İçeriğe atla

McDonnell Douglas DC-9

Douglas DC-9
UM Airlines DC-9-51
UM Airlines DC-9-51
TürüYolcu, kargo ve askeri nakliye
Ulusal köken ABD
ÜreticiDouglas Aircraft, McDonnell Douglas
TasarımcıArthur E. Raymond
İlk uçuş25 Şubat 1965
Hizmete giriş8 Aralık 1965 Delta Airlines
Ana kullanıcıNorthwest Airlines (105)
Üretim aralığı1965-1982
Üretim sayısı976
Birim maliyeti41.5 ila $48.5 milyon dolar
DeğişimleriMcDonnell Douglas C-9
McDonnell Douglas MD-80
McDonnell Douglas MD-90
Boeing 717

McDonnell Douglas DC-9 (Douglas DC-9 olarak da bilinmektedir), çift motorlu jet uçağıdır. İlk kez 1965 yılında imal edilmiş, piyasaya bir yıl sonra sunulmuştur. Kısa mesafeli ve sık uçuşlar için dizayn edilmiştir. Son DC-9 Ekim 1982 tarihinde teslim edilmiştir.

DC-9 kendinden sonra üretilen MD-80, MD-90 ve Boeing 717 nin öncül işaretlerini taşır. 23 Mayıs 2006'da son Boeing 717'nin teslimi ile DC-9 ailesinin 41 yıllık hayatı sona ermiştir.

Tarihçe

Douglas, DC-9 ile ilgili hazırlıklara 1963 yılında başlamıştır. Uçak alanında Boeing 727 ile karşılaştırılmaktadır. Dizayna göre değişmekle beraber 80 ila 135 yolcu kapasitesine sahiptir.

Prototipin üretimi sonrası ilk teslimat United Airlines'a yapılmıştır. İlk varyantı -10 izleyen yıllarda aile genişlemiş ve son varyant -50 1974 yılında üretilmiştir. Ticari olarak 976 adet DC-9 üretilmiştir. 1980 yılında üretim yerini MD-80 serisine bırakmıştır. MD-80 serisi ilk olarak DC-9-80 olarak isimlendirilmiştir.

Hâlen uçuşta olan pek çok DC-9 vardır. Northwest Airlines bünyesindeki uçaklar DC-9 dan oluşmakta ve yaklaşık 30 yıldır hizmet vermektedirler.

Ayrıca THY 1967 de ilk DC-9 jet uçağını alarak jet geçiş yapmıştır. THY nin ilk kullandığı Jet uçağı olmaktadır.

Varyantları

DC-9-40 kokpit

DC-9-10: İlk ve en küçük DC-9 dur. Ağustos2006 itibarı ile 46 DC-9-10 uçağı hâlen servistedir. Başlıca kullanıcıları;USA Jet Airways (9).

DC-9-15 ve DC-9-20: Küçük değişiklikler yapılmıştır. Az miktarda üretilmiştir. Ağustos 2006 da2 DC-9-20 uçağı servisteydi, Aeropostal Alas de C America ve Aeropostal Alas de Venezuela.

DC-9-30: Üretimin yaklaşık % 60 ını oluşturmuştur. Ağustos 2006'da 294 DC-9-30 servisteydi. Başlıca kullanıcılar: Cebu Pacific Air (11), ABX Air (43), Aero California (23), Aserca Airlines (26) ve Northwest Airlines (107).

DC-9-40: . Ağustos 2006 da 41 DC-9-40 servisteydi, ABX Air (29) ve Northwest Airlines (12).

DC-9-50: Uçan en büyük DC-9 dur. Ağustos 2006 da 57 DC-9-50 servideydi, Antrak Air (1), Hewa Bora Airways (1), Khors Aircompany (7), Aeropostal Alas de Venezuela (12), Northwest Airlines (34) ve Tikal Airlines (2).[]

Askerî ve hükûmet

A US Air Force C-9A Nightingale
Ana madde: McDonnell Douglas C-9

C-9: Bazı -30 (yan kargo kapıları ile) modelleri askeriye için kullanılmıştır. Bunlar C-9A Nightingale medevac USAF için ve C-9B Skytrain II Deniz Kuvvetleri için nakliye amaçlı değerlendirilmiştir. VC-9C modeli Hava Kuvvetlerinde VIP seyahatler için kullanılmıştır.

