Meister Eckhart

Eckhart von Hochheim veya Meister Eckhart
Eckhart von Hochheim veya Meister Eckhart
	Elisabeth Perger'den tarafından Köln'de bulunan Meister Eckhart (sol) ve I. Yuhanna, Brabant Dukası (sağ) heykelleri
Tam adı	Eckhart von Hochheim veya Meister Eckhart
Doğumu	c. 1260; Tambach, Landgraviate of Thuringia, Kutsal Roma İmparatorluğu
Ölümü	c. 1328; Avignon, Arles Krallığı, Kutsal Roma İmparatorluğu;
Çağı	Orta Çağ felsefesi
Bölgesi	Batı felsefesi
Okulu	Entelektüalizm, Yeni platonculuk
İlgi alanları	Din, Teoloji, Mistik

Eckhart von Hochheim (1260–1328) adıyla ve daha yaygın ifadesiyle Meister Eckhart olarak bilinen Alman Dominiken teolog, filozof ve mistik. Felsefi ve teolojik konuları halk dilinde tebliğ etmiştir. Modern dönemde ve günümüzde pek çok düşünürü etkilemiştir.

Hayatı

Eckhart, yaklaşık 1260'larda Thuringia'nın Alman bölgesinde muhtemelen Tambach köyünde hakkında çok az bilgi sahibi olunan, asil ve arazi sahibi bir ailede dünyaya geldi. Vaftiz ismi Eckhart, soyadı von Hochheim idi.

Paris'te aldığı akademik unvanı göstermektedir. Erfurt'ta Dominiken tarikatına katıldı. Çalışmalarına Köln'de devam etti.

Hayatının sonlarına doğru Papa XXII. İoannes tarafından sapkınlıkla suçlandı^[1]. Eckhart ya hata ettiğini kabul ettiği ya da yazılarının arkasındaki mantığı açıkladığı için yakılmamış ancak mahkemesi sonuçlanmadan ölmüştür.

Görüşleri

Eckhart kendisini hem Orta Çağ bilgin Latincesi hem de Yüksek Almanca ile ifade etmiştir. Risalelerinde latince, vaazlarında Almanca kullanmıştır.

Eckhart, Dominiken Tarikatı üyesi olan ve teknik anlamda Thomist olmasına rağmen Orta Çağ'ın en etkili Hristiyan Neoplatonistiydi ve kendisinden sonraki büyük Alman filozoflarını eserleriyle etkilemişti.

Eckhart'ın görüşleri yaygın Hristiyan skolastisizminden farklılık arz etmekteydi. O, yaratılışın Yeni platonculuk Bir'den südur ettiğini kabul ediyordu. Diğer bir farklılığı da Uluhiyet (God) ile Zât (Godhead) arasında yaptığı cesur ayrımdı. Hayatının sonlarına doğru Hristiyan ortodoksisine uymayan görüşleri sebebiyle suçlanmış ancak hakkında hüküm verilmeden ölmüştü. Eckhart kendisini ölünceye kadar Roma Katolik Kilisesi'nin itaatkâr çocuğu olarak görmüştür.

İnsanın değer ve önemini çok iyi kavramış, bu konudaki düşüncelerini mistik ve simgesel bir dille anlatmaya çalışmıştır. Ona göre, Hristiyan dininin doğruları, skolastiğin bilimselleştirmeye çalıştığı dogmalarda olmayıp, inanan gönüllerin derinliklerinde yatmaktadır. Salt doğruluk kilisenin dogmaları ve törenlerinde değil, insanın kendisindedir. Bilmek, bilen ile bilinenin öz açısından bir olmalarıdır. Bilginlerin en yükseği olan Tanrı'yı bilme, evrenin özü ile ruhun birleşmesidir. İnsan Tanrı'yı, Tanrı onun kendisinde, kendi içinde ise bilebilir. Tanrı ile insanın özdeşliğine dayanan bu bilgi anlayışında insan küçük tanrıdır (mikrotheos). Bundan ötürü bütün bilmeceler insanda çözülebilir. Ruh Tanrı'yı bildiği ölçüde Tanrı'dır, Tanrı olduğu ölçüde de Tanrı'yı bilir. Ancak ruhun metafizik yapısında saklı olan bu bilgi, bir düşünce bilgisi, bilginlerin bilgisi değildir. Bu anlatılmaz bir görüdür (intuitio). Bizim kendimizde Tanrı'yı görmemizdir. Tanrı'nın bizim içimizde kendi kendisini görmesidir. Bir küçük tanrı olan insan, Tanrı'dan daha çok şey olmak isterse Tanrı'dan, bütün varlıkların bu ana özünden kopar. İnsanın günah yüzünden düşmesi bundan olmuştur. Onun için insan benliğinden geçmeli, kişiliğini Tanrı'da eritmeli ve bireyliğini de ortadan kaldırmalıdır. İşte bu İdealist Panteizm yani Tanrı'nın ideal bir varlık olarak bütün varolanlara yayılmış bulunduğu düşüncesi dış dünyayı iç dünyaya çeviren, Tanrı'yı bir iç görüde kavrayan bu anlayışa Eckhart anlamı olan bir bağlantı kazandırmış, böylece bunun geniş ölçüde yayılmasını sağlamıştır. Eckhart'ın felsefesi, şekil açısından skolastiğin büyük sistemleri ile kıyaslanamaz. Her şeyin bir yer edindiği inceden inceye düşünülmüş bir sistem sunmaz. Yoğun bir dini yaşamın ifadesidir. Dünya ve doğanın ayrıntılarına neredeyse hiç eğilmez, aksine sadece mistisizmin sonsuz kutupları Tanrı ve ruh etrafında döner.^[2]

