İçeriğe atla

Mehdi Zana

Mehdi Zana (d. 20 Aralık 1940;[1][2] Silvan, Diyarbakır), eski Diyarbakır belediye başkanı. Eşi Ağrı eski Milletvekili Leyla Zana'dır.[3][4]

Bekle Diyarbakır adlı anı kitabında, siyasal bilinçlenmesinde terzihanenin önemini anlattı. 1963'te ise Türkiye İşçi Partisi'ne (TİP) katıldı, iki yıl sonra TİP Silvan ilçe Başkanı oldu. Cezaevleriyle de bu yıllardan sonra tanışmaya başladı. 1977 mahalli seçimlerinde Diyarbakır Belediye Başkanlığına bağımsız olarak seçildi. Kesintili de olsa toplam 16 yıl cezaevinde yattı. Yaklaşık sekiz yıl İsveç'te yaşayan Mehdi Zana, 15 Ekim 2004'te Türkiye'ye döndü.

Kaynakça

  1. ^ "Profile of Mehdi Zana". 17 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  3. ^ Mehdi Zana (1940-), one of the most prolific Kurdish-nationalist politicians, Nanci Dale Adler, Selma Leydesdorff, Mary Chamberlain, Memories of Mass Repression: Narrating Life Stories in the Aftermath of Atrocity, Transaction Publishers, 2011, s. 189. 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ In 1977, two years after their wedding, he was elected as the mayor of Diyarbakir, the first Kurdish nationalist ever to hold such an official position in Turkey., Shahrzad Mojab, Women of a Non-State Nation: The Kurds, Mazda Publishers, 2001, s. 106.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır</span> Diyarbakır ilinin merkezi olan şehir

Diyarbakır, Türkiye'nin Diyarbakır ilinin merkezi olan şehirdir. Üzerinde tarihî Diyarbakır Kalesi'nin bulunduğu Dicle Nehri kıyısında yüksek bir plato çevresinde yer alan şehir, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin yüzölçümü bakımından Şanlıurfa'dan sonraki ikinci büyük şehridir. Yaklaşık 1,8 milyon nüfusuyla da ülkenin en kalabalık 12. şehridir. Karasal iklimin hâkim olduğu şehirde yazlar son derece sıcak ve kurak geçerken, kışlar ise soğuk, sert ve yağışlı geçer. Diyarbakır, yaklaşık 12.000 yıllık tarihî bir geçmişe sahiptir.

Musa Anter, Kürt asıllı Türk yazar, şair ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Emek Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1990–1993)

Halkın Emek Partisi (HEP), 1990-93 arasında Türkiye'de faaliyet göstermiş siyasi parti.

Abdülkadir Aksu, Türk siyasetçi, eski Türkiye İçişleri Bakanı ve mevcut Vakıfbank yönetim kurulu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Leyla Zana</span> Kürt siyasetçi

Leyla Zana, Kürt asıllı Türk siyasetçi. Zana 1991-94 yılları arasında Diyarbakır ve 2011-18 yılları arasında ise Ağrı milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Taşpınar, Silvan</span>

Taşpınar, Diyarbakır ilinin Silvan ilçesine bağlı bir mahalledir

<span class="mw-page-title-main">Milliyetçi Hareket Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Milliyetçi Hareket Partisi, Türkiye'de etkinlik gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "MHP" şeklindedir. 9 Şubat 1969 tarihinde Alparslan Türkeş liderliğinde kurulan partinin simgesi üç hilaldir. Türkiye Büyük Millet Meclisinde, Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından kurulan 67. Hükûmeti destekleyen 50 milletvekiliyle bir grubu bulunur. Genel başkanı Devlet Bahçeli olan parti ideoloji olarak; aşırı sağcı, aşırı milliyetçi ve Avrupa şüphecisidir. Parti genellikle neo-faşist olarak tanımlanır ve bazı şiddet yanlısı paramiliter gruplar ve organize suç örgütleri ile bağlantılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Barış ve Demokrasi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2008–2014)

Barış ve Demokrasi Partisi, Türkiye'de 2008 yılında kurulmuş sosyal demokrat ve sosyal liberal görüşlü, Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Genel merkezi Ankara'nın Çankaya ilçesinin Balgat semtinde olan partinin amblemi sarı zemin üzerine, yeşil meşe ağacıdır. Parti milletvekilleri Haziran 2014'te aldığı kararla Halkların Demokratik Partisine katılmıştır. 11 Temmuz 2014 tarihinde ise isim değişikliği yapıp Demokratik Bölgeler Partisi adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Selim Sadak</span>

Selim Sadak, Kürt asıllı Türk politikacı. Kürt milliyetçi önderlerindendir.

