İçeriğe atla

Meşhed Ardehal

Koordinatlar: 34°02′21″K 51°03′05″D / 34.03917°K 51.05139°D / 34.03917; 51.05139
Meşhed Ardehal
مشهداردهال
Köy
İran üzerinde Meşhed Ardehal
Meşhed Ardehal
Meşhed Ardehal
Koordinatlar: 34°02′21″K 51°03′05″D / 34.03917°K 51.05139°D / 34.03917; 51.05139
Ülke İran
Eyaletİsfahan
ŞehristanKaşan
BahşNiyaser
DehistanNiyaser Dehistanı
Nüfus
 (2006)
 • Toplam2.000
Zaman dilimiUTC+3:30 (IRST)

Maşhed Ardehal (Farsça: مشهداردهال,)[1], İran'ın İsfahan eyaletine bağlı Kaşan şehrinin Niyaser ilçesinde bulunan Niasar kırsal bölgesinde yer alan bir şehirdir. 2017 yılındaki verilere göre nüfusu yaklaşık 2.000 kişidir.

Kaşan şehrinin batısında 40-45 kilometre uzaklıkta, Kaşan'ın batısındaki en yüksek zirve olan Ardehal dağının doğu eteklerinde yer alır. Şehir, beşinci İmam Muhammed el-Bakır'ın oğlu Sultan Ali'nin türbesi ve tanınmış modern Fars şairi ve ressam Sohrab Sepehri'nin mezarlığı ile bilinir. Ayrıca, her yıl düzenlenen Halı Yıkama Töreni ile de ünlüdür.[2][3] Sohrab Sepehri'nin mezarı, yüksek bir tepenin yamacında bulunan Sultan Ali Türbesi'nin doğu kanadında yer alır. Türbenin iki avlusu, birkaç balkonu ve çini ile süslü minareleri vardır. Tüm yapı kompleksi Selçuklu mimarisine aittir.[4]

Halı Yıkama Töreni

Şii mezhebinin en ilgi çekici dini törenlerinden biri olan Halı Yıkama (Galişuyan) Töreni, Meşhed Ardehal'da gerçekleştirilir. Bu tören, geleneksel/dini/tarihi bir yas tutma törenidir.[4]

Törenin kökeni, 12 asır önce Meşhed Ardehal'a davet edilen Sultan Ali'nin şehit edilmesine dayanmaktadır. Sultan Ali'nin taraftarları kendisine yardım etmek için geldiklerinde çoktan şehit edilmiş olduğunu görürler. Vücudunu bir halıya sararak yaklaşık 150 metre uzaklıktaki bir derede yıkadıktan sonra toprağa verirler.

O günden bu yana, yüzlerce yıldır hem yakın çevreden hem de daha uzak bölgelerden binlerce kişi her yıl İran takviminin Mehr ayınının (Ekim ayı başı) ikinci Cuma günü Sultan Ali'nin şehadet yıldönümünde Meşhed Ardehal'a akın eder. Hatta bazı hacılar kilometrelerce uzaklıktaki yerlerden yürüyerek türbeye gelirler.

Tören sırasında kalabalık, Sultan Ali'nin naaşını sarmak için kullanılan kutsal halının artıklarını omuzlarına alarak türbeden çıkarır. Yas tutarken, sembolik olarak uzun sopalarla halı artıklarını dövererek Sultan Ali'nin düşmanlarına olan nefreti ve şehadetinin intikamını gösterirler. Aynı zamanda bu hareket halının temizlenmesini de sembolize eder. Tören boyunca kimse halının artıklarına dokunma hakkına sahip değildir.

Hacılar siyah giysiler giyer, dini şarkılar söyler, göğüslerini döverek (keder ve yasın işareti olarak) ağıt yakar, sopaları havaya kaldırır ve halıyı türbenin avlusunda döndürürler. Daha sonra halıyı türbenin yakınındaki özel bir su kaynağında yıkarlar. İnanışa göre su böylece kutsallaşır ve birçok hacı bu suyu vücutlarına sürer, hatta şişeleyerek evlerine götürür.

