İçeriğe atla

Mehmed Ali Bey el-Abid

Muhammed Ali el-Abid
Arapçaمحمد علي العابد
Suriye Devlet Başkanı
Görev süresi
11 Haziran 1932 - 21 Aralık 1936
Yerine geldiğiTaceddin el-Hasani
Yerine gelenHaşim el-Attasi
Osmanlı İmparatorluğu'nun Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçisi
Görev süresi
1907-1908
Kişisel bilgiler
Doğum 1867
Şam, Suriye Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 22 Ekim 1939 (71-72 yaşında)
Roma, İtalya Krallığı
Partisi Ulusal Blok
Evlilik(ler) Zehra el-Yusuf

Muhammed Ali el-Abid (Arapçaمحمد علي العابد Muhammed 'Ali el-'Ābid, 1867- 22 Ekim 1939), aynı zamanda Mehmed Ali Bey olarak da bilinir,[1] Suriye devlet başkanı olarak (11 Haziran 1932'den 21 Aralık 1936'ya kadar) Şam'daki milliyetçi Suriye parlamentosunun adayı olarak, ülkenin egemenliğin Fransa'dan kısmen tanınmasından sonra atandı. Fransa, Suriye'yi yoğun milliyetçi baskı altındaki bir ulus olarak tanımayı kabul etti, ancak 1946'ya kadar birliklerini tamamen geri çekmedi.

Baba

Babası Ahmed İzzet el-Abid, Şam'da zengin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi ve eğitimine Beyrut'ta devam etmeden önce burada büyüdü. Arapça, Fransızca ve Türkçe biliyordu. Konstantinopolis'e (günümüzde İstanbul) gitti ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Sultan II. Abdülhamid'ine hizmet etti, ardından danışmanı oldu ve istihbarat servislerinin başı olarak görev yaptı ve ayrıca Irak'ın Musul kentini de yönetti. Jön Türklerin II. Abdülhamid'e karşı isyan etmesi üzerine 1908'de Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrıldı ve İngiltere, İsviçre ve Fransa'yı dolaşmadan önce Londra'ya gitti. Sonunda Paris'e taşındı ve daha sonra 1924'teki ölümüne kadar Mısır'a taşındı.

Eğitim

Muhammed Ali el-Abid, Şam'da doğup büyümüş, ilkokullarında eğitim görmüş, daha sonra eğitimine Beyrut'ta devam etmiştir. Mezun olduğunda ailesiyle birlikte İstanbul'a taşındı ve burada prestijli bir Osmanlı lisesi olan Galatasaray Lisesi'ne gönderildi. Daha sonra Paris, Fransa'da hukuk okudu. Mezun olduktan sonra İslam hukuku okudu.

Biyografi

1907'de Osmanlı İmparatorluğu'nun Washington büyükelçisi oldu. Ancak 23 Temmuz 1908'de Osmanlı İmparatorluğu'nun anayasasının ilan edilmesinden ve babasının İstanbul'dan kaçmasından sonra Osmanlı İmparatorluğu'na döndü. Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'nde Kaliforniya'ya gitti. Daha sonra İngiltere, İsviçre ve Fransa arasında seyahat eden babasına katılarak Birinci Dünya Savaşı arifesinde Mısır'a ulaştı. Babasının ölümüne kadar orada kaldı.

Muhammed el-Abid, Suriye'nin Fransız mandası altına girdiği 1920 yazında Şam'a geri döndü. 1922'de el-Abid, Suriye Maliye Bakanı olarak atandı.

El-Abid, Arapça, Fransızca ve Türkçe bilmekteydi. Fransız edebiyatına ve ekonomisine düşkündü. Ayrıca iyi derecede İngilizce ve Farsça bilmekteydi.

30 Nisan 1932'de el-Abid Şam'da Ulusal Blok adayı olarak parlamentoya seçildi ve aynı yılın 11 Haziran'ında devlet başkanlığına yükseldi. 1936'da Şam'da özgür bir parlamentonun seçilmesinden sonra istifa ederek Paris'e gitti. Roma'daki bir otelde 22 Ekim 1939'da öldü.[2][3] Yerine Ulusal Blokun adayı Haşim el-Etâsî getirildi, ancak Suriye 1946'da tam bağımsızlığa kadar askeri olarak kontrolde kaldı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Kuneralp, Sinan. "Ottoman Diplomatic and Consular Personnel in the United States of America, 1867-1917." In: Criss, Nur Bilge, Selçuk Esenbel, Tony Greenwood, and Louis Mazzari (editors). American Turkish Encounters: Politics and Culture, 1830-1989 (EBSCO Ebook Academic Collection). Cambridge Scholars Publishing, 12 July 2011. 144383260X, 9781443832601. pp. 100 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.-108 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. CITED: p. 102 22 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. "As for Mehmed Ali Bey, he was of course recalled after the proclamation of the Constitution in July 1908 and went on to become independent Syria's president."
  2. ^ "Ex-Syrian President Dies" (İngilizce). Paris. 23 Ekim 1939. s. 3. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022. 
  3. ^ "Le Président de la République syrienne est mort" (Fransızca). 23 Ekim 1939. 18 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Henri Gouraud</span> Fransız asker (1867-1946)

