İçeriğe atla

Mehen

Mısır mitolojisinde, ' sarmalanmış ' anlamına gelen Mehen adı, mitolojik bir yılan-tanrı ve bir tahta oyununa atıfta bulunur.[1]

Yılan tanrısı

Mehen'e en eski atıflar Tabut Metinlerinde yer almaktadır.[2] Mehen, güneş tanrısı Ra'nın gece yolculuğunda Amduat'ta dolanan bir yılan olarak tasvir edilen koruyucu bir tanrıdır.[3]

R. Hannig'in[4] Almanca-Mısır sözlüğünde Mehen (mḥn) veya Mehenet (mḥnt) yılanının Ouroboros'a eşdeğer olduğu söylenir.

Yılan-tanrı ve Mehen oyunu arasındaki ilişki

Oyun taşlarıyla Mehen , Mısır, Abydos, MÖ 3000, Neues Müzesi

Tanrı ile Mehen oyunu arasındaki kesin ilişki bilinmemektedir. Örneğin oyunun mitolojik karakterden mi kaynaklandığı yoksa karakterin mi oyundan türediği bilinmemektedir.

Mezarlarda ve oyun tahtalarında ve ekipmanlarda yapılan çalışmalar bunu gösterdiğinden mehen olarak bilinen nesnenin dini bir fetişten çok bir oyunu tasvir ettiği bilinmektedir. Oyunu oynamanın kuralları ve yöntemi bilinmemekle birlikte, modern zamanlarda kurallar nasıl oynanmış olabileceğine dair değerlendirmelere dayanarak oluşturulmuştur.

Kaynakça

  1. ^ Discussion of the game by 22 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. University College London
  2. ^ The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt by R. Wilkinson 0-500-05120-8
  3. ^ The Ancient Egyptian Books of the Afterlife by Erik Hornung 0-8014-8515-0
  4. ^ Hannig, R. 1995. Die Sprache der Pharaonen: Großes Handwörterbuch Ägyptisch-Deutsch

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ra</span> antik Mısırda güneş tanrısı

Ra, Mısır mitolojisinde güneş tanrısıdır. Kutsal merkezi Heliopolis'tir. Genellikle başında bir disk bulunan şahin kafalı insan biçiminde canlandırılmıştır. Eski tanrı Atum'la bir tutularak; IV. sülale döneminde devlet tanrısı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yunan mitolojisi</span> Antik Yunanların oluşturduğu mitlerden oluşan mitoloji

Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.

Amon, Hermopolitan Ogdoad'ın bir üyesi olarak görünen önemli bir eski Mısır tanrısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır mitolojisi</span> Antik Mısırlıların mitleri ve uygulamaları

Mısır mitolojisi, eski Mısır kültürünün inanç yapısını ifade etmek için kullanılır. Eski Mısır'daki yaşamın her yönü, dünyanın yaratılışı ve dünyanın tanrılar tarafından idamesi ile ilgili hikâyelerle metaforlaştırılmıştı. Mısır mitolojisi durağan bir birlik içinde var olan ritmik yapılar olarak nitelendirilebilir. Sonuçlarda çatışma ve gerginlikten ziyade istikrar eğilimi ağır basmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kadmos</span>

Yunan mitolojisinde, Kadmos ya da Cadmus( ')' efsanevi Boeotia'daki Thebai şehrinin kurucusudur ve Fenikelidir. Perseus ve Bellerophon'la birlikte ilk Yunan kahramanıydı ve Herakles'ten önceki en büyük kahraman ve canavar avcısıydı. Yaygın olarak Fenike prensi olduğu belirtilir, kral Agenor'un ve kraliçe Tire'li Telephassa'nın oğluydu, kardeşi Phoenix, Cilix ve Europa idi. Kadmos'un soyağacı Zeus'a dayanmaktadır. Başlangıçta, Zeus tarafından Fenike kıyılarından kaçırılan kız kardeşi Europa'yı bulup Tire'ye geri götürmek için kraliyet ailesi tarafından yolculuğa gönderildi. İlk anlatımlarda, Kadmos ve Europa, Phoenix'in çocuklarıydı. Kadmos, aslen onun onuruna Cadmeia akropolisi olarak adlandırılan Yunan şehri Thebai'yi kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nehuştan</span>

Nehuştan, Eski Ahit'te bir asa üzerine dolanmış pirinçten yapılmış yılanın betimlendiği kutsal bir nesnedir. Kral Hezekiya'nın ikonoklastik reformları sonucu Nehuştan isimli tunç yılan parçalandı; Musa metinlerinde bu isim kullanılmasa bile, "Hezekiya buna Nehuştan dedi". Tevrat'taki Ruhbani kaynak, Musa'nın İsrailoğulları'ndaki yılan ısırıklarını 'ateşli yılan' ile tedavi ettiğini belirtir. Buna Nehuştan ismi verilişi Hezekiya döneminden öncesine rastlamaz.

