İçeriğe atla

Memorial (kuruluş)

Memorial
Мемориал
Kuruluş28 Ocak 1989
Kapanış28 Aralık 2021
TürSivil toplum kuruluşu
Amaçİnsan hakları
Konum
Resmî sitehttps://www.memo.ru

Memorial (RusçaМемориал), Rusya merkezli bir insan hakları örgütüdür. Örgüt, 28 Ocak 1989 tarihinde Sovyetler Birliği döneminde kurulmuş olup Rusya'nın en eski insan hakları örgütlerinden biridir.[1] Merkezi bir kuruluştan ziyade bir hareket olan Memorial, Rusya'da 50'den fazla kuruluşu ve Ukrayna, Almanya, İtalya, Belçika ve Fransa dahil olmak üzere diğer ülkelerde 11 kuruluşu kapsamaktadır.[2] Bağlı grupların odak noktaları bölgeden bölgeye farklılık gösterse de, insan hakları, geçmişi belgeleme, gençleri eğitme ve siyasi baskı kurbanlarını anma günleri konusunda benzer endişeleri paylaşmaktadırlar.[3]

Memorial, Özellikle Stalin dönemde Sovyetler Birliği'nde işlenen insanlığa karşı suçların kayıt altına alınmasını amaçlayan Memorial International ile özellikle modern Rusya'daki ve çevresindeki çatışma bölgelerindeki insan haklarının korunmasına odaklanan Memorial İnsan Hakları Merkezi olmak üzere iki ayrı tüzel kişilikten oluşmaktadır.[4]

Kapatılması

Rus yabancı ajan yasasının Temmuz 2012'de kabul edilmesinden sonra Memorial, artan bir hükûmet baskısı altına girdi. 21 Temmuz 2014'te Memorial İnsan Hakları Merkezi, Adalet Bakanlığı tarafından "yabancı ajan" ilan edildi. Daha Sonra Kasım 2015'te Sankt-Peterburg Memorial'daki Araştırma ve Bilgi Merkezi'ne ve 4 Ekim 2016'da Memorial International'ın kendisine de uzatıldı.

28 Aralık 2021'de Rusya Yüksek Mahkemesi, Memorial International'ın yabancı ajan yasasını ihlal ettiği gerekçesiyle kapatılmasına karar verdi.[5] Memorial İnsan Hakları Merkezi'nin 29 Aralık 2021'de Moskova Şehir Mahkemesi tarafından kapatılmasına karar verildi ve devlet savcıları tarafından yabancı ajan yasasını ihlal etmek ve terörizm ve aşırılığı desteklemekle suçlandı. Aynı gün, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Rusya'ya Memorial'ın davanın sonuçlanmasına kadar zorla kapatılmasını durdurması talimatını veren bir geçici tedbir uyguladı.[6]

Kaynakça

  1. ^ Osborn, Andrew; Antonov, Mikhail (29 Aralık 2021). "Russia shuts Memorial Human Rights Centre in 'one-two punch'". Reuters. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  2. ^ "Memorial - Structure and organisations". memo.ru. 30 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  3. ^ International Memorial website 12 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., www.memo.ru, 11 Mart 2022 tarihinde erişilmiştir.
  4. ^ Chernova, Anna; Guy, Jack. "Russian court shuts down Memorial Human Rights Center, day after sister group ordered closed". CNN. 2 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  5. ^ Nechepurenko, Ivan (28 Aralık 2021). "Russian Court Orders Prominent Human Rights Group to Shut". The New York Times. 14 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  6. ^ Friedman, Ingrid Burke (30 Aralık 2021). "As Russia shutters respected NGOs, European Court of Human Rights intervenes". Jurist. 6 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Putin</span> 2. Rusya devlet başkanı (1999–2008, 2012–görevde)

Vladimir Vladimiroviç Putin, Rusya Federasyonu'nun günümüzdeki devlet başkanı olan Rus politikacı ve eski istihbarat görevlisidir. Putin, 1999-2000 yılları arasında başbakanlık, 2000-2008 yılları arasında başkanlık, 2008-2012 yılları arasında tekrar başbakanlık görevini üstlenmiştir. Başbakanlığı döneminde, iktidar partisi Birleşik Rusya'nın genel başkanlığı görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Af Örgütü</span> insan hakları üzerine çalışmalar yürüten bir sivil toplum örgütü

Uluslararası Af Örgütü, dünya çapında 10 milyondan fazla üyesi ve destekçisi olan insan hakları üzerine çalışmalar yürüten bir sivil toplum örgütüdür. Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi ve diğer uluslararası standartlarca belirlenmiş her türlü insan haklarını savunma ve teşvik etmeyi amaç edinmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi</span> İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ile kurulan, Avrupa Konseyine bağlı, Strazburgda bulunan uluslararası mahkeme

