İçeriğe atla

Megaraptor

Megaraptor
Yaşadığı dönem aralığı: 90-89 myö
Turoniyen-Santoniyen 
PreЄ
J
Megaraptor
Megaraptor'un eli
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Klad:Dinosauria
Klad:Saurischia
Klad:Theropoda
Klad:Megaraptora
Cins:Megaraptor
Novas, 1998
Tip tür
†Megaraptor namunhuaiquii
Novas, 1998

Megaraptor (anlamı: 'büyük hırsız') Geç Kretase çağlarında yaşamış büyük bir teropod dinozor cinsidir.[1][2] Fosilleri, Güney Amerika'da Arjantin'in Patagonya'daki Portezuelo Formasyonu'nda keşfedilmiştir. Başlangıçta dev bir dromaeosaur benzeri coelurosaur olduğu düşünüldü, önceki filogenlerde bir neovenatorid allosauroid olarak sınıflandırıldı, ancak daha yeni filogeni ve ilgili megaraptoran cinslerinin keşifleri onu bazal bir tyrannosauroid veya bazal bir coelurosaur olarak yerleştirdi, ayrıca hala onu bir neovenatorid olarak düşünen bazı çalışmalar vardı.[3][4]

Tanım

Boyut karşılaştırması.
Bir yetişkinin varsayımsal yaşam restorasyonu
Yavru kafatasına dayalı Megaraptor kafa rekonstrüksiyonu

Megaraptor başlangıçta dev bir dromaeosaur olarak tanımlandı ve birincil olarak tek bir pençeden (yaklaşık 30 cm uzunluğunda) biliniyordu ki, dromaeosauridlerin orak şeklindeki ayak pençesine benziyordu.[1] Tam bir ön uzvun keşfi, yine de bu dev pençenin aslında elin ilk parmağından geldiğini gösterdi. 2010 yılında, Gregory S. Paul, onun uzunluğunu 8 metre, ağırlığını ise 1 ton olarak kestirmişti.[5] Eller alışılmadık şekilde uzundu, orak şeklindeki pençeleri spinosauridlerinkinden bile daha fazla kıvrıktı.[6]

Sınıflandırma

El, diğer bazal tetanuranlardan oldukça farklıdır, bu nedenle Megaraptor'un bir allosaurid, bir carcharodontosaurid, bir spinosauroid veya tamamen başka bir şey olup olmadığı başlangıçta net değildi.[2] Sonraki çalışmalar, ön ayaklarında benzer büyük pençelere sahip yakın akrabaların tanımlanması gibi (aşağıya bakınız), Megaraptor'un oldukça gelişmiş ve hafif yapılı bir allosauroid ve Neovenatoridae ailesinin bir üyesi olarak tanımlanmasına yardımcı oldu.[7] Daha yeni çalışmalar, Megaraptor ve akrabalarının allosauroidlerin aksine aslında tyrannosauroidler[8] veya spinosauroidler[9] olduğunu önerdi.[8] 2014'te tanımlanan genç bir örnek, Megaraptor'un ilkel bir tyrannosauroid olduğuna yönelik daha fazla kanıt sağlamıştır.[10] Gualicho'nun keşfi, Megaraptor'un bir tyrannosauroid değil, bir allosauroid veya bazal coelurosaur olabileceğini gösteriyor.[11]

İlk keşfedildiğinde ve yayınlanmadan önce, spinosaurid Baryonyx'in de bir dromaeosaurid olduğu bildirildi ve allosauroid Chilantaisaurus'un olası bir spinosaurid olduğu bildirildi, her ikisi de büyük el pençelerine dayanıyordu.

