu halktan olan kimse

Uygurlar veya Uygur Türkleri, Orta ile Doğu Asya'dan kaynaklanan ve kültürel olarak bu bölgelerle bağlı bir Türk azınlık etnik grubudur. Uygurlar Çin'in resmî olarak tanıdığı 55 etnik azınlıktan biridir. Çin'in kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Uygurların memleketi olarak tanınır. Bununla birlikte, Çin Hükûmeti, Uygurları yalnızca çok kültürlü bir ulusa ait olan bölgesel bir azınlık olarak tanır ve Uygurların yerli bir halk olduğu yönündeki kavramı reddetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hotan (şehir)</span> Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Çinde bir şehir

Hotan (şehir), Çin'e bağlı Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin güney batısında İpek Yolu'nun Taklamakan güney güzergâhı üzerinde yer alan tarihi bir vaha şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Urumçi</span> Sincan Uygur Özerk Bölgesinin başkenti

Urumçi ya da Ürümçi, Çin'in kuzeybatısında yer alan, Doğu Türkistan adıyla da bilinen Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin başkentidir. 2,5 milyon nüfuslu bir şehir olup 10.989 km²lik bir alan kaplar. Mançu İmparatorluğu 1884 yılında, Doğu Türkistan istilasını gerçekleştirdiğinde şehre Çince 迪化 (Dihua) adını vermişlerdi. 1955 yılında, daha öncelerden eyalet statüsündeki Doğu Türkistan'ın, Sincan Uygur Özerk Bölgesi olması ile birlikte, başkentin adı da tekrar Urumçi olmuştur. Çin'in batıya açılan en önemli güzergâhlarındandır. Demiryolu taşımacılığında önemli bir geçittir.

<span class="mw-page-title-main">İç Moğolistan</span> Çinin kuzeydoğusunda özerk bölge

İç Moğolistan ya da resmî adıyla İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk bölge. Ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda bulunur. Kuzeyde Moğolistan, doğuda Heilongjiang, Jilin ve Liaoning, güneyde Hebei, Şansi ve Şensi yönetim bölgeleri ile Ningxia özerk bölgesi, batıda da Gansu yönetim bölgesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 1.183.000 km², yönetim merkezi Huhhot'tur. Nüfus; 24.049.155 (2020).

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan Cumhuriyeti</span> Çin istilası altındaki Türk devleti

Doğu Türkistan Cumhuriyeti, bugünkü Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzey kesminde Gulca 'da 12 Kasım 1944'te Sovyetler Birliği siyasi müdahalesi ve Kızıl Ordu'nun askerî desteğiyle kurulan, 20 Ekim 1949'da Çin Komünist Partisi'ne itaat eden ve Aralık 1949'de Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun bölgeye konuşlandırılmasıyla Çin'e ilhak edilen cumhuriyet.

<span class="mw-page-title-main">Guangşi Zhuang Özerk Bölgesi</span> Çinin güneyinde özerk bölge

Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi Çin'in güneyinde özerk bölge (zìzhìqū). Batıda Yunnan, kuzeyde Guizhou, kuzeydoğuda Hunan, güneydoğuda Guangdong eyaletleri ile Vietnam ve Tonkin Körfeziyle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Gulca</span>

Gulca ya da Çince ismiyle Yining, Sincan Uygur Özerk Bölgesi içinde İli Kazak Özerk İlinde Çin Halk Cumhuriyeti'nde bir şehirdir. Gulca İli Kazak Özerk İli'nin başkenti, İli Nehri'nin sağ kıyısında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">İli (il)</span>

İli Kazak Özerk İli, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzey ve kuzeydoğusunda, Özerk bir ildir. İsmini İli Nehrinden almıştır. Gulca (Yining) başşehridir.

<span class="mw-page-title-main">Altay (il)</span>

Altay İli, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzeyinde, İli Kazak Özerk İli toprakları içinde bir ildir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan</span> Orta Asyada tarihî bir bölge

Doğu Türkistan veya Uyguristan, bağlam ve kullanıma bağlı olarak birden çok anlamı olan bir terimdir. Doğu Türkistan, Orta Asya'nın orta bölümünde yer alan Büyük Türkistan'ın doğu kesimidir. "Doğu Türkistan" kavramının coğrafî kapsamı, farklı zamanlarda ve farklı belgelerde hep farklılık göstermiştir; kimi kaynaklara göre Tarım Havzası bölgesini – yani günümüz Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin güney ve batı kesimlerini – kimi kaynaklara göre Xinjiang'ın tümünü kapsar.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Ahmed</span>

İbrahim Ahmed ya da İbrahîm Ehmed, Kürt yazar ve çevirmen.

Abdurehim Tileshüp Ötkür, Uygur modern edebiyatındaki önemli isimlerden biri, yazar ve şairdir.

Faruk Duman Türk öykü ve roman yazarı.

Çin Kazakları, Çin'de gündelik kullanımda "Hāsākè zú" terimi kullanılır, Çin Halk Cumhuriyeti Devleti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. 2010 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre, tüm Çin anakarası çapında 1,46 milyonu aşan etnik Kazak vardır. Çin Kazakları ağırlıklı olarak Kuzeybatı Çin'de yaşar ve Çin'in en büyük 17. etnik grubunu teşkil ederler. Çin Kazaklarının yüzde 90'ından fazlası Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşar, ancak Kansu Eyaleti'nde de Kazak yerleşimleri vardır. Tarihî olarak Çinghay Eyaleti'nde de Kazak yerleşimleri vardı, fakat Haziran 1984'te burada yaşayan Kazakların büyük çoğunluğu Sincan'a geri taşındı.

Neslihan Önderoğlu, Türk yazar.

19 Mayıs 1989 olayı olarak da bilinen 1989 Ürümçi olayları Mayıs ayında Çin Halk Cumhuriyeti'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesi başkenti Ürümçi şehrinde gerçekleşti. 19 Mayıs 1989'da Müslüman protestocuların yürüyüşü olarak başlayan olaylar sonunda Halk Meydanı'ndaki Sincan ÇKP ofis kulesine yönelik şiddetli saldırılara dönüştü.

<span class="mw-page-title-main">Barın</span>

Barın, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin Kızılsu Kırgız Özerk İli'ne bağlı Akto ilçesinde bulunan bir beldedir. Belde, Taklamakan Çölü'nün batı kenarında Pamir Dağları'nın eteklerinde yer almaktadır. Yüzölçümü 1.087 km² olan beldenin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 38.706'dır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.