DC-9 un bazı modelleri hâlen Kuveyt ve İtalyan Hava Kuvvetlerince kullanılmaktadır.

Özellikleri

DC-9-10 DC-9-21 DC-9-30 DC-9-40 DC-9-50
Yolcu
(1 class) 		90 115 125 135
Maks. Kalkış ağırlığı
weight 		90,700 lb
(41,100 kg) 		98,000 lb
(44,500 kg) 		110,000 lb
(49,900 kg) 		114,000 lb
(51,700 kg) 		121,000 lb
(54,900 kg)
Maks menzil 1,265 nm
(2,340 km) 		1,850 nm
(3,430 km) 		1,635 nm
(3,030 km) 		1,685 nm
(3,120 km) 		1,635 nm
(3,030 km)
Yer hızı 561 mph
(903 km/h) 		557 mph
(896 km/h) 		570 mph
(917 km/h) 		558 mph
(898 km/h)
Uzunluk 104 ft 5 in (31.82 m) 119 ft 4 in (36.37 m) 125 ft 7 in (38.28 m) 133 ft 7 in (40.72 m)
Kanat açıklığı 89 ft 5 in (27.25 m) 93 ft 5 in (28.47 m)
Kuyruk yüksekliği 27 ft 5 in (8.38 m)
Güç (2x) Pratt & Whitney JT8D-5Pratt & Whitney JT8D-9Pratt & Whitney JT8D-15Pratt & Whitney JT8D-17
Motor 14,000 lbf (62,275 N) 15,000 lbf (66,723 N) 15,500 lbf (68,947 N) 16,000 lbf (71,172 N)
Allegheny Airlines DC-9-30 circa 1970
  • Kabin bölümü:
    • Dış genişlik: 10 ft 11.6 in (3.34 m)
    • İç genişlik: 10 ft 3.7 in (3.14 m)
    • Dış yükseklik: 11 ft 8 in (3.6 m)
    • İç yükseklik: 6 ft 9 in (2.06 m)

Resmî McDonnell Douglas DC-9 verileri.[1]

İlişikli içerik

Wikimedia Commons'ta McDonnell Douglas DC-9 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlişkili

  • C-9 Skytrain/Nightingale
  • McDonnell Douglas MD-80 / MD-90
  • Boeing 717

Benzer uçaklar

Kaynakça

  1. ^ DC-9 Specifications 30 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., accessed Oct 23, 2006

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Türk Hava Yolları</span>

Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY),, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ulusal havayolu şirketiydi. Başkent Lefkoşa'dan Türkiye, Birleşik Krallık ve Almanya'ya tarifeli/tarifesiz uçuşlar yapmaktaydı. İçinde bulunduğu ekonomik sebeplerden dolayı Türkiye Cumhuriyeti Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından 21 Haziran 2010 itibarıyla tüm uçuş hakları ikinci bir karara kadar askıya alındı. Şirket 21 haziran 2010 yılında iflas etti.

<span class="mw-page-title-main">Olympic Airlines</span>

Olympic Airlines (OA),, Yunanistan'ın bayrak taşıyıcı ulusal havayolu şirketiydi. 2009 Kasım'ından itibaren havayolu yaşadığı mali krizden dolayı özelleştirilerek Olympic Air adı altında ve yeni filosuyla uçuşlarına başlamıştır. OA'nin ana merkezi Atina'da (Spata) bulunan Atina Uluslararası Havalimanı'ydı (ATH). Ayrıca Selanik'teki Selanik Uluslararası Havalimanı'nda (Makedonia) (SKG) ve Rodos Uluslararası Havalimanı'nda (Diagoras) da (RHO) birer merkezi bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 747</span> Boeing tarafından üretilen, orta-uzun menzilli, geniş gövdeli yolcu-kargo uçağı

Boeing 747, havayolu taşımacılığında kullanılan bir jet uçağıdır. İlk ticari uçuşunu 1970 yılında gerçekleştirmiştir. Büyüklük rekorunu Airbus A380'in hizmete girdiği 2006 yılına kadar elinde tutmuştur. 2006 yılı itibarıyla en uzun kanat genişliğine Hughes H-4 Hercules sahiptir ancak en büyük ticari uçak, Sovyet yapımı kargo uçağı Antonov An-225'tir.

<span class="mw-page-title-main">Ankair</span>

Ankair İstanbul, Türkiye merkezli charter bir havayolu şirketiydi. Ankair'in merkezi Atatürk Havalimanı'ydı. 2005 yılında World Focus Airlines olarak kurulan şirket, 2008 yılında faaliyetlerine son verdi.