<span class="mw-page-title-main">Antik Mısır tanrıları</span> Antik Mısır dinindeki ilahlar

Antik Mısır tanrıları, Antik Mısır'da kendilerine tapınılan tanrı ve tanrıçalardır. Bu tanrılar çevresinde oluşan inançlar ve ritüeller tarihöncesi dönemde ortaya çıkmış ve Antik Mısır dininin özü hâline gelmiştir. Tanrı ve tanrıçalar doğa olaylarının ve fenomenlerinin simgesi olarak görülüyordu ve Mısırlılar doğa olaylarının ma'at'a yani ilahî düzene göre devam edebilmesi için ritüeller ve sunularla tanrı ve tanrıçaları yatıştırıyorlardı. Mısır devletinin MÖ 3100 yılı civarında kurulmasından sonra bu görevleri uygulama yetkisi, kendini tanrıların temsilcisi ilan eden ve ritüellerin yapıldığı tapınakları idare eden firavun tarafından kontrol edilmeye başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Teb</span> Antik Mısırın şehirlerinden birisinin Yunanca ismi

Teb, Thebes, Thebai veya Mısır dildeki adıyla Waset, Nil Nehrinin kıyılarına kurulmuş ve Akdeniz'in yaklaşık olarak 800 km güneyinde yer alan Antik Mısır'ın önemli şehirlerinden biridir. Yukarı Mısır'ın dördüncü nomunun ana şehridir ve Orta Krallık ve Yeni Krallık dönemlerinde uzun süre Mısır'a başkentlik yapmıştır. Nübye ve Doğu Çölüne yakın lokasyonda bulunan şehir aynı zamanda bir ticaret rotalarının üzerindeydi. Aynı zamanda dini bir merkez olan şehir, Antik Mısır'da en saygı duyulan şehirlerindendi. Şehir, Nil Nehrinin yakasına yayılmıştır. günümüzde Nil'in doğu tarafında Luxor kenti ve Karnak ve Luksor Tapınaklarının harabeleri, batı tarafında ise Teb Nekropolü bulunmaktadır. 1979 senesinde UNESCO Dünya Mirası listesine dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Mısır dini</span>

Antik Mısır dini, Antik Mısır toplumunun ayrılmaz bir parçası olan ve çok tanrılı ve ritüelleri karmaşık bir inanç sistemi vardı. Mevcut olduğuna inanılan ve kuvvetler ve doğa unsurları, kontrolünde olan birçok tanrılar ile Mısırlıların etkileşimi üzerinde yoğunlaşmıştır. Mısırlı din uygulamalarını tanrılar sağlamakta ve halk ise onların beğenisi kazanmak için bir çabaları vardı. Mısır'ı tarihteki kral ile aynı statüsü ile aynı olan ve aynı zamanda tanrı olan Firavunlar yönetirdi. Firavunlar bir insan olmasına rağmen, Firavunların tanrıların soyundan olduğuna inanılıyordu. Firavunlar insanlar ve tanrılar arasında arabulucu olarak görev aldılar, evrendeki düzeni korumak ve tanrıların tekliflerini yerine getirmek zorundaydılar. Mısırlılar tanrılar için muazzam tapınaklar yapmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Atum</span> Mısır tanrısı

Atum veya Atum-Ra, Mısır mitolojisinde diğer her şeyin kendisinden türediği ilksel Tanrı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Mafdet</span>

Mafdet eski Mısır dininde bir tanrıçaydı. Sık sık bir çitanın derisiyle tasvir edilmiş, Canlıları yılanların ve akreplerin ısırmasına karşı korumuştu. Mısır'ın İlk Hanedanlığı döneminde eski Mısır tanrılarının bir parçasıdır. Mezarından çıkan taş kap parçalarında görüntüsü bulunan ve Palermo Taşı'ndaki bir ithafta adı geçen firavun Den'in hükümdarlığı sırasında öne çıktı. Mafdet, yasal adaletin veya muhtemelen idam cezasının tanrılaştırılmasıydı. Zehirli hayvan karşıtı olarak görülmüştür. Mısır'ın Eski Krallığı'nın Piramit Metinlerinde, güneş tanrısı Ra'yı zehirli yılanlardan koruduğundan bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Meretseger</span>

Meretseger Antik Mısır mitolojisinde Teb kobrası ile ilişkilendirilen tanrıçadır.

<span class="mw-page-title-main">Anhur</span>

Anhur, Mısır mitolojisinin erken dönemlerinde var olmuş bir tanrıdır.

