İçeriğe atla

Mehmed Arif Bey (tarihçi)

Mehmet Arif Bey
Doğum29 Mart 1845(1845-03-29)
Erzurum, Osmanlı Devleti
Ölüm14 Temmuz 1897 (52 yaşında)
İstanbul, Osmanlı Devleti
MeslekTürkolog, yazar, hukukçu, tarihçi.
MilliyetTürk
KonuTürk tarihi, Vazife Ahlakı

Etkilendikleri
  • Volter, Russo, Monteskiyo, Büyük Frederik, Solakzade ve Gazi Ahmed Muhtar Paşa

Mehmet Arif Bey (d. 29 Mart 1845, Erzurum - ö. 14 Haziran 1898), Türk hukukçu, tarihçi

Yaşamı

29 Mart 1845 tarihinde Erzurum'da dünyaya geldi.[1] Babası, Erzurum kale topçu miralayı Hacı Ömer Bey idi.

17 yaşına kadar Erzurum'da öğrenim gördü. Kendisi ders aldığı hocasının adını, Solakzade Ahmed Efendi (ö.1313/1895) olduğunu belirtmiş, Arapça, Farsça, Coğrafya ve Hesap okumuştur.[2] 1862'de Erzurum 4.Ordu meclis-i tahrirat odası zabıt katibi olarak görev yapmaya başladı. 1865 yılında, Erzurum vilayeti temyiz meclisi hukuk başkatipliğine, 1866'da Deavi meclisi başkatipliğine, 1867'de aynı meclisin sorgu hâkimliğine, 1869'da Erzurum temyiz divanı başkatipliğine atandı.[3] 93 Harbi sırasında Ahmet Muhtar Paşa'nın özel katibi olarak savaşı bizzat yaşadı, yaşadıklarını kaleme aldı. 1877 yılı sonunda Ahmet Muhtar Paşa ile birlikte İstanbul’a gitti. 1878 başında Paşa ile birlikte Trakya’da Çatalca ordusunda bulundu. 1878’de Girit İsyanı çıkınca Girit Tahrir heyeti başkâtipliğine atanarak Girit’e gitti. Halepa Anlaşması’nın imzalanmasından sonra İstanbul’a dönerek Adliye Nezareti’ndeki görevine devam etti.

1885 yılında Osmanlı Devleti Fevkalade Komiserliği ile Mısır’a atanan Gazi Ahmet Muhtar Paşa’nın maiyetinde, başkatiplik görevi ile Kahire’ye gitti. Mısır’da basılmış iki eseri vardır: “Başımıza Gelenler” ve “Binbir Hadis-i Şerif Şerhi" Başımıza Gelenler adlı eserinde resmî görevlerine bağlı olarak edindiği tecrübeleri aktardı.[4] 1893'te Avrupa'da seyahat etti. 1898'de Mısır'da bulunduğu sırada hastalanarak, tedavi için İstanbul'a döndü ve 14 Temmuz 1897'de mide kanserinden hayatını kaybetti. Mezarı, Merkezefendi Mezarlığı'ndadır.

Eserleri

  • Başımıza Gelenler[5]
  • Binbir Hadis Şerhi

Kaynakça

  1. ^ "İrfan Görkas, Tarih Yazıcılığından Tarih Felsefesine:Mehmet Ârif'in "Muhâkemeli Tarih" Anlayışı, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Güz 2010, Sayı 28" (PDF). 20 Mart 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2011. 
  2. ^ İrfan Görkaş, Bir 19.Yüzyıl Osmanlı Düşünürü Mehmet Arif Bey'in Ahlak Felsefesi, Birleşik, Ankara 2014.
  3. ^ "Mehmet Arif Bey (1845-1898), Her Telden Erzurum ve Erzurumlu Sitesi". 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2011. 
  4. ^ Başımıza Gelenler http://www.sizinti.com.tr/konular/ayrinti/basimiza-gelenler.html 31 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ Başımıza Gelenler hakkında genel bilgi http://www.camlicakitap.com/kitap/basimiza-gelenler-93-harbinde-anadolu-cephesi-ruslarla-savas-372 17 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rauf Orbay</span> Türk asker ve siyasetçi

Hüseyin Rauf Orbay, Türk asker, siyasetçi. Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde, Kurtuluş Savaşı'nda ve Türkiye Cumhuriyeti döneminde önemli görevlerde bulunmuştur. Trablusgarp ve Balkan Savaşları'nda gösterdiği başarıdan ötürü Hamidiye Kahramanı olarak tanındı. 1918 Ekim'inde Osmanlı Devleti'nin Bahriye Nazırı olarak görev yapan Orbay, devletin çöküş belgesi olan Mondros Mütarekesi'ni hükûmet adına imzalayan kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Kâmil Paşa</span> 188. Osmanlı sadrazamı

