İçeriğe atla

Mehmet Tarhan

Mehmet Tarhan (d. 1978), Kürt vicdani retçi ve SPoD Sosyal Politikalar Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği gönüllüsü eşcinsel aktivist. Barış yanlısı bildirgesini ve zorunlu askerlik hizmetini reddettiğini ilk kez 27 Ekim 2001, tarihinde Ankara'da bir basın açıklaması yaparak kamuoyuna ilan etmiştir. Türk ceza kanununa göre suç sayılan bu açıklamasından sonra da savaş karşıtı etkinliklerine devam eden Tarhan, 5 Eylül 2004 tarihinde yine Ankara'da düzenlenen bir etkinlikte okuduğu basın açıklamasından dolayı, soruşturmaya tabi tutulmuş, ancak vicdani reddin temel bir insan hakkı olduğunu savunarak ifade vermeyi ve savcılığa gitmeyi reddetmiştir.

İzmir'de, 8 Nisan 2005'te gözaltına alınmış, gözaltında bulunduğu süre boyunca kendisine sunulan belgeleri imzalamayı kabul etmemiştir. 10 nisan günü Tokat'taki askerî birliğe gönderilmiş, ancak burada da savaş karşıtı düşünceleri doğrultusunda askeri giysi giymeyi ve kendisine verilen emirlere uymayı reddetmiş, bunun sonucunda da "Hizmetten tamamen sıyrılmak veya toplu erat önünde Emre İtaatsizlikte Israr" (TACK 88. madde) suçlamasıyla Sivas Askeri Cezaevine gönderilmiştir. 9 Haziran 2005 tarihinde tahliye edilen Tarhan, tutuklu olarak Tokat'taki birliğe götürülmüştür. Burada reddini tekrarlayan Tarhan tekrar tutuklanmış ve Sivas Askeri Cezaevi'ne gönderilmiştir. Hakkında aynı maddeden açılan iki dava dosyaları birleştirilmiş ve 10 Ağustos 2005'te iki kez 2 yıl (toplam 4 yıl) hapis cezasına çarptırılmıştır. Kasım ayında kararı bozan Askeri olan Tarhan'a zorla fiziksel muayene yapılmamış olmasını gerekçe göstermiştir. 15 Aralık 2005 tarihinde yerel mahkeme kararında direnmiş, gerekçeli kararında zorla muayenenin insan hakları ihlali olacağı, kişinin salt eşcinsel olmasının da ordudan atılması için yeterli olmayacağı yönünde görüş bildirmiştir.

Cezaevinde kaldığı süre içerisinde fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kalan Tarhan, gerek Türkiye içinden, gerekse uluslararası savaş karşıtları ve insan hakları örgütlerinden gelen kamuoyu desteğinin de etkisiyle 9 Mart 2006 tarihinde Askeri Yargıtay Daireler Genel Kurulu kararı uyarınca tahliye edilmiştir. Mehmet Tarhan halen askerlik hizmetini reddetmeye, yetkililer ise bu hakkı tanımamaya devam etmektedir. Bu hak tanınıcaya dek Tarhan "kaçak", "firari" olarak nitelenecektir. Tarhan Antimilitarist hareket ve LGBTT (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Travesti, Transseksüel) Hareketi'nde aktif olarak çalışmaya devam etmektedir.Radikal gazetesinde köşe yazıları yazmaya başlamıştır.[1]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Balbay</span> Türk gazeteci, yazar ve politikacı

Mustafa Ali Balbay, Türk gazeteci, siyasetçi ve yazar.

Vicdani ret, bir bireyin politik görüşleri, ahlaki değerleri veya dinsel inançları doğrultusunda zorunlu askerliği reddetmesidir. Vicdani retçiler kendilerini antimilitarist ya da pasifist olarak tanımlayabilmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Sadun Aren</span> Türk politikacı

İbrahim Sadun Aren, Türk iktisat profesörü ve siyaset adamı.

<i>Nokta</i> (dergi) eski Türkçe haber dergisi

Nokta, yayın hayatına 1 Nisan 1982 tarihinde başlayan, Ercan Arıklı tarafından kurulan bir haber ve magazin dergisiydi. Ercan Arıklı'dan sonra değişik kişilerce satın alınan dergi, 20 Nisan 2007 yılında derginin son sahibi Ayhan Durgun'un kararıyla kapatılmıştır. 8 yıl aradan sonra, 18 Mayıs 2015 tarihinde derginin yeni sahibi Ramazan Köse'nin kararıyla yeniden açılmıştır. Dergi, 15 Temmuz Darbe Girişimi sonrasında çıkartılan olağanüstü hâl yasası kapsamında nihai olarak kapatılmıştır.

Ahmet Hurşit Tolon Türk asker. Eski 1. Ordu Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de insan hakları</span> Türkiyede yaşam hakkı, işkence, ifade özgürlüğü, dini özgürlükler, örgütlenme özgürlüğü ve benzeri konular

Türkiye'de insan hakları, çeşitli uluslararası hukuk anlaşmaları ile koruma altına alınmıştır. 1982 Anayasasının 90. maddesine göre uluslararası hukuk kurallarının iç hukuka karşı üstünlüğü kabul edilmiştir. Fakat yaşam hakkı, işkence, ifade özgürlüğü, dini özgürlükler, örgütlenme özgürlüğü gibi konularda sorunlar ve tartışmalar sürmektedir. Bu nedenle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde yıllardır Rusya ile birlikte en çok sayıda davası görülen ülke konumundadır.

