İçeriğe atla

Meleki Hatun

Meleki Hatun (veya Meleki Kalfa), Kösem Sultan ve Turhan Hatice Sultan döneminde bir dönemler harem hazinedarlığı yapmış baş hizmetlidir. Meleki, başlangıçta Kösem Sultan'ın hizmetinde bulunan sultanın en gözde cariyelerinden birisiydi.[1] Kösem'in şehzadeleri ve Turhan Sultan'ın oğlu IV. Mehmet'in dadılığını üstlendi.[2] Bu dönem içerisinde şehzadenin annesi Turhan Sultan ile yakınlaşmaya başladı. Kösem Sultan'ın IV. Mehmet'i öldürüp yerine II. Süleyman'ı tahta çıkartmak için Helvacıbaşı Üveys Paşa'dan istediği zehirli şerbet ile yapılacak olan suikast planını Turhan Sultan'a iletti.[3][4] Suikast planının ifşa olması sebebiyle padişah koruma altına alındı ve Kösem Sultan'ın idamı için fetva çıkartıldı. 2 Eylül 1651 tarihinde sarayda yapılan baskın neticesinde Kösem Sultan boğularak idam edildi.

Meleki bu tarihten itibaren Turhan Sultan'ın en sadık ve gözde cariyelerinden birisi oldu ve sarayda hizmet vermeye devam etti. Ardından azat edildi ve eski bir Enderun üyesi olan Şaban Halife ile evlendirildi.[1] Evlenip saray dışında yaşamaya başlasa bile saray ile bağlantısını kopartmadı. Şaban Halife ile birlikte saraya dilekçe veren insanların için aracı olarak hizmet etmeye başladı. Meleki kadınların dilekçeleriyle ilgilenirken, Şaban Ağa erkeklerin dilekçeleri ile ilgileniyordu. Çiftin saray ile bağlantılarını suistimal ederek nüfuz sahibi olması halk tarafından tepki topladı.1656 tarihinde İstanbul'da başlayan Vaka-i Vakvakiye olarak bilinen ayaklanma sonucunda Meleki Hatun ve kocası öldürüldü.[5]

Popüler kültürdeki yeri

Kaynakça

  1. ^ a b Anne Walthall (2008). Servants of the Dynasty: Palace Women in World History (İngilizce). s. 90-91. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024. 
  2. ^ "Tarihî Romanlarımızda Üç Haseki Sultan(Hurrem Sultan, Safiye Sultan, Kösem Sultan)". ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ. 2006. 20 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2024. 
  3. ^ Erhan Afyoncu, Ahmet Önal, Uğur Demir (2010). Osmanlı İmparatorluğu'nda askeri isyanlar ve darbeler. Yeditepe Yayınevi. s. 121. 
  4. ^ Uyar, Demet Dimitra. "Kösem Sultanın öldürülmesi". 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2024. 
  5. ^ Lucienne Thys-Senocak (2017). Ottoman Women Builders The Architectural Patronage of Hadice Turhan Sultan (İngilizce). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">III. Osman</span> 25. Osmanlı padişahı (1754–1757)

III. Osman, 25. Osmanlı padişahı ve 104. İslam halifesidir. II. Mustafa'nın oğlu ve I. Mahmud'un kardeşidir. Annesi Şehsuvar Sultan'dır. Hükümdarlık dönemi 1754-1757 yılları arasıdır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Mehmed</span> 19. Osmanlı padişahı (1648–1687)

IV. Mehmed veya Avcı Mehmed, 19. Osmanlı padişahı ve 98. İslam halifesidir. Sultan İbrahim'in Hatice Turhan Sultan'dan olan oğludur. Babasının tahttan indirilmesinin ardından 1648'de 6 yaşında tahta çıkan en genç padişah oldu. Ava düşkünlüğünden dolayı "avcı" lakabıyla anılmıştır. 39 yıllık saltanatıyla Kanuni Sultan Süleyman'dan sonra en uzun süre hükümdarlık yapan Osmanlı padişahıdır. Saltanatında Batı'da en geniş sınırlara ulaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim (Osmanlı padişahı)</span> 18. Osmanlı padişahı (1640–1648)

Sultan İbrahim, 18. Osmanlı padişahı ve 97. İslam halifesidir. İbrahim, 8 Şubat 1640'ta ağabeyi IV. Murad'ın ölümü üzerine 25 yaşında ve 18. padişah olarak Osmanlı tahtına çıktı. Şehzadeliğinde çok sıkı bir saray hayatı yaşamış, erkek kardeşleri IV. Murad tarafından öldürtülmüş olduğundan korku içinde büyümüştü.

<span class="mw-page-title-main">Köprülü Mehmed Paşa</span> 89. Osmanlı sadrazamı

Köprülü Mehmed Paşa, IV. Mehmed Dönemi'nde 1656-1661 yılları arasında Osmanlı Devleti'nin sadrazamlığını yapmış bir bürokrattır. Osmanlı İmparatorluğu'nun Duraklama Devri'nde devleti idare etmiş, görev süresi boyunca yaşanan politik ve toplumsal karışıklıkların etkisini azaltmış ve Osmanlı İmparatorluğu'nun eski itibarını kazanmasında rol oynamıştır. Amasya'ya bağlı Köprü (Vezirköprü) kasabasından Ayşe Hanım'la evlenip bir süre orada yaşadığı için Köprülü olarak tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kösem Sultan</span> Osmanlı İmparatorluğunun Saltanat Naibi Sultan I.Ahmedin nikâhlı eşi, IV. Murad ve I. İbrahimin validesi ve torununun (IV. Mehmed) saltanatını gören tek Valide Sultandır

