İçeriğe atla

Mediha Eldem

Mediha Eldem
Doğum1906
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm29 Temmuz 1975 (69 yaşında)
Ankara, Türkiye
Eğitimİstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi
MeslekTıp doktoru
Tanınma nedeniTürkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın hükümet tabiplerindendir
Ebeveyn(ler)Hanife Hanım, Raşit Bey

Mediha Eldem (1906, İstanbul - 29 Temmuz 1975, Ankara), Türk doktor.

Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olan Mediha Eldem, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın hükûmet tabiplerindendir. Türkiye'de sosyal refah dernekleri ve gönüllü çalışmalarının öncülerindendir.

1948-1975 arasında Yardımsevenler Derneği'nin genel başkanlığı sürdürdü. Yardımsevenler Derneği'nin yanı sıra başta Kızılay, Çocuk Esirgeme Kurumu, Üniversiteli Kadınlar Derneği, Türk Kadınlar Birliği olmak üzere birçok kuruluşa katkıları ile hatırlanır.

Yaşamı

1906'da Nişantaşı'nda Hanife Hanım ile İzmit'in Uzuntarla köyünden Raşit Bey'in ortanca kızı olarak doğdu.[1][2] Ubıh Yezikho sülalesine mensuptur.[3] Küçük yaşta babasını kaybeti. Babasının kaybından sonra eve ekonomik katkı sağlamak için azınlık okullarında öğretmenlik yaptı. 1924 yılında İstanbul Kız Lisesi'ni birincilikle; 1930'da İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni üstün başarı ile tamamladı. Türkiye'de tıp eğitimine kabul edilen kız öğrencilerin üçüncü kuşağına dahildir.

1933 yılında Ankara Hükûmet Tabipliğine atandı. Hükûmet tabibi olarak atanan ilk kadındır. Üç yıl süren bu görevi sırasında, Refik Saydam'ın görevlendirmesi üzerine Bentderesi'ndeki Ankara Genelevi'nin durumu ile ilgilendi. Bu görevdeki başarısı üzerine sınavsız olarak Numune Hastanesi Kadın Doğum Kliniğine alındı.[1]

Kadın Hastalıkları ve Doğum alanında uzmanlığını tamamladıktan sonra 1936'da Ankara Numune Hastanesi'nde servis muavinliğine atandı. Birkaç yıl sonra bu görevden ayrıldı; Çıkrıkçılar Yokuşu'ndaki muayenehanesinde çalıştı. Ömrünün sonuna kadar evinin yanındaki bu muayenehanede çalışmayı sürdürdü.

1930'lu yıllardan itibaren Çocuk Esirgeme Kurumu'nda ve Kızılay'da etkinlikler yaptı; Çocuk Esirgeme Kurumu'ndaki hamile kadınların ücretsiz muayenesi çocukların bakımı ile ilgilendi.

1938 yılında Türk Yardım Sevenler Derneği'ne üye oldu ve başkan Nevber Sövüktekin'le birlikte, ikinci başkan olarak çalıştı.1948 yılında Türkiye Yardımsevenler Derneği genel başkan oldu ve 1975 yılına kadar bu görevi sürdürdü. Kocatepe'de bir kız yurdu inşa edilmesi, kadınlara yönelik nüfus planlama çalışmaları konularında öncülük etti.[1]

1949'da Türk Kadınlar Birliği'nin yeniden kuruluşu sırasında yeniden kurucular arasında yer aldı. Üniversiteli Kadınlar Derneği Ankara Şubesi, Türkiye Aile Planlaması Derneği, Ankara Soroptimist Klübü kurucusu olduğu derneklerdendir. Ankara Jinekoloji Derneği ve Türkiye-Pakistan Dostluk Derneği çalıştığı dernekler arasındadır.

Eldem, 1954-1967 yılları arasında Kızılay'ın genel merkez üyesi idi ve dernek şeref üyeliği ile onurlandırıldı. Meslek yaşamı ile sosyal çalışmaları, 1956 yılında geçirdiği beyin kanaması ve sol hemiparezisi olmasına rağmen kesintisiz sürdürebildi.

1960 yılında ABD Dışişleri Bakanlığı'nın daveti ile ABD'ye giderek 2 ay süreyle sağlık ve sosyal hizmet kuruluşlarını inceledi.1962'de Üniversiteli Kadınlar Derneği; 1963'te de Yardım Sevenler Derneği çalışmalarını altın madalya ile ödüllendirildi. 1970'te de Jinekoloji Derneği'nin onursal üyeliğine getirildi; aynı yıl Kadınlar Birliği tarafından yılın kadını seçildi.

