İçeriğe atla

Median sinir

Medyan sinir
Gray anatomisindeki şema, diğer medyan sinirler arasından üst ekstremitedeki çevresel sinirleri gösteriyor.
Latince isimn. medianus
SistemBrakial pleksus
SinirPronator teres kası, flexor carpi radialis muscle, palmaris longus muscle, flexor digitorum superficialis muscle, lumbricals of the hand, flexor pollicis longus muscle, abductor pollicis brevis muscle, opponens pollicis muscle
Tanımlayıcılar
JSTORmedian-nerve
Microsoft Academic2910195507 2779110535, 2910195507
MeSHD008475
TA6459
FMA14385

Medyan sinir, insanlar ve diğer hayvanların üst ekstremitesinde bulunan ve brakial pleksus sinir ağını oluşturan beş ana sinirden biridir.

Medyan sinir, brakial pleksusun orta ve yan bağlarını şekillendirir ve koldan aşağı doğru inerek brakial arter ile önkola girer.

Medyan sinir, karpal tünelden geçen tek sinirdir. Karpal tünel sendromu, ele giden sinirin karpal tünelde sıkışması sonucu işlevini yitirmesidir.

Yön

Üst kol ve kübital çukurdaki yön

Medyan sinir brakial pleksusun yan ve orta bağlarını şekillendirdikten sonra, teres major kasın alt kenarındaki koltuk altından kola girer. Ardından dikey aşağı iner ve kolun orta kısmındaki kol arterinden pazu ile brakial kas arasına yönelir. İlk bağdan artere girer ve dirsek ekleminin önünden geçer, ardından kolun uç kısmındaki orta arterin önünden geçer ve kübital çukura girer.

Brakial kasın arasındaki eklemin önünde, kübital çukur içindeki medyan siniri brakial arterin ortasından geçer ve pazuya girer.

Medyan sinir, dirsek ekleminden geçerek koldaki eklemsel bir daldan çıkar. Bir dalı pronator teres'e gider ve medyan sinirin hemen yakınından dirsek eklemine ulaşır.

Önkoldaki yön ve dallar

Kübital çukurdan gelen medyan sinir pronator teres kasın iki ucu arasından geçer. Ardından fleksor digitorum süperfisiyal kas ile fleksor digitorum profundus kas arasından geçer ve kleksor pollikis longus kas]]a ulaşır.

Kübital çukurdan gelen medyan sinirin dalsız kısmı, yüzeydeki kasları ve fleksor karpi ulnaris kas hariç öndeki bölümün orta gruplarını sinirle kaplar.

Medyan sinir önkolda yöneldiğinde iki dala ayrılır:

  • Anterior interosseöz sinir anterior interosseöz arter ve önkolun anterior bölgesinin dip grubundaki tüm kasları sinirle donatır. Yalnız fleksor digitorum profundus ve fleksor karpi ulnaris kaslarının yarısına kadar uzanır. Pronator quadratus kası sinirler donatarak sonlanır.
  • Medyan sinir avuç dalı, önkolun uç bölümüne ulaşır. Avuç içi derisinin yan tarafındaki duyu sinirlerini besler (fakat parmakları değil).

Eldeki dallar

Medyan sinir karpal tünel içinden geçerek ele girer. Oradan fleksor digitorum süperfisiyal kas, fleksor digitorum profundus kas ve fleksor pollikis longus kasın tendonları arasından geçerek el fleksor retinakuluma girer.

Burada birkaç dala ayrılır:

  • 1. Medyan sinir rekürren dalı, tenar çıkıntıdaki kasları sarar (rekürren dalı, "milyon dolar siniri" olarak da adlandırılır). Buradare it provides motor innervation to opponens pollikis kas, abdüktör başparmak kısa kası ve fleksör başparmak kısa kası.
  • 2. Medyan sinir dijital cutaneous ile ortak avuç içi dijital dal ve gerçek avuç içi dijital dala ayrılarak aşağıdakileri besler:
    • a) avuç içi tarafındaki lateral (radyal) üç ve bir yarı parmak
    • b) Eldeki işaret, orta ve yüzük parmağı]]n üst tarafı
  • 3. Medyan sinir, birinci ve ikinci el lumbrical motor nöronu besler.

İnnervasyon

Kolda

Medyan sinirin, (üst) kolda istemli ve deri ile ilgili hiçbir işlevi yoktur. Brakiyal arterin duvarına vasküler dallar (damarlar) çıkarır. Bu damarlar sempatik fiberleri taşır.

