Mehmet İlmî Efendi

Mehmet İlmi Efendi (d. 1839, İstanbul- ö. 1924, İstanbul), Türk hattat.

Tanınmış hattat İsmail Hakkı Altınbezer'in babasıdır.

Yaşamı

1839'da İstanbul'da dünyaya geldi. Babası, kuşaklar boyu Trabzon'da pek çok yerli hattat yetiştirmiş bir ailenin mensubu hattat Ali Şükrü Efendi idi.^[1]

Mehmed İlmî Efendi, İstanbul'da Hocapaşa Sıbyan Mektebi'ni bitirdikten sonra Bayezid Camii'nde verilen Arapça ve Farsça derslerine devam etti. Bu sırada babasından sülüs ve nesih yazılarını meşk etti. Babasıyla beraber hacca gitti ve dönüşte Mısır'da iki yıl kalarak dinî ilimlerdeki bilgisini geliştirdi.

İstanbul'a dönünce Sadrazam Âlî Paşa'nın oğullarının yazı hocası, ardından paşanın konaktaki kütüphanesinin hâfız-ı kütübü oldu; konağın geçirdiği yangın sırasında kütüphanedeki en kıymetli yazma eserleri kurtarmayı başardı.

Kazasker Mustafa İzzet Efendi'den tekrar sülüs ve nesih yazılarını meşk ederek döneminin önde gelen hattatları arasında yer aldı. 1874 yılından itibaren II. Meşrutiyet'e kadar Zaptiye Nezâreti, Emlâk Vergi Dairesi, şehremaneti, Maliye Nezâreti gibi kuruluşların kalemlerinde kitabet vazifesiyle hizmet ettikten sonra emekliye ayrıldı. Emekliliği sırasında Mahmudiye İbtidâiyesi ile Fâtih Valide Rüşdiyesi'nde de hat muallimi olarak görev yaptı.

1898'den sonra Üsküdar'da Çiçekçi'ye yerleşti. Üsküdar'ın fikir, sanat ve edebiyat mahfili olan Çiçekçi Kahvehanesi'ndeki toplantılara ilerlemiş yaşına rağmen katıldığı bilinmektedir.^[1] 17 Ocak 1924'te hayatını kaybetti. Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi. Mezar Kitabesi, kendisinden yirmi iki yıl sonra vefat eden oğlu İsmail Hakkı Aitunbezer'inkiyle beraber Necmeddin Okyay tarafından 1957'de celî ta'lik hatla yazılmıştır.^[1]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c "Mehmet İlmi Efendi, Tarihbilinci.org sitesi, Erişim tarihi:16.11.2012". 11 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2012.

İlgili Araştırma Makaleleri

Hüsn-i hat, Arap harfleri çevresinde oluşmuş güzel yazı sanatıdır. "İnce, uzun, doğru yol, birçok noktannın birbirine bitişerek sıralanmasından meydana gelen çizgi, çizgiye benzeyen şeyler ve yazı" anlamlarına gelen hat; İslam kültüründe "yazı" ve "güzel yazı" manalarında kullanılmıştır. Hat sanatkarına verilen isim olan "hattat" tahminen 4. - 5. yüzyıldan sonra kullanılmaya başlanmıştır. İlk hattat Hz. Ali, hat sanatını kullanarak Kur'an-ı Kerim'in güzel biçimde yazılmasını sağlamıştır.

Şeyh Hamdullah veya bir Türk hattatıdır. Sühreverdiyye tarikatı şeyhlerinden Mustafa Dede Efendi’nin oğludur.

İsmail Hakkı Altunbezer, Türk hattatı, tezhip sanatçısı ve tuğrakeşidir.

Rika, rıka veya rik’â, Nesih'in dendansız, yuvarlak ve kıvrak bir türüne verilen ad ve Arap harflerinin en çok kullanılan el yazısı biçimidir.

Zekâi Dede Efendi, Osmanlı klasik Türk müziği bestecisi.

