İçeriğe atla

Mehdi Fraşiri

Mehdi Fraşiri
Mehdi Fraşiri
Geçici Yönetim Komitesi Başkanı
Görev süresi
24 Ekim 1943 - 25 Ekim 1944
Yerine geldiğiIbrahim Biçakçiu
Yerine gelenMakam kaldırıldı
15. Arnavutluk Başbakanı
Görev süresi
21 Ekim 1935 - 9 Kasım 1936
Yerine geldiğiPandeli Evangjeli
Yerine gelenKostaq Kota
Kişisel bilgiler
Doğum 28 Şubat 1872(1872-02-28)
Fraşer, Arnavutluk (o dönem Osmanlı İmparatorluğu)
Ölüm 25 Mayıs 1963 (91 yaşında)
Roma, Italya
Evlilik(ler) Nejre Frashëri
İlişkiler Rakip Frashëri (baba)
Aishe Çaçi (anna)
Çocuk(lar) Vehbi Frashëri
Mediha Frashëri
Ragip Frashëri
Shehriar Frashëri
Mesleği Yazar, Memur, Politikacı, Diplomat
İmzası

Mehdi bey Fraşiri (Arnavutça: Mehdi Frashëri, 28 Şubat 1872 - 25 Mayıs 1963), Arnavut bir entelektüel ve politikacıydı. İki kez Arnavutluk Başbakanı ve ayrıca ikinci dönem Arnavutluk'un Nazi Almanyası'ndaki kukla hükûmetinin Başbakanı olarak görev yaptı.

Mehdi Fraşiri, 1872'de Ergiri'nin Fraşer köyünde dünyaya geldi. Koniça ve Manastır'da okudu ve 1897'de Mekteb-i Mülkiye'den mezun oldu.[1] 1901'de İstanbul'da iken, Arnavut ulusalcı materyalleri küçük bir Arnavut grubuyla birlikte bastırdığı için yerel bir ev mahzeninde küçük bir basın kurulmasıyla suçlandı.[2]

Erken siyasi kariyeri ve savaşlar arası dönemi

Fraşiri, 1901-1903 yılları arasında Arnavutluk'un merkezinde Peklin Kaymakamı olarak görev yaptı. Daha sonra Ohri'ye taşınarak Arnavutluk Kurtuluşunun Gizli Komitesine katıldı. Bir grup yerel Müslüman tarafından Arnavut milliyetçisi ve Jön Türk olarak kınanmıştı. 1918 tarihinde Arnavut hükûmeti bakanı[3] ve 1920 yılında içişleri bakanıydı.[4] 17 Mayıs 1914'te Uluslararası Kontrol Komisyonu üyesi olarak, Korfuz Protokolünü imzaladı.[5] Aralık 1918'de Durrës Kongresi'ne katıldı. 1923'te Arnavutluk'un Milletler Cemiyeti'ndeki temsilcisiydi. 1930'larda Başbakan'ın 1935-1936 yılları arasında önemli görevlerde bulundu. 1930'ların başında medeni reform reform komitelerine Thoma Orollogaj ve Hasan Dosti ile birlikte katıldı.

İtalya işgali

Fraşiri, Benito Mussolini'ye karşıydı ve Arnavutluk'u işgal etme politikasını sevmiyordu.[6] Fraşiri, istilaya karşı acımasız saldırılar yayımlamak ve Mussolini'ye karşı bir röportaj yapmak için bu görevi üstlendi. Tiran hükûmetinin istifası sonrasında, İşgalci birlikler kapılara dayanınca, Türk Tabanlı'sında sığınma talebinde bulundu ve İtalyanlara destek veren bir beyan imzalamayı reddetti. İtalyan güvencelerine rağmen, Fraşiri yakında İtalya'da tutuklandı ve mahkûm edildi.

Fraşiri, 1942'de Arnavut anti-faşist faktörlerin toplandığı Peza Konferansının "Onursal Başkanı" na katıldı ve bu daha sonra komünist rejim tarafından bastırılacak bir olgu oldu.[7]

Kısmen Avusturya'da okuduğu için Almanlara sempati duyan Fraşiri, yakın ilişkilerin kurulması ve Arnavutları İtalyanlardan korumak için Alman bakanı Erich von Luckwald'la çalıştı.

Alman işgali

İtalya'nın teslim edilmesinden sonra Nazi Almanyası Balkanların kontrolünü ele geçirdi. Almanlar, öneminden ötürü değerlendirildi ve işgalden hemen sonra onun için aramaya başladılar. Fraşiri bulundu ve 16 Eylül'de Hermann Neubacher, Binbaşı Franz von Scheiger ve Herr Schliep ile görüşmeler yapmak üzere Tiran'a geri dönmeye karar verdiler. Toplantının bitiminden sonra, Arnavutluk'un bağımsızlığını Hırvatistan bağımsız devleti'ne benzer şekilde Nazi Almanyası'nda kendi egemenliğine kavuşması kararlaştırıldı.