Önkolda

Önkolun anterior bölgesinin fleksor karpi ulnaris kası ve fleksor digitorum profundus kas hariç (ki bunlar iki orta parmağı besler) dirsek siniri tarafından beslenir.

Elde

Elde medyan sinir, 1. ve 2. ve lumbrikallerin motor innervasyonunu besler. Ayrıca tenar çıkıntının kaslarını da besler. Eldeki geri kalan iç kaslar ulnar sinir tarafından beslenir. Medyan sinir, başparmak, işaret parmağı ve orta parmak, yüzük parmağının yarısının iç taraflarını ve bunlara ait tırnak yatağını sarar. Avucun yan tarafı, Medyan sinir avuç dalı tarafından beslenir. Bu da el bileğini büken yakınsal sinirlerdir.

Anatomik anomaliler

Medyan sinirde birçok doğal anomali meydana gelir.

  • Medyan sinirin dalları, normalde karpal tünel çıkışından sonra oluşmaya başlar. Yine de bireylerin %5-10'luk gibi küçük bir kısmında medyan sinir, karpal tünel, el bileği veya önkolunun yakınlarında dallanmaya başlar.
  • Gebelik esnasında, eli kapatmayı sağlayan bir medyan arteri vardır. Yine bazı bireylerde bu arter eli kapatmaz ve medyan siniri elin içine yönlendirir.

Hasar

Farklı sendromların neden olduğu farklı derecedeki medyan sinir hasarları şunlardır:

Dirsek üstünde

Dirsek üstündeki hasar, pronasyon kaybına neden olur ve el bileğindeki bükülmede azalma olur.

Dirsekte

  • Medyan sinir sıkışma lezyonları medyan sinir felcine neden olabilir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">El</span> tutmaya yarayan organ; bir kolun veya ön ayağın ucundaki ekstremite

El, şempanze, maki ve insan gibi primatlarda birden fazla parmağı barındıran, kolun bilekten parmak uçlarına kadar olan bölümünü tanımlar. Pek çok primat elleri sayesinde tutunma ve tırmanma gibi özelliklere sahiptir. Başparmağın diğer parmaklarla karşılıklı iş görmesi, ufak nesneleri ele alabilme yeteneğini sağlar. Bu özellik sayesinde el, alet kullanımı gibi hassas ve karışık işleri görebilir. Primatların beyninde eli temsil eden alan, diğer hayvanlarınkinden çok daha geniştir. Bu yüzden beyindeki bazı bozuklukların ilk belirtilerinden biri de el parmak hareketinin zarar görmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Radius (kemik)</span> Ön kolun iki uzun kemiğinden biri

Radius, önkoldaki kemiklerden biridir. Anatomik duruş pozisyonuna göre radius önkolun lateral kısmındadır. Dirsekte humerusla, el bileğinde ise skafoid kemik ve lunatum kemiği ile eklem yapar. Önkoldaki iki kemikten hareketli olan kemiktir. Pronasyon ve supinasyon hareketlerinde ulna sabitken radius hareket eder. Radiusun proximal kısmında bulunan caput radii 'nin üstünde bir adet çukurluk bulunmaktadır. Bu çukurluğun adı fovea capitis radiidir. Bu çukurluk humerusun capitulum humeri adı verilen kısmıyla eklem yapar. Ayrıca kaput radiiyi çepeçevre saran ve circumferentia articularis adı verilen kısım ulna kemiğinin incisura radialis denilen çentik kısmıyla eklem yapar. Caput radiinin altında kalan kısma radiusun boynu anlamına gelen collum radii adı verilir. Collum radiinin hemen altında, radius iç rotasyonda iken içe; radius dış rotasyonda iken öne bakan yumru şeklindeki yapıya tuberositas radii adı verilmektedir. Tuberositas radii kolun flexor kaslarından biri olan musculus biceps brachiinin sonlanma yeridir. Radiusun gövde kısmında Musculus pronator teres kasının sonlandığı tuberositas pronatoria adı verilen yumru şeklinde ve tuberositas radiiye benzeyen bir yapı mevcuttur. Radiusun distal kısmında ise musculus brachioradialis'in tutunduğu bir çıkıntı bulunmaktadır. Bu çıkıntının adı processus styloideus'tur. Radius distal kısımda karpal kemiklerle eklem yapar. Bu eklem yüzeyi facies articularis inferior adını alır. Radius hem proximalde hem de distalde ulnayla eklem yapar. proximalde bulunan eklem articulatio radioulnaris proximalis, distaldekinin adı articulatio radioulnaris distalistir.

