Medea (oyun) - Turkipedia

Medea (Grekçe: Μήδεια, Mēdeia), Euripides tarafından yazılmış, ilk MÖ 432'de sahne almış ve temeli İason ve Medea'ya dayanan bir Antik Yunan tragedyası. Oyun, İason'un eşi ve "barbar" Kolhis Krallığı'nın prensesi olan Medea'nın, İason'un onu bırakarak Korinthli Yunan bir prensesle evlenme kararı alması sonucunda attığı adımları konu alır. Oyunda Medea, İason'un yeni karısı ile İason ve kendisinin iki oğlunu öldürerek intikam alır ve Atina'ya giderek yeni bir hayata başlar. Euripedes'in bu oyunu tarih boyunca farklı oyun yazarlarınca politik ve feminist perspektiflerden yorumlanmıştır.

Medea, diğer üç eser ile birlikte^[a] Dionysia festivalinde üçüncülük ödülü almıştır. Bu, bazıları tarafından eserin yayınlandığı dönemde kötü karşılanmış olduğu fikrinin öne sürülmesine neden olmuştur,^[1]^[2] ancak bu fikirlere karşı o seneki yarışmanın "çok zor olduğu" ve genellikle 1. olan Sofokles'in de yarışmada 2. olması öne sürülmektedir.^[2] Oyun 16. yüzyılda Augustan drama vasıtasıyla yeniden keşfedilmiş olup, o zamandan beri Batı kanonunun klasik bir tragedya eseri haline gelmiştir. 20. yüzyılda en çok sergilenmiş Yunan tragedyasını Medea oluşturmuştur.^[3] Eser 20. yüzyılda Feminist hareket tarafından yenilenmiş bir ilgi görmüş, oyun bu çevrelerde Medea'nın erkek egemen bir toplumda kendi hayatının kontrolünü eline almek için verdiği çabaların sempatik ve detaylı bir tasviri olarak yorumlanmıştır.^[3]^[4] Oyunda yer alan Medea karakteri Tony Ödülleri'nde en çok ödül almış kadın karakter olma rekoruna sahiptir; ödülü 1948'de Judith Anderson, 1982'de Zoe Caldwell, 1994'te ise Diana Rigg Medea olarak kazanmıştır.

Notlar

^ Philoctetes, Dictys ve Theristai

Kaynakça

^ Gregory (2005), s. 3
^ ^a ^b Euripides (2001). "Medea", in Euripides I. David Kovacs (ed. & tr.). Cambridge,MA; London, England: Loeb Classical Library, Harvard University Press. s. 277. ISBN 9780674995604.
^ ^a ^b Helene P. Foley. Reimagining Greek Tragedy on the American Stage. University of California Press, 1 Sep 2012, p. 190
^ See (e.g.) Rabinowitz (1993), ss. 125–54; McDonald (1997), s. 307; Mastronarde (2002), ss. 26–8; Griffiths (2006), ss. 74–5; Mitchell-Boyask (2008), s. xx

Gregory, Justina (2005). A Companion to Greek Tragedy. Wiley-Blackwell. ISBN 1-4051-0770-7.
McDonald, Marianne (1997). "Medea as Politician and Diva: Riding the Dragon into the Future". Ckauss, James; Johnston, Sarah Iles (Ed.). Medea: Essays on Medea in Myth, Literature, Philosophy, and Art. Princeton University Press. ISBN 0-691-04376-0.
Rabinowitz, Nancy S. (1993). Anxiety Veiled: Euripides and the Traffic in Women. Cornell University Press. ISBN 0-8014-8091-4.
Mastronarde, Donald (2002). Euripides: Medea. Cambridge University Press. ISBN 0-521-64386-4.
Mitchell-Boyask, Robin (2008). Euripides: Medea. Diane Arnson Svarlien tarafından çevrildi. Hackett Publishing. ISBN 978-0-87220-923-7.
Griffiths, Emma (2006). Medea. Taylor & Francis. ISBN 0-415-30070-3.

Euripides'in eserleri
Oyunları	Kiklops Alkestis Medea Children of Heracles Hippolitus Andromahi Hekabe Yalvaranlar Elektra Herakles Troyalı Kadınlar İphigeneia Tauris'de Ion Helen Fenikeli kadınlar Orestes Bakhalar İphigeneia Aulis'te Resus
Kayıp veya yarım oyunları	Alcmaeon in Corinth Alcmaeon in Psophis Andromeda Antigone Arhelaus Bellerophon Kresfontes Hipsipile Oedipus Peliades Phaethon Filoktetes Theristai Tiestes

İlgili Araştırma Makaleleri

Yunanistan, resmî adıyla Helen Cumhuriyeti, Güneydoğu Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Nüfusu 2022 itibarıyla yaklaşık 10,3 milyon olan ülkenin en büyük şehri ve başkenti Atina'dır. Kuzeybatısında Arnavutluk, kuzeyinde Kuzey Makedonya ve Bulgaristan, kuzeydoğusunda Türkiye, doğusunda Ege Denizi, batısında İyon Denizi, güneyinde Girit Denizi ve Akdeniz ile sınırlanan Yunanistan, Avrupa, Asya ve Afrika'nın kavşağında stratejik bir konumda yer almaktadır.

Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.

Homeros Antik Çağ'da yaşamış İyonyalı ozan. Batı edebiyatının ilk büyük eserleri kabul edilen İlyada ve Odysseia destanlarının yazarı veya derleyicisi olduğu kabul edilmektedir. Smyrna (İzmir) bölgesinde yaşamış olduğu sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mikis Theodorakis</span> Yunan besteci ve siyasetçi (1925-2021)

Mihail "Mikis" Teodorakis, Yunan söz yazarı, besteci, aktivist ve siyasetçi. Zorba (1964), Z (1969) ve Serpico (1973) filmleri için bestelediği müzikleriyle de bilinir. "Holokost hakkında yazılan en güzel müzik eseri" olarak nitelendirilen "Mauthausen'in Ballad'ı" olarak da bilinen "Mauthausen Üçlemesi" önemli görülen eserlerinden biridir. Yunanistan'ın Beethoven'ı olarak tanımlanan Teodorakis, ülkenin en tanınmış bestecisi olarak görüldü. Teodorakis, Lenin Barış Ödülü'nün de sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Helios</span> Güneşin Antik Yunan kişileştirmesi

Helios, eski Yunan dininde ve mitolojisinde Güneş Tanrısı ve Güneş'in kişileştirilmiş varlığıdır. Işık saçan bir taçla ve gökyüzünde dört atlı bir arabayla betimlenir. Yeminlerin bekçisi ve görme yetisinin de tanrısıdır.

Aristofanes (Aristophanes), MÖ 446 - MÖ 386 yılları arasında yaşamış bir komedya yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">VII. Kleopatra</span> Antik Mısırın son Helenistik kraliçesi

VII. Kleopatra Filopator MÖ 51ʼden 30ʼa kadar Mısır Ptolemaios Krallığıʼnın kraliçesi ve son etkin hükümdarıydı. Batlamyus hanedanının mensubu olan Kleopatra, Makedonyalı Yunan generali ve Büyük İskenderʼin refakatçisi olan Soterʼin soyundan gelmekteydi. Kleopatraʼnın ölümünden sonra Mısır, Roma İmparatorluğuʼnun eyaleti haline gelmiştir; bu da Akdenizʼdeki son Helenistik devlet ve İskenderʼin hükümdarlığından bu yana süren çağın sonuna işaret etmektedir. Yerli dili Yunanca olmasına rağmen, Mısır dilini öğrenen ve kullanan tek Batlamyus hükümdarıydı.

Gorgias, Yunan filozof ve sofisti. Memleketi Sicilya'da bulunan bir Yunan kolonisi olan Lentini'dir. Yunan filozofu Gorgias, ölü annesinin cenaze tabutunda doğmuştur. Tabutu taşıyanlar defnedilme sırasında Gorgias’ın ağlamalarını duymuşlardır. Pelaponez Savaşı (427) sırasında Atina'ya geldi. Hatip olarak tanınır oldu. Yazdıklarından çok az bir kısmı günümüze kalmıştır. Nihilizmin ve daha da çok kuşkucu düşüncenin gelişmesinde önemli bir filozof olarak yer almaktadır. Empedokles'in öğrencisi olmuştur ve ondan hem doğa felsefesini hem de hitabet sanatını öğrenmiştir. Bu sanattaki ustalığıyla Atina'da önemli etkilerde bulunmuş ve bu sanatın en önemli geliştiricilerinden biri olmuştur. Elea Okulu'nun diyalektik anlayışı üzerinde derin bir etkisi olduğu belirtilmektedir.

Euripides, Aiskhylos ve Sophokles'ten sonra Atina'nın yetiştirdiği üçüncü büyük tragedya ozanıdır.

İason, Yunan mitolojisinde Altın Post’u ele geçirmek için Argo isimli, elli kürekli bir gemiyle Yunan anakarasından denize açılarak Karadeniz’in doğu ucundaki Kolkhis ülkesine doğru zorlu bir yolculuğa çıkan elli kahramanın (Argonaut’lar) önderidir. Altın Post’un öyküsü ile Argonaut’ların serüvenlerini muhtelif mit yazarları anlatır. Bunların önde gelenleri Bibliotheka isimli kitabıyla Apollodoros, Argonautika isimli kitabıyla da Rodoslu Apollonius’tur.