Yusuf Kâmil Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nda görev yapmış Türk devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Kâmil Paşa</span> 204. Osmanlı sadrazamı

Kıbrıslı Mehmet Kâmil Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde 4 kez sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Said Paşa</span> 201. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Said Paşa, Osmanlı devlet ve siyaset adamı. II. Abdülhamid saltanatında yedi kez ve İkinci Meşrutiyet döneminde iki kez olmak üzere, toplam dokuz dönemde dokuz yıla yakın sadrazamlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sadık Rıfat Paşa</span> Diplomat ve devlet adamı

Sadık Rıfat Paşa, iki kez Osmanlı Hariciye Nazırlığı yapmış diplomat ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Celalettin Arif</span> Türk siyasetçi ve diplomat

Celalettin Arif, İstanbul Barosu'nun eski başkanlarından olan Celalettin Arif, TBMM'nin kurulması ile birlikte yürütme görevi verilen I. İcra Vekilleri Heyeti ve (ismen) II. İcra Vekilleri Heyeti'nde Adliye Vekilliği ve TBMM 1. Dönemde Erzurum milletvekilliği yapmış hukukçu ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ferit Tek</span> Türk politikacı

Ahmet Ferit Tek, Türk siyasetçi, diplomat, fikir adamı.

<span class="mw-page-title-main">Gelibolulu Mustafa Âlî</span> Osmanlı şair, yazar ve tarihçi

Gelibolulu Mustafa Âlî, Osmanlı bir şair, yazar ve tarihçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Muhtar Paşa</span> 211. Osmanlı sadrazamı

Ahmed Muhtar, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Kafkasya cephesi komutanı, asker, gök bilimci, yazar, eğitimci ve devlet adamıydı. 1912 yılında kısa bir süreyle Osmanlı Devleti'nin sadrazamlığını da yapmıştır. Darüşşafaka Cemiyeti'nin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Rıdvan İsmail Paşa</span>

Rıdvan İsmail Paşa, Osmanlı devlet adamı. 1890 ve 1906 yılları arasında İstanbul şehremini olarak görev yapmıştır. İstanbul'un en uzun süre görev yapan belediye başkanlarından biri olan Rıdvan İsmail, 1906'da kendisine yapılan bir suikast sonucunda öldü.

<span class="mw-page-title-main">Maârif-i Umûmiye Nezâreti</span> Osmanlının son dönemlerinde eğitim işlerinden sorumlu bakanlık

Maarif Nazırlığı ya da Maarif Nezareti son dönem Osmanlı Hükümetleri'nde eğitim işlerinden sorumlu olan nazırlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Celaleddin Paşa (1839-1899)</span> Osmanlı devlet adamı ve Klasik Türk müziği bestecisi

Mahmud Celaleddin Paşa Osmanlı devlet adamı ve Klasik Türk müziği bestecisiydi. Girit ve Bursa Valiliği, Maliye, Ticaret ve Nafia Nazırlıkları yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ticaret ve Ziraat Nezâreti</span>

Ticaret ve Ziraat Nazırlığı, Osmanlı Devleti'nde ticaret ve tarım işlerinden sorumlu bakanlığa verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Zekai Dede Efendi</span> Osmanlı besteci

Zekâi Dede Efendi, Osmanlı klasik Türk müziği bestecisi.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Sami Paşa</span> Osmanlı bürokrat, şair

Abdurrahman Sami Paşa, bürokrat, şair.

<span class="mw-page-title-main">Dahiliye Nezâreti</span>

Dahiliye Nazırlığı veya Dahiliye Nezareti, son dönem Osmanlı hükûmetlerinde içişlerinden sorumlu bakanlığa verilen isimdir.

Mehmed Vecîhî Paşa, (1797-1867) Osmanlı devlet adamı.

Arif — erkek çocuklara verilen bir isim.
Ayrıca Ârif, Arif-i Billah kısaltması, yani ermiş kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Nubar Paşa</span> Mısırlı diplomat (1825-1899)

Nubar Paşa, Ermeni asıllı Mısırlı devlet adamıydı.

Mehmed Tevfik Bey (1834-1917), Şûrâ-yı Devlet reisliği ve Meclis-i Âyan üyeliği yağmış Osmanlı.