Melek Delilbaşı
Melek Delilbaşı | |
|---|---|
| Doğum | 12 Temmuz 1947 İstanbul, Türkiye |
| Ölüm | 27 Eylül 2022 (75 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Yenidoğan Mezarlığı |
| Vatandaşlık |  Türkiye |
| Mezun olduğu okul(lar) | Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Bizans tarihi |
Melek Delilbaşı (d. 12 Temmuz 1947, İstanbul[1] ö. 27 Eylül 2022, İstanbul), Bizans tarihçisidir.
Türk Sultanlarına ait ahitnameler ve mektuplar ile, erken dönem Osmanlı ve geç dönem Bizans tarihi hakkında bilgiler içeren en eski Osmanlı tahrir defterleri üzerine çalışmaları vardır. 1995-2001 yıllarında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi dekanı olarak görev yapmıştır.
Yaşamı
1947’de İstanbul’da doğdu. Lise öğrenimini Çamlıca Lisesi'nde,[2] yükseköğrenimini Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinin Orta Çağ Tarihi bölümünde tamamladı.[3] 1968 yılında mezun olduktan sonra akademik yaşamına aynı kürsüde asistan olarak başladı ve doktora eğitimi aldı; “J. Anagnostis, Sultan II. Murad Dönemine Ait Bir Bizans Kaynağı” başlıklı tezi ile ilgili araştırmalarını 1970-1972 yılları arasında Selanik Üniversitesi’nde gerçekleştirdi. 1973 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nden doktora derecesini aldı.
| “ | "Bir imparatorluğun bir başka imparatorluğun halefi olması –bu durumda Bizans İmparatorluğu'nun çöküşü ve Osmanlı İmparatorluğu tarafından ikame edilmesi– eğer tek taraflı incelenirse, doğru incelenmesi mümkün olmayan bir olgudur. Tarihçi, o dönemde yaşayan insanların siyasi gelişmeleri, ekonomik ve demografik değişmeleri nasıl değerlendirdiğini incelemelidir. Bu araştırma, bir tarihçi yazılı tanıklıkları, yani incelediği dönemin insanlarının –Bizanslılar ve Osmanlılar– bize bıraktıkları kaynakları analiz ettiği takdirde mümkün olabilir. Melek Delilbaşı, bütün bu kaynaklara nüfuz etmek için büyük uğraş vermiştir." | ” |
| — Elizabeth Zachariadou | ||
Doçentlik tezi çalışmaları için İngiltere'de British Museum ve King’s College London’da araştırma ve incelemelerde bulundu.[4] Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nde 1980 yılında doçent, 1988 yılında profesör ünvanını aldı. Tarih Bölümü Başkanlığı (1989-1994) ve Çağdaş Yunan Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Başkanlığı (1990-2005) yaptı. 1995-2001 yıllarında Fakülte dekanı olarak görev yaptı.[5] Ayrıca ODTÜ'de "Bizans-Osmanlı Tarihi" dersleri verdi.
1982–1997 yılları arasında aralıklarla üç kere Washington’daki, Dumbarton Oaks'da (Harvard Bizantoloji Enstitüsü) burslu olarak çalışmalar yürüttü.[2] 1982 yılında Dumbortan Oaks’da Nikolaos Oikonomides’in verdiği Grekçe Paleografya seminerine katılması kariyerinde dönüm noktası oldu.[4]
Türk Sultanlarına ait ahitnameler ve mektuplar üzerinde çeşitli makaleler yazdıktan sonra, erken dönem Osmanlı ve geç dönem Bizans tarihi hakkında bilgiler içeren en eski Osmanlı tahrir defterleri üzerinde yoğunlaştı.[4] Belleten, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Bülteni, Turkish Review Quarterly Digest, Türk Tarih Kurumu Belgeler Dergisi, Association Internationale d’Ètudes du Sud-Est Européen Bulletin, Tarih Araştırmaları dergilerinde makaleler yayınladı.[3] Muzaffer Arıkan ile birlikte hazırladıkları 1454/1455 tarihli Tırhala Mufassal Tahrir Defteri, 2001 yılında yayımlandı.
2005-2009 yılları arasında, Ankara Üniversitesi bünyesindeki Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi'nin (OTAM) Müdürlüğünü üstlendi.[6] Uluslararası Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Derneği (AIESEE) Türkiye Komitesi'nin ve Uluslararası Komite’nin Başkan Yardımcılığı, Türk Tarih Kurumu'nun Bizans/Doğu Roma İncelemeleri Ulusal Komite Başkanlığı, Uluslararası Bizans Çalışmaları Derneği'nde (AIEB) Türkiye Milli Komite Başkanlığı görevlerini üstlenmiştir.[7] Delilbaşı, 27 Eylül 2022'de doğum yeri İstanbul'da 75 yaşında doğal nedenlerden ölmüştür. Cenazesi Şakirin Camii'nden kaldırılarak Yenidoğan Mezarlığı'na defnedilmiştir.
Bazı çalışmaları
- Türk hükümdarlarına ait Yunanca ahidnameler ve nameler: XIII-XV. y.y., 1980
- Johannis Anagnostis, “Selânik’in Son Zaptı Hakkında Bir Tarih” (II. Murad Dönemine ait bir Bizans Kaynağı) 1989,
- Türk Tarihinin Bizans Kaynakları, 1999.
- Tesalya Tahrir Defteri: 1454-1455 (M. Arıkan ile)
- İki imparatorluk tek coğrafya : Bizans’tan Osmanlı’ya geçişin Anadolu ve Balkanlar’daki izleri, 2013.
Kaynakça
- ^ "Melek Delilbaşı". Eskieserler.net. 13 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022.
- ^ a b "Melek DELİLBAŞI". kaynakca.hacettepe.edu.tr. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.
- ^ a b "Melek Delilbaşı". Özel Anamded Koleksiyonları web sayfası. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.
- ^ a b c Karakök, Tunat (2010). "Türkiye'de Bizans tarihçiliğinin genel durumu ve bir bibliyografya denemesi". Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022.
- ^ Narin, Ali. "Dekanlarımız". Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi. 27 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022.
- ^ "Müdürlerimiz". Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi ve Araştırma ve Uygulama Merkezi (OTAM). 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022.
- ^ "National Committees". AIEBnet.gr (İngilizce). 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022.
