İçeriğe atla

Melahat Çağlar

Fatma Melahat Çağlar
Doğum1909
Rodos, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm21 Ağustos 2002
VatandaşlıkTürkiye Türkiye
Kariyeri
DalıBiyoloji
Çalıştığı kurumlarİstanbul Üniversitesi, Biyoloji Bölümü
Doktora öğrencileriProf.Dr. Cengiz Kurtonur

Fatma Melahat Çağlar, (1909, Rodos - 21 Ağustos 2002) Türk mammalog.

Türkiye'deki ilk yarasa (Chiroptera) araştırmalarını yapmıştır. Türkiye'de mammaloji çalışmalarını temellerini atan biliminsanlarındandır ve Türkiye'deki ilk Biyospeleoloji uzmanlarından biridir.

Hayatı

1909'da Rodos'ta doğdu. Babası, Ömer Lütfi Bey'dir. İlköğrenimini Rodos'ta, orta öğrenimini Erenköy Kız Lisesi'nde yaptı ; 1929'da liseden mezun oldu.

Yüksek öğrenim görmek için Türkiye Cumhuriyeti hükûmeti bursuylaAlmanya'ya gitti. Bonn ve Berlin üniversitelerinin Tabiiye bölümlerine devam etti. "Bazı Sürüngenlerin Termotaktik Davranışları" başlıklı tezini 1936'da Berlin Üniversitesi'nde tamamlayarak "doktor" unvanı ile mezun olmuştur.

Aynı yıl Türkiye'ye döndü ve İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Antropoloji asistanı olarak göreve bşaladı.[1] 24 Kasım 1937'de ise Hayvanat Enstitüsü asistanlığına tayin oldu.[2] Daha önce derslerini tercüme ettiği Curt Kosswig'in[3] yazdığı Türkiye'deki ilk Türkçe Genel Zooloji kitabı olan eseri Saadet Ergene ile birlikte 1941'de Almanca'dan tercüme etti.

1950'li yılların sonuna doğru mammaloji alanında çalışmalara yöneldi; Türkiye'deki ilk yarasa (Chiroptera) araştırmalarını yaptı. Aynı zamanda Türkiye'deki ilk biyospeleoloji uzmanlarından biri oldu. Ankara Üniversitesi Biyoloji Bölümü'nde kemiriciler üzerinde çalışmakta olan Bahtiye Mursaloğlu ille aynı dönemlerde Türkiye'de mammaloji çalışmalarını temellerini attı.

Melahat Hanım, 24 Ekim 1948'de "eylemsiz doçent",[2] Ocak 1952'de "eylemli doçent" 1965'te "eylemsiz profesör" 1970'te de "eylemli profesör" olarak atandı. 13 Temmuz 1979 tarihinde yaş haddinden emekliğe ayrıldı.[4]

Melahat Çağlar'ın yetiştirdiği doktora öğrencisi Cengiz Kurtonur, Trakya bölgesi kemiricileri (Rodentia) üzerine yaptığı doktora tezini 1972'de tamamladı.

Melahat Çağlar, 2002 yılının Ağustos'unda öldü.[5]

Yayınları

Melâhat Çağlar Hoca, zaman zaman Alman Mammalog, Prof.Dr. Hermann Kahmann ile birlikte çalışmalar yapmıştır. Yayınlarından bazıları şunlardır:

