İçeriğe atla

Mehmed Memduh Paşa

Mehmed Memduh Paşa
Dahiliye nâzırı
Görev süresi
31 Ekim 1895 - 1 Ağustos 1908
Hükümdar II. Abdülhamid
Yerine geldiğiHalil Rifat Paşa
Yerine gelenAkif Halil Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum 1839
İstanbul  Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 9 Nisan 1925
İstanbul  Osmanlı İmparatorluğu
Defin yeri İsmet Efendi Dergâhı hazîresi, İstanbul
Vatandaşlığı  Osmanlı İmparatorluğu
Milliyeti Türk
Ödülleri Birinci derece Murassa‘ Osmânî, Mecidiye ve İftihar nişanlarıyla Yunan Harbi, Hicaz demiryolu ve Liyakat gibi madalyalarla ödüllendirilmiştir. Ayrıca İran, Almanya, Rusya ve Bulgaristan hükûmetleri tarafından kendisine birinci dereceden nişanlar verilmiştir

Mehmed Memduh Paşa (1839-1925), II. Abdülhamid dönemi Dahiliye nâzırıdır.

Hayatı

Mazlum Mustafa Fehmi Paşa'nın oğludur. 1839'da İstanbul'da doğmuştur. İlk öğrenimini Beyazıt ve Vâlide rüşdiyelerinde tamamladıktan sonra 1853'te intisap ettiği Hariciye Nezâreti Mektûbî Kalemi'nde edindiği tecrübe ve bilgi yanında özel gayretiyle kendini yetiştirmiştir. II. Abdülhamid ile veliahtlığından itibaren yakınlık kurmuştur. 20 Ekim 1881'de Şûrâ-yı Umûr-i Mâliyye memurluğuna getirilmiştir. 13 Kasım 1882'de Şûrâ-yı Devlet üyeliğine tayin edilmiştir. Bu arada Askerî Ceza Kanunu'nun tetkiki için oluşturulan komisyon üyeliğiyle Şûrâ-yı Devlet İstînaf ve Temyiz mahkemeleri üyeliklerinde bulunmuştur. Ayrıca II. Abdülhamid döneminde bürokrasiyi yeniden şekillendirmek ve memur alımlarını bir standarda bağlamak için oluşturulan Me'mûrîn-i Mülkiyye Komisyonu üyeliği yapmıştır. 15 Temmuz 1887'de Konya, 9 Nisan 1889'da Sivas, 13 Aralık 1893'te Ankara valiliğine tayin edilmiştir. Kıbrıslı Kâmil Paşa’nın sadâreti zamanında 31 Ekim 1895’te Dahiliye nâzırı olarak kabineye girmiştir. On üç yıl görevde kalabilmesi onun II. Abdülhamid’le uyum içinde bulunduğunu gösterir. Nitekim bu devrede Kâmil Paşa, Halil Rifat Paşa, Mehmed Said Paşa ve Mehmed Ferid Paşa kabinelerinde görev almıştır. II. Meşrutiyet’in ilânının ardından kurulan ilk hükûmette de Dahiliye nâzırı sıfatıyla yer almıştır. Ancak Mehmed Said Paşa sadâretinde oluşturulan yeni hükûmetin meşrutiyet hükûmeti olarak nitelendirilmeyip kamuoyunda tepkilere sebep olması onun 1 Ağustos 1908’de kabineden istifasına yol açmıştır. İstifasından üç gün sonra tutuklanmıştır. Diğer tutuklularla birlikte yaklaşık bir ay Zabtiye Nezâreti’nde zorunlu ikamete tâbi tutulmuştur. Ardından “Hükûmet-i Hamîdiyye Enkazı” diye nitelendirilen ve haiz oldukları rütbeleri efendi'ye indirilen 106 kişilik listenin üçüncü sırasında yer alarak önce Büyükada’ya, oradan Sakız Adası'na sürülmüştür. İtalya’nın Trablusgarp’ı işgali üzerine sürgünlerin Sakız’dan ayrılmasına izin verilince İzmir’e yerleşmiş, hemen ardından çıkan afla İstanbul’a dönüp ölümüne kadar münzevi bir hayat yaşamıştır. Ömrünün son yıllarını büyük ölçüde sağlık sorunları ile geçirmiştir. 9 Nisan 1925’te Kireçburnu’nda bulunan yalısında ölmüştür. Vasiyeti gereği Fatih Çarşamba’da İsmet Efendi Dergâhı’ndaki hazîreye defnedilmiştir.[1]

Eserleri

Memuriyete başladığında kalemde Memduh, şiirlerinde Fâik mahlaslarını kullanmıştır. Genç yaşta şiir yazmaya başladı. Düzyazı eserleri genellikle siyasi gözlem, düşünce ve önerilere dayanan risaleleridir. Eserleri:[2]

