İçeriğe atla

Medusa'nın Salı

Medusa'nın Salı
(Le Radeau de la Méduse)
Sanatçı Théodore Géricault
Yıl 1818-1819
Tür Tuval üzerine yağlı boya
Boyutlar 491 cm × 716 cm (193 in × 282 in)
Konum Louvre Müzesi, Paris

Medusa'nın Salı[1] (Fransızca Le Radeau de la Méduse), Fransız ressam Théodore Géricault tarafından 1818-1819 yıllarında çizilen ve Fransız romantizminin ikonlarından biri sayılan yağlı boya tablodur. Boyu 491 cm, genişliği 716 cm olan tabloyu, Géricault yirmi yedi yaşındayken tamamladı.[2] Tabloda, 1816 yılında Moritanya açıklarındaki Arguin Kayalıkları'na çarpan Fransız fırkateyni Méduse'ün çaresiz yolcuları, bir salın üzerinde betimlenmektedir.

Resim, bir kazazedenin hatırlayıp anlattığı bir anı gösteriyor: Kurtulmalarından önce, ufukta bir gemi görmüşler (resmin sağ üst tarafında) ve ona işaret göndermeye çalışmışlardı. Ancak gemi gözden kaybolmuştu ve kazazedenin sözleriyle saldakiler "çılgınca bir mutluluktan derin bir ümitsizlik ve kedere düşmüşlerdi".[3] Argus isimli bu gemi iki saat sonra geri dönmüş ve hayatta kalanları kurtarmıştı.

Arka plan

Tabloya konu olan olay, Senegal'i İngilizlerden devralıp bir Fransız kolonisi yapmak amacıyla 17 Haziran 1816 günü Fransa'nın Rochefort limanından kalkan Medusa (Méduse) gemisinin, Temmuz'un ilk günlerinde Batı Afrika'daki hedef kıyılara yaklaştığı sırada karaya oturmasından sonra yaşanmıştır.[4]

Yolcuların tamamını taşıyacak sayıda cankurtaran filikası bulunmadığından geminin aksamı kullanılarak 7x20 m boyutlarında bir sal yapılmış ve filikalara binemeyen 147 yolcu, filikalara bağlanan bu sala binmişti.[4] Gemide bulunan ilk vali ve üst düzey görevliler, filikalardaydı. Salı, filikaların yedeğinde karaya doğru çekerek ilerlemenin güç olacağından ve saldaki yolcuların panikleyerek filikalara saldırmasından korkan filika yolcuları, ipleri kesip saldakileri erzaksız ve susuz kaderleri ile baş başa bırakınca saldakiler aç ve susuz denizin ortasında hayat mücadelesi vermişlerdir. Salda birbirini suya atarak öldürme ve intihar vakaları yaşandı; dördüncü gün 67 kişi sağ kalmıştı.

17 Temmuz günü kazazedeler ufukta sadece yelkenlerini gördükleri bir geminin dikkatini çekmek için kalan güçlerinin sonuna dek uğraştılar, ama gemi gözden kayboldu. Fakat Argus isimli bu gemi iki saat kadar sonra tekrar görünüp salda 13 gün canlı kalan 15 kişiyi kurtardı. Kurtulanlardan iki kişi anılarını kitaplaştırmışlardır.[4]

Tablo

Stil

Oldukça büyük boyutlardaki (491 × 717 cm) bu tablo 1819'da Paris Salonu'nda ilk sergilendiğinde tartışmalı yorumlara sebep oldu. Tabloyu tutkuyla övenler kadar kınayanlar da mevcuttu. politik bir mesajı - geminin batmasına sebep olan kaptan deneyimsizdi ancak politik açıdan kuvvetli bir Bonapart karşıtıydı - da bulunan resim, romantik resmin canlanmasını ve neoklasizm stilinden kopuşun başlamasını sağlamasıyla da sanatsal açıdan başarılıydı. Tarihi resim türünün epik ölçülerinde yapılan resim aynı zamanda Fransa'da güncel bir haberi konu alan ilk tabloydu.[5] Uzakta olduğu varsayılan kurtarma gemisine bayrak sallayan merkezi figürün kas yapısındaki kusursuzluk neoklasizm ekolünü hatırlatır, ancak tablonun genelinde romantizm hakimdir. Işığın ve gölgenin doğallığı, bitkin vücutların gerçekçiliği ve kompozisyonun duygusal karakteri tabloyu neoklasizmin sadeliğinden uzaklaştırır. Medusa'nın Salı'nı önceki tablolardan ayıran bir başka özellik de güncel bir olayın, dini ve klasik temalar kullanılmadan, kahramanlıktan uzak ve sıradan insanlarla anlatılmasıdır.