  • Çağlar, M., 1948, Eine neue Haplophtalmus-Art und Bemerkungen über ihre Augen, İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 13: 161-169.
  • Çağlar, M., 1954, Mytilus galloprovincialis kabuklarında yaşayan oyucu bir Polydora türü, Hidrobiology Mec., 2: 67-73.
  • Çağlar, M., 1957, Fethiye civarının bazı memeli hayvanları hakkında, Biologi, 7: 72-76.
  • Çağlar, M., 1961a, Küçük nalburunlu yarasa (Rhinolophus hipposideros) hakkında, Türk Biol. Derg., 11. 11-13.
  • Çağlar, M., 1961b, Uzun ayaklı yarasa, Myotis (Leuconoe) capaccinii hakkında, Türk Biol. Derg., 11: 35-37.
  • Çağlar, M., 1961c, Türkiye’de bulunduğu tespit edilen bir Myotis türü hakkında. -Myotis e.emerginatus (Geoffroy, 1806), in der europäischen Türkei, İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 26: 107-109.
  • Çağlar, M., 1962a, Dryomys nitedula phrygius’un Anadolu’da yeni tespit edilen yaşama yerleri, İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 27: 17-18.
  • Çağlar, M., 1962b, Erster Nachweis der Gartenspitzmaus, Crocidura suaveolens mimula Miller 1901, für die Türkei. –Crocidura suaveolens mimula’nın Türkiye’de ilk bulunuşu, İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 27: 25-27.
  • Çağlar, M., 1963, Felis caracal schmitzi (Matschie, 1912) in Anatolien. -Felis caracal schmitzi’nin Anadolu’da ilk bulunuşu, İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 28: 51-54.
  • Çağlar, M., 1965, Chiropterenfauna der Türkei. -Türkiye’nin Chiroptera favnası, İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 30 (3-4): 125-134.
  • Çağlar, M., 1967, Türkiye’nin Gömülgen fare (Microtin)leri, Türk Biol. Derg., 17 (4): 103-118.
  • Çağlar, M., 1968, Türkiye’nin Yarasaları I, Türk Biol. Derg., 18 (1): 5-18.
  • Çağlar, M., 1969, Türkiye’nin Yarasaları II (Bats of Turkey II), Türk Biol. Derg., 19 (2-4): 88-106.
  • Çağlar, M., 1971, Türkiye'nin Köstebek (Talpa) türleri. -Mole (Talpa) species of Turkey, Türk Biyoloji Derg., 21 (1-4): 123-126.
  • Kahmann, H. ve Çağlar, M., 1960a, Türkiye'de memeli hayvanlar araştırımı sahasında yeni buluşlar, Türk Biol. Derg., 10 (3): 119-126.
  • Kahmann, H. und Çağlar, M., 1960b, Beiträge zur Säugetierkunde der Türkei 1-Fledermaeuse aus der Landschaft Hatay (Eine vorlaeufige Mitteilung), İ.Ü. Fen Fak. Mec., B, 25 (1-2): 1-21+1 pl.

Kaynakça

  1. ^ Özen, Ahmet Selçuk (15 Haziran 2001). "TÜRKİYE'DE CUMHURİYETTEN ÖNCE VE SONRA ZOOLOJİ". Journal of Science and Technology of Dumlupınar University (002): 1-10. ISSN 2651-2769. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  2. ^ a b Özuluğ, O.; Dökümcü, N.; Kaya, N. (1 Haziran 2013). "İstanbul Üniversitesi Zooloji Müzesi'nin Ülkemiz zooloji tarihindeki önemi". Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi. 3 (1): 69-78. ISSN 2146-6440. 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 
  3. ^ Sevtap İSHAKOĞLU (1998). "1900-1946 Yılları Arasında Darülfünun ve İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nde Botanik, Zooloji ve Jeoloji Eğitimi". Osmanlı Bilimi Araştırmaları. s. 19. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  4. ^ İshakoğlu-Kadıoğlu, S., 1998: İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tarihçesi (1900-1946), İ.Ü. Yay. No: 4106, İstanbul, s. 218-220.
  5. ^ ""melahat" "vefat" - MİLLİYET GAZETE ARŞİVİ". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk</span> Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı

Mustafa Kemal Atatürk, Türk mareşal, devlet adamı, yazar, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başkomutanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. Türkiye'yi laik, sanayileşen bir ulusa dönüştüren kapsamlı ilerici reformlar üstlenmiştir. İdeolojik olarak sekülarist ve milliyetçi politikaları ve sosyo-politik teorileri Kemalizm olarak tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İzmir</span> İzmir ilinin merkezi olan şehir

