İçeriğe atla

Mazlum Doğan

Mazlum Doğan
Doğum1958 (1958)
Karakoçan, Elazığ
Ölüm21 Mart 1982 (24 yaşında)
Diyarbakır Cezaevi
Ölüm sebebiKendisini yaktı ya da asarak intihar etti
MilliyetKürt
VatandaşlıkTürkiye
EğitimHacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi
MeslekGazeteci, Aktivist
Tanınma nedeniPKK Merkez komite üyesi.
Ebeveyn(ler)Kazım Doğan
Kebire Doğan

Mazlum Doğan (1958, Karakoçan, Elazığ - 21 Mart 1982, Diyarbakır), PKK'nın kurucuları arasında yer alan merkez komite üyesi.

Hayatı

Kürt kökenli olan[1] Mazlum Doğan Elazığ ilinin Karakoçan ilçesinde dünyaya geldi.[2] Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi'ni bitirdi, daha sonra da bir süre İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü'nde okudu. 1976 yılında okulu bırakarak bazı öğrenci hareketlerine katıldı. Serxwebûn adlı derginin ilk genel yayın yönetmenliğini yapmıştır.[3]

Okuldan ayrıldıktan sonra PKK kuruluş çalışmalarına katıldı. PKK merkez komite üyesi iken 1979 Kasım ayında Urfa ile Mardin arasında bir takside yolculuk yaparken üç arkadaşı ile birlikte gözaltına alındı.[2] 1979 yılında PKK üyeliği ve kurucularından birisi olma hasebiyle tutuklanarak Diyarbakır Cezaevi'ne konulmuştur. 24 yaşındayken 21 Mart 1982'deki bir nevruz gününde hapishane koşullarını protesto etme amacıyla cezaevindeki hücresinde bazı kaynaklarda kendisini yaktığı,[4][5] bazı kaynaklarda ise kendisini asarak[6] intihar ettiği belirtilmektedir. Bu intiharın ardından cezaevlerinde hükümlü bulunan siyasi suçluların bir kısmı ölüm orucu eylemi ve isyanlar başlatmıştır.

Geleneği

İntiharı Bu Kalp Seni Unutur mu? dizisinin beşinci bölümünde işlenmiştir.[7] Mazlum Doğan adına gerek Türkiye'de[8] gerekse Almanya başta olmak üzere çeşitli ülkelerde[9][10] gençlik festivalleri düzenlenmektedir.

Kaynakça

  1. ^ Mazlum Doğan'ın Savunması 7 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: ".. Bu konuda Kürt aydınlarına, Kürt gençlerine görev düşer. Bize görev düşüyor.", Erişim tarihi: 20 Ocak 2016.
  2. ^ a b "Arife Doğan, Kardeşi Mazlum Doğan'ı Anlatıyor". Bianet. 8 Mart 2016. 7 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2019. 
  3. ^ Güneş, C. The Kurdish National Movement in Turkey: From Protest to Resistance 12 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 8 Haziran 2016.
  4. ^ "PKK'nın Kurucu Kadrosu Böyle Dağıldı". yazete. 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2013. 
  5. ^ Şenocaklı, Mine (15 Ocak 2013). "Kürtler Türkleri hiç terk etmedi!". gazetevatan. 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2013. 
  6. ^ Bayramoğlu, Ali (8 Ocak 2010). "Onlar olmadan demokrasi olur mu?". yenisafak. 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2013. 
  7. ^ Kaymaz, T. Bu kalp seni unutur mu? 30 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 11 Haziran 2016.
  8. ^ Mazlum Doğan Kültür, Sanat ve Doğa Festivali 7 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 16 Ağustos 2014, Erişim tarihi: 11 Haziran 2016.
  9. ^ Gençler 18. Mazlum Doğan Festivali’ne buluştu 26 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 19 Temmuz 2015, Erişim tarihi: 11 Haziran 2016.
  10. ^ 8. Mazlum Doğan Gençlik Kültür ve Spor Festivalinde büyük coşku 9 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 16 Temmuz 2005, Erişim tarihi: 11 Haziran 2016.