Çizilişi

Ön plandaki figürlerden biri için yapılmış karakalem eskiz

Büyük ilgiyle karşılanan gemi kazasından ve enkazdan etkilenen 25 yaşındaki ressam Théodore Géricault, bu olayı anlatan bir tablo çizmeye karar verdi ve 1818'de, kaza hakkında yayınlanmış haberleri yazanlarla iletişime geçti. Géricault, resmi yeterince gerçekçi çizebilmek için Beaujon Hastanesi'nin morgundaki cesetlerin eskizlerini çizdi. Hatta cesetlerdeki bozulmayı inceleyebilmek için, kesilmiş kol ve bacakları stüdyosuna götürdü.

Géricault tabloyu çizerken arkadaşlarını model olarak kullandı. Örneğin, ön planda yüzükoyun ve kolları açık duran figür için ressam Eugène Delacroix modellik yaptı. Ayrıca Géricault'un oldukça uzun konuşmalar yaptığı iki kazazede olan Henri Savigny ve Alexandre Corréard, salın direğinin dibindeki gölgeli bölümde resmedildi.[6]

Sergilenme

Tabloya sahip olmak için çok çaba harcayan Louvre Müzesi'nin küratörü Forbin Kontu Louis Nicolas Philippe Auguste sayesinde, ressamın 1824'teki ölümünün ardından tablo mirasçılarından satın alınarak müzeye getirildi. Ayrıca tablonun bronz bir rölyefi de Géricault'un Paris'teki Père Lachaise Mezarlığı'nda bulunan mezarının üzerine yerleştirildi.

Tablonun kullanıldığı diğer eserler

Edebiyat

  • Julian Barnes'ın 10½ Bölümde Dünya Tarihi isimli kitabında[7] tablo, açıldığında üç boyutlu bir maket olacak şekilde yer aldı. Tablo kitaptaki öykülerden birinin başlangıç noktasıdır.
  • Peter Weiss'ın Direnmenin Estetiği isimli romanında Medusa hakkında detaylı tarihsel bilgiler verildikten sonra Géricault'un tablosu tarif edilir.
  • Arabella Edge'in 2006 basımı The Raft (Sal) isimli eserinde Géricault'un tabloyu yapmaya nasıl karar verdiğine dair kurmaca bir öykü yer alır.
  • Kuzuların Sessizliği romanında Hannibal Lecter, Senatör Martin'i beklerken, onunla yapacağı konuşmaya odaklanmak için Géricault'un Medusa'nın Salı için yaptığı anatomik eskizleri düşünür.
  • Arthur C. Clarke'ın "2061: Bir Uzay Efsanesi" adlı bilimkurgu romanının 1. Kısım 7. Bölümünde Floyd'a arkadaşları "Medusa'nın Salı" tablosunun çerçeveli bir kopyasını hediye ederler.
  • Victor Hugo Sefiller isimli romanının ikinci cildinde Thenardier'in hapishaneden kaçış sürecindeki duygularını bu tabloya atıf yaparak ifade etmiştir.

Müzik

  • Rock grubu Great White'ın Sail Away albümünün kapağında bu tablo kullanıldı.
  • İrlandalı folk-rock grubu The Pogues'un Rum, Sodomy, and the Lash albümünün kapağında bu tablo, saldaki kişilerin kafaları yerine grup üyelerinin kafaları yerleştirilerek kullanıldı. Grup ayrıca Hell's Ditch albümündeki The Wake of the Medusa şarkısında tablodaki kazayı anlattı.