İzmir, Türkiye'de Ege Bölgesi'nde yer alan ve İzmir ilinin merkezi olan şehirdir. Ülkenin nüfus bakımından en kalabalık üçüncü şehridir. Ekonomik, tarihî ve sosyo-kültürel açıdan önde gelen şehirlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Yunanistan, resmî adıyla Helen Cumhuriyeti, Güneydoğu Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Nüfusu 2022 itibarıyla yaklaşık 10,3 milyon olan ülkenin en büyük şehri ve başkenti Atina'dır. Kuzeybatısında Arnavutluk, kuzeyinde Kuzey Makedonya ve Bulgaristan, kuzeydoğusunda Türkiye, doğusunda Ege Denizi, batısında İyon Denizi, güneyinde Girit Denizi ve Akdeniz ile sınırlanan Yunanistan, Avrupa, Asya ve Afrika'nın kavşağında stratejik bir konumda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Selim</span> 9. Osmanlı padişahı (1512–1520)

I. Selim veya bilinen adıyla Yavuz Sultan Selim, Osmanlı İmparatorluğu'nun 9. padişahı ve 88. İslam hâlifesidir. "Hâdimü'l-Haremeyni'ş-Şerîfeyn" unvanına ve divan edebiyatındaki "Selîmî" mahlasına sahiptir. Babası sekizinci Osmanlı padişahı II. Bayezid, annesi II. Gülbahar Sultan'dır. 1512-1520 yılları arasında süren yalnızca 8 yıllık saltanatında imparatorluğu muazzam bir hızla genişletti ve özellikle 1516 ile 1517 yılları arasında düzenlediği sefer ile tüm Doğu Akdeniz ile Mısır dahil önemli Orta Doğu bölgelerini ele geçirdi. Padişahlığı döneminde Anadolu'da birlik sağlandı ve Mısır'da hüküm süren Memlûk Devleti'ne son verildi. Devrin en önemli iki ticaret yolu olan İpek ve Baharat Yolu'nu da ele geçiren Osmanlılar, bu sayede doğu ticaret yollarını da tamamen kontrolleri altına aldılar.

Evrim, popülasyondaki gen ve özellik dağılımının nesiller içerisinde seçilim baskısıyla değişmesidir. Bazen dünyanın evrimi, evrenin evrimi ya da kimyasal evrim gibi kavramlardan ayırmak amacıyla organik evrim ya da biyolojik evrim olarak da adlandırılır. Evrim, modern biyolojinin temel taşıdır. Bu teoriye göre hayvanlar, bitkiler ve Dünya'daki diğer tüm canlıların kökeni kendilerinden önce yaşamış türlere dayanır ve ayırt edilebilir farklılıklar, başarılı nesillerde meydana gelmiş genetik değişikliklerin bir sonucudur.

<span class="mw-page-title-main">Yarasa</span> Chiroptera takımında sınıflandırılan memeliler

Yarasalar, ön ayakları kanat olarak uyarlanmış ve doğal olarak gerçekten uçabilen Chiroptera takımında sınıflandırılan memelilerdir. Yarasalar, üzerleri zar ve patagium ile kaplı çok uzun ve yayılmış parmaklarıyla kuşlardan daha kolay manevra yaparak uçabilirler. En küçük yaşayan memeli olduğu da iddia edilen yabanarısı yarasası 29 ila 34 mm. boyunda, 15 cm. kanat açıklığına sahip ve 2 ila 2,6 gram ağırlığındadır. En büyük yarasalar da "uçan tilki" adı verilen Pteropus cinsi yarasalardır. Acerodon jubatus türü 1,6 kg ağırlığındadır ve kanat açıklığı 1,7 m'yi bulur.

Hasan Akay, Türk edebiyatçı ve akademisyen.