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Serxwebûn</i>

Serxwebûn, PKK'nın ilk kuruluş yıllarında çıkardığı siyasi ve ideolojik dergi.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Öcalan</span> PKKnın kurucu lideri (1978–1999)

Abdullah Öcalan veya zaman zaman kullanılan kısa adıyla Apo, yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt PKK'nın kurucu lideridir.

Şerafettin Elçi, Kürt avukat ve siyasetçi. Katılımcı Demokrasi Partisi kurucu genel başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Kesire Yıldırım</span>

Kesire Yıldırım, PKK üyesi, örgütün kurucusu ve lideri Abdullah Öcalan'ın 1978'de evlendiği eşi. 10 yıl süren beraberlik, Yıldırım'ın 1988'de Öcalan'la yollarını ayırarak onu "diktatör" olmakla suçlamasıyla noktalandı. Çiftin resmî olarak boşanmadığı iddia edilir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki intihar saldırıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'de 59 intihar saldırısı gerçekleşti. Bunların 36'sı PKK, 10'u Irak ve Şam İslam Devleti, 6'sı TAK, 5'i Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi, 3'ü ise el-Kaide'nin Türkiye yapılanmasına mensup kişiler tarafından düzenlenmişti. Toplamda eylemciler dâhil 626 kişinin öldüğü saldırılarda, 9 Mart 2003'teki saldırdaki hariç, saldırganların tamamı ölmüş ve 44 saldırıda eylemci dışında da ölenler oldu. Saldırılar 20 ile yayılırken en çok saldırı 16 kezle İstanbul'da gerçekleşmişti. Bu saldırıların yanı sıra, beşi PKK biri ise Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi mensubu olan eylemciler tarafından düzenlenmesi planlanan saldırılar, farklı sebeplerden ötürü eylemcilerin üzerindeki patlayıcıların infilak etmesi sonucu gerçekleştirilemedi ve saldırganlar öldü.

<span class="mw-page-title-main">HPG (örgüt)</span> PKK’nin askerî gücü

HPG tam adı ile Halk Savunma Güçleri, PKK'nın amacı ve stratejisi doğrultusunda Türkiye'de sivillere, polis karakollarına ve askerî hedeflere karşı intihar saldırıları, silahlı ve bombalı saldırılar düzenleyen PKK'nın askerî kanadı. Çeşitli kaynaklarda örgütün savaş stratejisi olarak gerilla savaşı yöntemlerini kullandığı iddia edilmiştir.

Fransa'daki Kürtler, Fransa'da yaklaşık 80.000 - 100.000 Kürt yaşamaktadır. Bazı kaynaklar ise Fransa'daki Kürt nüfusunun bu sayıdan daha fazla olduğu yönünde bilgiler verir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-PKK çatışması</span> PKK ve TSK arasında 1984ten beri süren savaş

Türkiye-PKK çatışması, PKK ve Türk Silahlı Kuvvetleri arasında örgütün 1978'de yılında kurulması ile beraber başlayan ve hâlen devam eden çatışmaları kapsamaktadır. 1984 yılına kadar küçük ölçekli silahlı çatışmalar yaşanmışsa da Türk güvenlik güçleri ve PKK mensupları arasındaki topyekün silahlı mücadele 1984 yılında PKK'nın gerçekleştirdiği Eruh ve Şemdinli saldırıları ile başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır Cezaevi</span> Diyarbakırda yer alan bir cezaevi

Diyarbakır Cezaevi ya da Diyarbakır Askerî Cezaevi, Diyarbakır'da kurulan bir cezaevidir. 1972'de yapımına başlandı, 4 Temmuz 1980'de açıldı. 12 Eylül Darbesi'den sonra askerî yönetime devredilerek Sıkıyönetim Askerî Cezaevi olarak kullanıldı. Yaşandığı iddia edilen işkenceler ile ön plana çıktı. The Times gazetesine göre "dünyanın en kötü şöhretli 10 cezaevi" arasında yer almaktadır. 1981 ve 1984 yılları arasında cezaevinde 30 kadar kişi öldü. 9 Mayıs 1988 tarihinde Adalet Bakanlığına devredildi. Cezaevi hakkında belgeseller çekildi ve kitaplar yazıldı. Günümüzde ise müze olması planlanmaktadır.

