İçeriğe atla

Mazgallı siper

Mazgallı siper, barbata veya dendan şehir surları veya kaleler gibi yapıları içeren savunma mimarisinde genellikle dikdörtgen şeklinde, savunmalardan ok ya da başka şeyler fırlatmak için açılan boşluklar veya girintilerin meydana getirdiği bir küpeşteden oluşur. Bu boşluklara mazgal ve bu boşluklardan oluşan bir yapıya mazgallı denir ve daha önceden aralıklı olmayan bir küpeşteye mazgal eklemek mazgallamak olarak adlandırılır.[1][2]

Savaşta mazgallı siperin işlevi savunmacılara arkasında saklanacak, gerektiğinde açığa çıkıp ok fırlatacak bir şey vererek korumaktır. Bir savunma binası mazgallı siperlerle tasarlanıp inşa edilebilir veya daha önceden küpeştenin bulunmadığı bir malikaneye mazgallı siperler eklenerek tahkim edilebilirdi. Geç Orta Çağ İngiliz kiliselerinin belirgin bir özelliği kilise kulelerinin ve bazen de alçaktaki duvarlarının üst kısmını mazgallanmış olmasıdır. Bunlar, seküler binalardaki birçok örnek gibi, işlevsel olmaktan çok dekoratiftir.

Mazgallar arasındaki berk genişlikler mazgal dişi olarak adlandırılır. Mazgallı siperlerin arkasında seğirdim yolu denilen korumalı yürüme platformları vardır. Kule veya bina üstlerindeki genellikle düz bir yüzeye sahip çatı dövüş platformu olarak kullanılır.

Kaynakça

  1. ^ "KALE - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021. 
  2. ^ Boran, Ali. Osmanlı Dönemi Kale Mimarisi. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kız Kulesi</span> İstanbulda bulunan tarihî kule

Kız Kulesi, İstanbul Boğazı'nın Marmara Denizi'ne yakın kısmında, Salacak açıklarında yer alan küçük adacık üzerinde inşa edilmiş yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Galata Kulesi</span> İstanbulun Galata semtinde bulunan tarihî kule

Galata Kulesi ya da müze olarak kullanılmaya başlaması sonrasındaki adıyla Galata Kulesi Müzesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde bulunan bir kuledir. Adını, bulunduğu Galata semtinden alır. Galata Surları dahilinde bir gözetleme kulesi olarak inşa edilen kule, farklı dönemlerde farklı amaçlarla kullanılmasının ardından 2020'den itibaren, bir sergi mekânı ve müze olarak hizmet verir. Hem Beyoğlu'nun hem de İstanbul'un sembol yapılarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Şebinkarahisar Kalesi</span> Giresunun Şebinkarahisar ilçesinde bir kale

Şebinkarahisar Kalesi, Giresun ili Şebinkarahisar İlçe merkezinin güneyini kuşatan Hacıkayası üzerine kurulan kale, iç ve dış kale olarak iki kısımdan oluşmaktadır.

Vinç, genellikle bir halat, tel halat veya zincirlerle donatılmış, malzemeleri hem kaldırmak hem indirmek hem de yatay olarak hareket ettirmek için kullanılabilen bir makine türüdür. Ağır nesneleri kaldırmak ve başka yerlere taşımak için kullanılır. Vinçler, bir veya daha fazla basit makine kullanarak mekanik avantaj yaratır ve böylece insanların normal kapasitesinin ötesinde yükleri taşır. Vinçler, nakliye için yüklerin yüklenmesi ve boşaltılması, inşaat için malzemelerin hareketi ve ağır ekipmanların montajı için sanayide yaygın olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kayseri Kalesi</span> türk kalesi

Kayseri Kalesi Kayseri'de bulunan Türkiye'nin turistik kalelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kale</span> Orta Çağ boyunca Avrupa, Asya ve Orta Doğuda soylular tarafından inşa edilen müstahkem yapı

Kale ya da kermen, düşmanın gelişinin beklendiği yollar üzerine, stratejik öneme sahip olan şehirlere, geçit ve dar boğazlara savunma amaçlı olarak inşa edilen ordusal yapı. Bu tür tahkimatlar antik çağlardan beri kullanılmıştır. ve askerî işlevlerinin yanı sıra idari, siyasi ve ekonomik merkez olarak iş görmüştür. Kimi kaleler saray halkına konaklama imkanı sağlardı. Kalelerde kuleler ve surlar gibi farklı özelliklere sahip bölümler bulunurdu. 15. yüzyılda topların yaygınlaşmasıyla Orta Çağ kaleleri işlevlerini yitirdi ve yerini İtalyan tarzı kalelere bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Kafatası</span> omurgalıların kafasında bulunan kemik yapı