Ahmed Yüksel Özemre, ilk Türk atom mühendisi ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Irak Türkmenleri</span> Iraktaki üçüncü büyük etnik grup

Irak Türkmenleri ya da Irak Türkleri Irak'ın üçüncü büyük etnik grubudur. Türk kökenlidirler ve çoğunlukla Türk mirasına ve kimliğine bağlıdırlar. Irak'a Türk göçü 7. yüzyılda, ardından 1055 yılında Büyük Selçuklu'nun bölgedeki fethiyle başlarken, bugün Irak Türkmenlerinin çoğu, 1535-1919 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetimi sırasında Anadolu'dan Irak'a getirilen Osmanlı askerlerinin, tüccarlarının ve memurlarının torunlarıdır. Irak Türkmenleri, Bulgaristan, Kıbrıs, Yunanistan ve Suriye de dahil olmak üzere Osmanlı sonrası diğer modern ulus devletlerdeki Türk topluluklarının yanı sıra Türkiye'deki Türk halkıyla yakın kültürel, tarihi, dilsel ve dini bağları paylaşmakta; bu nedenle kendilerini Türkmenistan ve Orta Asya Türkmenleriyle özdeşleştirmemektedirler.

Cumhuriyetin ilanını takiben, Türkiye müzeleri Atatürk'ün Anadolu'nun insan eliyle yapılan faydalı şeylerinin sergi ve araştırmasına önem vermesi dolayısıyla kaydedilebilir şekilde gelişti. Türkiye ilan edildiğinde, İstanbul'da "Asar-ı Atika Müzesi", olarak adlandırılan İstanbul Arkeoloji, Aya İrini'nin ev sahipliğini yaptığı Askeri Müze, Süleymaniye Camii'nde Türk ve İslam Eserleri Müzesi ve Anadolu'nun birkaç büyük şehrinde Osmanlı İmparatorluğu Müzesi müzeleri vardı.

<span class="mw-page-title-main">İlmiye</span>

İlmiye, Osmanlı Devleti'ndeki başlıca dört enstitüden biri. Diğer üçü ise seyfiye, mülkiye ve kalemiyedir. Devlet kontrolünde örgütlü bir sınıf olan ve tepesinde Şeyhülislam'ın bulunduğu ilmiyenin başlıca görevleri dini eğitim ve şeriatin doğru bir şekilde uygulanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Antalya</span> Antalya ilinin merkezi olan şehir

Antalya, Antalya ilinin merkezi olan şehirdir. Türkiye'de "turizmin başkenti" olarak görülür. Özellikle yaz aylarında turist sayısı artar.

<span class="mw-page-title-main">Çöven</span>

Çöven ya da çöven otu, çöğen (Gypsophila), karanfilgiller (Caryophyllaceae) familyasından ekonomik öneme sahip 100 türden oluşan, bir yıllık ya da çok yıllık 5–120 cm boyunda otsu bitki cinsi. Türkiye'de bulunan 50 çöven türü bilinmektedir. Tahin helvası yapımında da kullanılan çöven Türkiye'nin ihraç ürünlerinden biridir. Aynı familyadan onun gibi köpürtücü özelliğe sahip olan sabunotu ile karıştırmamak gerekir

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu</span> Güneydoğu Avrupa, Güneybatı Asya ve Kuzey Afrikada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (1299–1922)

Osmanlı İmparatorluğu ya da Osmanlı Devleti, resmî olarak Devlet-i Aliyye ve yine resmî olarak antlaşmalarda ve uluslararası kullanımlarda Türkiye, Batı kroniklerindeki kullanımlarda ise Türk İmparatorluğu, 1299 yılında Oğuz Türklerinden Osman Gazi'nin kurduğu Osmanoğlu Hanedanı'nın hükümdarlığında Orta Çağ'dan Yakın Çağ'a kadar varlığını sürdürmüş bir imparatorluktur.