<span class="mw-page-title-main">Omurilik soğanı</span> Soluk alış veriş hızını ve kalp ritmini düzenler.

Omurilik soğanı veya medulla oblongata, ya da basitçe medulla beyin sapının ayrılmaz bir parçasıdır. Beyin sapının alt segmenti olarak konumlanmış olup, beyinciğin önünde ve biraz altında yer alır. Koni şeklindeki bu nöron kümesi, çeşitli otonom (istemsiz) bedensel işlevler için çok önemlidir. Bunlar kusma, hapşırma ve daha fazlası gibi refleks eylemleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Ayak</span> hareket etmek için kullanılan biyolojik organ

Ayak, birçok omurgalıda bulunan anatomik bir yapıdır. Ağırlık taşıyan ve hareket etmeye olanak sağlayan bir uzvun terminal kısmıdır. Ayakları olan birçok hayvanda, ayak, bacağın terminal kısmında, genellikle pençeler veya tırnaklar da dahil olmak üzere bir veya daha fazla segment veya kemikten oluşan ayrı bir organdır.

Ön kol Anatomik olarak dirsek ve bilek arasında kalan kısımdır.

<span class="mw-page-title-main">Çevresel sinir sistemi</span> Sinir sisteminin beyin ve omurilik dışında kalan kısmı

Çevresel sinir sistemi (ÇSS), beyin ve omurilik haricindeki sinirler ve gangliyondan oluşur. ÇSS'nin ana işlevi, merkezi sinir sistemi (MSS) ile organ ve uzuvlar arasındaki iletişimi (bağlantıyı) sağlamaktır. Omurga ve kafatası gibi kemiklerle veya kan-beyin bariyeri ile korunan MSS'nin aksine ÇSS'nin koruması yoktur. Bu yüzden toksinler ve mekaniksel hasarlara maruz kalabilir. Çevresel sinir sistemi, somatik sinir sistemi ve otonom sinir sistemine ayrılır. Bazı yazılı medyada bunlara duyu sistemi de dahil edilir. Şekilde mavi ile gösterilenler ÇSS'e ait ana sinirlerdir. Ayrıca ÇSS, sinir sisteminin büyük bir bölümünü oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Frenik sinir</span>

Frenik sinir, boyundan gelip kalp ve akciğerler arasından geçerek diyaframa sinir bağlantısı veren sinir. Diyaframdan gelen duyuları ve beyinden gelen motor sinyalleri aktardığından solunum için önemlidir. Sol ve sağ olmak üzere iki frenik sinir bulunur. Aynı zamanda da 5. 3. ve servikal sinirlerin (C3-C5) katkıları alan insanlarda frenik esas olarak 4 servikal sinir servikal sinir kaynaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Karpal tünel sendromu</span>

Karpal Tünel Sendromu, parestezi, ağrı, uyuşma ve diğer belirtilerin neden olduğu bir medyan nöropati tuzağıdır. Temel problem ele giden medyan sinirin el bileğindeki karpal tünelden geçerken çevre kılıf tarafından sıkışmasıdır.

Pronator teres kası önkolda yer alan ve pronator quadratus kası ile birlikte önkolun pronasyon yapmasını yani kolu döndürerek el ayasının geriye doğru bakmasını sağlayan kastır.

<span class="mw-page-title-main">Fossa cubitalis</span>

Fossa cubitalis veya fossa cubiti, insan ve diğer insansı hayvanlarda dirseğin ön yüzünde bulunan üçgen şeklinde alan.

<span class="mw-page-title-main">Fleksör karpi ulnaris</span> Ön kol kası

Fleksör karpi ulnaris, insan önkolunda bulunan bir kas. El bileğine fleksiyon (bükme) ve adduksiyon hareketlerini yaptırır.

<span class="mw-page-title-main">Karpal tünel</span> El bileğinin palmar tarafında bulunan ve ön kolu ele bağlayan geçiş yolu

Karpal tünel veya karpal kanal, insan vücudunda ön kol ile el arasında palmar bilek bölgesinde yer alan geçit. Tünel, bilek kemikleri ve fleksör retinakulum ile sınırlanmıştır. Normal bireylerde, önkol kaslarının fleksör grubuna ait birkaç kasın tendonları ile median sinir karpal tünelden geçer.