Pınarcık Katliamı, 20 Haziran 1987 tarihinde, Mardin'in Ömerli ilçesine bağlı Pınarcık köyüne ARGK militanlarının saldırısı sonucu 16'sı çocuk, 6'sı kadın 30 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sivilin yaşamını yitirdiği bir katliamdır. Saldırıyı PKK'nın silahlı kanadı ARGK üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gültan Kışanak</span> Kürt siyasetçi

Gültan Kışanak, Kürt gazeteci ve siyasetçi. Eski Diyarbakır Büyükşehir Belediye başkanı, eski Barış ve Demokrasi Partisi eşbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi 23. dönem Diyarbakır ve 24. dönem Siirt milletvekilidir.

Zeynep Kınacı, Zilan kod adıyla da tanınan, Kürdistan İşçi Partisine (PKK) mensup intihar bombacısıdır. 30 Haziran 1996'da Tunceli'nin merkezinde düzenlenen bayrak töreni sırasında askerlerin arasına karışarak düzenlediği intihar saldırısında sekiz bandocu asker yaşamını yitirmiş, 29 asker de yaralanmıştır. Bedenine sardığı patlayıcılarla kendine hamile süsü vermesi nedeniyle şüphe çekmemiş ve bu sayede eylemini gerçekleştirebilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Pir</span> PKK kurucu militanı

Kemal Pir, Türk asıllı PKK kurucu militanı. PKK'nın ilk kadrolarındandır ve iki defa cezaevinden firar etmiştir. Lakabı "Laz Kemal" idi.

<span class="mw-page-title-main">YPG</span> Suriyede aktif Kürt milliyetçisi örgüt

YPG tam adı ile Halk Koruma Birlikleri veya Halk Savunma Birlikleri, Suriye'de faaliyet gösteren, fiilen özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ne bağlı çoğunluğunu Kürtlerin oluşturduğu silahlı örgüt. Suriye Demokratik Güçleri bileşendir ve silahlı gücünün çoğunu oluşturur. Kadın Koruma Birlikleri (YPJ), YPG'nin kadın kolu, YPG Enternasyonal ise yabancı gönüllülerden oluşan koludur.

Sakine Cansız, örgüt içinde "Sara" kod adıyla bilinen, PKK'nın kurucu üyesidir.

<i>Anneanne, Ben Aslında Diyarbakırda Değildim</i>

Anneanne, Ben Aslında Diyarbakır’da Değildim, gazeteci Tuğçe Tatari'nin 2015’te yayımlanan kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hendek operasyonları</span> TSK ve Türk Emniyetinin bölücü terör örgütü PKKya karşı Güneydoğu Anadoluda düzenlediği operasyonlar

Hendek operasyonları; Türk Güvenlik Güçlerince, PKK militanlarına karşı ortak olarak gerçekleştirilen Sur, Cizre ve Nusaybin merkezli askerî operasyonlardır. Bu operasyonların gerçekleştirildiği bölgelerin bazılarında sokağa çıkma yasakları uygulanmış ve bazıları geçici süreyle askerî güvenlik bölgesi ilan edilmiş; PKK militanlarının etkisiz hâle getirildiği, hendeklerin kapatıldığı, barikatların kaldırıldığı ve güvenliğin sağlandığı bölgelerde sokağa çıkma yasakları kaldırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Esat Oktay Yıldıran</span> Türk asker

Esat Oktay Yıldıran, Türk asker. Kıbrıs Barış Harekâtı'nda görev almış ve 12 Eylül Darbesi sonrası Diyarbakır Cezaevi'nde iç güvenlik komutanı olarak görev yapmıştır. Diyarbakır Cezaevi'ndeki görev süresi boyunca tutuklulara işkence yaptırdığına dair iddialar vardır. Yıldıran, 22 Ekim 1988 günü suikast sonucu öldürülmüş ve Edirnekapı Şehitliği'ne defnedilmiştir.

<i>Serhildan</i>

Serhildan, Kürt siyasi hareketi kapsamında 1990'dan beri Türkiye'de meydana gelen Kürt siyasi isyanlarını tanımlayan politik terim.