Memmed Said Ordubadi
| Memmed Said Ordubadi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 24 Mart 1872 Ordubad, Nahçıvan (şehir), Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 1 Mayıs 1950 (78 yaşında) Bakü, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti |
| Milliyet | Azerbaycan Türkü |
Memmed Said Ordubadi (d. 24 Mart 1872, Ordubad, Nahçıvan (şehir) – ö. 1 Mayıs 1950, Bakü, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti), Azerbaycan yazar, şair, oyun yazarı ve gazeteciydi.
Ordubadi, kariyerine bir şair olarak başladı. Makaleleri ve şiirleri, Azerbaycan dilinde birçok mezada yayımlandı. Sattar Han'ın İran Devrimi sırasında Ordubadi Müslüman Sosyal Demokrat Partiye (Hummet) katıldı. Daha sonra 1905-07 yılları arasında Ermeni-Tatar katliamı hakkında Kanlı Yıllar yayınladı. 1918'de Komünist Partiye katıldı ve makaleleri Hummet organizasyonunun resmi gazetesinde yayınlandı. XI Kızıl Ordu ile birlikte Dağıstan'a giderek orada Kırmızı Dağıstan dergisi yayınladı. Azerbaycan'ın Sovyetleşmesinden sonra Bakü'ye geri döndü.[1]
Bugün Ordubadi, Sovyet döneminde Azerbaycan'ın en önemli entelektüellerinden biri olarak anılıyor. Ülkenin en üst düzey yasama organı olan Azerbaycan SSR Yüksek Sovyetinin iki kez milletvekili olarak görev yaptı.
Hayatı
İlk başta dini okulda, medrese eğitim gördü ve daha sonra Mahammad Sidgi'nin laik okul "Əxtər" (Yıldız) okudu. Mahammad Sidgi, 20. yüzyılın başında Rus Azerbaycan'ında ve Kafkasya'nın geri kalanında aydınlanma faaliyeti nedeniyle entelektüel bir tanınmıştı.
Mammed Said, erken yaşlarında babasını kaybetti ve bir tekstil fabrikasında çalışmak zorunda kaldı. 1890'larda yazı yazmaya başladı. İlk yazısı 1903'te Tiflis'te (sonra Tiflis'te) "Şarj-Rus" gazetesinde yayınlandı. İlk yayınlarında Ordubadi cehalet, gerilik ve dini fanatizmi eleştirdi. 1906'da Tiflis'te şiir kitabı "Qəflət" (cahiliye) ve 1907'de "Vətən væ hürriyyåt" (Anavatan ve Özgürlük) yayınlamıştır. "Molla Nasraddin", "Irshad", "Sada" ve diğerleri de dahil olmak üzere birçok Azerbaycan yayınları için yazdı.[2]
Ordubadi çeşitli siyasi, sosyal ve eğitim konularını kapsıyordu. Rus egemenliği altında Azerbaycan toplumunun aydınlanmasının gerekliliğini sıkıca savunuyordu. 1911'de Ordubadi, 1905-1906'da Ermeni-Tatar katliamlarının ilk elden hesaplarının koleksiyonunu "Qanlı sənələr" (Kanlı yıllar) kitabını yayınladı. 1910'larda Ordubadi birkaç oyun, öykü ve roman yayınladı. 1915'te Rus yetkililer onu tutuklayıp Çaritsyn'e sürgüne gönderildi. 1918'de Komünist Partiye girdi ve Bolşevik Azerbaycan'ın fethinden sonra Mayıs 1920'de Bakü'ye döndü.[3]
Ordubadi "Əxbar", "Yeni Yol", "Molla Nasraddin" in baş editörü oldu. Ordubadi "Əxbar", "Yeni Yol", "Molla Nasraddin" in baş editörü oldu.
Sovyet döneminde Ordubadi kapsamlı romanlar, hiciv öyküleri, oyunlar, librettolar (operalara "Koroğlu", "Nərgiz", "Nizami") yazdı. Ünlü eserleri arasında "Dumanlı Təbriz" (Sadık Tabriz) (1933-1948) ve "Qılınc və qələm" (Kılıç ve Kalem) (1946-1948) yer alır. Şairler ve yazarlar - Nizami Ganjavi, Fuzûlî, Molla Panah Vagif, Mirza Alakbar Sabir ve Azerbaycan'ın diğer edebi figürleri hakkında romanlar yazdı.
Ödülleri
- Lenin Nişanı
- Onur Rozeti Nişanı
- Halk Kardeşliği Nişanı
- SSCB Devlet Ödülü
Kitapları
M. S. Ordubadi. "Qılınc və qələm" romanı. I hissə 15 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
M. S. Ordubadi. "Qılınc və qələm" romanı. II hissə 15 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017.