Mahpeyker Kösem Sultan, Osmanlı İmparatorluğu tarihinin en güçlü kadın figürlerinden birisi, Sultan I. Ahmed'in nikâhlı eşi ve IV. Murad ve İbrahim'in annesidir. Osmanlı tarihinin en güçlü ve etkili kadınlarından biri ve aynı zamanda sonradan Kadınlar Saltanatı olarak adlandırılan dönemin merkezi bir figürü oldu. Naip olarak, Osmanlı İmparatorluğu'nu yaklaşık 20 yıl boyunca etkin bir şekilde yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Hatice Turhan Sultan</span> Sultan İbrahimin Hasekisi IV.Mehmedin validesi. Kadınlar saltanatı dönemini kapatan sultan

Hatice Turhan Sultan, Osmanlı padişahı Sultan İbrahim'in eşi ve IV. Mehmet'in annesidir. 5 yıl kadar bir süre saltanat naibesi sıfatıyla Osmanlı Devleti'ni yönetmiş ikinci valide sultandır. Osmanlı Tarihinin en uzun valide sultanlık yapan ve kadınlar saltanatının sonunu getiren Ukrayna kökenli sultandır.

Siyavuş Paşa, IV. Mehmed saltanatında 21 Ağustos 1651 - 27 Eylül 1651 ve 5 Mart 1656 - 26 Nisan 1656 tarihleri arasında iki kez toplam iki ay yirmi dokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. 1641 - 1642 döneminde Kaptan-ı Derya'lık da yapmıştır.

Boşnak Derviş Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 21 Haziran 1606-9 Aralık 1606 tarihleri arasında beş ay on sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Valide sultan, Osmanlı padişahlarının saltanatları sırasında hayatta olan annelerine verilen ünvandı.

<span class="mw-page-title-main">Emetullah Râbia Gülnûş Sultan</span> IV. Mehmedin tek hasekisi iki oğlunun döneminde Valide Sultanlık yaptı. Haseki Sultan ünvanını kullanan son kadındır.

Emetullah Râbia Gülnûş Sultan, Osmanlı İmparatorluğu'nun Valide Sultan'ı, İki ayrı padişahın annesi ve Sultan IV. Mehmed'in tek hasekisi. Osmanlı İmparatorluğunda Haseki Sultan unvanını kullanan son kadın sultan.

Sofu Mehmet Paşa veya Mevlevi Mehmed Paşa, Osmanlı Padişahı I. İbrahim'in saltanatının son döneminde ve IV. Mehmed saltanatında 7 Ağustos 1648-21 Mayıs 1649 tarihleri arasında dokuz ay on beş gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı. 18 Ağustos 1648'de İstanbul'da liderliğini yaptığı isyanda Sultan İbrahim'in boğdurulması emrini vermiştir.

Deli İbrahim, Turan Oflazoğlu’nun kaleme aldığı üç perdelik tarihi tiyatro oyundur. Yazarın, İktidar Üçlemesi başlığı altında yayımladığı 3 oyundan ikincisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kadınlar saltanatı</span>

Kadınlar saltanatı, Osmanlı İmparatorluğu'nda haseki sultanların veya valide sultanların veya hanım sultanların devlet yönetimine müdahale etmeleri, zaman zaman bizzat devleti yönettikleri döneme verilmiş olan bir addır. Kanuni Sultan Süleyman, döneminde başlamış olup 1656 yılında Köprülü Mehmet Paşa'nın sadrazam oluşuna kadar devam etmiştir.

Ayşe Sultan, Osmanlı İmparatoru Sultan IV. Murat Han'ın eşi.

<i>Muhteşem Yüzyıl Kösem</i> Türk televizyon dizisi

Muhteşem Yüzyıl: Kösem, Tims Productions tarafından yapılan, ilk sezonu Star TV'de ikinci sezonu ise FOX'ta yayımlanan, ilk bölümü 12 Kasım 2015'te ekrana gelen tarihî-kurgu türündeki Türk televizyon dizisi. Dizi, 2011-2014 yılları arasında yayımlanan Muhteşem Yüzyıl dizisinin devamı niteliğinde çekilmiştir. Dizinin konusu ise I. Ahmed'in nikâhlı eşi, IV. Murad'ın ve Padişah İbrahim'in validesi, IV. Mehmed'in büyük validesi olan Kösem Sultan etrafında kurgulanmıştır. Dizi yayın hayatına başlamadan 50'den fazla ülkeye satılmıştır. 2 sezondan oluşan dizi 60. bölümü ile final yaparak sona erdi.

Ayşe Sultan, I.Ahmet'in ve Kösem Sultan'ın kızıdır. I. Mustafa'nın yeğenı, Genç Osman'ın üvey kardeşi, IV. Murad ile İbrahim'in ablası ve Avcı Mehmed'in halasıdır.

Fatma Sultan I. Ahmed ile Kösem Sultan'ın kızı.

Atike Sultan ya da Burnaz Atike Sultan Osmanlı padişahı I. Ahmed'in kızı; IV. Murad, I. İbrahim ve Şehzade Kasım'ın kız kardeşidir.

Muhteşem Yüzyıl Kösem karakterleri listesi, Tims Productions yapımı olan dizide yer alan karakterlere ilişkin bir listedir. Dizide gerçek karakterlerin yanı sıra kurgulanan veya hayatı tam olarak bilinmeyen karakterler de vardır. Bu karakterlerin de hayatı kurgulanmaktadır.