Son olarak halıyı tekrar türbeye götürürler. Öğlen vakti yas tutma sona erer ve binlerce kişinin ücretsiz olarak yemek yediği büyük bir ziyafet verilir. Ardından hacılar evlerine geri dönerler.[4][5][6][7]

2009 yılında Meşhed Ardehal'daki Halı Yıkama Töreni'ne katılan ziyaretçi sayısının 200.000'e ulaştığı belirtiliyor.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ İran Coğrafi İsimlerin Standardizasyonu Ulusal Komitesi web sitesi (Farsça)
  2. ^ Sohrab Sepehri; Abbas Zahedi; Suhrāb Sipihrī; Ismail Salami; Martin Turner (2004). The Water's Footfall: Selected Poems. s. 9. 
  3. ^ Andrew Burke; Mark Elliott; Kamin Mohammadi (2004). IranÜcretsiz kayıt gerekli. Lonely Planet. s. 209. 
  4. ^ a b c Kashan, in the province of Esfahan: Religious Ceremonies, salamiran.org, written by Administrator, dated Wednesday, 27 September 2006
  5. ^ Payvand Iran News ... Photos: Mashhad Ardehal Rug Washing Ceremony 1 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Photos by Sajjad Safari, Mehr News Agency, dated 10/04/09
  6. ^ a b Documentary: “Taste of Iran: Episode 2”, presented by BBC journalist and native Iranian Sadeq Saba, scene shown from 32-35 minutes.
  7. ^ Light Green: Mashhad of Ardehal, 7th of 7 images

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İran</span> Batı Asyada bir ülke

İran (Farsça:

<span class="mw-page-title-main">V. Mehmed</span> 35. Osmanlı padişahı (1909–1918)

V. Mehmed ya da Mehmed Reşad, Osmanlı İmparatorluğu'nun 35. padişahı ve 114. İslam halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Safevîler</span> 1501–1736 arasında İranda varlığını sürdürmüş devlet

Safevî İmparatorluğu, Safevîler veya Safevî Devleti, 1501 ve 1736 yılları arasında varlığını sürdürmüş, sıkça modern İran tarihinin başlangıcı olarak kabul edilen, İran tarihindeki en önemli hanedanlıklardan biri olan Türk kökenli Safevi Hanedanı tarafından yönetilmiş devlet. Bugünkü İran, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Afganistan, Türkmenistan ve Türkiye'nin doğu kesiminde varlığını sürdürmüş, Şiî Onikiciliği resmî mezhep olarak kabul etmiş ve İran'ın varisi olduğu Safevî Hanedanı'nın devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Ahmedinejad</span> 6. İran cumhurbaşkanı

Mahmud Ahmedinejad, İran'ın altıncı cumhurbaşkanı. Ayrıca, ülkedeki muhafazakâr siyasi gruplardan oluşan bir koalisyon olan İslamî İran İnşaatçılar İttifakı'nın ana siyasi lideriydi ve 2003'ten 2005'e kadar Tahran belediye başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ali Şerîatî</span> İranlı sosyolog ve düşünür (1933–1977)

Ali Şerîatî, İranlı Müslüman sosyolog, düşünür ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Meşhed</span> İranda bir şehir

Meşhed, İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nin yönetim merkezi ve ülkenin ikinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">I. İsmail</span> Safevî Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

I. İsmail, bilinen adıyla Şah İsmail veya tam unvanıyla Ebu'l-Muzaffer Bahadır el-Hüseynî, Safevî Tarikatı'nın lideri, Safevî Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. Alevilik ve Bektaşilikte Yedi Ulu Ozan'dan birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Rıza Pehlevi</span> Pehlevi Hanedanından İran şahı

Rıza Şah Pehlevi, 1925-1941 arasında İran'ın şahı. Büyük Rıza Şah adıyla da tanınır. Kaçar Hanedanı'nın son şahı olan Ahmed Kaçar'ı devirerek Pehlevi Hanedanı'nı kurdu. Kurduğu Pehlevi rejimi laik, milliyetçi, militarist ve anti-komünist bir rejimdi.

