İçeriğe atla

Mehmedoğlu Hızır Bey

Mehmedoğlu Hızır Bey
3. Aydınoğulları Beyi
Görev süresi
1348-1360
Yerine geldiğiUmur Bey
Yerine gelenHızıroğlu İsa Bey
Kişisel bilgiler
Ölüm y. 1360
Akraba(lar) babası: Mübârizeddin Gazi Mehmed Bey
Dini İslam

Mehmedoğlu Hızır Bey (ö. y. 1360), Aydınoğulları Beyliği'nin üçüncü beyidir.

Öncülü Umur Bey'in ağabeyidir, 1348'de ölünce yerine geçmiştir. Hızır Bey, iktidarının başında Latinler ile yirmi maddelik ağır şartları sahip ve papa tarafından da onaylanan bir antlaşmayı 18 Ağustos 1348 günü imzalamaya mecbur kaldı. Bu antlaşmaya göre beyliğin elindeki bütün iskelelerden alınmakta olan gümrük vergisinin yarısının Latinler'e verilmesi, Hristiyan gemilerinin serbestçe Aydınoğulları limanlarına girebilmesi, bütün deniz kuvvetlerinin silahlarını bırakması ve Latinler'in Aydınoğulları Beyliği'nde konsolos bulundurmaları kabul ediliyordu.[1]

Buna rağmen Aydınoğulları kısa zamanda toparlandılar ve 1350 yılında İzmir'de bulunan Latinler'e saldırmak için hazırlıklar yaparak Eğriboz ve Girit adasını tehdit ettiler. Öte yandan, Levant işlerine derin ilgi duyan Papa VI. Clemens 1352'de öldü. Yeni Papa VI. Innocentius, Venedik, Kıbrıs ve Rodos hükümdarlarına İzmir'i savunmaları için tavsiyelerde bulunduysa da papanın bu tavsiyeleri dikkate alınmadı. Nitekim önce Rodos'taki Hospitalier Şövalyeleri Hızır Bey ile yeni bir antlaşma yaptılar. Arkasından Hızır Bey, Ceneviz-Venedik rekabetinden faydalanarak Ceneviz ile de münasebetlerini kuvvetlendirip bir antlaşma imzaladı. Çok geçmeden Aydınoğulları ile Venedik arasındaki münasebetler de yeniden tesis edildi. Fakat Aydınoğulları ile Girit arasındaki barış müzakereleri uzun sürdü. Sonuç olarak Nisan 1353 tarihinde kaleme alınan antlaşma metni, iki ay sonra Girit yönetimi tarafından onaylandı. Hızır Bey kendi ülkesi içinde ticaretin güvenliğini sağlamayı kabul ediyor ve denizde Venedik teknelerini korumayı taahhüt ediyordu. O, bu antlaşmayla açıkça Venediklilere kuvvetini kabul ettirmişti. Buna göre hububat, kuru sebzeler, çiftlik hayvanları ve esirler üzerine % 6 vergi konuldu. Tüccar, gerek ihracat gerekse ithalat için % 2 vergi ödemek mecburiyetinde idi. Bu şekildeki ağır vergilere rağmen Venedikliler, Cenevizliler tarafından Karadeniz'den uzaklaştırıldıkları için bu antlaşmayı kabule mecbur olmuşlardı. Bu antlaşma, tahminen Papa VI. Clemens'den on yıl önce başlayan ve Venediklilerin önderliğini yaptığı Aydınoğulları Beyliği'ne karşı olan seferberliği kesin bir şekilde sona erdiriyordu.[1]

Hristiyan dünyası geçici olarak Haçlı seferleri planlarını terk etti ve beyliğin zengin bölgelerine ticari bakımdan nüfuz etmeye çalıştı. Venedik ve Aydınoğulları arasında bundan sonraki çatışmalar büyük ölçüde önemini yitirdi. Hızır Bey yaklaşık 1360 yılında öldü. Ondan sonra beyliğin başına İsa Bey geçti.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c Merçil, Erdoğan (1991). "Aydınoğulları". TDV İslâm Ansiklopedisi. 4. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 239-241. 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Umur Bey

Aydınoğulları Beyi

1348-1360
Sonra gelen:
Hızıroğlu İsa Bey

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Menteşe Beyliği</span> Anadoluda bir Türk beyliği

Menteşeoğulları Beyliği Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde Güneybatı Anadolu’da kurulmuş bir Türk beyliğidir. Sınırları aşağı yukarı bugünkü Muğla iline denk gelen bu beyliğin hakimiyeti, 13. yüzyılın ortalarından 15. yüzyılın başlarına kadar devam etti. Diğer Anadolu Beylikleri gibi Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetine girdi. Muğla ili Osmanlı Devleti'nin son dönemlerine kadar Menteşe Sancağı olarak anıldı.