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas MD-80/MD-90</span> Yolcu Uçağı

McDonnell Douglas MD-80 ve MD-90; çift motorlu, orta sınıf ve tek koridorlu ticari jet uçağı. Her ikisi de DC-9 adlı modelden türetilmiştir. MD-80'ler 1980 yılında piyasaya sunulmaya başlanmasının ardından, 1989 yılında da MD-90'lar geliştirilmiştir. Her iki uçağın da yolcu kapasitesi aslen 140 iken, 172 yolcuya kadar çıkarılabilmekteydi. İlk ticari yolculuğuna Swissair ile çıkan uçak, 1998 yılında ise yerini Boeing 717'ye bıraktı. 717'nin orijinal ismi MD-95 olmasına karşın McDonnell Douglas—Boeing şirketlerinin birleşmesi sonrası yeniden adlandırıldı. 23 Mayıs 2006 tarihinde son iki Boeing 717 siparişinin teslimi ile DC-9 uçak ailesinin 41 yıllık üretim süreci sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 727</span>

Boeing 727 orta boyda, dar gövdeli, üç motorlu ticari bir jet uçağıdır. İlk kez 1963 yılında kullanılmaya başlanmıştır ve çok uzun yıllar dünyadaki en popüler jet uçağıydı. 1.831 adet 727 üretilmiştir. 727 satış rekorları 1990'larda kardeşi Boeing 737 tarafından kırılmıştır. Temmuz 2013 tarihi itibarıyla 5 adet Boeing 727-100 ve 104 adet Boeing 727-200 hâlen kullanımdadır.

<span class="mw-page-title-main">Douglas DC-7</span>

Douglas DC-7 Jet motorlu uçak imali öncesi Douglas Aircraft Company tarafından üretilen en son büyük piston motorlu uçaktır. 1953 - 1958 yılları arasında 338 adet üretilmiştir ve 40 civarı halen servistedir.

<span class="mw-page-title-main">Douglas DC-8</span>

Douglas DC-8 Dört motorlu jet uçağıdır. 1959 - 1972 yılları arasında üretilmiştir. Bugün hâlen en büyük dargövdeli uçak unvanını korumaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 717</span>

Boeing 717, Çift motorlu jet uçağı. Dizaynı McDonnell Douglas şirketince yapılan uçak, şirketin Boeing bünyesine katılması sonrası piyasaya Boeing 717 olarak sürülmüştür. İlk sipariş 1995 yılında alınmış, 1999 Eylül'ünde de ilk teslimat yapılmıştır. Boeing 717 üretimine Mayıs 2006'da son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas DC-10</span>

McDonnell Douglas DC-10 Üç motorlu, orta ve uzun mesafeler için tasarlanmış, geniş gövdeli uçak. İki motor kanatlarda yer alırken üçüncü motor kuyrukta, dikey stabilizatörün altına yerleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A320 ailesi</span>

Airbus A320 ailesi Almanya, Fransa, İspanya, Birleşik Krallık ve Hollanda ortaklığından oluşan Airbus S.A.S. ailesinin kısa ve orta menzilli uçağıdır. Airbus A320 serisi A318, A319, A320, A321 ve ACJ özel jet versiyonlarından oluşur. İlk uçuşunu 1987 yılında gerçekleştiren A320 serisi fly by wire Flight control sistemini kullanan ilk yolcu uçaklarıdır. Yolcu uçakları arasında bu güne kadar 4658 adetten fazla üretilerek en büyük rakibi Boeing 737'in arkasından ikinci sıradadır. 1965 yılında üretime başlayan Boeing 737 şu ana kadar 8000'i geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas MD-11</span>

McDonnell Douglas MD-11 Amerikan yapımı, üç motorlu, orta-uzun mesafeler için tasarlanmış geniş gövdeli yolcu uçağı. DC-10 dan geliştirilmiştir. Kanat yapısındaki değişiklikler, motorun güçlendirilmesi, tamamıyle dijital kokpit yapısı onu DC-10'dan ayıran bazı özelliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">MD-94X</span>

McDonnell Douglas MD-94X, Propfan kullanımlı bir uçak tasarısı idi. Propfan modifiye bir turbofan motordur ve ultra-high by-pass (UHB) motor olarak da bilinmektedir. Araştırmalar 1994 yılında başlamıştır. 160 ila 180 arası yolcu kapasitesi olacağı düşünülüyordu. 1980'lerin sonlarında tasarlanan Boeing7J7 ile benzerlikler taşıdığı öngörülmekte idi. Konfigirasyon MD-80'i andırmakla beraber kanat yapısında değişiklikler, stick yardımı ve fiberoptiklerle kumanda alüminyum-lityum ağırlıklı konstrüksiyon gibi özellikler içermekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Dar gövdeli uçak</span>

Dar gövdeli uçak, uçaklarla ilgili, teknik bir terimdir.