<span class="mw-page-title-main">Posterior serebral arter</span>

Posterior Serebral Arter (PCA) ya da arka beyin atardamarı insan beyninin arka kısmı olan oksipital lobu ve bazı beyin sapı alanlarını besleyen bir çift arterdir. Baziler arterin terminal kısmının çatallanması ile her iki yana doğru uzanır. Posterior komünikan arter ile internal karotid arter ve orta serebral arter ile bağlantı kurar.

<span class="mw-page-title-main">Orta serebral arter</span>

Orta beyin atardamarı ya da diğer adıyla orta serebral arter (MCA) beynin dış yüzeyinde sylvian yarık içerinde seyrederek beynin dış yüzeyinin büyük kısmını besler. Bu arter internal karotid arterden çıkar. Direkt olarak Willis poligonunun yapısına katılmaz. Önce anterior serebral arter ve arkada posterior komünikan arter ile posterior serebral arter ile dolaylı bağlantı içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Anatomik terminoloji</span> Vikimedya liste maddesi

Anatomik terminoloji, uluslararası alanda anatomist, zoolog ve sağlık uzmanlarınca kullanılması amacıyla hazırlanmış bilimsel bir anatomi terminoloji standardıdır. Anatomik terimler Antik Yunan dönemine ve Latince'ye ait kelimeler, ön ek ve son ekler barındırırlar. Bu terimler uzmanlar arasında anlaşma açısından bir standard sağlar ve anlam karmaşasını ortadan kaldırır. Örneğin, el bileğinde oluşan bir yarayı tarif ederken kullanılan anatomik terimler yaranın tam olarak nerede olduğunu, konunun uzmanlarına kuşkuya yer bırakmayacak şekilde tarif eder. Her uzmanlık alanının kendine has terimleri olur. 1998 yılında hazırlanan standardın adı Terminologia Anatomica yani Anatomik Terminoloji dir. Öte yandan 2017'de yayınlanan makalesinde Strezelec bu standardın içerdiği hataları nedeniyle eleştirilerini sunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Serebral dolaşım</span> beynin kan dolaşımı

Serebral dolaşım kalpten pompalanan kanın beyin içerisindeki damar ağında dolaşımını ifade etmektedir. Bu dolaşım miktarı dakikada ortalama 750 ml'dir ve kardiyak çıkışın % 15'tir. Kalpten çıkan oksijenlenmiş kan, arterler ile beyne gelir, bu esnada glikoz ve diğer metabolitlerde beyne taşınır. Metabolizma ürünleri ve oksijeni azalmış kan ise venler ile toplanarak kalbin sağ kulakçığına getirilir. Beyne gelen kan miktarı bazı faktörler ile değişir ve bu değişimleri hızlı şekilde dengelemek için beynin otoregülasyon mekanizmaları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Metakarpal kemikler</span> el tarak kemikleri

Metakarpal kemikler veya tarak kemikleri, insan el iskeletinde parmak kemikleri ile karpal kemikler arasında yer alan kemikler. Metakarpal kemikler ayaktaki metatarsal kemiklere benzerdir.

<span class="mw-page-title-main">Biceps</span> Kas

Pazu veya biceps omuz ve dirsek arasındaki üst kolun önünde yer alan büyük bir kas. Kasın her iki başı da skapula üzerinde ortaya çıkar ve üst önkola bağlı tek bir kas gövdesi oluşturmak üzere birleşir.

<span class="mw-page-title-main">Barfiks (egzersiz)</span>

Barfiks, vücudun, kollar vasıtasıyla asıldığı ve yukarı doğru çekildiği bir üst vücut kuvvet egzersizidir. Hareket gerçekleştirilirken dirsekler bükülür ve omuzlar dirsekleri gövdeye yakınlaştırmak için addüksiyon ve ekstansiyon edilir.

<span class="mw-page-title-main">Karpal kemikler</span> eli ön kola bağlayan bileği (veya karpusu) oluşturan sekiz küçük kemik

Karpal kemikler veya el bileği kemikleri, eli ön kola bağlayan bileği oluşturan sekiz küçük kemiktir. "Karpus" terimi Latince carpus ve Yunanca καρπός (karpós) kelimelerinden türetilmiştir ve "bilek" anlamına gelmektedir. İnsan anatomisinde el bileğinin ana rolü, elin etkili bir şekilde konumlandırılmasını ve ön kolun ekstansör ve fleksörlerinin güçlü bir şekilde kullanılmasını kolaylaştırmaktır ve bireysel karpal kemiklerin hareketliliği el bileğindeki hareket özgürlüğünü artırır.