Ölçek için bir cetvelle pençe maketi

Aşağıda gösterilen kladogram, Porfiri ve ark. (2014) tarafından yapılan çözümlemeyi izler.[12]

Avetheropoda
Allosauroidea

Sinraptor

Monolophosaurus

Allosaurus

Neovenator

Carcharodontosauridae

Coelurosauria

Chilantaisaurus

Compsognathidae

Maniraptoriformes

Tyrannosauroidea

Dilong

Tanycolagreus

Proceratosauridae

Santanaraptor

Xiongguanlong

Appalachiosaurus

Tyrannosauridae

Megaraptora

Fukuiraptor

Megaraptoridae

Australovenator

Eotyrannus

Orkoraptor

Aerosteon

Megaraptor

Kaynakça

  1. ^ a b Novas (1998). "Megaraptor namunhuaiquii, gen. et sp. nov., a large-clawed, Late Cretaceous theropod from Patagonia". Journal of Vertebrate Paleontology. 18: 4-9. doi:10.1080/02724634.1998.10011030. 
  2. ^ a b Calvo (2004). "Phylogenetic status of Megaraptor namunhuaiquii Novas based on a new specimen from Neuquén, Patagonia, Argentina". Ameghiniana. 41: 565-575. 
  3. ^ Rauhut (2019). "Probable basal allosauroid from the early Middle Jurassic Cañadón Asfalto Formation of Argentina highlights phylogenetic uncertainty in tetanuran theropod dinosaurs". Sci Rep. 9. doi:10.1038/s41598-019-53672-7. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022. 
  4. ^ "Just out | A new megaraptoran theropod dinosaur from the Upper Cretaceous Bajo de la Carpa Formation of northwestern Patagonia @ Cretaceous Research". 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Paul, G.S., 2010, The Princeton Field Guide to Dinosaurs, Princeton University Press p. 99
  6. ^ Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González-Riga, B.J., and Kellner, A.W. (2007) "A new Cretaceous terrestrial ecosystem from Gondwana with the description of a new sauropod dinosaur". Anais da Academia Brasileira de Ciências, 79(3): 529–41.
  7. ^ Benson (2010). "A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic". Naturwissenschaften. 97 (1): 71-78. doi:10.1007/s00114-009-0614-x. PMID 19826771. 
  8. ^ a b F. E. Novas (2012). "Megaraptorans as members of an unexpected evolutionary radiation of tyrant-reptiles in Gondwana". Ameghiniana. 49 (Suppl): R33. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022. 
  9. ^ Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages. Random House Books for Young Readers. 2012. ss. 95-96. ISBN 978-0-375-82419-7.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  10. ^ Porfiri, J. D., Novas, F. E., Calvo, J. O., Agnolín, F. L., Ezcurra, M. D. & Cerda, I. A. (2014). "Juvenile specimen of Megaraptor (Dinosauria, Theropoda) sheds light about tyrannosauroid radiation". Cretaceous Research. 51: 35-55. doi:10.1016/j.cretres.2014.04.007. 
  11. ^ Apesteguía (2016). "An Unusual New Theropod with a Didactyl Manus from the Upper Cretaceous of Patagonia, Argentina". PLOS ONE. 11 (7): e0157793. doi:10.1371/journal.pone.0157793. PMC 4943716 $2. PMID 27410683. 
  12. ^ Juan D. Porfiri (2014). "Juvenile specimen of Megaraptor (Dinosauria, Theropoda) sheds light about tyrannosauroid radiation". Cretaceous Research. 51: 35-55. doi:10.1016/j.cretres.2014.04.007. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Abelisaurus</i>

Abelisaurus Abelisaurus, Geç Kretase Devrinde, Güney Amerika’da yaşamış etobur bir dinozordur. 7-9 m uzunluğa kadar erişebildiği sanılmakla beraber, sadece kısmi bir kafatasından bilinmektedir. Cins ismi, şu an fosilin içinde bulunduğu Arjantin Cipotelli Müzesi eski müdürü ve fosilin kaşifi olan Roberto Abel tarafından verildi. Bulunduğu, Arjantin’in Comahue bölgesine atfen isimlendirilmiş türü, A. Comahuensis’tir. Cins ve tür isimleri, Arjantinli paleontologlar lan Jose Bonaparte ve Fernando Novas tarafından, 1985 yılında verilmiştir. Onlar bu türü yeni ortaya attıkları Abelisauridae ailesine eklemişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tyrannotitan</span>

Tyrannotitan Arjantin'de keşfedilen Erken Kretase döneminin büyük etobur iki ayaklı dinozor cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Spinosauridae</span> teropod dinozor familyası