Fraşiri, meclis başkanlığı yapmayı kabul etti. 3 Kasım 1943'te Fraşiri, Başbakan Recep Mitrovica'nın görevi devralmasından dolayı istifa etti. Almanlar Fraşiri'nin halen rejim konseyinin başında kalması konusunda ısrar ettiler.

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra

Partizanlar Arnavutluk'ta zafer ilan ettiğinde, Almanlar Mehdi Fraşiri'yi onlarla birlikte tahliye etti. Fraşiri Viyana'ya taşındı ve sonunda ölümüne kadar yaşayacağı Roma'ya yerleşti.

Kaynakça

  1. ^ Nathalie CLAYER, The Albanian students of the Mekteb-i Mülkieye, in E. Özdalga (ed.), Late Ottoman Society, The Intellectual Legacy, London & New York, RoutledgeCurzon, 2005, pp. 289-308.
  2. ^ Elisabeth Özdalga (16 Mart 2011). Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy. Soas/Routledge Curzon Studies on the Middle East. Routledge. ss. 301-302. ISBN 978-0415665445. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2016. 
  3. ^ Kongresi i Durrësit, 25 dhjetor 1918 [Congress of Durres, Dec 25 1918] (Arnavutça), Gazeta Republika, 27 Aralık 2012, 26 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 15 Aralık 2013 
  4. ^ Bernd Jürgen Fischer. Albania at war, 1939-1945. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011. 
  5. ^ Albania's Captives. 1 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Pyrrhus J. Ruches. 1965. P. 91.
  6. ^ Owen Pearson. Albania in the twentieth century: a history, Volume 3. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011. 
  7. ^ Robert Elsie (2010), Historical Dictionary of Albania, Historical Dictionaries of Europe, 75 (2 bas.), Scarecrow Press, s. 88, ISBN 978-0810861886, 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Aralık 2016, Mehdi bey Frashëri was honorary chairman of the gathering, a fact later suppressed in communist historiography. The conference set in place a joint national liberation movement (Lëvizje Nacionalçlirimtare) with a provisional eight-member council, among whom were Enver Hoxha and Abaz Kupi, though the movement was increasingly dominated by the communists and eventually broke apart. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Enver Hoca</span> Komünist eski Arnavutluk lideri

Enver Halil Hoca, Arnavut komünist politikacı. 1941'den 1985'te ölümüne kadar Arnavutluk Emek Partisi Genel Sekreteri'ydi. Aynı zamanda Arnavutluk Emek Partisi Politbüro üyesi, Arnavutluk Demokratik Cephesi Başkanı ve silahlı kuvvetlerin başkomutanıydı. 1944'ten 1985'te ölümüne kadar ülkeyi yönetti. Ayrıca 1944'ten 1954'e kadar 22. Arnavutluk Başbakanı ve çeşitli zamanlarda Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin hem dışişleri bakanı hem de savunma bakanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'taki İtalyan himayesi</span>

Arnavutluk'taki İtalyan himayesi; Arnavutluk'ta İtalya Krallığı'nın De jure olarak ülkeyi himaye altına alması olayıdır. Bu durum 23 Haziran 1917 tarihinden 1920 yaz aylarına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Feyzi Bey Alizoti</span> Ocak-Mart 1914 tarihlerinde Arnavutluk başbakanı siyasetçi (1874-1945)

Feyzi Bey Alizoti Osmanlı daha sonraları Arnavut siyasetçi. 22 Ocak ile 7 Mart 1914 tarihleri arasında kısa bir süre Arnavutluk başbakanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Arnavut direnişi</span>

Arnavut direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında komünist hareketinin Mihver Devletler'ine karşı vermiş olduğu mücadeledir. İlk mücadele İtalyanlar'a karşı verildi. İtalyanlar çıkarıldıktan sonra Almanlar geldi. Partizan hareketi Alman kuvvetlerine karşı verdikleri mücadele başarıya ulaştı. Komünistler aynı zamanda işbirlikçilere karşı mücadele vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">İtalya'nın Arnavutluk'u işgali</span> 7-12 Nisan 1939da İtalyanın Arnavutluka karşı gerçekleştirdiği askeri harekât

İtalya'nın Arnavutluk'u işgali, 7-12 Nisan 1939 tarihleri arasında Arnavutluk'a karşı İtalya tarafından gerçekleştirilen bir askerî harekâttır. Çatışmalar İtalya Başbakanı Benito Mussolini'nin yayılmacı politikaları ve Nazi Almanyası'nın gölgesinde kalmama isteği sonucu çıkmıştır. İtalyan güçleri 8 Nisan'da başkent Tiran'ı ele geçirdi ve Arnavutluk Kralı Zog ülkeden kaçmak zorunda kaldı. İtalya ülkede kukla bir hükûmet kurdu ve İtalya kralı III. Vittorio Emanuele Arnavutluk kralı ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Pandeli Majko</span>

Pandeli Majko, bir Arnavut siyasetçidir. İki kez Arnavutluk Başbakanı olarak görev yaptı; 1998'den 1999'a ve bir kez 2002'de.