Henri Joseph Étienne Gouraud, Fransız asker. Mayıs 1915'te yönetimindeki 10. tümenle Çanakkale Savaşı'na katılmış. Haziran 1915'te Birinci Kerevizdere Muharebesi ve Zığındere Muharebesi sırasında sağ kolu kopmuş, iki bacağı da kırılmıştır. Tekrar askeri hizmete geri dönen Gouraud, Fas ve Avrupa'da çeşitli görevlerde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Şükri el-Kuvvetli</span> Suriyeli siyasetçi (1891-1967)

Şükri el-Kuvvetli, bağımsızlık sonrası Suriye'nin ilk devlet başkanıydı. Kariyerine Osmanlı İmparatorluğu'nun Arap topraklarının bağımsızlığı ve birliği için çalışan bir muhalif olarak başladı ve bu nedenle aktivizmi nedeniyle hapsedildi ve işkence gördü. Suriye Krallığı kurulduğunda, Kuvvetli bir hükûmet yetkilisi oldu, ancak monarşizmden hayal kırıklığına uğradı ve cumhuriyetçi Bağımsızlık Partisini kurdu. Kuvvetli, 1920'de Suriye'yi kontrol altına alan Fransızlar tarafından derhal ölüme mahkûm edildi. Daha sonra, Suriye-Filistin Kongresi'nin baş büyükelçisi olarak görev yaptığı ve Suudi Arabistan ile özellikle güçlü bağlar geliştirdiği Kahire'ye yerleşti. Bu bağlantılarını Büyük Suriye İsyanı'nı (1925-1927) finanse etmek için kullandı. 1930'da Fransız yetkililer Kuvvetli'yi affetti ve Kuvvetli ardından Suriye'ye döndü ve yavaş yavaş Ulusal Blok'un başlıca lideri oldu. 1943'te Suriye devlet başkanı seçildi ve üç yıl sonra ülkenin bağımsızlığını sağladı.

Mehmed Abid Efendi, Osmanlı padişahı II. Abdülhamid'in en küçük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Emin el-Hüseynî</span> Filistinli Müslüman lider

Muhammed Emin el-Hüseyni, Filistinli bir Arap milliyetçisi ve Filistin Mandası'nda Müslüman liderdi. 1921-1948 yılları arasında Kudüs başmüftüsü olarak görev yapmış ve Arap Yüksek Komitesi'nin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Kürd Ali</span> tarihçi

Muhammed Kürt Ali Suriyeli Kürt asıllı edebiyat ve tarih bilgini.

<span class="mw-page-title-main">Haşim el-Etâsî</span> Suriyeli siyasetçi ve üç kez devlet başkanı (1875-1960)

Haşim el-Etâsî, 1936'dan 1939'a, 1949'dan 1951'e ve 1954'ten 1955'e kadar Suriye devlet başkanı olarak görev yapmış Suriye milliyetçisi siyasetçi ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Emir Şekib Arslan</span>

Emir Şekib Arslan, Lübnanlı yazar, politikacı ve fikir adamı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Nami</span> II. Abdülhamidin damadı, Suriyenin 2. devlet başkanı

Damad Ahmed Nami, Suriye'nin ikinci devlet başkanı, beşinci başbakanı. II. Abdülhamid'in kızı Ayşe Osmanoğlu ile evlenerek Osmanlı Hanedanı'na damat olmuştur. Arapçayı pek konuşamayan Çerkes ve Türk kökenli biriydi.

Şehitler Günü, Şam ve Beyrut'ta 6 Mayıs 1916'da 'El Cezzar' veya 'Kasap' olarak da bilinen Cemal Paşa tarafından öldürülen Suriyeli ve Lübnanlı milliyetçileri anma töreni. Büyük Suriye'nin Osmanlı döneminde hem Şam'daki Marjeh Meydanı'nda hem de Beyrut'ta Burj Meydanı'nda idam edildiler. Her iki yerde o zamandan beri Şehitler Meydanı olarak değiştirildi. 6 Mayıs günü Suriye ve Lübnan'da her yıl anma töreni düzenlenir ve bugün resmi tatildir.