Mazlum Doğan, PKK'nın kurucuları arasında yer alan merkez komite üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır Cezaevi</span> Diyarbakırda yer alan bir cezaevi

Diyarbakır Cezaevi ya da Diyarbakır Askerî Cezaevi, Diyarbakır'da kurulan bir cezaevidir. 1972'de yapımına başlandı, 4 Temmuz 1980'de açıldı. 12 Eylül Darbesi'den sonra askerî yönetime devredilerek Sıkıyönetim Askerî Cezaevi olarak kullanıldı. Yaşandığı iddia edilen işkenceler ile ön plana çıktı. The Times gazetesine göre "dünyanın en kötü şöhretli 10 cezaevi" arasında yer almaktadır. 1981 ve 1984 yılları arasında cezaevinde 30 kadar kişi öldü. 9 Mayıs 1988 tarihinde Adalet Bakanlığına devredildi. Cezaevi hakkında belgeseller çekildi ve kitaplar yazıldı. Günümüzde ise müze olması planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Pir</span> PKK kurucu militanı

Kemal Pir, Türk asıllı PKK kurucu militanı. PKK'nın ilk kadrolarındandır ve iki defa cezaevinden firar etmiştir. Lakabı "Laz Kemal" idi.

<span class="mw-page-title-main">Vatandaş Türkçe konuş!</span>

"Vatandaş, Türkçe konuş!", 13 Ocak 1928'de Türkiye'deki hukuk öğrencilerinin başlattığı, 1930'lar boyunca devam eden ve azınlıkların kendi dillerini konuşmalarını engellemeyi amaçlayan hükûmet destekli kampanya. Kampanya sırasında bazı ilçelerde Türkçe dışında başka bir dil konuşan insanlara çeşitli para cezaları verilmiştir. Bazı yazarlar, kampanyanın Türkiye'deki sosyopolitik Türkleştirme hareketine önemli bir şekilde katkı sunduğunu kabul etmektedir.

Türkiye'de Kürtlere yönelik insan hakları ihlâlleri, Türkiye'de yaşayan Kürtlere karşı işlenmiş olan insan hakkı ihlallerini incelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Leyla Güven</span> Kürt asıllı Türk siyasetçi

Leyla Güven, Kürt asıllı Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Malabadi, Silvan</span>

Malabadi, Diyarbakır ilinin Silvan ilçesine bağlı bir mahalledir.

Türkiye'deki 2011–2012 Kürt protestoları, ülkedeki Kürt azınlık haklarının kısıtlanmasına karşı BDP liderliğinde Türkiye'de yapılan protestolardır. Türkiye'deki Kürtlerin uzun protesto eylemlerin sonucu olarak, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da da protestolar olmuştur. Hürriyet gazetesi, Mısır ve Tunus'ta devrimlere neden olan ve "Arap Baharı" olarak adlandırılanın kalkınmanın, Ortadoğu'nun kuzey kesimlerinde bir "Kürt Yazı"na yol açabileceğini öne sürdü. Protestocular hem İstanbul'da hem de Türkiye'nin güneydoğusunda sokaklara döküldü. Bazı gösteriler de Anadolu ve İzmir'de yapıldı.

Devrimci Doğu Kültür Ocakları, Türkiye'de ağırlıklı olarak Kürt öğrencilerin oluşturduğu bir dernekti. 1969 yılında kuruldu ve 1971 Muhtırası'ndan sonra kapatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Selçuk Mızraklı</span> Türk siyasetçi

Adnan Selçuk Mızraklı, Kürt asıllı Türk tıp doktoru ve siyasetçi. TBMM 27. dönem Halkların Demokratik Partisi Diyarbakır milletvekilidir. 2019 seçimlerinde Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi başkanı seçilmiştir seçildikten 5 ay sonra yerine kayyum atanarak görevden alınmıştır.

Arap Kemeri, Suriye Baas hükümetinin Haseke Valiliği'nin kuzeyindeki Kürt bölgelerini Araplaştırma projesidir. Projenin temel amacı bölgenin etnik yapısını Araplar lehine çevirmek ve diğer etnik grupların, özellikle de Kürtlerin aleyhine çevirmekti. Proje Esad Gölü'nün oluşturulması ile yerlerinden edilen Arapların Kürt bölgelerine yerleştirilmesiyle arazilerin ele geçirilmesini içeriyordu.