<span class="mw-page-title-main">Aydınoğulları Beyliği</span> II. Dönem Anadolu Beyliği

Aydınoğlu Beyliği veya Aydınoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, 14. yüzyıl başlarında Güneybatı Anadolu’da Aydın ve çevresinde kurulmuş; döneminde hayli etkili olmuş bir Türkmen beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Venedik Cumhuriyeti</span> 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadasında bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyeti

Venedik Cumhuriyeti, 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadası'nda bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyetiydi. Genellikle "En sükunetli" anlamına gelen Serenissima sözcüğüyle anılırdı. MS 697'den MS 1797'ye kadar hüküm sürdü. Müreffeh Venedik şehrinin lagün toplulukları üzerinde yoğunlaşan cumhuriyet, Orta Çağ'da bir ticaret gücü haline geldi ve Rönesans'ta bu konumunu güçlendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Dördüncü Haçlı Seferi</span> Bizans başkenti Konstantinopolisin ele geçirilip yağmalanmasıyla sonuçlanan Haçlı seferi (1204)

Dördüncü Haçlı Seferi, 1202-1204 yılları arasında gerçekleşen ve Papa III. Innocentius tarafından çağrılan bir Latin Hristiyan Haçlı seferiydi. Seferin amacı, öncelikle Mısır'a hakim olan güçlü Eyyûbî Sultanlığı'nı yenerek Müslümanların kontrolündeki Kudüs şehrini yeniden ele geçirmekti. Ancak, bir dizi ekonomik ve siyasi olay; Haçlı ordusunun başlangıçta planlandığı gibi Mısır'ı fethetmek yerine, 1202'de Zara'yı kuşatması ve 1204'te Konstantinopolis'i yağmalamasıyla sonuçlandı. Bu durum, Frankokrasi ya da Yunancada "Frankların yönetimi" olarak bilinen bir döneme yol açtı. Bu dönem, Bizanslılar tarafından Partitio terrarum imperii Romaniae olarak adlandırılır ve Bizans İmparatorluğu'nun Haçlı ve Venedikli müttefikleri tarafından bölünmesini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Umur Bey</span>

Umur Bey ya da tam sanıyla Aydınoğlu Gazi Umur Bey, Aydınoğulları Beyliği’nin ikinci ve en ünlü beyidir.

<span class="mw-page-title-main">VI. İoannis</span> Bizans İmparatoru

VI. İoannis Kantakuzenos veya Cantacuzene, 1347–1354 arasında Bizans imparatoruydu.

<span class="mw-page-title-main">IV. Andronikos</span>

IV. Andronikos Paleologos. 2 Nisan 1348 – 28 Haziran 1385), 1376 ile 1379 yılları arasında Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Venedik Savaşı (1570-1573)</span> 1570den 1573e kadar Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal Birlik arasında yaşanan çatışma

Osmanlı-Venedik Savaşı veya Kıbrıs Seferi, Osmanlı-Venedik savaşlarının dördüncüsüdür. 1570-73 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında yapılmıştır. Savaşın ilerleyen döneminde Venedik saflarına dâhil olan devletler olmuştur. Papa V. Pius'un girişimleriyle oluşturulan Kutsal İttifaka Venedik Cumhuriyeti, İspanyol İmparatorluğu, Papalık Devleti, Ceneviz Cumhuriyeti, Savoya Dükalığı ve Hospitalier Şövalyeleri katılmıştır.

Zeyneddin Şaban tam kunyesiyle Malik Mansur Alaeddin Alí Bin Şaban Bin Hasan Bin Muhammed Bin Kalavun Sultan Ebu Maali Hasan'in oğlu ve Sultan Kalavun'un torunu olup 1363'te Emir Yelboğa el-Ömerî tarafından hazırlanan bir darbe ile tahttan indirilen amcası Selahaddin Muhammed yerine yaklaşık 12 yaşında iken tahta geçirilen ve 1363 - 1377 döneminde saltanat süren Türk kökenli Bahri Hanedanı'ndan Memluk Devleti hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Haçlı Seferi</span>

İzmir Haçlı Seferi 1343–1351 yılları arası Papa VI. Clemens tarafından İzmir şehrini elinde bulunduran Aydınoğulları beyliğine karşı düzenlenen iki büyük Haçlı seferidir. Bizans imparatoru III. Andronikos’un ölümünden (1341) sonraki devirde Umur Bey idaresindeki Aydınoğulları, Türk beyliklerinin en güçlülerinden biri olmuştu. Eğriboz, Mora, Girit, Rodos ve bütün Trakya sahilleri Umur Bey’den çekinmekteydi. Umur Bey'in Bizans'a yardım için Rumeliye geçtiği sırada Latinler Papaya başvurarak bir Haçlı seferi düzenlenmesini istediler. Bu seferin nedeni ticariydi. Umur Bey ticari anlaşmaları bozarak gümrük vergisini yükseltmiş, hububat ihracını azaltmıştı. Seferin diğer sebebi de Bizans imparatoriçesi Anna'nın Katolik ve Ortodoks kiliselerinin birleşeceğini vadetmesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Sakız Adası'nın Fethi</span>

Sakız Adası'nın Fethi, Kaptanıderya Piyale Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 1566 yılında Sakız Adası'nı ele geçirerek Osmanlı topraklarına ilhak etmesiyle sonuçlanan deniz harekâtı.

