İçeriğe atla

Meditasyonun etkileri

Elektro-ensefalogram

Meditasyonun etkileri üzerine 1950'lerden bu yana pek çok çalışma yapılmıştır. Meditasyon uygulamaları ile beyin yapısı veya işlevi arasında ilişki beyin aktivitesini tespit eden farklı beyin tarama araçlarının yardımıyla öğrenilmek istenmiş ve meditasyon araştırmalarıyla ilgili veriler gittikçe daha güvenilir bir noktaya doğru ilerlemiştir.

Meditasyonun etkileri ve etki düzeyi

ABD Sağlık Hizmetleri Araştırma ve Kalite Ajansı tarafından yaptırılan bir çalışma, meditasyon müdahalelerinin psikolojik stresin birçok olumsuz boyutunu azalttığını ortaya çıkardı.[1]

2013 yılında araştırmacılar meditasyonun kaygıyı, depresyonu ve ağrıyı azaltabileceğine dair orta dereceli kanıtlar buldular, ancak bu kanıtlar meditasyonun bir takım maddeler veya egzersiz gibi aktif tedavilerden daha etkili olduğuna dair hiçbir sağlam veri sunmamıştır.[2]

Mindfulness meditasyonunun, beyinde yapısal değişiklikler meydana getirip getirmediği incelenmiş olsa da çoğu çalışmanın metodolojisinin zayıf olduğu eleştirileri yapılmıştır.[3]

Budizmin özellikle Theravada kolunda daha fazla icra edilen bir meditasyon türevi olan Vipassana meditasyonunun farkındalığı geliştirmesinin yanı sıra aynı zamanda stresi azalttığı, refahı ve kendine karşı şefkati arttırdığı da bulunmuştur.[4]

Potansiyel yan etkiler

Özellikle Batı dünyasında on dokuzuncu yüzyıldan bu yana meditasyonun olumlu etkileri üzerine pek çok şey yazılıp çizilmiş, deneysel araştırmalar yapılmıştır. Ancak son yıllardaki bazı analizlerde bu araştırmalarda bazı etkilerin aşırı abartılıp genelleştirildiği, bazı yan etkilerine göz ardı edildiği, metodolojik düzeyde bazı eksikliklerin söz konusu olduğundan bahsedilmeye başlanmıştır.[5]

Genel olarak uzun süreli meditasyonun kişiler üzerinde olumlu bazı etkilerin varlığı gösterilmiş olsa da bazı kişilerde olumsuz birtakım etkileri olabileceği ortaya çıkmaya başlamıştır. Bunun sonucu olarak uzman bazı uygulayıcılar bu etkenlerden bahsetmeye meditasyonun tam olarak terapinin yerini tutamayacağını ifade etmeye başlamışlardır.[6] Hatta bazı vakalarda meditasyon psikozlarla ilişkilendirilmiştir.[7]

2019'da yayınlanan ve en az iki aylık düzenli meditasyon deneyimine sahip 1.232 kişiyle yapılan bir çalışmada, meditasyon uygulayıcılarının yaklaşık dörtte birinin meditasyonla ilgili kaygı, korku, çarpık duygu ve düşünceler, değişen benlik algısı gibi özellikle hoş olmayan deneyimler yaşadıklarını bildirmişlerdir.[8]

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

Bibliyografya

Makaleler

  • McEvoy PM, Brans S. Common versus unique variance across measures of worry and rumination: predictive utility and mediational models for anxiety and depression. Cognit Ther Res 2013; 37(1): 183–96.
  • Hofmann S, Sawyer A, Witt A, Oh D. "The effect of mindfulness-based therapy on anxiety and depression: a meta-analytic review". J Consult Clin Psychol 2010; 78(2): 169–83.
  • Khoury B, Lecomte T, Fortin G, Masse M, Therien P, Bouchard V, et al."Mindfulness-based therapy: a comprehensive meta-analysis". Clin Psychol Rev. 2013; 33(6): 763–71.
  • Anderson T, Suresh M, Farb NAS. "Meditation benefits and drawbacks: empirical codebook and implications for teaching". J Cogn Enhanc 2019; 3(2): 207–20.
  • Farias M, Maraldi E, Wallenkampf KC, Lucchetti G. Adverse events in meditation practices and meditation-based therapies: a systematic review. Acta PsychiatrScand 2020; 142(5): 374–93.