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) veya İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM), uluslararası bir teşkilat olan Avrupa Konseyi'ne bağlı olarak 1959 yılında kurulmuş uluslararası bir mahkemedir. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve ek protokolleriyle güvence altına alınmış olan temel hakların çiğnenmesi durumunda bireylerin, toplulukların, tüzel kişilerin ve diğer devletlerin, belirli usul ve kurallar dahilinde başvurabileceği bir yargı merciidir. 46 Avrupa Konseyi üyesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin yargı yetkisini tanımaktadır. Mahkeme, Fransa'nın Strazburg şehrinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Katliamı</span>

Bakü Katliamı veya Bakü Pogromu, Ocak 1990'da Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti Bakü'de Azeriler tarafından işlenen ve esasen Ermeni sakinleri hedef alan pogrom.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nde insan hakları</span> İnsan hakları

ABD'de insan hakları, ABD Anayasası ve anayasada yapılan değişikliklerle korunur.

Suudi Arabistan'da insan hakları, Suudi kraliyet ailesinin egemenliği altında İslam dini hukukuna dayalı olması amaçlanan haklardır. Suudi Arabistan hükûmeti ve Suudi hukuk sistemi, dini ve siyasi azınlıklara, eşcinsellere, mürtedlere ve kadınlara yönelik muamelelerinden ötürü eleştirilmektedir. Suudi Arabistan Krallığı, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'ne göre Ekim 1997'de Birleşmiş Milletler İşkenceye Karşı Sözleşmesini onayladı. Suudi Arabistan'da insan hakları Suudi Arabistan Temel Kanununun 26. maddesinde belirtilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde insan hakları</span>

Sovyetler Birliği, Komünist Parti üyelerinin devlet kurumları ile diğer örgütlerdeki tüm kilit pozisyonları elinde bulundurduğu sosyalist federasyondu. Medeni ve siyasi haklar büyük bir ölçüde sınırlandırılmış ve nüfusun tamamı devlet ideolojisi ile politikalarını desteklemek için seferber edilmişti. Özgür sendikalar, özel şirketler, resmî olarak izin verilmemiş kiliseler ya da muhalefet siyasi partiler gibi bağımsız siyasi eylemler kabul edilmemekteydi. Devletin Marksizm-Leninizm ideolojisine olan bağlılığı Sovyet vatandaşlarının özel mülkiyet haklarını sınırlandırmaktaydı. 1960'larda Sovyet insan hakları eylemcilerinin belirttiği üzere 1936 Anayasasının resmî hükümleri ile doğrudan tezat oluşturmaktaydı. 1970'lerin sonuna kadar yürürlükte olan bu anayasa toplanma ve dernek kurma özgürlüğü gibi çeşitli hakları garanti altına almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Rusya ilişkileri</span>

Çin ile Rusya arasındaki diplomatik ilişkiler, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından ve 1991'de Rusya Federasyonu'nun kurulmasından sonra oldukça düzelmiş hale gelmiştir. Amerikalı uluslararası ilişkiler araştırmacısı Joseph Nye şu argümanı ileri sürmektedir:

Sovyetler Birliği'nin çökmesiyle birlikte, fiili ABD-Çin ittifakı sona erdi ve bir Çin-Rusya yakınlaşması başladı. 1992'de iki ülke bir "yapıcı ortaklık" peşinde olduklarını ilan ettiler; 1996'ta "stratejik ortaklık"a doğru ilerlediler; 2001'de ise bir "dostluk ve işbirliği" antlaşması imzaladılar.
<span class="mw-page-title-main">İnsan Hakları İzleme Örgütü</span> ABD Kökenli bir sivil toplum kuruluşu

İnsan Hakları İzleme Örgütü, ABD kökenli bir sivil toplum kuruluşudur. Merkezi New York şehrinde yer alan insan hakları üzerine araştırma ve savunuculuğunu yapan bu örgütün Amsterdam, Beyrut, Berlin, Brüksel, Chicago, Cenevre, Johannesburg, Londra, Los Angeles, Moskova, Nairobi, Paris, San Francisco, Sidney, Tokyo, Toronto, Washington, DC ve Zürih şehirlerinde de ofisleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İntikam Aliyev</span>

İntikam Aliyev, Azeri avukat ve insan hakları savunucusu.

Öcalan Davası; Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı 1984'ten beri isyan eden ve Avrupa Birliği, NATO, ABD ile Türkiye gibi çeşitli devlet ve kuruluşlar tarafından bir terör örgütü olarak kabul edilen yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt PKK'nın kurucu Abdullah Öcalan'ın, "silahlı terör örgütü kurmak ve yönetmek" suçuyla Ankara 2 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından idama mahkûm edilmesiyle sonuçlanan yargı sürecidir.