Bizans İç Savaşı (1373-1379) Bizans imparatorluğu'nda, Bizans İmparatoru V. İoannis ile oğlu IV. Andronikos arasında savaşan ve aynı zamanda Osmanlı İmparatoru I. Murad'ın oğlu Savcı Bey, Andronikos ile ortak bir şekilde babasına karşı isyana katılınca bir Osmanlı iç savaşına dönüşen bir askeri çatışmadır. İsyan Andronikos, babasını 1373'te devirmeye çalışırken başladı. Ceneviz yardımı ile başarısız olmasına rağmen, Andronikos sonunda V. İoannis'i 1376'da devirdi ve tutukladı. Ancak V. İoannis, 1379'da kaçtı ve Osmanlı yardımı ile tahtını tekrar kazandı. İç savaş, yüzyılın başlarında çoktan yıkıcı iç savaşlar zayıflayan Bizans İmparatorluğu'nu daha da zayıflattı. Savaşın en büyük yararlanıcısı, Bizanslıların üst egemenliğini etkili bir şekilde yapılmış olan Osmanlılardı.

Gelibolu Antlaşması, Ocak 1403'te veya Şubat başında akdetilmiştir, Balkanlar'daki Osmanlı topraklarının hükümdarı Süleyman Çelebi ile başlıca Hristiyan bölgesel güçleri Bizans İmparatorluğu, Ceneviz Cumhuriyeti, Venedik Cumhuriyeti, Hospitalier Şövalyeleri ve Nakşa Dükalığı arasında bir barış antlaşmasıdır. Ankara Muharebesi sonrasında akdetilen bu antlaşma ile Süleyman, kardeşleriyle veraset mücadelesinde kendi konumunu güçlendirmeye çalışırken, Hristiyan devletlere büyük tavizler getirdi, özellikle kaybettiği toprakları geri alan Bizanslılar Osmanlı hükümdarı üzerinde nominal bir üstünlük elde etti. Hükümleri Süleyman'ın yanı sıra Osmanlı veraset mücadelesinin galibi olan I. Mehmed tarafından onurlandırıldı, ancak Mehmed'in 1421'deki ölümünden sonra çöktü.

<span class="mw-page-title-main">1423-1430 Osmanlı-Venedik Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında 1423-1430 yılları arasında Selanik‘te yapılmış savaş

1423-1430 Osmanlı-Venedik Savaşı, Osmanlı Devleti ile Venedik Cumhuriyeti arasında Selanik'in hakimiyeti sorunundan kaynaklanan savaş. Selanik'in bizzat Osmanlı Padişahı II. Murad komutasındaki Türk ordusu tarafından kuşatılarak alınmasıyla Osmanlı Devleti'nin zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Ege Seferi (1538)</span> 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşında evre, Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının Ege Denizinde Venedike ait adaları fethetmeye yönelik iki askerî harekâtından ikincisi (diğeri bir yıl önce)

Ege Seferi, 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre, Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının Ege Denizi'nde Venedik'e ait adaları fethetmeye yönelik iki askerî harekâtından ikincisi.

Ceneviz-Venedik savaşları, 1256 ile 1381 yılları arasında Akdeniz'de hakimiyet sağlamak için zaman zaman diğer güçlerle ittifak kuran Ceneviz Cumhuriyeti ile Venedik Cumhuriyeti arasında bir dizi mücadeledir. 4 açık savaş dönemi vardı. İki cumhuriyet arasındaki çatışmalar büyük ölçüde denizde gerçekleşti. Barış dönemlerinde bile, iki ticaret topluluğu arasında korsanlık olayları ve diğer küçük şiddet olayları olağandı.

<span class="mw-page-title-main">Boğazlar Savaşı</span>

Boğazlar Savaşı, 1350 ile 1355 arası Ceneviz-Venedik savaşlarının üçüncü evresidir. Savaşın patlak vermesinin üç nedeni vardır: Karadeniz'de Ceneviz hegemonyası; Sakız Adası ile Fokaia'nın Ceneviz tarafından ele geçirilmesi ve Bizans İmparatorluğu'nun Karadeniz boğazını kaybetmesine neden olan ve Venediklilerin Asya limanlarına ulaşmasını zorlaştıran Latin savaşı.

Hızıroğlu İsa Bey, Aydınoğulları Beyliği'nin dördüncü beyidir.

Menteşeoğlu İbrahim Bey, Menteşe Beyliği'nin dördüncü hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Bizans Savaşı (1352-1357)</span>

Osmanlı-Bizans Savaşı (1352-1357), Bizans-Osmanlı savaşları'ndan ikincisi, Bizans İç Savaşı (1352-1357) ve 1350-1355 Ceneviz-Venedik Savaşı'nın parçası.