Nesih, neshi veya neshî, özellikle Osmanlılar tarafından yazmalarda kullanılan, yumuşak, köşeleri yuvarlaklaşmış, işlek bir yazı türü ve Arap harflerinin, basımda ve yazma kitaplarda en çok kullanılan çeşidi olarak tanımlanır. Nasaḫ terim kökü "kaldırma, hükümsüz kılma" ve "kopya" anlamına gelen nesih yazı türü, Osmanlı İmparatorluğu'nda da özellikle kitap kopyalamak için kullanılmıştır.

“Mehmed Hulusi Yazgan”, “İstanbullu Hulusi Efendi”, Türk hattat.

Adaşı ve ustası olan bir diğer ünlü hattat Yeserizade Kazasker Mustafa İzzet Efendi ile karıştırılmamalıdır.

Hattat Mehmed Şefik Bey, Türk hattat.

<span class="mw-page-title-main">Hattat Aziz Efendi</span> Osmanlı hattat

Hattat Aziz Efendi, Şeyh Mehmet Abdülaziz (Aktuğ) Efendi, Türk hattat.

Hacı Kamil Akdik, Türk hattat.

Mehmed Şevki Efendi (d. 1244/1829, Kastamonu - ö. Hicri 25 Nisan 1303 - M. 7 Mayıs 1887, İstanbul, Osmanlı hattat. Yazı sanatına "Şevki Mektebi" adlı üslûbu kazandırmış, sülüs-nesih hat meşkleriyle bilinmektedir.

Mehmed Necmeddin Okyay, Türk hattat, ebru sanatçısı, kemankeş, gül yetiştiricisi, tuğrakeş ve is mürekkebi imali, aharcılık, mücellidlik gibi kitap sanatları ustası, imam ve hatip. Pek çok sanat dalında bilgisi, yetkinliği ve ustalığı ile Hezârfen unvanıyla da tanınmaktadır. Ebru sanatında Necmeddin üslubu'nu oluşturmuştur.

Hasan Çelebi, Türk hattat.

Laz Ömer Efendi veya doğum adıyla Ömer Vasfi Efendi, Osmanlı hattatı. 54 yıl boyunca sanatla uğraşan Laz Ömer Efendi, yaşadığı dönemde "hattatları şeyhi" anlamına gelen Şeyhül-Hattatin adıyla bilinmekteydi.

Yahya Hilmi Efendi, 19-20. Yüzyıl Hattatlarındandır. Nesih yazıda gerçekten başarılı bir hattat olan Yahya Hilmi Efendi’nin ismi, dönemin iki büyük nesih hocası olan Kazasker Mustafa İzzet Efendi ve Şevkî Efendi’den sonra anılır. Onların günümüzdeki üslûbu karşısında, kendine özgü bir şiveyle dikkati çeker.

Mustafa Halim Öyazıcı, Türk hattat.

Celî, hat sanatında bir yazı cinsi meşkedilirken kullanılan meşk kaleminden daha geniş bir kalemle yazılan iri şekline verilen isimdir.

Hattat Ahmed Râkım, Hattat Mustafa Râkım ile karıştırılmaması için İkinci Râkım veya Küçük Râkım olarak anılmaktadır. Hattat Mustafa Rakım'ın talebesi Haşim Efendi'den ders almıştır. Hocasından sülüs ve nesih yazılarıyla tuğra çekmesini öğrenerek 1840'ta icazet almıştır. Yazılarında Mutafa Râkım Efendi'yi taklid etmiş bu sebeple de yazıları sonunda Râkım imzasını kullandığı için Mustafa Râkım ile karıştırılmıştır. Rüşdiye Mekteplerinde yazı hocalığı yanında matbaalarda hattatlık da yapmıştır. Birçok delâil ile beş adet şifâ-i şerif yazdığı ve bir mushaf yazdığı bildirilmektedir. Delâ'ilü'l-hayrât' ile muhtelif meşk murakka'ları da taş basma olarak tab edilmiştir. Hicri 1282 veya 1283 yılında ölmüş ve Şeyh Vefa Camisi'ne defn edildiği belirtilmekle beraber mezar taşı mevcut değildir.

Ahmet Refet Efendi, Türk hattat.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.