Eser Adı Yayın evi Basım yılı Eser türü
Tercüme-i Hikâye-i Jöneviev -- / İstanbul 1285/1869 Hikâye
Berg-i Sebz -- / İstanbul 1289/1873 Şiir
Eser-i Memdûh Matbaa-i Amire / İstanbul 1289/1873 Deneme
Yemen Kıtası Hakkında Bazı Mütâlaâtım Dersaadet / İstanbul 1324/1908 İnceleme
Feverân-ı Ezmân -- / İstanbul 1324/1908 İnceleme
Serâir-i Siyâsiyye ve Tahavvülât-ı Esâsiyye -- / İstanbul 1328/1912 İnceleme
Mirât-ı Şûûnât Ahenk Matbaası / İzmir 1328/1912 Araştırma
Tasvîr-i Ahvâl Tenvîr-i İstikbal -- / İzmir 1328/1912 Araştırma
Esvât-ı Sudûr Vilâyet Matbaası / İzmir 1328/1912 İnceleme
Kuvvet-i İkbâl Alâmet-i Zevâl Matbaa-i Hayriye ve Şürekâsı yay. / İstanbul 1329/1913 Araştırma
Haller İclâsler Matbaa-i Hayriye ve Şürekâsı yay. / İstanbul 1329/1913 Araştırma
Miftâh-ı Yemen Matbaa-i Hayriye ve Şürekâsı yay. / İstanbul 1330/1914 Araştırma
Bedâyi-i Âsâr Matbaa-i Hayriye ve Şürekâsı yay. / İstanbul 1330/1914 Mektup
Dîvân-ı Eş'âr Matbaa-i Hayriye ve Şürekâsı yay. / İstanbul 1332/1916 Şiir

Kaynakça

  1. ^ Kurşun, Zekeriya (2003). "MEHMED MEMDUH PAŞA". TDV İslâm Ansiklopedisi. 28. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 495-497. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2021. 
  2. ^ "Mehmet Memduh Paşa". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ahmet Yesevi Üniversitesi. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">V. Mehmed</span> 35. Osmanlı padişahı (1909–1918)

V. Mehmed ya da Mehmed Reşad, Osmanlı İmparatorluğu'nun 35. padişahı ve 114. İslam halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa</span> 186. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Rüşdi, Osmanlı sadrazamı. Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Said Paşa</span> 201. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Said Paşa, Osmanlı devlet ve siyaset adamı. II. Abdülhamid saltanatında yedi kez ve İkinci Meşrutiyet döneminde iki kez olmak üzere, toplam dokuz dönemde dokuz yıla yakın sadrazamlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Hilmi Paşa</span> 208. Osmanlı sadrazamı

Hüseyin Hilmi Paşa, II. Abdülhamid saltanatında, 31 Mart Ayaklanması döneminde 14 Şubat 1909 - 13 Nisan 1909 tarihleri arasında ve V. Mehmed saltanatında 5 Mayıs 1909 - 28 Aralık 1909 tarihleri arasında iki kez toplam on ay altı gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Hakkı Paşa</span> 210. Osmanlı sadrazamı

İbrahim Hakkı Paşa V. Mehmed saltanatında 12 Ocak 1910 - 30 Eylül 1911 tarihleri arasında bir yıl sekiz ay on dokuz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi</span>

Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, 1914-1916 yılları arasında şeyhülislamlık yapmış, Osmanlı din ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Server Paşa</span>

Mahmud Server Paşa, Adliye, Dahiliye, Hariciye Nazırı, Şura-yı Devlet Reisliği ve Ayan Meclisi Reisliği görevlerinde bulunmuş Osmanlı bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Avlonyalı Ferid Paşa</span> 207. Osmanlı sadrazamı

Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa, Arnavut asıllı Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Adliye Nezâreti</span>

Adliye Nezâreti ya da Adliye Nazırlığı Son dönem Osmanlı Hükûmetleri'nde bugünkü Adalet Bakanlığı'nın yaptığı işi yapan nazırlıktır. Türkiye'de Cumhuriyet'in kurulmasıyla birlikte önce Ankara'ya taşınmış ve sonrasında ise dilde sâdeleşme çalışmalarının ardından adı "Adalet Bakanlığı" olarak değişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Tevfik Biren</span> Türk devlet adamı

Mehmet Tevfik Biren ya da Mehmed Tevfik Bey, Osmanlı Devleti'nin son döneminde Nazırlık ve Valilik gibi yüksek düzeylerde görev yapmış bir devlet adamı.

Mehmed Memduh Bey, Osmanlı'nın son dönemlerinde önemli görevlerde bulunmuş bürokrat, hakim, savcı, akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Dahiliye Nezâreti</span>

Dahiliye Nazırlığı veya Dahiliye Nezareti, son dönem Osmanlı hükûmetlerinde içişlerinden sorumlu bakanlığa verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti</span>

Evkaf Nâzırlığı veya Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti,, son dönem Osmanlı hükûmetlerinde vakıf kurumlarından sorumlu olan nâzırlıktır.

Hasan Tahsin Paşa, Osmanlı bürokratıdır. II. Abdülhamid devrinde 1894-1908 yılları arasında Mâbeyn-i Hümâyun Başkâtibi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Akif Halil Paşa</span>

Hacı Halil Akif Paşa, Osmanlı devlet adamı.

Ahmed Kemal Paşa (1808-1886), Maarif Nazırlığı görevinde bulunmuş Osmanlı bürokrat.

Mehmed Tevfik Bey (1834-1917), Şûrâ-yı Devlet reisliği ve Meclis-i Âyan üyeliği yağmış Osmanlı.

Mustafa Nuri Paşa Osmanlı devlet adamı ve tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Atâ Bey</span> Son dönem Osmanlı maliyeci, gazeteci ve tarihçisi

Mehmed Atâ Bey (1856-1919), Son dönem Osmanlı maliyeci, gazeteci ve tarihçisi.

Abdülhamid Ferid Paşa (1815-1875), Osmanlı devlet adamıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.