İçeriğe atla

Mehmed Baha Pars

Mehmed Baha Pars
Mehmed Baha Bey, 1900'ler
Genel bilgiler
Doğum1877
Bursa, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm25 Ekim 1953 (76 yaşında)
Bursa, Türkiye
MesleklerBesteci
ÇalgılarKeman, piyano, ud, viyola ve viyolonsel
İlişkilerHatice Selma (İris)
Bedreddin Baha
Umur Baha

Mehmed Baha Pars (1877, Bursa - 25 Ekim 1953, Bursa), Türk besteci. Hazırladığı Âlem-i Musiki adlı dergi, Osmanlı İmparatorluğu'nda yayımlanan ilk Osmanlıca müzik dergisi olmuştur. Aynı zamanda kendisi, operet besteleyen ilk Türk bestecidir.[1]

İlk yılları

1877 yılında, Bursa'nın Karaşeyh mahallesinde, Şeyh Hacı Baha Efendi ile Halime Hanım'ın oğlu olarak doğdu.[2][3] Babası ölünce kendisi de şeyh oldu.[2] Bursa İdadisi'ni tamamlamasının ardından gittiği İstanbul'da, öğrenim gördüğü Aksaray'daki Darüttedris Mektebi'ni 1897 yılında bitirdi.[3] 1902'de ise Beyoğlu'ndaki Alyans İzraelit'ten (Alliance Israélite) mezun oldu.[3] Doğduğu yer olan Bursa'ya döndüğünde şeyhlik görevinin yanında kentteki müzik hareketinin öncülerinden biri oldu.[1]

Müzik ve diğer çalışmaları

Keman, piyano, ud, viyola ve viyolonsel çalabilen Mehmed Baha Bey, operet besteleyen ilk Türk oldu.[1] 1 Ekim 1919'da, Osmanlı İmparatorluğu'nda yayımlanan ilk Osmanlıca müzik dergisi olan Âlem-i Musiki'yi çıkardı.[1] On beş günde bir yayımlanan bu dergi, ancak on altı sayı yayımlanabildi ve 1920 yılının mayıs ayında yayımı sonlandırıldı.[1][2]

On iki yıl boyunca Vilayet Matbaası'nda müdürlük ve yazarlık yaptı.[1][2] Bir yandan da Bursa Sanat Mektebi'nde Fransızca ve tarih, Bursa Darüleytamı ve Bursa Lisesi'nde müzik dersleri verdi.[1][2] Çeşitli okullarda müzik dersi veren Pars, 1 Temmuz 1943'te emekli oldu.[2]

25 Ekim 1953'te, 76 yaşındayken Bursa'da öldü ve cenazesi Emir Sultan Mezarlığı'na defnedildi.[2]

Ailesi

Mehmet Baha Pars'ın kardeşlerinden Hakkı Baha Bey, cumhuriyet döneminin eğitimcilerindendi.[1] 1885'te dünyaya gelen bir diğer kardeşi Muhittin Baha, Türk Kurtuluş Savaşı esnasında Kuvâ-yi Milliye komutanlarından biri olmuş ve Bursa ile çevresinde Yunan birliklerine karşı savaşmıştı.[1] Sonraları ise Bursa Barosu'nu kurmuş ve 18 sene boyunca milletvekilliği yapmıştı.[1]

Mehmed Baha Bey, II. Abdülhamit'in özel gelir-giderlerini idare eden Edip Bey'in kızı Nilüfer Hanım ile evliydi.[4] Çiftin Hatice Selma (İris), Bedreddin Baha ve Umur Baha adlarında üç çocukları vardı.[4] Umur Baha, sonraları Devlet Operası korosunda da soprano olarak görev alan bir müzisyen oldu.[4]

Kaynakça

  • Çetintaş, Burak (Kasım 2011). "Müzik bu ailenin genlerinde var". NTV Tarih, 34. sayı. 
  1. ^ a b c d e f g h i j Çetintaş, Burak; sf. 34
  2. ^ a b c d e f g * Aydın, M. Beste (2004). Âlem-i Musiki (Çeviriyazım ve inceleme). ss. sf. 9. Erişim tarihi: 20 Aralık 2011. []
  3. ^ a b c Çetintaş, Burak; sf. 33
  4. ^ a b c Çetintaş, Burak; sf. 35

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Safiye Ayla</span> Türk klasik Türk müziği sanatçısı

Safiye Ayla Targan, Türk Klasik Türk müziği sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı</span> Devlet konservatuvarı

Ankara Devlet Konservatuvarı, günümüzde Hacettepe Üniversitesine bağlı olan müzik ve sahne sanatları okulu.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Adnan Saygun</span> Türk Beşleri arasındaki klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikolog

Ahmed Adnan Saygun, Türk Beşleri arasında yer alan Klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikologdur.

