İçeriğe atla

Melek Ahmed Paşa Hamamı

Koordinatlar: 37°54′39″K 40°14′01″D / 37.91083°K 40.23361°D / 37.91083; 40.23361
Melek Ahmed Paşa Hamamı
Hamamın kubbesinin dıştan görünümü
Harita
Genel bilgiler
TürHamam
Mimari tarzOsmanlı
ŞehirSur, Diyarbakır
ÜlkeTürkiye
Koordinatlar37°54′39″K 40°14′01″D / 37.91083°K 40.23361°D / 37.91083; 40.23361
Adını aldığıMelek Ahmed Paşa
Tamamlanma1567

Melek Ahmed Paşa Hamamı, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir hamamdır. Hamam, kent kapıları yakınında bulunan br külliye hamamıdır.[1] Günümüze sadece soyunmalık bölümü ulaşmıştır.[1]

Tarihi

1567 yılında Melek Ahmed Paşa tarafından yaptırılmıştır.[2] Hamravat kaynağından su alan hamamlar arasındadır.[1] Evliya Çelebi'nin Hamravat kaynağı ile ilgili verdiği bilgilere göre bu kaynak, Gözeli köyünden 1535 tarihinde Diyarbakır'a getirilmiştir.[1] Kaynaktan alınan su, Urfa Kapı ile Dağ Kapı arasında ve kuzeybatıdaki bir yerden Diyarbakır Kalesi'ne girmekte ve buradan başta Ulu Camii olmak üzere diğer camilere, han, imaret, hamam ve evlere taksim edilmektedir.[1] Evliya Çelebi hamamla ilgili "iç açıcı, hoş, aydınlık bir hamam" bilgisini vermiştir.[1] Temmuz 1864 tarihli bir belgede, hamamın 1832 ve 1846 tarihlerinde esaslı bir şekilde tamir edildiği anlaşılmaktadır.[1]

Mimarisi

Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Kurulundan alınan 2009 yılına ait tescil fişinde Diyarbakır ili Sur ilçesi 423 Ada 42 Parselde "Melek Ahmet Paşa Hamamı" adıyla kayıtlı olan yapının mimarisi ile ilgili şu bilgiler yer almaktadır:[1]

"Hamamın asıl kapısı soyunma yerinin kuzeyindedir. Cephesi ince yonu bazalttır. Sivri kemer altında lentoludur. Kemerin ayakları dört köşeli, başlık ve ince, burmalı yalancı birer sütun üstünedir. Lento inçe hendesi kabartmalıdır. Kapının içinde küçük bir kubbeyle örtülü bir giriş holü vardır. Soyunma yerinin üstünü örten kubbeyi yanlarda dört sivri destek kemeri ve köşelerde sivri kemer gerisinde dört tromp taşımaktadır. Kubbenin köşesinde sekiz köşeli bir ışık feneri vardır. Soyunma yerinin kuzeyi ile ılık sıcak kısımlarının kuzeyine gelen birer hücre birbirine bağlanarak erkeklere mahsus küçük bir bölüm oluşturulmuştur. Soyunma yerinin güneyine açılan basit bir kapı hamamın diğer kısımları kadınlar içindir. (eski kullanımı) ılık kısmının yan yana üçer kubbe ile birer yarım kubbeden oluşan içiçe iki tanedir. Her iki bölümün kuzey hücreleri birer bölme ile ayrılarak erkeklere tahsis edilmiştir. Sıcak kısım yanlarda sivri kemer gerisinde küçük birer kubbe ile örtülü dört eyvan ile köşelerde kubbeli birer hücreden oluşur."

Dikdörtgen bir şekle sahip olan Melek Ahmed Paşa Hamamı'nda yapı malzemesi olarak kesme bazalt ve moloz taş kullanılmıştır.[2] Sekizgen bir kubbeye sahiptir ve kubbenin ortasında sekiz köşeli bir feneri vardır.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h Paköz, Aslıhan Ece. "Diyarbakır Melik Ahmet Paşa Hamamı ve Koruma Sorunları". ss. 87-94. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2020. 
  2. ^ a b c Özçelik, Metin (2011). Diyarbakır Merkez Maddi Kültür Varlıkları. Diyarbakır. s. 32. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İshak Paşa Sarayı</span> Tarihî saray

İshak Paşa Sarayı; Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan bir saraydır. Yapımına 1685 yılında başlanan ve 1784'te tamamlanan saray; içinde barındırdığı cami, türbe, kütüphane, mahzenler, koğuşlar, harem ve selamlık bölümleri ile büyük bir yapı kompleksidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilmesine karşın genel olarak Selçuklu mimarisinden izler taşıyan İshak Paşa Sarayı'nda; Batı kökenli barok, gotik, rokoko ve ampir gibi sanat akımlarının etkileri de gözlemlenir. 2000 yılından beri UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'nde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İskenderpaşa Camii (Beykoz)</span>

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Haseki Hamamı</span> Ayasofya ile Sultan Ahmet Camii arasında yer alan XVI. yüzyıl Türk hamamı

Haseki Hamamı, İstanbul'da Ayasofya ile Sultanahmet Camii arasında yer alan tarihi Türk hamamı. Hamam, I. Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan tarafından, 1556-1557 yılları arasında, Mimar Sinan'a yaptırılmıştır. Hamamın inşa edildiği yerde daha öncesinde Zeuksippos Banyoları'nın harabeleri bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Lala Mustafa Paşa Camii (Erzurum)</span>

Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii, Türkiye'de Erzurum İli merkez ilçesi Yakutiye'de Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılmış Erzurum ’daki ilk Osmanlı camisidir.