<span class="mw-page-title-main">Işgın</span>

Işgın ya da Işkın, kuzukulağıgiller (Polygonaceae) familyasından 1000 – 4000 m yüksekliklerde yetişen, mayıs-haziran aylarında sarımsı beyaz çiçek açan, 40–150 cm boyunda, çok yıllık, otsu bir ravent türü. Tanımlanmış 103 Rheum türünden biridir ve nominat (autonym) seksiyonda sınıflandırılır. Güneybatı Asya'nın ılıman ve subtropikal bölgelerinde yayılım gösterir ve Türkiye'de yabani olarak yetişen tek ravent (Rheum) türüdür. Cinsin diğer türleriyle serbestçe melezlenebilen ışgının çiçekleri hermafrodittir ve tozlaşması rüzgâr tarafından yapılır. Tıbbi bitkilerden olup farmakolojik araştırmalarda çok sık kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Şirin Tekeli</span> Türk yazar

Şirin Tekeli Türkiye'deki ikinci dalga kadın hareketinin içinde öncü olmuş kadın hakları savunucusu, feminist yazar ve aktivist.

Saadet Ergene Türk zoolog ve profesördür.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Türkmenleri</span> Anadoluda yaşamını sürdüren çoğunlukla Oğuz kökenli Türk halkları

Türkiye Türkmenleri ya da Anadolu Türkmenleri, Anadolu Oğuzları veya kısa söylenişiyle Türkmenler, Selçuklular döneminde Anadolu ve çevresinde Türkmeneli denen bölgelerde yerleşmeye başlayan, dilleri Türkiye Türkçesine bağlı Anadolu ağızları içinde ele alınan ve Türkiye Türklerini oluşturan Oğuz oymakları Müslüman olup, Hanefi Sünni ve Anadolu Aleviliği olarak görülür. Anadolu’nun Türkleşmesi sürecinde etkili olmuşlardır. Türkmen (تركمنلر) ve Yörük (يوروك) kelimeleri tarihî belgelerde eş anlamlı olarak da kullanılmıştır. Osmanlı arşiv belgelerinde, yerleşim durumuna ve şekline bağlı olarak köylü «Türk» olarak adlandırılırken, göçer veya yarı-göçer topluluklar «Türkmen» ya da «Yörük» tabiriyle anılmışlardır. Aşiretler, yerleşik veya konar-göçer olma durumlarına ve bulundukları bölgelere göre «Türkmen» ya da «Yörük» adını almışlardır. Kimilerine göre Kızılırmak'ın doğusundakilere Türkmen batısındakilere ise Yörük denir. Maraş ve çevresinde yaşayan Dulkadirli Türkmenleri için Osmanlı kaynaklarında hem Türkmen hem de Yörük tabiri birlikte kullanılmıştır. Etnik olarak akraba oldukları Türkmenistan Türkmenleri ile aynı adı taşıdıkları gibi kimi uruğ/oymak adları da ortaktır.

Mehmet Cavit Baysun Türk ordinaryüs tarihçi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur. Aynı üniversitede tarih dersleri vermesinin dışında İstanbul Erkek Lisesi ve Galatasaray Lisesi gibi eğitim kurumlarında öğretmenlik yapmıştır. Türk Tarih Kurumu asil üyeliğinde de bulunan Cavit Baysun, 1960 yılında ordinaryüs profesörlüğe yükselmiştir. Tarihçi Salih Özbaran'ın lisans eğitimindeki öğretmenlerinden biridir.

Bu liste, İstanbul Üniversitesi'nden mezun olmuş veya görev yapmış önemli kişilere genel bir bakış sunar. Birçok önemli politikacı, sanatçı ve bilim insanı üniversiteden mezun olmuş, üniversitede araştırma yapmış ve profesör olarak ders vermiştir. Profesörler arasında 1933'ten sonra Türkiye'ye sürgüne giden ve İstanbul Üniversitesi'nde görev yapabilen Almanya'dan çok sayıda bilim insanı vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.