Uluslararası insan hakları hukuku, insan haklarını sosyal, bölgesel ve yerel düzeylerde geliştirmek için tasarlanmış uluslararası hukuk bütünüdür. Bir uluslararası hukuk biçimi olarak, uluslararası insan hakları hukuku, öncelikle egemen devletler arasında, üzerinde anlaşmaya varan taraflar arasında bağlayıcı yasal etkiye sahip olmayı amaçlayan antlaşmalardan oluşur; ve geleneksel uluslararası hukuk kapsamındadır. Diğer uluslararası insan hakları belgeleri, yasal olarak bağlayıcı olmamakla birlikte, uluslararası insan hakları hukukunun uygulanmasına, anlaşılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunur ve bir siyasi yükümlülük kaynağı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'da Uluslararası Ceza Mahkemesi soruşturması</span> Uluslararası Suç Mahkemesi tarafından devam eden soruşturma

Ukrayna'da Uluslararası Ceza Mahkemesi soruşturması veya Ukrayna'daki Durum, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından 21 Kasım 2013'ten bu yana, Onur Devrimi, Rusya-Ukrayna Savaşı, 2014'te Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhakı, Donbas'taki savaş ve 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında "açık bir şekilde" işlenmiş olabilecek savaş suçları ve insanlığa karşı suçlara ilişkin devam eden bir soruşturmadır. Tam soruşturma 2 Mart 2022'de yargı yetkisini aldı.

Rusya'da insan hakları, uluslararası kuruluşlar ve bağımsız yerel medya kuruluşları tarafından rutin olarak eleştirildi. En sık atıfta bulunulan ihlallerden bazıları şunlardır: Gözaltında ölümler, güvenlik güçleri ve gardiyanlar tarafından yaygın ve sistematik işkence kullanımı, taciz ritüelleri, Rus Ordusu'nda yaygın çocuk hakları ihlalleri, etnik azınlıklara karşı şiddet ve ayrımcılık, ve gazetecilerin öldürülmesi.

Yolsuzluk, Rusya'da ekonomi, iş, kamu yönetimi, kolluk kuvvetleri, sağlık hizmetleri ve eğitim de dahil olmak üzere yaşamın çeşitli yönlerini etkileyen önemli bir sorun olarak algılanıyor. Yolsuzluk olgusu, kamu yönetiminin tarihsel modelinde güçlü bir şekilde yerleşiktir ve ülkedeki hukukun üstünlüğünün genel zayıflığına atfedilir. Rusya, Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün 2021 Yolsuzluk Algısı Endeksi'nde en düşük puan alan Avrupa ülkesi oldu; 180 ülke arasında 136. sırada.

2022 Nobel Barış Ödülü, insan haklarını ve sivil özgürlüğü savunan bir kişi ve iki kuruluşa ortaklaşa verildi. Alıcılar Belaruslu aktivist Ales Bialiatski, Rus insan hakları örgütü Memorial ve Ukraynalı insan hakları örgütü Sivil Özgürlükler Merkezi dir. Norveç Nobel Komitesi tarafından verilen alıntılar şunlardı: "Barış ödülünü, kendi ülkelerinde sivil toplumu temsil eden kişiler kazanmıştır. Onlar, yıllar boyunca, eleştiri gücünü yücelttiler ve temel vatandaşlık haklarını korudular. Onlar, savaş suçlarını, insan hakları ihlallerini ve gücün kötüye kullanımını belgelemek için sıra dışı bir çaba gösterdiler. Onlar, birlikte, sivil toplumun barış ve demokrasi için önemini göstermektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Şubat 2022 Harkiv misket bombalaması</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı İstilası sırasında bir olay

28 Şubat 2022'de, Rusya Silahlı Kuvvetleri tarafından düzenlenen bir dizi roket saldırısı, 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin bir parçası olan Harkiv muharebesi sırasında 9 sivili öldürdü ve 37 sivili yaraladı. Rus Ordusu saldırıda misket bombası kullandı. İnsan Hakları İzleme Örgütü bu saldırıları olası bir savaş suçu olarak nitelendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Yolsuzlukla Mücadele Vakfı</span>

Yolsuzlukla Mücadele Vakfı, Rusya merkezli bir yolsuzlukla mücadele örgütüdür. Örgüt, 9 Eylül 2011 tarihinde Aleksey Navalni tarafından kurulmuş olup üst düzey Rus hükûmet yetkilileri tarafından yürütülen yolsuzluk iddialarını araştırmasıyla tanınmaktadır. Örgüt özel bağışlarla finanse edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde savaş suçları</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı işgali sırasında işlenen savaş suçları

2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlangıcından bu yana, Rus yetkililer ve silahlı kuvvetler, sivil hedeflere yönelik kasıtlı saldırılar, sivilleri katletme, kadınlara ve çocuklara işkence ve tecavüz ve yoğun nüfuslu bölgelerde ayrım gözetmeyen saldırılar şeklinde çok sayıda savaş suçu işledi.

Ukrayna'daki Bağımsız Uluslararası Araştırma Komisyonu, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi tarafından 4 Mart 2022'de, Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgalinde insan hakları ve uluslararası insancıl hukuk ihlallerini araştırmak üzere kurulmuş bir Birleşmiş Milletler soruşturma komisyonudur. Komisyon, raporlarını 18 Ekim 2022 ve 16 Mart 2023 tarihlerinde teslim etti.