Pratt & Whitney bir Amerikan havacılık ve uzay şirketidir, merkezi Hartford, Connecticut'tadır. United Technologies Corporation (UTC)'ye bağlı bir kuruluştur. Pratt & Whitney'in uçak motorları hem sivil havacılıkta hem de askeri havacılıkta yaygın olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları'nın kullandığı uçaklar listesi</span> THY uçakları

Türk Hava Yolları 440 Airbus ve Boeing'ten oluşan uçak filosuyla faaliyet göstermektedir. Havayolu 1933 yılında sadece beş uçakla faaliyetlerine başladı. 1945 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nden II. Dünya Savaşı'nda kullanılan 30'dan fazla ucuz Douglas DC-3 ve Douglas C-47 satın aldı. 1967'ye kadar, DC-3'ler bir dizi güvenlik sorunu yaşamalarına rağmen filoda hizmet vermeye devam ettiler. O yıl kiralanarak filoya katılan McDonnell Douglas DC-9 Türk Hava Yolları'nın ilk jet motorlu uçağı oldu. 1972'de satın alınan birkaç adet McDonnell Douglas DC-10, taşıyıcının filosuna katılan ilk geniş gövdeli uçak oldu. Aynı yıl içinde Fokker F28 Fellowship'ler filoya katıldı. Boeing 727'ler ise bu eklemeye iki yıl sonra dahil oldu. 1985'te Airbus A310'un filoya katılmasıyla birlikte, Douglas DC-10 ve Fokker F28'ler, filonun standartlaştırılması amacıyla Boğaziçi Hava Taşımacılığı'na devredildi. Boeing 747, McDonnell Douglas MD-11 ve Airbus A340 modellerini değerlendiren taşıyıcı DC-10'un yerine ikincisini tercih etti.

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas MD-90</span> ABD yapımı bir dar gövdeli jet yolcu uçağı

McDonnell Douglas MD-90, McDonnell Douglas tarafından üretilen ABD yapımı bir dar gövdeli jet yolcu uçağıdır. Uçak, MD-80 üzerinden geliştirilmiş olup daha uzun menzilli motorlara sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney JT8D</span>

Pratt & Whitney JT8D, Pratt & Whitney tarafından Şubat 1963'te Boeing 727'nin ilk uçuşu ile tanıtılan düşük baypaslı bir turbofan motorudur. ABD Donanması A-6 Intruder saldırı uçağına güç veren Pratt & Whitney J52 turbojet motorunun bir modifikasyonuydu. Volvo RM8, Saab 37 Viggen avcı uçağı için İsveç'te lisanslı olarak üretilmiş bir son yakma sürümüdür. Pratt & Whitney ayrıca FT8 olarak elektrik santrali ve gemi tahrik sistemi için statik versiyonlar satıyor.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 737 Classic</span>

Boeing 737 Classic, Boeing tarafından üretilmiş olan bir dar gövdeli uçak serisi. Orijinal Boeing 737'nin ikinci jenerasyonu. Gelişimine 1979 yılında başlandı. İlk varyasyon olan 737-300, ilk uçuşunu Şubat 1984'te gerçekleştirdi ve hizmete aynı yılın Kasım ayında girdi. Daha uzan olan 737-400, ilk kez Şubat 1988'de uçtu ve aynı yıl hizmete girdi. En kısa varyasyon olan 737-500 ise ilk uçuşunu Haziran 1989'da gerçekleştirdi ve 1990'da hizmete girdi.

<span class="mw-page-title-main">Trijet</span>

Trijet üç jet motoruyla çalışan bir jet uçağıdır. Genel olarak, yolcu havayolu trijetleri, turbofan teknolojisinin ilerlemesine ek olarak yenilikçi motor konumları nedeniyle ikinci nesil jet uçakları olarak kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.