<span class="mw-page-title-main">Osman Zeki Üngör</span> Türk besteci

Osman Zeki Üngör, şair, besteci, orkestra şefi, keman virtüözüdür.

<span class="mw-page-title-main">Cavid Bey</span> Osmanlı maliyeci, iktisatçı ve siyasetçi

Mehmed Cavid Bey, II. Meşrutiyet döneminde maliye nazırlığı yapmış Yahudi kökenli Osmanlı siyasetçisi. Atatürk'e suikast girişiminin sorumlularından biri olduğu gerekçesiyle tutuklandı ve yargılandıktan sonra idam edildi. Osmanlı İmparatorluğu’nda liberalizm düşüncesinin öne çıkan isimlerindendi. Hukukçu, dil eleştirmeni ve çevirmen Şiar Yalçın'ın babasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ulvi Cemal Erkin</span> Türk klasik müzik bestecisi, piyanist

Ulvi Cemal Erkin, Türk besteci ve eğitimcidir. Türk Beşleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Trablusgarp Vilayeti</span>

Trablusgarp Vilayeti, 1864 yılında gerçekleşen yönetim reformu sonucu Trablusgarp Eyaleti yerine kurulan Osmanlı vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Neveser Kökdeş</span> Türk besteci

Neveser Kökdeş, Türk besteci, güfteci, tanburidir.

Mehmed Zâti Arca, Türk besteci ve müzisyendir.

Mehmed Fahri Kopuz, Türk müziği bestecisi ve ud virtüözü.

Âlem-i Musiki, ilk sayısı 1 Ekim 1919'da piyasaya çıkan ve 23 Eylül 1896'da çıkan Gıdayı Ruh'un ardından Osmanlı İmparatorluğu'nda yayımlanan ikinci müzik dergisi. Besteci Mehmed Baha tarafından, Bursa'da yayımlanan dergi; on beş günde bir piyasaya sürülmekteydi. Toplamda on altı sayı çıkan derginin son sayısı ise 15 Mayıs 1920 tarihinde yayımlanmıştı.

Muhlis Sabahattin Ezgi, Türk besteci, opera sanatçısı.

Muhittin Baha Pars, Türk gazeteci, avukat, siyasetçi.

Santurî Ethem Bey Santur müziğinin son dönem Osmanlı döneminin en önemli isimlerinden biri olarak kabul edilen Türk bestekâr.

Ali Rıza Şengel yahut Eyyubî Ali Rıza Bey, Klasik Türk müziği bestekârı ve hocası, nevbezen.

Salih Zeki Ataergin,, Türk musikişinas, bestekâr ve hukukçu. Kanun virtüözü Hacı Arif Bey'in oğludur. Asıl ismi Salih Zeki olmasına rağmen, babasına izâfetle Zeki Ârif adıyla tanınmıştır. Annesi Hatice Huriye Hanım’ dır.

<span class="mw-page-title-main">Rauf Yekta</span> Türk müzikolog

Râuf Yektâ Bey,, Türk bestekâr, müzikolog ve neyzen. Asıl adı Mehmet Rauf'tur. Hat hocası Nasûhî Efendi tarafından kendisine yekta unvanı verildi. 1917 yılında Dârülelhan'ın kuruluşunda yer alan isimlerden biri oldu. Araştırma ve çalışmalarıyla Türk müziğinin temelini oluşturdu. Mevlevî tarikatına girerek önemli mevlevihanelerde baş neyzenlik yaptı. Tifo nedeniyle hayatını kaybetmesi sonrasında Cemal Reşit Rey tarafından "musikî şehidi" olarak nitelendirildiği yönünde söylentiler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Emir Sultan Mezarlığı</span> Bursada bulunan bir mezarlık

Emir Sultan Mezarlığı, Bursa'nın Yıldırım ilçesinde bulunan tarihî bir mezarlıktır. Mezarlık İslam düşünürü Emir Sultan'ın adını taşımaktadır.

Vedide Baha Pars, Türk eğitimci, yazar.

Hakkı Baha Pars (1879, Bursa- 8 Ocak 1942, İstanbul), Türk asker, eğitimci, siyasetçi, idareci.