Mediha Eldem, 29 Temmuz 1975 günü öldü. Ankara'da Türkiye Yardım Sevenler Derneği genel merkezinin bulunduğu sokağa Dr. Mediha Eldem Sokak adı verilmiştir.[3] Ankara Numune Hastanesi'nin kadın-doğum servisinde Türkiye Yardım Sevenler Derneği'nin 50. yıl armağanı olarak Dr. Mediha Eldem anısına döşenen iki yataklı hasta odası yaptırılmıştır.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c Arda, Berna (1 Şubat 2002). "30'lular Kuşağının Önemli Bir Temsilcisi Dr. Mediha Eldem". Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 55 (2): -. doi:10.1501/Tipfak_0000000691. ISSN 0365-8104. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  2. ^ "Bir Çerkez köyü; Uzuntarla". Kocaeli Hakimiyet. 25 Nisan 2016. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  3. ^ a b "Mediha Eldem". Duzen.com.tr. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  4. ^ "Tarihçe". Türkiye Yardım Sevenler Derneği. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Kızılay</span> Türk yardım kuruluşu

Türk Kızılay ya da resmî adıyla Türkiye Kızılay Derneği, Türkiye'deki en büyük insani yardım kuruluşudur ve Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketinin bir parçasıdır. Türk Kızılay, kâr amacı gütmeyen (NGO), yardım ve hizmetleri karşılıksız olarak sağlayan ve kamu yararına çalışan bir gönüllü sosyal hizmet kuruluşudur. Personelinin bir kısmı gönüllü olarak, bir kısmı ise maaşlı olarak çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Ayten Gökçer</span> Türk oyuncu (1940–2024)

Ayten Gökçer, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Şakir Memik</span> Türk hekim ve politikacı

Fatma Şakir Memik, Türk tıp doktoru ve siyasetçidir.

Arsen Gürzap, Türk oyuncu ve tiyatro yönetmenidir.

Peyman Türkan Akyol, Türk tıp doktoru, akademisyen, siyasetçi, Türkiye'nin ilk kadın bakanı ve Ankara Üniversitesi rektörü.

Nusret Karasu Türk tıp doktoru, akademisyen, asker ve devlet adamı.

Tevfik Salim Sağlam, Ali Tevfik Salim, Türk bilim insanı, askeri hekim.

<span class="mw-page-title-main">Besim Ömer Akalın</span> Türk hekim

Besim Ömer Akalın, Türk tıp profesörü, bilim insanı, sivil toplum örgütçüsü ve milletvekili.

Ek değerli pul PTT tarafından yılda iki defa çıkarılan ve ek gelirleri Kızılay Derneği ile Çocuk Esirgeme Kurumuna verilen pullara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Müfide İlhan</span> Türkiyenin ilk kadın belediye başkanı

Müfide İlhan, Türk öğretmen ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Numune Hastanesi</span> Ankarada bir eğitim araştırma hastanesi

Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara'daki Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı'na bağlı bir eğitim araştırma hastanesiydi. Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tezer Taşkıran</span>

Tezer Taşkıran, Azerbaycan kökenli Türk öğretmen, siyasetçi, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü</span>

Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü eski adıyla Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Türkiye'de yoksul ve korunmaya muhtaç çocuklara bakım, eğitim, sağlık, kültür hizmetlerini sistemli bir biçimde sunmak için oluşturulmuş bir kurumdur.

Fatma Müfide Kazım Küley, Türk doktordur.

Ankara Bilkent Şehir Hastanesi, Ankara'nın Çankaya ilçesine bağlı Üniversiteler mahallesinde bulunan şehir hastanesidir. 2019 yılında açılan hastane, toplam 3.704 yatak kapasitesiyle Ankara Etlik Şehir Hastanesi'nden sonra Türkiye'nin ve Ankara'nın en büyük 2. hastanesidir.

Necile Tevfik,, Türk kadın hakları aktivisti, ressam, hikâyeci, çevirmen, senaryo yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Uzuntarla, Kartepe</span> Kartepe, Kocaeli, Türkiyede mahalle

Uzuntarla, Kocaeli ilinin Kartepe ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Latife Bekir Çeyrekbaşı</span> Osmanlı-Türk siyasetçi, eğitimci ve aktivist

Latife Bekir Çeyrekbaşı veya Atatürk'ün verdiği soyadı ile Latife Işıkdoğdu, Osmanlı-Türk eğitimci, siyasetçi ve kadın hakları savunucusu.

Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği, Türkiye'de üniversite mezunu kadınlar tarafından 1949 yılında kurulmuş, İstanbul merkezli sivil toplum örgütü.

Türkiye Yardımsevenler Derneği , 1928 yılında Ankara'da kurulan yardım derneği.