Liste, 453 yıl Osmanlı hâkimiyetinde kalan Kosova'da Priştine, Prizren, İpek, Yakova, Gilan, Vıçıtırın, Mitroviça, Ferizovik, Kaçanik, Dragaş, İstok, Deçan, Nobırda şehir ve köylerinde yapılan 229 Osmanlı mimari eserini kapsar. Listede günümüze kadar gelebilen esereler sıralanmıştır ve liste, eserlerin tamamını değil derlenebildiği kadarını ifade eder.
Çivizade Camii, İstanbul'un Fatih ilçesi Mevlanakapı'da Kalburcu Mehmed Çeşmesi sokağındadır. Dikdörtgen planlı kâgirdir. Minaresi tuğladır. Avluya iki kapıdan girilir. Caminin sağında Kalburcu Mehmed Efendi'nin kabri vardır. Kıbledeki kapıdan avluya girilince bir sundurma ve bitişinde bir çeşme, çeşmeden sonra alt katta tuvalet bulunmaktadır.
Mehmed Ağa Camii, İstanbul Fatih ilçesi Çarşamba semtinde 16. yüzyılda III. Murad zamanının Dârüssaâde ağası Habeşî Mehmed Ağa tarafından yaptırılan cami.
Ayrılık Çeşmesi ya da Ahmed Ağa Çeşmesi, İstanbul'un Kadıköy ilçesi Rasimpaşa mahallesi sınırları içinde kalan tarihî bir yapıdır. İlk inşa tarihine ilişkin kesin bir bilgi olmamakla birlikte 17. yüzyılın başında Kapı Ağası Gazanfer Ağa tarafından bir namazgâh ile birlikte yaptırıldığı sanılmaktadır. Çeşme üzerindeki kitabelere bakıldığında, daha sonraları çeşmenin 1741 yılında Kapı Ağası Ahmet Ağa ve 1921-1922 yıllarında 5. Mehmet’in torunu Düriye Sultan tarafından olmak üzere iki kez tamir ettirildiği öğrenilmektedir. Kimi kaynaklar çeşmenin geçmişini Bizans dönemine kadar dayandırmaktadır. Kadıköy Belediyesi tarafından restore edilen çeşme, günümüzde yandaki resimdeki halini almıştır.
Azapkapı Saliha Sultan Çeşmesi, İstanbul Azapkapı'da Lale Devri sonrasında I. Mahmud'un annesi Saliha Sultan tarafından yaptırılan çeşme. Sokollu Mehmet Paşa Camii, Saliha Sultan Sıbyan Mektebi ve Yeşildirek Hamamı ile beraber bir külliye oluşturması için tasarlanmıştır. Tarihsel süreç içerisinde çeşitli koruma ve düzenlemelere uğramıştır. İlk olarak 1953 yılında geniş kapsamlı bir şekilde restore edilen çeşme, son olarak da 2005 yılında onarılmıştır. Çeşmenin bir "meydan çeşmesi" olma özelliğini kaybetmesinde kent içindeki konumunun ve yaşanan yoğun trafiğin etkisi büyüktür. Meydan çeşmesi özelliğini kaybetmesi, görsel anlamdaki algısını da değiştirmiştir.
Arakiyeci Mehmet Ağa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde yer alan bir camidir. Takyeci Mehmed Ağa Camii ve Yeni Çeşme Camii gibi isimlerle de anılır. Arakiyeci Mehmet Ağa tarafından 1520 tarihinde mescid olarak yaptırılmıştır. Ahşap olarak yapılan mescidin minberini, Sadrazam Maktül İbrahim Paşa'nın mühürdarı Reis Abdullah Efendi koydurarak camiye tebdil etmiştir. Uzun yıllar bakımsız kalan cami 1951-1958 yılları arasında betonarme olarak yenilenmiştir. Arakiyeci Mehmet Ağa'nın kendi de mihrabın önüne defnedilmiştir. Caminin içi 113 m², mezarlık ve bahçe ise 180 m²'dir. Camide 11 adet pencere vardır ve bunlar sahabe-i kiramın isimleri ile süslenmiştir. Minber ve kürsü ahşaptan, mihrabı ise alçıdandır. Kadınlar ve müezzin mahfili betonarmedir. 1958'de eklenen mozaikli minare, caminin sağında olup minarenin girişi içeridendir. Tek şerefeli olan minare ve külahı kurşun kaplamalıdır. Düz olan tavanı beyaz renktedir ve bütün duvarları pencerelerin üst kısmına kadar çini ile kaplanmıştır.
Sineperver Valide Sultan Çeşmesi ya da Kanlı Çeşme, İstanbul'un Fatih ilçesindeki bir çeşmedir. Ayşe Sineperver Sultan tarafından 1825 ya da 1826'da yaptırıldı. 1994 yılı itibarıyla suyu akmayan çeşme, 2009'daki restorasyonu sonucunda işlevsel hâle getirildi. Musluğunun tahrip edilmesinin ardından 2015 itibarıyla bir kez daha işlevini yitirse de 2018'deki restorasyonuyla birlikte tekrar faaliyete geçti.
Küçükçekmece Meydanı, İstanbul'un Küçükçekmece ilçesinde Fatih mahallesinde kent meydanı. Küçükçekmece'nin eski merkezi ve Küçükçekmece Gölü'ne 100 metre mesafededir. 3. derece arkeolojik sit alanıdır. Tarihi çeşmeler ve çınar ağacı bulunur. Geçmişte Sirkeci-Halkalı banliyö tren hattı'nın Küçükçekmece istasyonu meydan üzerindeydi. Marmaray projesi kapsamında meydandaki tren istasyonu 200 metre doğuya taşındı.