Diğer

  • Tablonun Kara Walker tarafından hazırlanan bir adaptasyonu The New Yorker dergisinin kapağında yer aldı. Bu kompozisyonda New Orleans sakini Afrikalı-Amerikalılar Katrina Kasırgası'ndan iki yıl sonra hâlâ bir sal üzerinde yardım için işaret göndermeye çalışıyordu.[8] Walker Adrift (Akıntıya Kapılmış) isimli bu çalışmasında tabloyu yeniden tasarlayarak, aynı zamanda Medusa felaketine sebep olan kayırmacılık ve yetersiz yönetim sorunlarını da kasırganın sonuçlarıyla ilişkilendiriyordu.

Notlar

  1. ^ Little, Stephen. ...izmler: Sanatı Anlamak. Yapı Yayın, Sayfa /3.
  2. ^ Berger, Klaus. "Géricault and His Work". Lawrence: University of Kansas Press, 1955. sayfa 78
  3. ^ Riding, Christine (2003). "The Raft of the Medusa in Britain". Patrick Noon ve Stephen Bann (Ed.). Crossing the Channel: British and French Painting in the Age of Romanticism. Londra: Tate Publishing. ss. sayfa 77. ISBN 1-85437-513-X. 
  4. ^ a b c Erdemol, Haluk (Haziran 2017). "Méduse'ün Salı". Bütün Dünya. ss. 94-96. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. 
  5. ^ John Singleton Copley'nin güncel bir olaydan hemen iki sene sonra, 1783'te çizdiği Binbaşı Pierson'ın Ölümü tablosu gibi pek çok İngiliz tablosu, bu türün yolunu açmıştı. Ayrıca Jacques-Louis David'in bitmemiş resmi Tenis Kortundaki Yemin gibi duygusal ve politik propaganda resimleri ile Antoine-Jean Gros'un Bonapart Yafa'da Veba Kurbanlarını Ziyaret Ederken'i gibi Napolyon temalı resimler de bu türün öncülleriydi.
  6. ^ Hagen & Hagen, sayfa 376
  7. ^ Barnes, Julian (1990). A History of the World in 10 1/2 Chapters. Londra: Vintage Books. ss. sayfa 320. ISBN 0-679-73137-7 978-0-679-73137-5. 
  8. ^ Walker'ın Adrift isimli çalışmasını içeren The New Yorker kapağı
Wikimedia Commons'ta Medusa'nın Salı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

  • The Raft of the Medusa, Louvre
  • Rose-Marie & Rainer Hagen, What Great Paintings Say, cilt 1, Taschen, sayfa.374-7
  • Jonathan Miles, The Wreck of the Medusa: The Most Famous Sea Disaster of the Nineteenth Century, Atlantic Monthly Press ISBN 978-0-87113-959-0

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gemi</span> Ulaşım aracı

Gemi dünya denizlerini, okyanuslarını, nehir, göl ve diğer yeterince derin su yollarını dolaşan, mal ve yolcu taşıyan veya savunma, araştırma ve balıkçılık gibi özel görevleri yapan büyük bir deniz taşıtı’dır. Gemiler genellikle boyut, şekil, yük kapasitesi ve amaca göre teknelerden ayrılır. Yelken çağı'nda "gemi", en az üç Kabasorta arma‘lı direkleri ve tam cıvadra yelken planıyla yelkenli gemi olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Johannes Vermeer</span> Hollandalı ressam (1632-1675)

Johannes ya da Jan Vermeer. Evlerin içindeki gündelik hayatı betimlediği tablolarıyla tanınan Hollandalı Barok ressam.

<i>Olympia</i> (tablo) Fransız ressam Édouard Manetnin tablosu

Olympia, Fransız ressam Édouard Manet'nin 1863 yılında tamamladığı tablosudur. Gerçekçilik akımının bir örneği olan eser, şu anda Paris'teki Orsay Müzesinde sergilenmektedir.

