İçeriğe atla

Mebrure Aksoley

Emine Mebrure Aksoley[1] (10 Ağustos 1902, Selanik - 2 Mart 1984), Türk siyasetçi.

V. ve VII. dönem TBMM'de CHP’den Ankara milletvekilli olarak yer aldı. 1949 yılında kurulan Türk Kadın Birliği´nin kurucularındandır. 1961’de Kurucu Meclis'te CHP temsilcisi olarak yer aldı; 1964’te Cumhuriyet Senatosu üyesi seçildi.

Yaşamı

1902 yılında Selanik'te doğdu. Babası İstihkâm Binbaşılığından emekli Ahmet Halit Bey, annesi Lüleburgaz’da çiftçilik yapan Bilgicizadelerden Ali Aşkı Bey’in kızı Fatma Hanım’dır.

Mebrure Hanım, Balkan Harbi’ne kadar Selanik’te yaşadı. I. Dünya Savaşı yıllarında Bandırma'da ve Alaşehir’de bulundu. Lise eğitimine İzmir'de başladı; İstanbul'da devam etti. 1921 yılında Çamlıca Lisesi’nden mezun oldu.

Babası Ahmet Halit Bey'in Milli Mücadele’ye katılması nedeniyle 1922'de ailesi ile ile birlikte Ankara’ya yerleşti. Millî Mücadele yıllarında Keskin İlkokulu’nda fahri öğretmenlik yaptı, Ankara'nın Çankaya ilçesinde özel bir ilkokul açtı.[2]

1923 yılında Ahmet İhsan Bey'le (Aksoley) evlendi bu evlilikten iki çocuğu oldu. Eşinin Almanya’da eğitimi ve öğrenci müfettişliği nedeniyle uzun süre Almanya'da yaşadıktan sonra Fransa, İngiltere ve Macaristan’da bulundu.

Yurda döndükten sonra Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde öğrenim gödü; 1938'de mezun oldu. Yardım Sevenler Cemiyeti’nde Umumi Kâtip ve Umumi Müfettiş olarak görev yaptı. CHP Çankaya Ocağı’nın ve Kavaklıdere Halk Dağıtma Birliği’nin Başkanlığı’nda bulundu. Ulus gazetesinde kadın hakları üzerine yazılar kaleme aldı.[3]

1943 ve 1946’da CHP’den Ankara milletvekilliğine seçildi. Maliye, milli savunma, dilekçe ve çalışma komisyonlarında görev aldı.Nisan 1949’da kurulan Türk Kadın Birliği’nin kurucuları arasında yer aldı. 1961’de Kurucu Meclis üyesi olarak görevlendirildi. 1964’te Cumhuriyet Senatosu’nun üçte bir yenileme seçiminde CHP adayı olarak İstanbul üyeliğine seçildi, 1964-1973 yıllarında Cumhuriyet Senatosu üyesi olarak görev yaptı.

2 Mart 1984 tarihinde İstanbul'da öldü.

Kaynakça

  1. ^ "TBMM Albümü 4. Cilt (1960-1983)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021. 
  2. ^ Gümüştekin, Ayşe (2020). "Kadın milletvekillerinin Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki faaliyetleri (1946-1960)". Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 14 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Hürbilek gazetesinden… İki kadın bir hikâye • Kadın İşçi". www.kadinisci.org. 9 Ağustos 2022. 17 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsmet İnönü</span> 2. Türkiye cumhurbaşkanı (1938–1950)

Mustafa İsmet İnönü, Türk asker, siyasetçi ve devlet adamıdır. Türkiye'nin 2. cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Dönemi'ndeki ilk başbakanı ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin ilk genelkurmay başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Deniz Baykal</span> Türk siyasetçi (1938–2023)

Deniz Baykal, Türk avukat, siyaset bilimci, akademisyen ve siyasetçidir. Cumhuriyet Halk Partisinin 4. genel başkanıdır. 1995-1996 yılları arasında başbakan yardımcılığı görevini yürüttü. Birçok hükûmette yer alan Baykal, kısa aralıklar dışında 1992-2010 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisinin genel başkanlığını yaptı. 2002-2010 yılları arasında CHP'yi ana muhalefet partisi olarak yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Recai Kutan</span> Türk siyasetçi (1930–2024)