Ylli Bufi, 1991 yılında Arnavutluk'un 25. Başbakanı olarak görev yapan Arnavut politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Adil Çarçani</span>

Adil Çarçani, Enver Hoca tarafından yönetilen komünist rejimde Arnavut bir politikacı. Komünist rejimin çöküşünden hemen önceki yıllarda Arnavutluk hükûmetinin başkan yardımcısı olarak görev yapıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Fikri Dine</span> Arnavutluk eski lideri

Albay Fikri Dine, Arnavutluk'un Nazi Almanyası'ndaki işgali altındaki hükûmetin Başbakan Yardımcısıydı. Debar'dan Dine klanının baş idarecisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Pandeli Evangjeli</span> Arnavut siyasetçi

Pandeli Evangjeli, bir Arnavut siyasetçi ve iki kez Arnavutluk Başbakanı olarak görev yaptı. Arnavutluk hükûmetinin başı olan ilk Ortodoks Hristiyandı.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Delvina</span>

Süleyman Fehmi, Mart-Kasım 1920 arasında Arnavut bir politikacı ve başbakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Üpi</span>

Cafer Bey Üpi, Bektaşi Müslüman Arnavut siyasetçi. Popüler Parti'dendi.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Özel Mahkemesi</span>

Savaş Suçluları ve Halk Düşmanları Özel Mahkemesi veya genel kullanımıyla Özel Mahkeme, 1 Mart - 13 Nisan 1945 tarihleri arasında kurulan Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nde kurulan “halk düşmanları” ve “savaş suçluları” olarak nitelendirilen kişilere karşı kurulan mahkeme. Anti-Faşist Ulusal Kurtuluş Konseyi tarafından 25 Aralık 1944'te alınan bir karara dayandırıldı. Nazi Almanyası'nın yenilgisinden sonra diğer Doğu Avrupa ülkeleri gibi faşistlere, Nazizm destekçilerine ve savaş suçlularına karşı yoğun tasfiye politikası izlendi ve bu kovuşturmalar inşa edilen Sovyet modeline dayanan toplum yapısının merkezi bir parçası oldu.

<span class="mw-page-title-main">Fan Noli</span>

Fan Noli veya Theofan Stilian Noli, Arnavut şair, tarihçi, gazeteci, siyasetçi, Ortodoks metropolit.

<span class="mw-page-title-main">Naim Fraşiri</span> Arnavut tarihçi, gazeteci, şair, yazar ve çevirmen

Naim Bey Fraşıri, Arnavut tarihçi, gazeteci, şair, yazar ve Arnavutluk millî şairi ilan edilen çevirmen. Modern Arnavut edebiyatının öncüsü ve 19. yüzyılın en etkili Arnavut kültürel simgelerinden biri olarak kabul ediliyor.

Džemijet Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı'ndaki Müslüman nüfusun bir siyasi partisiydi. O zamanlar "Güney Sırbistan" olan bölgede Arnavutları, Slav Müslümanları ve Türkleri temsil ediyordu. Ağustos 1918'de kuruldu ve resmi kuruluşu 1919'un sonlarında Üsküp'te oldu. Parti, sırasıyla 8 ve 14 temsilci seçtiği 1920 ve 1923 seçimlerine katıldı. Ocak 1925'te, daha önce Mitroviça belediye başkanı olarak görev yapmış Arnavut milliyetçisi olan parti lideri Ferhat Draga tutuklandı ve kısa süre sonra parti dağıldı.

<span class="mw-page-title-main">Loşna Kongresi</span> Arnavutluk siyasi kongresi

Loşna Kongresi, Tarihsel olarak Mbledhja Kombiare Lushje adıyla belgelenen, Arnavutluk'un Loşna kentinde 28 Ocak - 31 Ocak 1920 tarihleri arasında Arnavut siyasi liderlerinin düzenlediği bir konferanstır..

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Konica</span>

Mehmed bey Konitza, Arnavut bir politikacıdır. Üç kez Arnavutluk Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Arnavut yazar Faik Bey Konitza'nın kardeşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Libhovalı Müfid Bey</span> Arnavut siyasetçi, diplomat ve maliyeci (1876-1927)

Müfid bey Libohova Arnavut ekonomist, diplomat ve siyasetçi ve Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin yapıldığı Avlonya Meclisi'nde delegelerden biridir. Arnavutluk Geçici Hükûmeti döneminde Arnavutluk'un ilk İçişleri Bakanı olarak görev yaptı ve o zamandan itibaren 1913-1927 yılları arasında dokuz kez farklı hükûmet görevlerinde bulundu, Adalet Bakanı, İçişleri Bakanı, Maliye Bakanı ve Kültür Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Rauf Fitso</span> Arnavut diplomat

Rauf Fitso Bey Arnavut diplomat ve siyasetçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.