Mehmet Efendi Çeşmesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Fatih ilçesindeki Küçükayasofya mahallesinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Banisinin ismi kitabesinde açıkça belirtilmese de peygamber ile aynı isimde olduğu yazmaktadır. Küçük Ayasofya Camii'nin önündeki sokaktadır. Kitabesi yerindedir. Bakımsız vaziyette, ön teknesi kırık ve yol kotu altındadır. Lülesi kayıp ve suyu akmamaktadır.
Hazinedar Usta Çeşmesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Fatih ilçesindeki Kocamustafapaşa mahallesinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. 1792'de III. Selim'in kalfası Naz Perver Afife Hanım tarafından yaptırılan sıbyan mektebi'nin bir parçasıdır. Bu nedenle Naz-perver Usta Çeşmesi olarak da bilinir.
Tevfik Bey Çeşmesi, İstanbul ilinin Fatih ilçesindeki Küçükayasofya mahallesinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Sokullu Mehmed Paşa Camii aşağısındadır. Günümüzde harap ve bakımsız durumdadır. Bu nedenle ilçe belediyesi tarafından etrafı paravanla çevrilmiştir. Kitabesi ve daha sonra eklenen tamir kitabesi üzerindedir. Teknesi tamamen yol kotu altında kalmıştır. Suyu akmamaktadır.
Kazım Bey Çeşmesi, İstanbul ilinin Fatih ilçesindeki Aksaray mahallesinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Cerrahpaşa'daki Canbaziye Camii'nin mezarlık duvarındadır. Her iki yanındaki mermer sütunlar bitki desenleri ile süslüdür. Ayna taşında da süslemeler mevcuttur. Kurnası oval biçimindedir. Günümüzde suyu akmaktadır.
Sultan Süleyman Çeşmesi, İstanbul ilinin Fatih ilçesindeki Kadırga Meydanı'nda bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Kadırga Meydanı Sokak Çeşmesi ve Seyyid Ahmed Çeşmesi olarak da bilinir. Her iki yanında dinlenme sekisi ve ayna taşının her iki yanında bardaklık vardır. Suyu akmaktadır.
Nefise Hanım Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesinde Cerrahpaşa Mahallesi, Org.Abdurrahman Nâfiz Gürman Caddesi üzerinde, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşanın arka bahçe duvarında bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Yeniçeri Ocağı serçavuşu Ali Ağa'nın eşi Nefise Hanım tarafından yaptırılmıştır.
Yukarı Sinan Ağa Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde sokağa adını veren Sinan Ağa Çeşmesi Sokakta bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Sade bir ayna taşı ile iki bardaklığı vardır. Teknesi yol kotu altında kalmıştır. Suyu akmayan ve yıkılmak üzere olan yapının etrafı İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından koruma amaçlı paravanla çevrilmiştir. Aynı mahallede ve aynı isimde Aşağı Sinan Ağa Çeşmesi bulunur.
Aşağı Sinan Ağa Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesi Esnaf Loncası Sokakta bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Kitabesinde yazdığına göre aynı yerde bulunan bir çeşmenin 1899'da yeniden yaptırıldığı bilinmektedir. Üzerinde II. Abdülhamid'in tuğrası bulunan kitabesi yerindedir. Çiçek deseni işlenmiş mermerden yapılmış ayna taşı vardır. Mermer tekne çeşmenin önünde çıkıntı halindedir. Yakın zamanda Fatih Belediyesi tarafından restore edilmesine rağmen suyu akmamaktadır. Aynı mahallede ve aynı isimde Yukarı Sinan Ağa Çeşmesi bulunur.
Yusuf Şucaeddin Camii Çeşmesi ya da Balat Çeşmesi, İstanbul ilinin Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. 1980'li yıllardaki Haliç sahil yolu çalışmaları sonrası Yusuf Şucaeddin Camii bahçesi içinde kalmıştır. Kesme küfeki taşından yapılmış ve altıgen şeklindedir. Büyük bir haznesi ve 4 cephesinde birer çeşme bulunur. Üzeri kurşun ile kaplıdır. Ayna taşı yerinde mermer levha vardır. Sadece bir çeşmenin suyu akmaktadır.
Öküz Mehmed Paşa Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Hırka-i Şerif mahallesinde Melek Hoca Caddesi üzerinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Halen varlığını koruyan kitabesine göre 17. yüzyıl sadrazamı Öküz Mehmed Paşa tarafından yaptırılmıştır. Klasik üsluptadır. Küfeki taşından yapılmıştır. Aynı isimdeki Öküz Mehmed Paşa Camii'nin bitişiğindedir.
Ahmet Ağa Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Sulukule semtinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. Küçük Çeşme olarak da bilinir. Üzerindeki kitabesine göre Ahmet Ağa isimli bir kişi tarafından Hicri 1073 yılında yaptırılmıştır.
Ali Bey Çeşmesi ya da Halkalı Çeşmesi, İstanbul'un Fatih ilçesindeki bir çeşmeydi. Ali Bey tarafından, yine kendisinin yaptırdığı okulun bir duvarına bitişik olacak şekilde 1706 ya da 1707 yılında yaptırıldı. Millet Caddesi'nin inşası nedeniyle 1957 yılında yıkıldı.