Mehmet Recai Kutan, Necmettin Erbakan'ın en yakın çalışma arkadaşlarından ve Millî Görüş Hareketi'nin ileri gelenlerinden Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Emin Yurdakul</span> Türk şair ve milletvekili

Mehmet Emin Yurdakul, Türk şair ve milletvekili. "Türk Şairi", “Millî Şair” olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Rauf Orbay</span> Türk asker ve siyasetçi

Hüseyin Rauf Orbay, Türk asker, siyasetçi. Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde, Kurtuluş Savaşı'nda ve Türkiye Cumhuriyeti döneminde önemli görevlerde bulunmuştur. Trablusgarp ve Balkan Savaşları'nda gösterdiği başarıdan ötürü Hamidiye Kahramanı olarak tanındı. 1918 Ekim'inde Osmanlı Devleti'nin Bahriye Nazırı olarak görev yapan Orbay, devletin çöküş belgesi olan Mondros Mütarekesi'ni hükûmet adına imzalayan kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hamdullah Suphi Tanrıöver</span> Türk yazar ve siyasetçi

Hamdullah Suphi Tanrıöver, Türk edebiyatçı, yazar, öğretmen, milletvekili, siyasetçi. Kurtuluş Savaşı ve cumhuriyetin ilk yıllarında TBMM'de yaptığı coşkulu konuşmaları nedeniyle "Millî Hatip" ve "Cumhuriyet Hatibi" olarak tanınan bir siyaset adamı ve yazardır. Ayrıca İstiklâl Marşı'nı Türkiye Büyük Millet Meclisinde ilk okuyan kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Sami Kunduh</span> Türk siyasetçi

Bekir Sami Kunduh ya da Kunduk, ilk TBMM hükûmetinin, bu anlamda da Türkiye'nin ilk dışişleri bakanı olma unvanını taşıyan siyasetçi ve diplomattır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ferit Tek</span> Türk politikacı

Ahmet Ferit Tek, Türk siyasetçi, diplomat, fikir adamı.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Necati</span> Türk siyasetçi, avukat ve öğretmen

Mustafa Necati, Türk siyasetçi, avukat, öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Halit Akmansu</span> Türk asker ve siyasetçi

Halit Akmansu ya da bilinen adıyla Dadaylı Halit Bey, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Rüştü Aras</span> Türk siyasetçi (1883–1972)

Ahmet Tevfik Rüştü Aras, 1920-1939 yılları arasında beş dönem milletvekilliği, 1925-1938 yılları arasında Türkiye Dışişleri Bakanlığı yapmış, öncesinde İttihat ve Terakkî'nin önemli isimlerinden biri olmuş, sonrasında da gazete yazıları yazarak hayatını sürdürmüş Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Sırrı Atalay</span> Türk hukukçu ve siyasetçi

Sırrı Atalay Türk hukukçu ve siyasetçi, 1950 yılından 1960 yılına milletvekilliği, 1961 yılından 1980 yılından kadar da senatörlük yaptı. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin aralıksız en uzun süre görev yapmış parlamenterlerinden biridir. 1977-1979 yılları arasında Cumhuriyet Senatosu başkanlığı yaptı.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Süreyya Yiğit</span>

İbrahim Süreyya Yiğit, Türk yönetici ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Ziya (1882 doğumlu siyasetçi)</span> Kürt siyasetçi

Koçzade Yusuf Ziya Bey, Birinci Meclis üyelerinden Kürt asıllı Türk siyaset adamı.

Ahmet Hamdi Ülkümen, Nebizade Hamdi Bey, Türk gazeteci, siyasetçi, eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem Demiray</span> Türk siyasetçi

Ahmet Ekrem Demiray -, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Murat Bakan</span> Türk politikacı

Murat Bakan, Türk siyasetçi ve avukat. 2015 Seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi'nden İzmir Milletvekilliği'ne adaylığını koyarak milletvekili olmuştur. 26., 27. ve 28. Dönem CHP İzmir Milletvekili olarak TBMM'de görevine devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türk siyasetinde kadınların yeri</span> Türk siyasetinde kadının konumuna genel bakış

Türkiye'de kadınların ulusal siyasette aktif katılımları vardır ve son seçimlerde Türk parlamentosunda kadın sayısı giderek artmaktadır.

Aliye Timisi Ersever, Türk siyasetçi. TBMM 28. dönem CHP Ankara milletvekilidir.