Spinosauridae, 10 ila 17 cinsten oluşan bir tetanuran teropod familyasıdır. Spinosaurid fosilleri Afrika, Güney Amerika, Avrupa ve Asya'da bulunmuştur. Kalıntılar genelde Erken Kretase ve Geç Kretase'nin başlarına tarihlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tyrannosauroidea</span> teropod dinozor kladı

Tyrannosauroidea veya tiranozorlar, Tyrannosauridae familyasını ve daha bazal akrabalarını içeren, teropod dinozor üst familyasıdır. Tyrannosauroidler, Jura döneminden itibaren Lavrasya süper kıtasında yaşadı. Kretase döneminin sonunda tyrannosauroidler, Kuzey Yarımküre'de devasa Tyrannosaurus ile bilinen baskın büyük yırtıcılardı. Fosil buluntuları; Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa, Asya ve Avustralya kıtalarında bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Tetanurae</span> ana teropod kladı

Tetanurae, günümüz kuşlarına Ceratosaurus'tan daha yakın akraba olan tüm teropod dinozorları içeren, geniş bir dinozor grubudur. Tetanurae, Triyas'ın sonlarında muhtemelen kardeş grubu Ceratosauria'dan ayrıldı. Tetanuranlar fosil kayıtlarında ilk olarak Erken Jura devri'nde, yaklaşık 190 myö, ortaya çıktı ve Orta Jura döneminde küresel olarak dağıldı.

<span class="mw-page-title-main">Coelurosauria</span> dinozor kladı

Coelurosauria, Carnosauria'dan kuşlarla daha yakın akraba olan tüm teropod dinozorları içeren bir kladdır.

<span class="mw-page-title-main">Orionides</span> dinozor kladı

Orionides, Orta Jura'dan günümüze kadar gelmiş tetanuran teropod dinozorlarının bir kladıdır. Grup, kuşlar dahil olmak üzere çoğu teropod dinozoru içerir.

<span class="mw-page-title-main">Avetheropoda</span> Coelurosaurları ve carnosaurları içeren dinozor kladı

Avetheropoda veya "kuş teropodlar", Carnosauria ve Coelurosauria kladlarını içeren bir teropod dinozor kladıdır.

<span class="mw-page-title-main">Unenlagiidae</span> tartışmalı teropod familyası

Unenlagiidae, Halszkaraptorinae ve Unenlagiinae alt familyalarını içeren, önerilmiş bir teropod dinozor familyasıdır. Geleneksel olarak bu grubun üyeleri Dromaeosauridae'nin alt familyaları olarak sınıflandırılmış olsa da, 2010'lardan beri yerleşimlerini sorgulayan çalışmalar olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Proceratosauridae</span> teropod dinozor familyası

Proceratosauridae, Orta Jura'dan Erken Kretase'ye kadar varlığını sürdürmüş bir tiranozor familyasıdır.

<i>Eotyrannus</i> Kretase döneminde yaşamış teropod dinozor cinsi

Eotyrannus, Erken Kretase Avrupa'sından bir theropod dinozor cinsidir ve Tyrannosaurus rex'in erken bir atasıdır. Bu cins, Coelurosauria içinde ilgili bir grup olan tyrannosauroidler arasında yer alır. Cinse ait tek tür olan Eotyrannus lengi, güney İngiltere'de bulunan ve muhtemelen Alt Kretase'den (Barremiyen) gelen yüzde 40 korunmuş bir iskeletten bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ornithomimosauria</span> dinozor kladı

Ornithomimosauria, ornitomimozorlar veya devekuşu dinozorları, günümüz devekuşuna yüzeysel bir benzerlik gösteren theropod dinozorlardır. Laurasia'nın Kretase Dönemi'nden, ayrıca Afrika ve muhtemelen Avustralya'dan hızlı, dz.omnivor veya otçul dinozorlardı. Grup ilk olarak Erken Kretase'de ortaya çıktı ve Geç Kretase'ye kadar varlığını sürdürdü. Grubun ilkel üyeleri arasında kolları 2,4 m uzunluğa ulaşan Nqwebasaurus, Pelecanimimus, Shenzhousaurus, Hexing ve Deinocheirus bulunur. Ornithomimidae ailesinin üyeleri olan daha gelişmiş türler arasında Gallimimus, Struthiomimus ve Ornithomimus bulunur. Paul Sereno gibi bazı paleontologlar, esrarengiz alvarezsauridleri ornithomimosaurların yakın akrabaları olarak kabul eder ve onları Ornithomimoidea üst familyasında bir araya getirir.