<i>3 Mayıs 1808</i> İspanyol ressam Francisco Goyanın tablosu

3 Mayıs 1808 ya da Madrid'de 3 Mayıs 1808, İspanyol ressam Francisco Goya'nın 1814 yılında tamamladığı tablosudur. Eser şu anda, Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir. Goya bu çalışmayı, Fransızların 1808'de Madrid'i işgali sırasında, Napolyon'un ordularına direnen İspanyolların anısına çizdi. Bu direniş aynı zamanda Yarımada Savaşı'nın tetikleyicisiydi. İspanyol ressamın, aynı boyutlardaki eş çalışması 2 Mayıs 1808 de tıpkı bu tablo gibi İspanya'nın geçici hükûmeti tarafından, Goya'nın önerisi ile, ressama ısmarlandı. Goya, Aragonca yazdığı bir mektupta bu tabloları yapma amacını şöyle açıkladı:

RMS <i>Titanic</i> 1912de batan İngiliz gemisi

RMS Titanic, 15 Nisan 1912 tarihinde Southampton, İngiltere'den New York City, Amerika Birleşik Devletleri'ne yaptığı ilk seferinde bir buzdağına çarpması sonucu batan bir İngiliz okyanus gemisiydi. Gemideki tahmini 2.224 yolcu ve mürettebattan yaklaşık 1.500 kişi hayatını kaybetti ve bu olay barış zamanında tek bir geminin battığı en ölümcül olaylardan biri oldu. White Star Line tarafından işletilen Titanic, dünyanın en zengin insanlarından bazılarının yanı sıra, Britanya Adaları, İskandinavya ve Avrupa'nın başka yerlerinden Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da yeni bir hayat arayan yüzlerce göçmeni taşıyordu. Felaket, kamuoyunun dikkatini çekerek deniz güvenliği düzenlemelerinde önemli değişikliklere yol açtı ve popüler kültürde kalıcı bir mirasa ilham verdi.

<span class="mw-page-title-main">Théodore Géricault</span> Fransız ressam (1791 – 1824)

Théodore Géricault, özellikle Medusa'nın Salı isimli tablosuyla tanınan Fransız ressam ve taş baskı sanatçısıdır. Romantik akımın önderlerinden biridir.

<i>Horas Kardeşlerin Yemini</i>

Horas Kardeşlerin Yemini ya da Horatiusların Yemini, Jacques-Louis David'in 1784 yılında tamamladığı tablosudur. 330 × 425 cm boyutlarındaki tablo tuval üzerine yağlı boya ile çizilmiştir ve halen Paris'teki Louvre Müzesi'nde sergilenmektedir.

<i>Çıplak Maya</i> İspanyol ressam Francisco de Goyanın 1790 ile 1800 yılları arasında tamamladığı tahmin edilen tablosu

Çıplak Maya ya da Çıplak Maja, İspanyol ressam Francisco de Goya'nın 1790 ile 1800 yılları arasında tamamladığı tahmin edilen tablosudur. Eser şu anda Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir. Ressam bu tabloyu, İspanyol engizisyonunun çıplak kadın resimlerinin yapılmasını yasakladığı bir dönemde, İspanya başbakanı Manuel de Godoy'un isteği üzerine yaptı. Resim, Godoy'un koleksiyonuna 12 Kasım 1800 tarihinde katıldı.

<i>Balkondaki Mayalar</i>

Balkondaki Mayalar ya da Balkondaki Majalar, İspanyol ressam Francisco Goya'nın 1808 - 1812 yılları arasında çizdiği yağlı boya tablosu. Eser, şu anda özel bir koleksiyondadır.

<i>Felemenk Atasözleri</i> Hollandalı ressam Pieter Brueghel tarafından 1559da meşe pano üzerine yağlı boya ile çizilmiş olan, dönemin Felemenkçe atasözlerini tasvir eden görüntülerden meydana gelen tablo

Felemenk Atasözleri, Hollandalı ressam Pieter Brueghel tarafından 1559'da meşe pano üzerine yağlı boya ile çizilmiş olan, dönemin Felemenkçe atasözlerini tasvir eden görüntülerden meydana gelen tablodur. Resim, birçok atasözüne yapılmış olan atıflarla doludur. Bunların büyük bölümü halen kullanılmakta olan ya da o dönemde kullanıldığı bilinen atasözleridir. Bir kısmı ise unutulmuştur.

<i>Ölümün Zaferi</i>

Ölümün Zaferi, Flaman ressam Pieter Brueghel tarafından çizilmiş bir tablodur. Yaklaşık 1562'de, ahşap üzerine yağlı boya ile çizilmiştir. 117 x 162 cm boyutlarındaki tablo Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir.