Kaynakça

  1. ^ Goyal M, Singh S, Sibinga EM, Gould NF, Rowland-Seymour A, Sharma R, Berger Z, Sleicher D, Maron DD, Shihab HM, Ranasinghe PD, Linn S, Saha S, Bass EB, Haythornthwaite JA, "Meditation programs for psychological stress and well-being: a systematic review and meta-analysis". JAMA Internal Medicine, Mart 2014, 174 (3): 357–68. doi:10.1001/jamainternmed.2013.13018. PMC 4142584. PMID 24395196.
  2. ^ Goyal M, Singh S, vd. a.g.ç.
  3. ^ Fox KC, Nijeboer S, Dixon ML, Floman JL, Ellamil M, Rumak SP, Sedlmeier P, Christoff K "Is meditation associated with altered brain structure? A systematic review and meta-analysis of morphometric neuroimaging in meditation practitioners", Neuroscience and Biobehavioral Reviews. Haziran 2014, 43: 48–73.
  4. ^ Szekeres, Roberta A.; Wertheim, Eleanor H. (Aralık 2015). "Evaluation of Vipassana Meditation Course Effects on Subjective Stress, Well-being, Self-kindness and Mindfulness in a Community Sample: Post-course and 6-month Outcomes: Vipassana, Stress, Mindfulness and Well-being". Stress and Health. 31 (5): 373–381.
  5. ^ "Nicholas T. Van Dam, Marieke K. van Vugt, David R. Vago vd, "Mind The Hype: A Critical Evaluation and Prescriptive Agenda for Research on Mindfulness and Meditation" Yayın yeri: Perspect Psychol Sci. 2018 Jan; 13(1): 36–61. Published online 2017 Oct 10". 15 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2024. 
  6. ^ "Itai Ivtzan Ph.D. -Dangers of Meditation". 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2024. 
  7. ^ Chan-Ob, T; Boonyanaruthee, V. "Meditation in association with psychosis", Journal of the Medical Association of Thailand: Chotmaihet Thangphaet. 1999, 82 (9): 925–30.
  8. ^ Schlosser, Marco; Sparby, Terje; Vörös, Sebastjan; Jones, Rebecca; Marchant, Natalie L. (2019). "Unpleasant meditation-related experiences in regular meditators: Prevalence, predictors, and conceptual considerations". PLOS ONE. 2019, 14:e0216643 [doi: 10.1371/journal.pone.0216643 Unpleasant meditation-related experiences in regular meditators: Prevalence, predictors, and conceptual considerations]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Migren</span> Tekrarlayan orta-şiddetli baş ağrılarına neden olan bozukluk

Migren, nörolojik, sindirim sistemi ve otonom sinir sistemindeki değişikler ile beraber meydana gelen, aralıklı bir baş ağrısı bozukluğudur. Çoğunlukla otonom sinir sisteminde görülen orta şiddette ve şiddetli baş ağrısı ile karakterize kronik bir rahatsızlıktır. Kelimenin kendisi Yunanca ἡμικρανία (hemikrania), "başın bir tarafındaki ağrı" (ἡμι-, "yarım" ve κρανίον, "kafatası" ifadesinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Romatoid artrit</span>

Romatoid artrit (RA), öncelikle eklemleri etkileyen uzun süreli bir otoimmün hastalıktır. Tipik olarak sıcak, şiş ve ağrılı eklemlerle sonuçlanır. Ağrı ve sertlik genellikle istirahatten sonra kötüleşir. En yaygın olarak, bilek ve eller tutulur ve aynı eklemler tipik olarak vücudun her iki tarafında tutulur. Hastalık ayrıca cilt, gözler, akciğerler, kalp, sinirler ve kan dahil olmak üzere vücudun diğer kısımlarını da etkileyebilir. Bu, düşük alyuvar sayısı, akciğer çevresinde iltihaplanma ve kalp çevresinde iltihaplanma ile sonuçlanabilir. Ateş ve düşük enerji de mevcut olabilir. Genellikle semptomlar haftalar ve aylar içinde kademeli olarak ortaya çıkar.

Meditasyon ya da dalınç, Latince meditatio kelimesinden türetilmiş, sözcük anlamıyla birçok Batı dilinde "derin düşünme" anlamına gelmekte olan bir terim olup, sözlüklerde, "kişinin iç huzuru, sükûnet, değişik şuur halleri elde etmesine ve öz varlığına ulaşmasına olanak veren, zihnini denetleme teknikleri ve deneyimlerine verilen ad" olarak tanımlanır. Meditasyon tekniklerine, ait oldukları, Budizm (Hindistan), Taoizm (Çin), Bön (Tibet), Zen (Japonya) ve İslamiyet'te (tefekkür) gibi inanç sistemlerine göre ve izledikleri yöntemlere göre değişik adlar verilmiştir. Ayrıca günümüzde mevcut farklı inanç sistemleri, mezhepler ve ekoller meditasyonu farklı olarak yorumlamakta ve farklı şekillerde uygulamaktadırlar. Bu bakımdan standart ya da tek biçimli bir meditasyondan söz etmek olanaksızdır.

