İçeriğe atla

Mehmet Kudret Ayiter

Mehmet Kudret Ayiter (d. 31 Ağustos 1919, Göttingen - ö. 13 Nisan 1986, Ankara), Roma hukuku profesörü ve bilim insanı. Dokuz Eylül Üniversitesi'nin kurucu üyelerindendir.[1]

Özel hayatı

Dr. Ferid Ayiter'le Alman asıllı Feride Ayiter'in üç çocuğundan ikincisi olarak Göttingen'de Dünya'ya geldi. Temel eğitimini İstanbul'da tamamladı, İstanbul Erkek Lisesi'ni bitirdikten sonra 1937'de Ankara'ya taşınarak Ankara Hukuk Fakültesi'nden birinci olarak mezun oldu. II. Dünya Savaşı yıllarında 2½ yıl Erzurum'da askerî hakimlik yaptı.

1949 yılında Nûşin Ayiter'le evlenmişti. Bu evlilikten Elif ve Fatma Feride adlı iki kızı Dünya'ya geldi.

Emekliliğinden sonra ortaya çıkan ağır hastalıktan birkaç yıl sonra Nisan 1986'da vefat etti. Kendi isteği üzerine İzmir Bornova'daki mezarlığa gömüldü.[2] Prof. Ayiter Almanca, İngilizce, İtalyanca ve Latince bilirdi.

Çalışma hayatı

Ankara Hukuk Fakültesi'ni 1940'ta bitiren Prof. Ayiter, çalışma hayatına orada asistan olarak başladı[1] ve 1948-49 Prof. Koschaker'in yanında onun Türk öğrencileri için hazırladığı ders notlarını Türkçeye tercüme etti. 1950'de Prof. Schwarz'ın yanında medenî hukuk konusunda doktorasını tamamlandı.[2] Bu konudaki temellerini sağlamlaştırmak için iki kere ikişer yıl İtalya'da bulunmak üzere burs verildi. Daha sonra Roma hukuku üzerine ders vermeye başladı. Doktoradan sonraki yıllarda karşılaştırmalı hukuk dalında da ders vermeye başladı.

Kudret Ayiter, Dokuz Eylül Üniversitesi'nin kurucularından olup üniversite kütüphanesinin temelini atmış, vasiyetiyle 5.000'den fazla Almanca, Fransızca ve İtalyanca eserden oluşan özel hukuk ve özellikle Roma hukuku, hukuk tarihi ve karşılaştırmalı hukuk araştırmaları kitaplarını buraya vakfedilmiştir.[1]

1955'te doçentlik tezi kabul edilen Prof. Ayiter, Ankara Üniversitesi'nde özel doçent olarak çalışmaya başladı. 1961'de aynı üniversiteye ordinaryüs profesör olarak atandı. 1964-1966'da Ankara Hukuk Fakültesi'nin dekanıydı. Konferans gezileriyle Avrupa'nın birçok araştırma merkezlerine gitti.

Diğer yararlıkları

Türk-Alman ilişkilerini sağlamlaştırmak için gösterdiği çalışmalardan dolayı Almanya'nın yüksek nişanı verildi (Verdienstkreuz der Bundesrepublik Deutschland). İtalya da çok iyi İtalyanca ve Latince bilen Ayiter'i Cavaliere Ufficiale al Merito della Repubblica Italiana ve Commendatore della Republica Italiana nişanlarına lâyık gördü.[2]

Hukuk dışındaki merakları tarihti (Frigya tarihi). Bu konuda çalışmalarıyla ilgili konferanslar verdi, makaleleri mevcuttur. 1972'de Almanya'da sekiz Osmanlı sultanının portrelerini buldu.[2]

Eserleri

Derslerde kullanılmak üzere yazdığı eser ve yazıların dışındaki çalışmalarını genellikle bilim çevrelerinin kullandığı dillerde yazdı.[2]