<i>Fırtına</i> (tablo)

Fırtına, İtalyan ressam Giorgione'nin 1506 - 1508 tarihleri arasında yaptığı Rönesans tablosu. Venedikli bir soylu olan Gabriele Vendramin tarafından sipariş edilen eser, şu anda Venedik'teki Gallerie dell'Accademia'da sergilenmektedir. Tablo, ressamın ilk resmi olarak bilinir.

<i>Kırda Öğle Yemeği</i> (Monet)

Kırda Öğle Yemeği, Fransız ressam Claude Monet'nin 1865'te yapmaya başladığı ve 1866 yılında tamamladığı yağlı boya tablosu. Eser, şu anda Paris'teki Orsay Müzesi'nde sergilenmektedir.

<i>Tuileriesde Müzik</i> Édouard Manet tarafından 1862 yılında yapılmış tuval üzerine yağlı boya tablo

Tuileries'de Müzik, Fransız ressam Édouard Manet tarafından 1862 yılında yapılmış tuval üzerine yağlı boya tablo. Eser şu anda Londra Ulusal Galerisi'nde sergilenmektedir.

<i>Kırda Öğle Yemeği</i> Fransız ressam Édouard Manetnin tablosu

Kırda Öğle Yemeği ya da Kırda Piknik Fransız ressam Édouard Manet'nin 1862 - 1863 yılları arasında tamamladığı tablosudur. Eser, şu anda Paris'teki Orsay Müzesi'nde sergilenmektedir.

Nana, Fransız ressam Édouard Manet tarafından çizilmiş tablo. Giyinme odasındaki yarı giyinik bir kadının ayna önünde makyaj yaparken betimlendiği tablonun modeli aktris Henriette Hauser'dir. 1877'de tuval üzerine yağlı boya ile çizilen tablo, Kunsthalle Hamburg'da sergilenmektedir.

<i>Ölü Boğa Güreşçisi</i> Manetnin 1864 yılında tamamladığı tablo

Ölü Boğa Güreşçisi, Fransız ressam Édouard Manet'nin 1864 yılında tamamladığı tablo. Eser, şu anda Washington'daki National Gallery of Art'ta sergilenmektedir.

<i>Deniz Kenarında Keşiş</i>

Deniz Kenarında Keşiş, Alman romantik ressam Caspar David Friedrich'in yağlı boya tablosu. Tablo 1808 ile 1810 yılları arasında Dresden'de çizildi ve ilk olarak ressamın Meşe Ormanında Manastır isimli tablosuyla birlikte Berlin Akademisi'nin 1810 sergisinde sergilendi. Bu sergide Friedrich'in talebi doğrultusunda Deniz Kenarında Keşiş, diğer tablonun üstüne asılmıştı.

<i>Buz Denizi</i>

Buz Denizi ya da Buzda Gemi Enkazı, Almanca özgün adı Das Eismeer ya da Die gescheiterte Hoffnung olan ve Alman romantik ressam Caspar David Friedrich tarafından 1823–1824 yıllarında çizilen yağlı boya tablo.

<i>Mary Celeste</i> 1872de Atlantik Okyanusunda terk edilmiş olarak bulunan gemi

Mary Celeste 4 Aralık 1872 tarihinde Atlantik Okyanusu'nda terk edilmiş olarak bulunduğundan beri gizemini koruyan bir ticari gemidir. Gemi bulunduğunda bir filikası kayıptı ve iyi bir durumdaydı, rüzgarın da etkisiyle Cebelitarık Boğazı'na doğru ilerliyordu. Yaklaşık bir ay önce yola çıkmıştı ve halihazırda güvertesinde altı aylık su ve erzak mevcut idi. Kargosuna dokunulmamıştı, yolcu ve tayfaların da şahsi eşyaları yerlerinde duruyordu. Gemi mürettebatı bir daha hiç bulunamadı ve hiç haber alınamadı. Bu terk edilmiş ve başıboş gemi denizcilik tarihinin en gizemli hikâyelerinden biri olarak hala çözümlenememiş sebepsel teorilere sahiptir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.