<span class="mw-page-title-main">Zhurong</span>

Zhurong veya Chongli (重黎), Çin mitolojisinde ve Çin geleneksel dininde önemli bir tanrıdır. Huainanzi'ye ve Mozi ile takipçilerinin felsefi metinlerine göre bir ateş ve güney tanrısıdır. Shanhaijing, Zhurong için Yan İmparator ve Sarı İmparator'un soyundan gelenler de dahil olmak üzere alternatif şecere verir. Bazı kaynaklar Zhurong'u, Nüwa, Gonggong ve Büyük Sel gibi Çin'in bazı eski ve antik mitleriyle ilişkilendirir. Geçmişte Çin mitolojisinin, en azından kısmen, gerçek bir tarih kaydı olduğuna inanılıyordu. Bu nedenle, tarihi Çin kültürü çalışmasında, uzak geçmişten yazılan veya anlatılan karakterler ve olaylarla ilgili anlatılan öykülerin çoğunun biri daha tarihselleştirilmiş bir gelenek ve bir daha mitolojik versiyon olmak üzere ikili bir geleneği vardır. Bu aynı zamanda Zhurong için de geçerlidir. Sima Qian'ın Büyük Tarihçi'nin Kayıtları 'nda Zhurong, Ateş Bakanı'nın hükûmet dairesini elinde tutan tarihi bir kişi olarak tasvir edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuk</span>

Kek veya Kuk, ilkel karanlık kavramının tanrılaştırılmasıdır. Hermopolis'in eski Mısır Ogdoad kozmogonisinde görünür.

<span class="mw-page-title-main">Shed (tanrı)</span> antik Mısır tanrısı

Shed, Eski Mısır dininden bir tanrıdır. Halk arasında "Kurtarıcı" olarak adlandırılan bu tanrı, ilk olarak Amarna Dönemi'nden sonra kaydedilmiştir. Kurtuluş kavramını temsil eden Shed, çoğunlukla Horus, özellikle de Harpocrates ile özdeşleşmiştir. Bir tapınağı, ibadeti, kült merkezi veya ibadet merkezi yoktur. Çoğunlukla sıradan Mısırlıları hastalıktan, talihsizlikten ya da tehlikeden kurtarmaya çalışan bir tanrı olarak bilinirdi. Amarna döneminde kişisel dindarlıkta "Kurtarıcı" isimlerinin yükselişi, Akhenaten'in eski Mısır dinini yasaklama girişimlerine sıradan insanların tepkisi olarak yorumlandı. Shed ayrıca Kenan tanrısı Resheph'in bir formu olarak görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Werethekau</span>

Werethekau eski bir Mısır tanrısıydı. Doğaüstü güçlerin kişileştirilmesi olarak hizmet etti.

<span class="mw-page-title-main">Shai</span>

Shai Mısır mitolojisinde kader kavramının tanrısallaştırılmasıydı. Bir cinsiyet ile ilişkilendirmek için neden olmayan bir kavram olarak, Shai bazen daha olağan erkek olma anlayışından ziyade kadın olarak kabul edildi; bu durumda Shai, Shait olarak anılırdı. Adı, emredilen (olan) anlamına geldiği için onun işlevini yansıtır.

<span class="mw-page-title-main">Horus'un dört oğlu</span>

Horus'un dört oğlu, Antik Mısır dininde dört tanrıdan oluşan bir gruptu. Esasen mumyalanmış bedenlere eşlik eden dört kanopik kavanozun kişileştirmiş halleridir. Kalp, ruhu cisimleştirdiği düşünüldüğü için bedenin içinde bırakılmıştır. Beyin, sadece mukusun kaynağı olduğu düşünüldüğü için metal kancalarla çıkarılıp atılmıştır. Mide, karaciğer, kalın bağırsaklar ve akciğerler çıkarılıp, mumyalanıp kanopik kavanozlara kondu. Mumyalayıcıların bu ritüelden saptığı zamanlar da oldu: 21. Hanedan döneminde iç organları mumyalayıp sardılar ve onları vücuda geri koyup, kanopik kavanozları boş bıraktılar.

<span class="mw-page-title-main">Dev Memnon Heykelleri</span>

Dev Memnon Heykelleri, Teb Nekropolü'ndeki en büyük tapınak olan III. Amenhotep Tapınağı'nda bulunan Firavun III. Amenhotep'in iki büyük taş heykelidir. Antik Yunanlılar ve Romalıların yanı sıra erken modern gezginler ve Mısırbilimciler tarafından da iyi bilinen heykeller MÖ 1350'den beri ayakta durmaktadırlar. Heykeller, MS 20 ile 250 arasına tarihlenen Yunanca ve Latince 107 Roma dönemi yazıtını barındırır. En kuzeydeki heykelin üzerindeki bu yazıtların çoğu, heykelin o zamanlar -yanlışlıkla- temsil ettiği düşünülen Yunan mitolojik kralı Memnon'a atıfta bulunmaktadır.