<span class="mw-page-title-main">Progesteron</span> Hormon

Progesterone (P4), insanların ve diğer türlerin âdet döngüsü, hamilelik ve embriyogenezinde yer alan endojen steroid ve progestojen cinsiyet hormonudur. Progestojenler adı verilen bir grup steroid hormona aittir ve vücuttaki ana progestojendir. Progesteronun vücutta çeşitli önemli işlevleri vardır. Aynı zamanda cinsiyet hormanları ve kortikosteroidler de dâhil olmak üzere diğer endojen steroidlerin üretiminde önemli bir metabolik ara maddedir ve bir nörosteroid olarak beyin fonksiyonunda önemli rol oynar.

<span class="mw-page-title-main">Majör depresif bozukluk</span> Düşük benlik saygısı ve normalde eğlenceli aktivitelere ilgi veya zevk kaybı ile birlikte her şeyi kapsayan düşük ruh hali

Majör depresif bozukluk, majör depresyon veya klinik depresyon, en az iki hafta boyunca, farklı türden günlük hadise ve tecrübeler karşısında, sabit bir şekilde düşük ruh halinde bulunulması ile karakterize edilen bir zihinsel hastalıktır. Hastalık, tıbbi teşhisi ancak bir uzman tarafından konulabilecek bir hastalıktır. Hastalık, halk arasında kullanılan depresif olma durumu ile alakalı olmayıp, bu ruh hallerinden her yönden ve tamamen ayrılan bir hastalık türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Proton pompa inhibitörü</span>

Proton pompa inhibitörleri (PPİ), gastrik asit üretiminde belirgin ve uzun süreli azaltan ilaç grubudur. Bunu, midenin H+/K+ ATPaz proton pompasını geri dönüşsüz engelleyerek yapar.

<span class="mw-page-title-main">Depresif duygudurumu</span> düşük ruh hâli

Depresif duygudurumu, depresyon ya da bunalım, bir olay karşısında duyulan beklentilerin olumsuz yönde olması veya beklentilerin olumsuz yönde gittiği sanrısıdır. Bu duygu çoğu zaman; hiçbir zaman ve hiçbir şekilde gerçekleşemeyecek olan veya böyle olacağı sadece düşünülen beklentiler söz konusu olduğunda kendini belli eder. Umutsuzluk, özellikle öncesinde bu beklentiyi elde edemeyen insanların yaşayacağı bir duygudur.

Osteoartrit veya Osteoartroz, Amerika Birleşik Devletleri'nde 7 yetişkinden 1'ini etkileyen, eklem kıkırdağı ve altındaki kemiğin yıkımından kaynaklanan dejeneratif bir eklem hastalığıdır. Dünyadaki engelliliğin dördüncü önde gelen nedeni olduğuna inanılıyor. En yaygın semptomlar eklem ağrısı ve sertliğidir. Semptomlar genellikle yıllar içinde yavaşça ilerler. Diğer belirtiler arasında eklem şişmesi, hareket açıklığının azalması ve sırt etkilenmesinde kol ve bacaklarda zayıflık veya uyuşma şeklindedir. En sık tutulan eklemler, parmak uçlarına yakın iki eklem ve başparmaktaki dip eklem, diz ve kalça eklemleri ve boyun ve bel eklemleridir. Semptomlar işe ve normal günlük aktivitelere engel oluşturabilir. Diğer bazı artrit türlerinin aksine, iç organlar etkilenmez. Sıklıkla el küçük eklemlerini, diz, kalça ve omurga eklemlerini etkilemektedir. Diz eklemi tutulumu gonartroz, kalça eklemi tutulumu koksartroz olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Yoga</span> Hindistan kaynaklı meditasyon uygulamaları ve 2020li yıllarda Batıda yaygınlaşan spor-meditasyon uygulaması

Yoga (Sanskrit), Hindistan kaynaklı fiziksel ve zihinsel disiplinleri tarif etmek için kullanılan bir kelimedir. Aynı zamanda Hinduizm, Budizm ve Jainizm'de çeşitli meditatif uygulamalara da yoga adı verilmektedir. Hinduizmde, altı geleneksel felsefe okulundan (āstika) biri olarak kabul edilir.