Tunçer Kılınç Türk asker. Eski Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri.

<span class="mw-page-title-main">Hampig Sasunyan</span>

Hampig Sasunyan veya Harry M. Sassounian, Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan'ı 28 Ocak 1982 tarihinde öldüren Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları üyesi suikastçı. Saldırı sonucunda ABD polisi tarafından tutuklandı ve 1984'te Kaliforniya mahkemesi tarafından "milliyetine göre kasten adam öldürme" suçundan müebbet hapis cezasına mahkûm edildi.

Dursun Çiçek Türk asker ve siyasetçi.

Çetin Doğan Türk asker. Eski 1. Ordu Komutanı.

Balyoz ya da Balyoz Harekât Planı 5-7 Mart 2003 tarihlerinde 1. Ordu karargâhında düzenlenen plan seminerinde Türkiye hükûmetini devirmek amacıyla Çetin Doğan liderliğinde hazırlandığı iddia edilen askerî darbe planıdır. Yapılan yargılamalar sonucu, darbe planlarının gerçeği yansıtmadığı ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de LGBT hakları</span> Türkiyede lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireylerin hakları

Türkiye'de lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler diğer vatandaşlara göre dezavantajlı durumdadırlar. Türkiye eşcinsel ilişkileri tanısa da medeni kanununda cinsel yönelim ya da cinsiyet kimliği gibi bir ifadeye yer vermez ve eşcinsel çiftlerin birlikteliklerini yasal zeminde tanımaz. 2013 yılında ILGA-Europe, Türkiye'yi LGBT haklarının korunması konusunda 49 ülke arasında 39. sıraya yerleştirmişti ancak 2024 yılında 46. sıraya geriledi. Türkiye'yi sıralamada sadece Azerbaycan ve Rusya takip etti.

Aydın Çubukçu Siyasi aktivist ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Şık</span> Türk gazeteci ve siyasetçi

Ahmet Şık, Türk gazeteci, yazar ve siyasetçi. Gülen Cemaati'nin kamu kurumlarında gizlice örgütlenmesiyle ilgili araştırmaları nedeniyle yargılandığı için gündeme geldi. 2018'de HDP'den İstanbul milletvekili seçildi. 4 Mayıs 2020'de HDP'den istifa etti, 19 Nisan 2021'de TİP'e katıldı.

Türkiye'de vicdani ret, kanunlarda hak olarak tanınmadığı ve vicdani retçilerle ilgili özel bir düzenleme yapılmadığı için vicdani retçiler, diğer tüm askerlik çağına gelmiş erkek Türk vatandaşları ile aynı şekilde muamele görürler. Türkiye'de vicdani ret kararından sonra alınan cezaya rağmen askerlik görevi için çağrının ve silah altına alınma emrinin devam etmesi sebebiyle retçiler ya retlerinden vazgeçip askerlik görevini yerine getirmekteler ya da sivil itaatsizliğe devam etmekteler. Reddinde ısrar edenler ya firari olarak yaşamakta ya da silah altına alınmalarına rağmen verilen görevleri reddettikleri için askeri cezaevlerine atılmaktadırlar.

28 Şubat davası, 28 Şubat Süreci'nde Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini cebren devirmeye, düşürmeye iştirakla suçlanan 103 sanık hakkında 2 Eylül 2013'te başlayan davadır. Dava Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülmüştür.

LGBT topluluğu veya LGBT toplumu, lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireylerin ortak çıkarları, sorunları ve hedefleri doğrultusunda birleşmesi, bir bütün haline gelmesi. LGBT olup farklı sorunları olan gruplar, topluluklar, altkültürel hareketler, gey mahalleleri ve LGBT örgütlerinden oluşmaktadır. Bu amaçla oluşturulan LGBT topluluğu eşcinsel bireylerin insan hakları hareketinin temelini attı.

<i>Çürüğüm, Askerim, Reddediyorum</i> Aydın Öztekin yönettiği dram türündeki belgesel film

Çürüğüm, Askerim, Reddediyorum, yönetmenliğini ve senaristliğini Galatasaray Üniversitesi öğrencisi Aydın Öztek'in yaptığı dram türündeki eşcinsellik temalı Türk belgesel filmi. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin eşcinselliğe karşı homofobik bakış açısını, eşcinsel perspektifinden irdeliyor.

İzmir Buca Cezaevi, resmi adıyla İzmir Kapalı ve Açık Ceza İnfaz Kurumu, belli bir tipte olmayan kapalı ve açık cezaevidir. İzmir ili Buca ilçesinde bulunmaktaydı. 1959 yılında kurulmuştur. 2020 Ege Denizi depreminde hasar gören cezaevi önce boşaltıldı, Aralık 2020'de ise yıkılmaya başlandı. En son görev yapan kurum müdürü Murat Gündüz'dü.

<span class="mw-page-title-main">Strafbataillon</span>

Strafbataillon, İkinci Dünya Savaşı sırasında mahkûmlardan Wehrmacht'ın tüm branşlarında yaratılan ceza birimlerinin jenerik terimidir. Bu tümene mahkûm edilen asker ve sivil suçlular genellikle kötü silahlanmış ve tehlikeli olan yüksek zayiat görevleri üstlenmek zorundaydılar. Strafbataillon, Alman askeri polisi olan Feldgendarmerie tarafından işletildi ve yönetildi.