Medea ya da Medeia, Yunan mitolojisinde Kolhis Kralı Aietes'in kızı, Kirke'nin yeğeni ve Güneş tanrısı Helios'un torunu olan Kolhis prensesidir. Medea, Antik dünyanın en büyük büyücülerinden biri, ilaç ve zehir yapım ustasıdır. Yer ve Ay Tanrıçası olarak da tapınım görmüştür. En bilinen fiziksel özelliği, gözlerinin açık renkli ve parlak olmasıdır. Karakteristik özelliği ise öfkelendiğinde korkutucu bir kişiliğe bürünmesidir.

Altın Post ya da Altın Pösteki, Yunan mitolojisinde zenginliği ve iktidarı sembolize eden postun adıdır. İason ve Altın Post hikâyesi Koç takım yıldızıyla ilişkilendirilir. Phrixus ve kız kardeşi Helle, Boeotya Kralı Athamas'ın çocuklarıdır. Karısı Nephele öldükten sonra üvey anneleri Ino çocuklara tahammül edemez ve tuzak kurarak tarlalara zararlı maddeler döktürüp ürünlerin zarar görmesini sağlar. Kral bu beladan nasıl kurtulacağını sordurmak için danışmanlarını Delfi'ye kutsal rahiplere gönderir. Kraliçe danışmanlara rüşvet vererek çocukların kurban edilmesi yanıtını krala vermelerini sağlar. Kral Athamas çocuklarını kurban etme konusunda tereddüte düşer fakat rahip danışmanlar kurban konusunda ısrar ederler. Çocuklarını kurban etmek üzere yakınlardaki dağa götürür, bu arada olup biteni cennetten seyreden öz anneleri Nephele tanrılardan çocuklarını korumak için altın postlu bir koç kurban (Aries) yollamalarını diler.

Yunan matematiği, Doğu Akdeniz kıyılarında MÖ 7. yüzyıldan MS 4. yüzyıla kadar uzanan Arkaik dönemden Helenistik ve Roma dönemlerine kadar yazılan matematik metinleri ile ortaya çıkan fikirleri ifade eder. Yunan matematikçiler, İtalya'dan Kuzey Afrika'ya tüm Doğu Akdeniz'e yayılmış şehirlerde yaşadılar, ancak kültür ve dil açısından birleştiler. "Matematik" kelimesinin kendisi Antik Yunancadan türemiştir: Grekçe: μάθημα: máthēma Yunanca telaffuz: [má.tʰɛː.ma] Yunanca telaffuz: [ˈma.θi.ma], "eğitim konusu" anlamına gelir. Kendi iyiliği için matematik çalışması ve genelleştirilmiş matematik teorilerinin ve kanıtlarının kullanılması, Yunan matematiği ile önceki uygarlıkların matematiği arasındaki önemli bir farktır.

Yunan mitolojisinde, Acrisius veya Akrisios Argos'un bir kralıydı. Ünlü Yunan yarı tanrı kahramanı Perseus'un büyükbabasıydı.

Bakkhalar, Atinalı oyun yazarı Euripides'in son yıllarında, Makedonya kralı I. Archelaus'un sarayında yazdığı bir antik Yunan trajedisidir. İlk kez Euripides'in ölümündan sonra MÖ 405 yılında Dionysos Tiyatrosu'da sahnelendi. İphigenia Avlis'te ve Korint'te Alkmaeon adlı oyunları ile birlikte bir tetralojinin parçası olan oyunun, Euripides'in oğlu veya yeğeni tarafından yönetildiği düşünülmektedir. Oyun, Dionysia şehir festivali yarışmasında birincilik ödülünü kazandı.

Dionysos Tiyatrosu, Yunanistan'ın başkenti Atina'da bulunan bir Antik Yunan tiyatrosudur. Tiyatro, Akropolis'in güneyinde yer almaktadır ve Dionysos'a adanmıştır.

Yunan mitolojisinde, Pylades Phocian Kralı Strophius ve Anaxibia'ın oğludur. Anaxibia, Atreus'un kızıdır ve Agamemnon ile Menelaos'un kızkardeşidir. Daha çok Agamemnon'un oğlu olan kuzeni Orestes ile olan ilişkisiyle tanınır.

Pelias, Yunan mitolojisinde, Teselya'nın Magnesia yöresindeki Iolkos kentinin kralıydı. Üvey kardeşi Aeson'un oğlu İason'un krallıkta hak iddia etmesini önlemek için öleceği beklentisiyle onu tehlikelerle dolu bir deniz yolculuğuna sürükleyen kişidir. Bu deniz yolculuğunun öyküsünü Rodoslu Apollonios, Argonautika isimli kitabında anlatır.

Bibliothiki ayrıca Sahte-Apollodoros Bibliothiki'sı olarak da bilinir. Yunan mitleri ve kahramanlık efsanelerinin bir özetidir ve genellikle MS birinci veya ikinci yüzyıla tarihlenen üç kitap halinde düzenlenmiştir.

Yunan mitolojisinde, Agave ('soylu') Thebai'nin prensesi ve Maenadların kraliçesiydi.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.