<i>Monolophosaurus</i> Jura döneminde yaşamış teropod dinozor cinsi

Monolophosaurus, şu anda Xinjiang, Çin'de bulunan Orta Jura Shishugou Formasyonu'ndan soyu tükenmiş bir tetanuran teropod dinozor cinsidir. Kafatasının tepesindeki tek armadan esinlenerek adlandırılmıştır. Monolophosaurus, yaklaşık 5 metre uzunluğunda orta büyüklükte bir teropoddu.

<i>Austroraptor</i> teropod dinozor

Austroraptor, geç Kretase döneminde Arjantin'de yaşamış bir dromaeosaurid teropod dinozor cinsi. Sadece Achillobator, Dakotaraptor ve Utahraptor'un ona yaklaşması veya uzunluğunu aşması ile bilinen en büyük dromaeosauridlerden biridir.

<i>Iberospinus</i> teropod dinozor cinsi

Iberospinus Portekiz'in Erken Kretase (Barremiyen) yaşlı Papo Seco Formasyonu'ndan soyu tükenmiş bir spinosaurid dinozor cinsidir. Bu cins, bir bireye ait çeşitli kemik örneklerinden bilinen tek bir tür olan I. natarioi'yi içerir. Iberospinus, İber Yarımadası'ndan bilinen dört spinosaurid taksondan birini temsil eder, diğerleri Baryonyx, Vallibonavenatrix ve Camarillasaurus'tur.

<span class="mw-page-title-main">Carcharodontosauridae</span>

Carcharodontosauridae, carnosaur teropod dinozor familyasıdır. 1931'de Ernst Stromer tarafından isimlendirildi. 2015'te Christophe Hendrickx ve meslektaşları tarafından yapılan bir makalede en büyükler için maksimum uzunluk tahmini 14 metre (46 ft), en küçükler için ise 6 metre (20 ft) olarak verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Allosauridae</span>

Allosauridae, geç Jura döneminde yaşamış, allosauroid teropod dinozor familyasıdır. Allosauridae, ilk olarak 1878'de Amerikalı paleontolog Othniel Charles Marsh tarafından adlandırılan oldukça eski bir familyadır. Allosauridler, kemiğin yanal kısmına çıkma sürecini kısıtlayan bir astragalus, lateral kondilden daha büyük bir medial ve kondillerin yüzü boyunca yatay bir oluk ile ayırt edilir.

<span class="mw-page-title-main">Megaraptora</span>

Megaraptora, tetanuran teropod dinozor kladıdır. Diğer teropodlarla karmaşık ilişkileri vardır. En önemli özellikleri uzun pençeleri ve boyutlarına göre büyük kollarıdır.

<i>Chilantaisaurus</i>

Chilantaisaurus, Çin'in Geç Kretase yaşlı Ulansuhai Formasyonundan büyük bir teropod dinozor, olasılıkla bir neovenatorid veya ilkel bir coelurosaur cinsidir. C. tashuikouensis, tip tür, 1964 yılında Hu tarafından tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Siats</span>

Siats (/see-ats/), Utah, Amerika Birleşik Devletleri'nin Geç Kretase Cedar Mountain Formasyonu'ndan bilinen soyu tükenmiş büyük teropod dinozor cinsidir. Tek bir tür içerir, Siats meekerorum. Başlangıçta, çok tartışmalı ilişkilere sahip büyük bir teropod sınıfı olan bir megaraptoran olarak sınıflandırıldı. Siatlar bir neovenatorid allosauroid, filogenetik konumu belirsiz bir coelurosaur, veya bir tyrannosauroid olabilir.