<span class="mw-page-title-main">I. Tahmasb</span> 2. Safevî şahı

I. Tahmasb, Safevî Devleti'nin ikinci hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">İmam Rıza Türbesi</span> Vikimedya liste maddesi

İmam Rıza Türbesi, İran'ın Meşhed kentinde yer alan, Oniki İmam'ın sekizinci imamı olan İmam Rıza'nın kabrini de içine alan bir yapılar kümesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Zer el-Gıfârî</span> İlk Müslümanlardan biri

Cündeb bin Cünâde bin Süfyân, lakabı Ebu Zer, Ebu Zer el-Gıfârî, İslam'ı ilk kabul eden sahabilerden biriydi. İslam peygamberi Muhammed kendisine Abdullah adını vermiştir. Beni Gifar kabilesindendi. Doğum tarihi bilinmemektedir. 652 yılında, Medine çölü yakınlarındaki El-Rabaza kentinde ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kasım Süleymani</span> İranlı asker (1957–2020)

Kasım Süleymani, İranlı asker.

Domaniç Muharebesi veya İkizce Savaşı, Osmanlı Beyliği'nin yaptığı 3. savaş.

İran'da turizm çeşitlilik gösterir ve Elburz Dağları ve Zagros dağlarında yürüyüş ve kayak yapmaktan, Basra Körfezi ve Hazar Denizi'nin plaj tatillerine kadar çeşitli aktiviteler sunar. İran hükûmeti, turistleri ülkedeki çeşitli yerlere çekmek için büyük çabalar sarf ediyor ve son birkaç yıl içinde varışlar artmıştır. Tek başına Kiş Adası, çoğunluğu İranlı olmakla birlikte, bölgeleri her yıl yaklaşık 1 milyon ziyaretçi çekmektedir, ancak aynı zamanda erkekler ve kadınların ayrı plajlar kullandığı İslam tarzı plajlarla plaj tatilleri yapmak isteyen pek çok İranlı olmayan Müslümanı da çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Reisi</span> 8. İran cumhurbaşkanı

Seyyid İbrahim Reisülsedati yaygın olarak bilinen adıyla İbrahim Reisi, İranlı muhafazakâr politikacı, hukukçu ve İran'ın eski cumhurbaşkanıydı. İlkeci ve Müslüman bir hukukçu olarak 2021 seçimlerinden sonra cumhurbaşkanı olmuştu. 19 Mayıs 2024 tarihinde, Azerbaycan sınırındaki Culfa kasabasına yakın bir bölgede geçirdiği helikopter kazasında ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sadık Han Zend</span>

Sadık Han Zand, 22 Ağustos 1779'dan 14 Mart 1781'e kadar Zend Hanedanının beşinci şahı idi.

<span class="mw-page-title-main">Kadı Nurullah Şuşteri</span>

Kadı Nurullah Şuşteri, tam adıyla Seyyid Nurullah Hüseyini Şuşteri, şii fakih, hadis bilgini, şairidir. Hindistan'ın kādilkudâtıydı ve dört Sünni mezheplerine dayalı fetvalar verirdi, ancak sonunda ölüme mahkûm oldu ve sarayın yakınları emriyle Cihangir Şah tarafından öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile İran arasında 1775-1779 yılları arasında yapılmış savaş

1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı, İran'da 1750 yılında yönetimi ele geçiren Zend Hanedanı'nın Osmanlı İmparatorluğu'yla Irak cephesinde karşı karşıya geldiği askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1730-32 yılları arasında yapılmış savaş

1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı, 18. yüzyılda Osmanlı Devleti ile İran'daki Safevi Hanedanı arasında yapılmış olan bir savaştır.

Hamza sultan Kazah'ın oğlu Şahkulu Sultan Ustaçlı (?-1568), Kızılbaş komutanı, Astrabad ve Çukur Saad eyaletinin Beylerbeyi (1551-1568), olan Azerbaycan ve Horasan emiri el-umarası.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.