<span class="mw-page-title-main">Aziziye Camii</span> Konya, Türkiyede bir cami

Aziziye Camii, Konya'da 17. yüzyıl Osmanlı dönemine ait tarihi camidir.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Paşa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Fatih Paşa Camii, Türkiye'nin Diyarbakır şehrinde yer alan bir camidir. Şehrin ilk Osmanlı Valisi Bıyıklı Mehmed Paşa tarafından 1516-1520 tarihleri arasında inşa ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zeynel Bey Türbesi</span>

Zeynel Bey Türbesi, Batman'ın Hasankeyf ilçesinde bulunan tarihi türbe. Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın 1473'te Otlukbeli Savaşı'nda ölen oğlu Zeynel Bey için yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nebî Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Nebî Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. 15. yüzyılda Akkoyunlular döneminde yaptırılmış olan cami ayrıca Peygamber Camii olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">İskender Paşa Camii (Diyarbakır)</span> Sur, Diyarbakırda cami

İskender Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan camidir. Diyarbekir Eyaleti'nin 12. Osmanlı Valisi Çerkes İskender Paşa'nın emriyle 1551 ya da 1554 yılında caminin yapımına başlanmış ve 1557'te tamamlanmıştır. Bazı kaynaklarda caminin mimarı olarak Mimar Sinan'ın kaydedildiği ifade edilmekteyse de bu konuda netlik söz konusu değildir.

<span class="mw-page-title-main">Safa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Safa Camii ya da bilinen diğer adıyla Parlı Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Ayrıca Şeyh Safâ, İpariye, İparla, Palo adlarıyla da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Paşa Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hüsrev Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Aynı ada sahip mahallede yer almaktadır. Divane Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Evliya Çelebi, 1655'te geldiği Diyarbakır'ın eserlerini anlatırken Hüsrev Paşa Camii'nin Mardin Kapısı yakınında kalabalık cemaate sahip "şirin" bir ibadet yeri olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İç Kale</span> Diyarbakırda tarihî bir yer

İç Kale, Diyarbakır kentinin ilk yerleşim yeri olarak kabul edilen yerdir. Kentin kuzeydoğusunda, Dicle Nehri'nin 100 m kadar yükseğinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Deva Hamamı</span> Diyarbakırda tarihî bir hamam

Deva Hamamı, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir hamamdır. Eski bir söylentiye göre, kervandan kaybolan bir deve birkaç gün arandıktan sonra bu hamamda bulunduğu için Deve Hamamı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Paşa Hamamı (Diyarbakır)</span> Diyarbakırda yer alan bir hamam

Paşa Hamamı ya da bilinen diğer adıyla Behram Paşa Hamamı, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir hamamdır.

<span class="mw-page-title-main">Vahap Ağa Hamamı</span> Diyarbakırda yer alan bir hamam

Vahap Ağa Hamamı, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir hamamdır.

Çardaklı Hamam, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan bir hamamdır.

<span class="mw-page-title-main">Söğütlüçeşme Hamamı</span> İstanbul, Kadıköyde yer alan eski bir hamam

Söğütlüçeşme Hamamı ya da Abidin Bey Hamamı, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki eski bir hamamdır. Adını aldığı Söğütlüçeşme semtindeki Taşköprü Caddesi üzerinde, bu cadde ile Kurbağalıdere Caddesi ve İstanbul-Ankara demiryolunun kesişerek sınırlandırdığı alanda konumlanan yapı, günümüzde harap durumda ve işlevsizdir.

Kulaksız Hamamı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki bir hamamdır.

<span class="mw-page-title-main">Sasa Bey Hamamı</span>

Sasa Bey Hamamı ya da Şehir Hamamı, Akhisar'daki bir hamamdır. Sasa Bey tarafından 15. yüzyılda yaptırılan hamamın erkekler ve kadınlar bölümü vardı. Günümüzde kadınlar bölümü kısmen yıkılmış olup kullanılmazken erkekler bölümü faaldir.

<span class="mw-page-title-main">Hızırbey Hamamı</span> Kırklarelide bulunan tarihi Türk Hamamı

Hızırbey Hamamı veya Hızırbey Çifte Hamamı, Kırklareli'de kent merkezinde bulunan tarihi bir Türk hamamıdır. Çifte hamam olarak inşa edilmiş yapı, şehir merkezinin en eski ve günümüze ulaşan tek hamamıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.