İçeriğe atla

Mehmet Ö. Alkan

Mehmet Öznur Alkan Medyascope TV'de (2019)

Mehmet Öznur Alkan (d. 14 Ekim 1963, Erzurum), Türk siyaset bilimci, tarihçi. 2017-2023 yılları arasında Tarih Vakfı Başkanı olarak görev aldı.[1]

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden mezun olduktan sonra İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde "“İlim”den “Bilim”e Geçişin Kritik Evreleri, Osmanlı Materyalizmi ve Baha Tevfik" adını taşıyan teziyle yüksek lisansını tamamladı. Daha sonra aynı fakültede Tanzimat sonrası Osmanlı modernleşmesini ele aldığı çalışmasıyla doktorasını tamamladı. 2000-2001 arasında Wisconsin Üniversitesi'nde tarih bölümü öğretim üyeliği yaptı. 1989 yılından beri İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Siyasi Tarih Anabilim Dalı'nda bölüm başkanlığı görevini icra etmektedir.[2]

Genel siyasal tarih dışında Türk siyasal tarihi üzerine uzmanlaşmıştır. Toplumsal Tarih'in Mart 2020 sayısındaki "Tarihte Bayrağı Olan Nadir Şehir: İzmir" başlıklı makalesi Haziran 2020'de siyasi tartışmalarda referans noktalarından oldu ve bu eksende yanlış anlaşılmalara neden oldu.[3] Alkan ayrıca Prens Sabahaddin üzerine Osmanlıca, Fransızca ve İngilizce kaynakları referans aldığı bir kitap yayımlamış,[4] Atatürk'ün 1935-1937 yılları arasında Kamâl ismini kullandığını temellendirmiş,[5] kendisine Atatürk soyadının veriliş sürecine ilişkin araştırmalarda bulunmuştur.[6]

Plak koleksiyoncusu olan Alkan'ın 2500'e esere yakın bir koleksiyonu vardır. Bu plakları verdiği derslerinde ve araştırmalarında görsel ve sesli malzeme olarak kullanmıştır.[7] 2015'te Altan Öymen ve Taha Akyol'la birlikte CNN Türk'te "Sağım Solum Tarih" adlı bir program düzenlemişlerdir.[8]

Kapital'in Türkiye'deki çevirilerini 150. Yılında Das Kapital (2018) adlı eserinde işledi.[9]

İsmet İnönü'nün kızı Özden Toker'le yaptığı nehir söyleşi 2023 yılında kitap olarak yayımlandı.[10]

Eserleri

Alkan'ın bazı eserleri şöyledir:[11]

  • Tanzimat’tan Günümüze İstanbul’da Sivil Toplum Kuruluşları (İ. Turan ve A. Yücekök ile birlikte) Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, 1998
  • İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e Selanik’ten İstanbul’a Terakki Okulları, Terakki Vakfı Yayınları, 2003.
  • Yakın Türkiye Tarihinden Sayfalar Sina Akşin'e Armağan, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2014
  • Osmanlı’dan Günümüze Darbeler (ed.), İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2017.

Kaynakça

  1. ^ "2017-2023 DÖNEMI YÖNETIM KURULU BAŞKANI MEHMET ÖZNUR ALKAN'IN VEDA MEKTUBU" (PDF). Tarih Vakfı. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  2. ^ "Mehmet Öznur ALKAN". İÜ AVESİS. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  3. ^ "İzmir Belediye Başkanı Tunç Soyer, bayrak ve para birimi ile ilgili ne dedi, sözlerine hangi tepkiler geldi?". BBC Türkçe. 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  4. ^ "Öbür sayfa: Prens Sabahaddin". Milliyet. 10 Şubat 2008. 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  5. ^ "Yeni iddia: Atatürk ölmeden önce ismini değiştirmiş!". Milliyet. 5 Aralık 2010. 24 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  6. ^ "Gazi, önerilen 14. soyadını kabul etmiş!". Milliyet. 17 Ocak 2011. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  7. ^ "Son 20 yılın kampanyaları". Milliyet. 25 Mart 2004. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  8. ^ "Sağım Solum Tarih" başlıyor". Hürriyet. 13 Eylül 2015. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  9. ^ Habertürk. "Doç.Dr. Mehmet Ö. Alkan'dan Das Kapital çıkışı". Habertürk. 1 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  10. ^ "Cumhuriyetle yaşıt bir serüven". Hürriyet. 16 Mart 2023. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  11. ^ "Mehmet Ö. Alkan". YKY. 29 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İlber Ortaylı</span> Türk tarihçi, akademisyen ve yazar