Vipassanā (Pāli) ya da vipaśyanā kelime anlamıyla içgörü demektir; Budizm'de gerçekliğin doğasının içgörü yöntemiyle sezilmesi anlamına gelir. Düzenli olarak Vipassana uygulayan kişiye Vipassi (vipasya) adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Anksiyete bozukluğu</span> günlük durumların aşırı, mantıksız bir kaygıya sebep olduğu bilişsel bozukluk

Anksiyete bozuklukları, belirgin ve kontrol edilemeyen anksiyete ve korku duyguları ile karakterize edilen bir grup zihinsel bozukluklardır. Bu durumlar, bireylerin sosyal, mesleki ve kişisel işlevselliğini önemli ölçüde bozar. Anksiyete, huzursuzluk, alınganlık, kolay yorulma, konsantrasyon güçlüğü, kalp hızında artış, göğüs ağrısı, karın ağrısı gibi fiziksel ve bilişsel belirtilere yol açabilir ve belirtiler bireyler arasında değişiklik gösterebilir.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Blackburn</span> Avustralyalı-Amerikalı araştırmacı

Elizabeth Helen Blackburn Avustralya doğumlu Amerikalı moleküler biyolog. Kromozomların uç kısımlarında bulunan ve kromozomları koruyan telomer isimli yapılarla ilgili çalışmalarıyla bilinir. Telomer yapımında etkin telomeraz enziminin kaşifleri arasındadır. Bu çalışmalarından dolayı 2009 yılında Carol W. Greider ve Jack W. Szostak ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı. Tıbbi etik üzerine de çalışmaları vardır.

Tokofobi veya hamileliğe ve çocuk doğumuna olan korku, bu spesifik fobi için belirlenmiş isimdir. Aynı zamanda "maleusiofobi" olarak adlandırılır, Yunancada "maieusis" kelimesinin anlamı, "bir kadının doğum yapması"dır. Latincede "Parturifobi"'nin anlamı, "hamile olmak" veya "lockiofobi"dir.

Nootropikler veya nootropik ilaçlar, sağlıklı bireylerde dikkat, hafıza, yaratıcılık ve motivasyon gibi zihinsel fonksiyonları artırmaya yönelik kullanılan çeşitli ilaç ve gıda takviyelerine verilen ortak ad. 2018 yılı itibarıyla bu gruba giren pek çok madde hala araştırma aşamasında olup etkileri tam olarak belirlenmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ruh sağlığı</span> Psikolojik iyi olma veya bir mental sorunun olmaması durumu.

Ruh sağlığı, psikolojik iyi hal veya zihinsel bir bozukluğun olmadığı düzeyi açıklar. Tatmin edici düzeyde duygusal ve davranışsal işlevlerini sürdürebilen bir kişinin durumudur. Pozitif psikoloji ve Bütünsellik bakış açılarından, ruhsal sağlık, bir bireyin yaşamdan tat alabilmesi ve yaşam aktiviteleri ile psikolojik dayanıklılık kazanabilmeye yönelik çabaları arasında denge kurmasını içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Maharişi Maheş Yogi</span>

Maharişi Maheş Yogi, Transandantal Meditasyon tekniğini geliştirmesi ve dünya çapında yayması ile bilinen Hint guru. The Beatles grubunun ruhani danışmanı olarak da bilinen Maharişi'nin 1963'te yazdığı "İnsanın Bilimi ve Yaşama Sanatı" adlı kitabı 15 dile çevrilmiş ve dünyada 1 milyondan fazla satmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bilinçli farkındalık</span>

Bilinçli farkındalık kişinin anda hareket etme becerilerini geliştiren uygulamalar bütünüdür. Psikolojinin yeni bir alanı olarak kabul görmesiyle son bir kaç onyıldır Avrupa ve ABD'de populerlik kazanmış, Asya toplumlarında ise binlerce yıldan beri uygulanagelen bedensel ve ruhsal zindelik uygulamalarından biridir. Batı kültürlerinde meditasyon zihne odaklanmak üzerine kuruludur, Satı (farkındalık) uygulamasında nefese odaklanmak esastır. Bu uygulamaların, insan üzerindeki psikolojik olumlu yansımaları Bilinçli Farkındalık ya da Mindfullness olarak psikoloji literatürüne girmiştir Aslında, bu kavram geleneksel kadim uygulamalara verilmiş yeni bir addır.

<span class="mw-page-title-main">Metformin</span> kimyasal bileşik

Metformin, özellikle aşırı kilolu kişilerde tip 2 diyabet tedavisi için kullanılan birinci basamak bir ilaçtır. Polikistik over sendromu tedavisinde de kullanılmaktadır. Kilo alımı ile ilişkili değildir ve ağızdan alınır. Bazen antipsikotiklerin yanı sıra fenelzin alan kişilerde kilo alma riskini azaltmak için takviye olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Dipa Ma</span>

Nani Bala Barua, yaygın olarak Dipa Ma adıyla bilinir. Budizm'in Theravada ekolünde bir meditasyon öğretmeniydi. Asya'da önde gelen Budist bir ustaydı. Amerika Birleşik Devletleri'nde öğretmenlik yaptı ve aynı zamanda, Vipassana akımının Amerika kolunu başlatmış oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ruhsal kriz</span>

Ruhsal kriz, ruhsal deneyimler sonucunda bedensel ve zihinsel düzlemde bireyde güçlük doğuran durumları ifade eden psikospiritüel dönüşüm süreci.