<span class="mw-page-title-main">Faris el-Huri</span> Suriyeli siyasetçi (1877-1962)

Faris el-Huri Suriyeli bakan, başbakan, Halk Konseyi başkanı ve modern Suriye siyasetinin kurucu babasıdır. Faris El Huri, 14 Ekim 1944 ile 1 Ekim 1945 ve 3 Kasım 1954 ile 13 Şubat 1955 tarihleri arasında Suriye başbakanlığı yapmıştır, 2021 itibarı ile, Suriyeli bir Hristiyanın şimdiye kadar ulaştığı en yüksek siyasi pozisyondur. el-Huri'nin seçimlerdeki popülaritesi kısmen onun sadık seküler ve milliyetçi politikalarının sonucudur. Ölümcül bir Suriye milliyetçisi olarak el-Huri, ilkelerinden asla taviz vermedi ve Pan Arabizm'e ve Suriye ile Mısır arasındaki başarısız birliğe kararlı bir şekilde karşı çıktı. el-Huri, Nasır'ın Mısır'ı ile cumhuriyetçi Suriye, arasındaki kısa ömürlü Birleşik Arap Cumhuriyeti birliğine karşı çıktı. Bütün bunların arasında el-Huri neredeyse 50 yıl boyunca ülkesine hizmet etti. Ünlü Suriyeli romancı Colette Khoury'nin dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhamid Zöhravî Efendi</span> Son Osmanlı döneminde Suriyeli gazeteci ve siyaset adamı

Abdülhamid Zöhravî Efendi ya da Abdülhamîd ez-Zehrâvî, (1855-1916), Son Osmanlı döneminde Suriyeli gazeteci ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Selim Melhame Paşa</span> Maruni asıllı son Osmanlı döneminde siyaset adamı  (1851-1937)

Selim Melhame, Maruni asıllı son Osmanlı döneminde siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Taceddin el-Hasani</span> Suriyeli siyasetçi (1885-1943)

Taceddin el-Hasani, Fransızlar tarafından atanan bir Suriye lideri ve politikacı. Şam'da Müslüman alimlerden oluşan bir ailede doğup büyüdü. Babası, 19. yüzyılın sonlarında en saygın İslam alimlerinden biri olan Bedreddin el-Hasani idi.

<span class="mw-page-title-main">Hakkı Bey el-Azm</span> Suriyeli siyasetçi (1864-1955)

Hakkı el-Azm Suriyeli bir politikacı. Osmanlı hükûmetinde aktifti ve daha sonra cumhuriyet Suriye'sinde ilk başbakan olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ata Bey el-Eyyubi</span> Suriyeli siyasetçi (1877-1951)

Ata Bey el-Eyyubi Suriye devlet başkanı ve başbakanı olarak görev yapan bir Osmanlı memuruydu. Suriye'nin Şam kentinde, önde gelen bir siyasi ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi, İstanbul'da kamu yönetimi okudu ve profesyonel kariyerine Osmanlı kamu hizmetinde başladı.

Léon Solomiac Fransız Sömürge İmparatorluğu'nun çeşitli kolonilerinde bir sömürge yöneticisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Meyselun Muharebesi</span> Fransa-Suriye Savaşında bir muharebe

Meyselun Muharebesi, Meyselun Geçidi Muharebesi veya Han Meyselun Muharebesi olarak da adlandırılır, Suriye Arap Krallığı güçleri ile Fransız Levant Ordusu arasında 24 Temmuz 1920'de Şam'ın yaklaşık 25 kilometre batısında Anti-Lübnan Dağları'ndaki Han Meyselun yakınlarında yapılan dört saatlik bir savaştı.

Kamuran Ali Bedirhan, Kürt milliyetçisi, avukat, yazar ve siyasetçi. Lise öğrenimini Galatasaray Lisesinde gördü. Bir süre İstanbul'dan ayrıldıktan sonra tekrar geri dönüp İstanbul Üniversitesinde Hukuk okudu. Kürdistan Teali Cemiyetinin kurucuları arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Lütfi el-Haffar</span> Suriyeli siyasetçi (1885-1968)

Lütfi el-Haffar Suriyeli bir iş adamı ve siyasetçidir. Ulusal Blok'un kurucu üyesiydi ve 1939'da Suriye'nin 11. başbakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Suriye İsyanı</span> Suriye ve Lübnan Mandasındaki Fransız yönetimine karşı 1925-27 ayaklanması

Büyük Suriye İsyanı, 1925 İsyanı veya Büyük Suriye Devrimi, 1925 ile 1927 yılları arasında Suriye Devleti ve Büyük Lübnan genelinde yaşanan genel bir ayaklanmadır. Önde gelen isyancı güçler, Sünni, Dürzi, Alevi ve Hristiyan grupların katıldığı güney Suriye'deki Cebel el-Dürzi Devleti savaşçılarından oluşuyordu. Ortak amaç, I. Dünya Savaşı'nın ardından Türk yönetiminden Fransız yönetimine geçen yeni manda bölgelerindeki Fransız egemenliğine son vermekti.