İlber Ortaylı, Türk tarihçi, akademisyen ve yazar. Türk Tarih Kurumu şeref üyesidir. Ortaylı, Uluslararası Osmanlı Etütleri Komitesi yönetim kurulu üyesi ve Avrupa İranoloji Cemiyeti ve Avusturya-Türk Bilimler Forumu üyesidir.

Prof. Dr. Reşit Emre Kongar, Türk toplum bilimci ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Said Halim Paşa</span> 213. Osmanlı sadrazamı

Said Halim Paşa,, 12 Haziran 1913 - 3 Şubat 1917 tarihleri arasında, fiili gücün İttihat ve Terakki ve özellikle de Talat Paşa - Enver Paşa - Cemal Paşa üçlüsü elinde olduğu bir dönemde sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Murat Gökhan Bardakçı, Türk gazeteci, yazar ve televizyon programcısı. Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılış dönemine ilişkin araştırmalarıyla tanınır. Ebced notası, Hamparsum notası ve Bizans ve Haz neumleri gibi musiki yazısı sistemlerinde uzmanlığı vardır. Yazma ve basma eserlerden oluşan kütüphanesinin ve arşivinin geniş çaplı oldukları bilinmektedir. Bir dönem Habertürk TV'de cumartesi geceleri yayımlanan Tarihin Arka Odası adlı tarih programını sunmuştur. Aynı zamanda yaylı tambur çalabilmekte olan Murat Bardakçı, 2018 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 24 Haziran seçimlerinden sonra oluşturulan Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kuruluna Orhan Gencebay, Hülya Koçyiğit, Alev Alatlı, Prof. Dr. Mehmet Çelik gibi isimlerle birlikte atanmıştır. Murat Bardakçı, 2009-2015 yıllarında "Tarihin Arka Odası" programını Habertürk TV'de Prof. Dr. Erhan Afyoncu, Pelin Batu ve sonrasında Prof. Dr. Nurhan Atasoy ile birlikte hazırlayıp sunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halil İnalcık</span> Türk tarih profesörü (1916–2016)

Halil İbrahim İnalcık, Türk tarihçidir.

Mete Tunçay, Türk siyaset bilimci ve tarih profesörü.

<span class="mw-page-title-main">Bâb-ı Âli Baskını</span> 1913te hükûmet binası olan Bâb-ı Âlinin basılmasıyla yapılan askerî darbe

Bâb-ı Âli Baskını, Osmanlı İmparatorluğu'nda 23 Ocak 1913 günü Enver Bey ve Talat Bey'in önderlik ettiği bir grup İttihat ve Terakki üyesi tarafından hükûmet binası Bâb-ı Âli'nin basılmasıyla yapılan askerî darbedir. Bu baskın sırasında Harbiye Nazırı Nâzım Paşa öldürülmüş, Sadrazam Kâmil Paşa'ya zorla istifası imzalattırılmıştır. Darbe sonrasında Mahmud Şevket Paşa Hükûmeti kurulmuş ve İttihat ve Terakki Partisi yönetime hakim hale gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Prens Sabahaddin</span> Türk siyasetçi ve düşünür

Mehmed Sabahaddin, Türk siyasetçi ve düşünür. Babası Damat Gürcü Halil Rifat Paşa'nın oğlu, Osmanlı Adliye nazırlarından Mahmud Celaleddin Paşa, annesi Sultan Abdülmecid'in kızı, Sultan Abdülhamid'in kız kardeşi, Seniha Sultan'dır.