Dini yabancılaşmayı aşmak ve madde-ruh dünyasının aktüellerinden kurtulmak isteyen mistizmin en büyük kalelerinden Eckhart'a uğramalıdır. O, Tasavvufdaki Kutublardan Hasan Şazeli'nin iman aşamasına tekabül eden söze dökülemez başka bir fena makamını aynı eksen üzerinde kazanmıştır. Aynı sözler ve aynı kavrayışla. Gelenekten beslenip geleneğe eklemlenen dini normalin normal olmayan muhakemesinin yetersizliğini ve içeriden bir göz olarak içkin hesaplar adına uluhiyetin bilinçaltında asla gerçekleşemeyecek bir sentezini yapma girişiminin imkânsızlığını orta yere koymuştur.

Kaynakça

^ Hıristiyanlık Tarihi. Philip McNair. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 366. ISBN 975 8318 86 1.
^ "Orta çağın Kültürel Bunalım Döneminde Mistik Bir Düşünür, Eckhart". Kahveci Kutsi. 2015. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2024.

Tercüme ve yorumlar

Meister Eckhart: A Modern Translation, trans. Raymond B. Blakney, New York: Harper and Row, 1941, ISBN 0-06-130008-X, about one-half the works including treatises, 28 sermons, Defense against heresy
Meister Eckhart, The Essential Sermons, Commentaries, Treatises and Defense, trans. and ed. by Bernard McGinn and Edmund Colledge, New York: Paulist Press, 1981.
Meister Eckhart: Teacher and Preacher, trans. and ed. by Bernard McGinn and Frank Tobin, New York and London: Paulist Press / SPCK, 1987.
Meister Eckhart, Sermons and Treatises, trans. by M. O'C. Walshe, 3 vols., Longmead, Shaftesbury, Dorset: Element Books, 1987.
James Midgely Clark, Meister Eckhart: An Introduction to the Study of His Works with an Anthology of His Sermons, Edinburgh: Thomas Nelson, 1957.
James M. Clark and John V. Skinner, eds. and trans., Treatises and Sermons of Meister Eckhart, New York: Octagon Books, 1983. (Reprint of Harper and Row ed., 1958.)
Meister Eckhart: Selected Writings, ed. and trans. by Oliver Davies, London: Penguin, 1994.
C. de B. Evans, Meister Eckhart by Franz Pfeiffer, 2 vols., London: Watkins, 1924 and 1931.
Ursula Fleming, Meister Eckhart: The Man from whom God Hid Nothing, Leominster, Herefordshire: Gracewing, 1995.
Matthew Fox, O.P., ed., Breakthrough: Meister Eckhart's Creation Spirituality in New Translation, Garden City, NY: Doubleday, 1980.
Armand Maurer, ed., Master Eckhart: Parisian Questions and Prologues, Toronto, Canada: Pontifical Institute of Medieval Studies, 1974.
Reiner Schürmann, Meister Eckhart: Mystic and Philosopher, Bloomington: Indiana University Press, 1978.
Shizuteru Ueda, Die Gottesgeburt in der Seele und der Durchbruch zur Gottheit. Die mystische Anthropologie Meister Eckharts und ihre Konfrontation mit der Mystik des Zen-Buddhismus, Gütersloh: Mohn, 1965.
Selman Dilek, Tanrı "Var" Mıdır? Meister Eckhart Mistisizmine Giriş, Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları, 47, 2023, 59 -82.