Hukuk

  • Paul Koschaker ve Ankara Üniversitesi'nde Roma hukuku dersleri (Alm. Paul Koschaker und der Unterricht des Römischen Rechts an der Universität Ankara)
  • Roma Hukuku Dersler, Aile Hukuku, Ankara, 1960 (2. baskı 1963)
  • Bestellung der 'Dos' im klassischen Römischen Recht (doçentlik tezi, 1955).
  • Noch einmal Papyri, Michigan VII, 434 (Inv. Nr. 508, 2217), Annales Fac. de Droit d'Istanbul 3 (1954) 79-89.
  • Rylands Papyri (Inv. Nr. 612), Annales Fac. de Droit d'Istanbul 3 (1954) 79-89.
  • Aestimatio dotis e compravendita come concetti di interpretazione tra i giuristi classici, Annales de l'Universite d'Ankara 6 (1954/55), 81-148.
  • Höchstmaß bei Dosbestellungen im römischen Recht und übermäßige Schenkungen nach der Lex Cincia, Annales Fac. de Droit d'Istanbul 4 (1956) 204-213.
  • Einige Bemerkungen zum domicilium des ,filius familias' im römischen Recht, Studi Emilio Betti, 2. cilt (Milano 1962) 73-84.
  • D.20.4.9.3 und einige Bemerkungen über Sextus Caecilius Africanus, Studi Giuseppe Grosso, 2. cilt (Torino 1968) 13-32.
  • The aestimatum contract, Maior viginti quinque annis. Essays in commem. Inst. for Legal History Univ. Utrecht, Assen 1979. 22-29.
  • Alcuni appunti sulla dotis datio ante nuptias, Studi Cesare Sanfilippo, 4. cilt (Catania 1983), 49-57.
  • Systematisches Denken und Theorie im Römischen Recht, Studi Arnaldo Biscardi, 1. cilt (Milano 1983), 9-21.
  • Attorno alcuni testi del legatum dotis constituendae causa, 'MNHMH' Georges A. Petropoulos, 1. cilt (Atina 1984), 225-230.

Tarih

  • Frigya kaya mezarlarının merdiven ve basamakları (Alm. Treppen und Stufen bei phrygischen Felsdenkmälern), Studien zur Religion und Kultur Kleinasienes, Festschrift für F. K. Dörner, I. cilt (Leidon 1978), 99-106.

Kaynakça

  1. ^ a b c [1] 20 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İzmir’e Ankara’dan her gelişinde bulabildiği yararlı her kitabı adeta sırtında taşıyarak fakülteye ulaştırmıştır. Böylelikle ihtisas kütüphanemizin temeli de hocamız Prof. Kudret Ayiter tarafından atılmıştır.
  2. ^ a b c d e "… Kudret Ayiter'in içinde bulunduğu yaş grubu, onu Prof. Schwarz, [[Ernst Hirsch]], [[Richard Honig]] ve [[Paul Koschaker|Prof. Koschaker]] gibi Alman asıllı profesörlerden teşvik edilmesini sağladı. …" (PDF). 4 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi</span> Barolar Birliğine göre Türkiyenin en iyi hukuk fakülteleri sıralamasında 2. olan hukuk fakültesi

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi; Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk hukuk okulu olarak 1925 yılında Ankara'da Ankara Adliye Hukuk Mektebi adıyla kurulan, 1946 yılından itibaren Ankara Üniversitesine bağlı bir fakülte olarak hizmet veren hukuk okuludur.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem Akurgal</span> Türk arkeolog

Ekrem Akurgal, Türk arkeolog.

<span class="mw-page-title-main">Klasik Antik Çağ</span>

Klasik antik çağ, MÖ 8. yüzyıl ile MS 5. yüzyıl arasındaki Greko-Romen dünyası denen, Antik Yunanistan ve Antik Roma'nın iç içe geçmiş uygarlıklarını kapsayan, Akdeniz merkezli kültürel tarih dönemidir. Bu çağ, hem Yunan hem de Roma toplumlarının geliştiği ve Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya'nın büyük bölümünü etkileyen bir dönemdir.