Necdet Sakaoğlu, Türk tarih öğretmeni, tarihçi, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Tarih Vakfı</span>

Tarih Vakfı, Türkiye'de tarih bilincini geliştirmek amacıyla başta tarihçiler ve toplumbilimciler olmak üzere, çeşitli meslek ve çevrelerden kişilerin bir araya gelmesiyle 14 Eylül 1991 tarihinde kurulan sivil toplum kuruluşudur.

Ali Nejat Ölçen Türk iktisatçı, politikacı, araştırmacı yazar.

<span class="mw-page-title-main">Terakki Vakfı Okulları</span> Türkiyede okul

Terakki Vakfı Okulları, Terakki Vakfı'na bağlı, İstanbul'da yer alan bir okullar bütünüdür. Bünyesinde anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lise yer alır. Tarihi, 1877 yılında Selanik'te kurulmuş olan Mekteb-i Terakki adlı okula dayanır.

Meşveret, Ahmed Rıza’nın 1895'te kurduğu ve Paris'te Fransızca ve Türkçe yayınlanan gazetedir.

Bu madde Osmanlı Devleti'nde kurulmuş siyasi partiler hakkındadır.

Meşrepzâde Mehmed Arif Efendi, Osmanlı ilim ve devlet adamıdır.

Mehmet Selik, akademisyen, çevirmen ve yazardır. Özellikle Das Kapital çevirisiyle tanınmış ve Marksist iktisat alanına dair çalışmalar yapmıştır. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi akademisyeniydi. Hasan Celal Güzel, Selik'in üniversitede öğrencisiydi. Türk tarihçisi Halil Berktay ile "İktisat tarihi" kürsüsünde birlikte çalışmışlardır.

M. Şükrü Hanioğlu,. Türk akademisyen.

Hakkı Zafer Toprak, Türk tarihçi, yazar ve akademisyen.

Türkiye'de Siyasi Partiler 1859-1952, Tarık Zafer Tunaya'nın Türkiye'de partileşmeleri ele aldığı 1952 tarihli kaynak eseridir. Türkiye'nin 100 yıllık siyasal parti geleneği etraflı bir bibliyografya ile ele alınmaktadır. Osmanlı-Cumhuriyet sürekliliğinin vurgulandığı eser, Türkiye'de bu alanda yapılmış en kapsamlı eserdir. Mete Tunçay kendi kuşağı ve Sina Akşin, Selim İlkin, Zafer Toprak ve Şükrü Hanioğlu gibi sonraki tarihçilerin bu eserden çıktığı benzetmesini yapmaktadır. Tunçay ve Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi'nde bu eseri kritik eden Tarih Vakfı başkanı Mehmet Ö. Alkan, Tunaya'nın bu eserinin Türk tarihçileri üzerindeki etkisini Nikolay Gogol'un Palto'sunun Rus edebiyatçıları üzerinde yaptığı etkiye benzetmektedir. Zafer Toprak da eseri opus magnum olarak nitelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jön Türk Kongresi (1902)</span> 4 Şubat 1902de Parisde toplanan Osmanlı muhalifleri kongresi

Birinci Jön Türk Kongresi ya da Osmanlı Hürriyetperveran Kongresi, 4 Şubat 1902'de saat 20:00'de Institut de France üyesi Germain Antoin Lefevre-Pontalis'in evinde yapıldı. Muhalefet Fransız hükûmetine uygun olarak bir araya geldi. Halka kapalı, 47 delege hazır bulundu. Ermeniler görüşmelerin Fransızca yapılmasını istediler, ancak diğer delegeler bu teklifi reddettiler.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.