Tahsin Bekir Balta, Türk hukukçu ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Leopold von Ranke</span> Alman tarihçi ve kaynak bazlı modern tarihin kurucusu

Leopold von Ranke, 19. yüzyıl Alman tarihçisi. Ranke ile birlikte tarih incelemelerinde birincil kaynakların önemi, hikâyeci tarih ve özellikle uluslararası politikanın tarihte yeri özel anlam kazandı. Kaynağına, “aslında ne ise” ona sadık bir tarih yazımı üzerine düşünceleri ile kendinden sonraki tarih yazımının niteliğine önemli katkılarda bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Carl von Savigny</span> Alman hukukçu

Friedrich Carl von Savigny, Alman hukukçu.

Hüseyin Nail Kubalı, Türk hukukçu, öğretim üyesi.

Ahmet Rona Serozan, Türk medeni hukuk profesörü, hukukçu ve avukat. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde 42 yıl Medeni Hukuk Anabilim Dalı'nda görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Jules Michelet</span> Fransız tarihçi (1798-1874)

Jules Michelet, Fransız tarihçi.

Corpus Iuris Civilis ya da modern alfabeyle Corpus Juris Civilis, 529-534 yılları arasında Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus tarafından hazırlatılan, Roma Hukuku konusunda en geniş ve derinlemesine bilgi veren, sonradan bu ismiyle anılan hukuk külliyatıdır.

Paul Koschaker, Avusturyalı bir hukukçudur.

Nasyonal sosyalizm döneminde tehdit altındaki yüzlerce kişi Nazi Almanyası'ndan Türkiye'ye sığınmacı olarak geldi. Naziler tarafından yurttaşlıktan atılanlar veya başka nedenlerle vatansız olanların pasaportlarına kısmen "heimatlos" damgası vuruldu. Bu da sığınmacı statüsüyle eş anlamlıydı ve Türkçeye "haymatlos" terimi olarak girdi.

Prof. Dr. Zafer Gören, Türk akademisyen ve yazar. Anayasa hukuku profesörüdür. Zürih Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kanun Koyma Bilimi, Ceza-Ceza Usul Hukuku ve Kriminoloji kürsülerinde asistan ve öğretim görevlisi olarak çalışmıştır.

Detlef Leenen, Alman Medeni hukuk profesörü ve Berlin Özgür Üniversitesi'nin en eski profesörlerinden biridir.

Zafer Zeytin(d. 7 Mayıs 1968, Gölcük-Türkiye) akademisyen, hukuk profesörü ve Türk Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Galya tipi terra sigillata</span>

Güney Galya tipi terra sigillata, Arkeoloji terminolojisinde Roma dönemine özgü bir terra sigillata çeşididir. MÖ 1. yüzyılın sonlarından itibaren güney Galya'da üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Villa rustica</span> Tarımsal faaliyet için kırsal bir bölgede inşa edilmiş Roma villası

Villa rustica Antik Roma'da merkezi bir yapı ve bu yapı etrafına yayılmış daha küçük ek yapıların oluşturduğu duvarlarla çevrili kırsal yerleşime verilen addır. Başlangıçta tarımsal faaliyet amacıyla inşa edilen villa rusticalar, zamanla bu özelliğini yitirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rudolph von Jhering</span>

Caspar Rudolph Ritter von Jhering Alman hukukçu. 1872 yılında yazdığı Der Kampf ums Recht kitabıyla ve bir hukuk uzmanı ve modern sosyolojik ve tarihi hukuk okullarının kurucusu olarak tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Necmettin Berkin</span>

Mehmet Necmettin (Mümtaz) Berkin, Türk hukukçu ve akademisyen.

Martial Lavaud Célestin, Haitili avukat ve siyasetçi. Célestin, Amerika kıtasına bağlı olan ve Karayip Denizi'nde yer alan Hispanyola adasının batı bölümünde kurulu bulunan Haiti'de 1988 yılında bu göreve atanan ilk kişi olarak başbakanlık makamında bulunmuştur.