Kafatası, omurgalılarda başı oluşturan kemik bir yapıdır. Yüzün yapılarını destekler ve beyin için koruyucu bir boşluk sağlar. Kafatası iki bölümden oluşur: kranyum ve mandibula. İnsanlarda bu iki kısım, nörokranyum ve en büyük kemiği olarak mandibulayı içeren viscerocranium'dur. Kafatası, iskeletin en ön kısmını oluşturur ve bir sefalizasyon ürünüdür - beyni ve gözler, kulaklar, burun ve ağız gibi çeşitli duyusal yapıları barındırır. İnsanlarda bu duyusal yapılar yüz iskeletinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Egeskov Şatosu</span>

Egeskov Şatosu, Danimarka'nın Fyn adasının güneyinde yer alır. Şato Avrupa'nın en iyi korunmuş Rönesans su şatosudur. Egeskov'un tarihsel hikâyesi 14. yüzyılda başlar. Şato yapısı 1554 yılında Frands Brackenhaus tarafından inşa edildi. Sivil savaşların Count's Feud sebep olduğu problemlerden dolayı pek çok Danimarkalı asilzade evlerini kale olarak inşa ettiler. Şato, derinliği maksimum 5 metre olan küçük bir göl içinde meşe kazıkları üzerine inşa edilir. Orijinal olarak tek giriş kalkmalı köprüdendir. Hikâyeye göre meşe ağacının tümü temeli kurmak için kullanılır. Bundan dolayı ismi Egeskov Meşe ormanı dır.

<span class="mw-page-title-main">Kazamat</span> Patlayıcı savaş silahlarından korunmak için inşa edilen yeraltı siperi

Kazamat, top ateşinden korunmak için inşa edilmiş korunak ya da obüslerden, bombalardan korunmak için yerin altına kazılmış siper. Ayrıca taretleri olmayan ve topları doğrudan gövedeye bağlı olan zırhlı askeri araçlar için de kullanılır. Kelime Türkçede ilk başta kumkuma adı verilen ve surların içine açılan kemerli gözleri tanımlamak için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tokat Kalesi</span>

Tokat Kalesi, yapım tarihi ve hangi medeniyet tarafından yapıldığı bilinmeyen kermen. Kaleye ait en eski izler 5 ya da 6. yüzyıla ait olup kalenin bu yıllarda var olduğu bilinmektedir. Yapının inşa edildiği kayalıklar doğal bir kale özelliğine sahip olmakla beraber surlar ve kale içerisindeki odalar insanlarca yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Başkule</span>

Başkule Avrupa'da Orta Çağ şatolarında soyluları tarafından inşa edilen büyük, müstahkem kulelerdir. Büyük kule, ayrık kule, donjon erk ve bâlâhisar aynı yapıyı ifade eden diğer kelimelerdir.

<span class="mw-page-title-main">İç kale</span> bir kentin tahkim edilmiş çekirdek kısmı

İç kale, bir kentin tahkim edilmiş çekirdek kısmıdır. Tahkimatın dış bölümleri düşman eline geçtiğinde insanlar buraya sığınırdı. Önceleri ahmedek adıyla bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Dikenli parmaklık</span> Orta Çağ tahkimatlarında bulunan ve dikey eksende açılan ağır kapı

Dikenli parmaklık veya asma kapı, Orta Çağ kalelerinde bulunan, zincirler vasıtasıyla kaldırılıp indirilen kafesli yapıdaki kapılardı. Kayar kapı adıyla da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Senkendaz</span>

Senkendaz veya tepe mazgalı, Orta Çağ kule veya sur gibi tahkimatlarda ana yapıdan çıkma şeklinde ileride olan ve aşağıya doğru taş, ok vb saldırı silahının kullanılmasına izin veren açıklığın adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kız Kulesi (Bakü)</span>

Kız Kulesi,(Azerice: Qız qalası) Bakü'de bulunan antik mimari bir eserdir. Kale, eski kale duvarlarının güneydoğu kısmında, sahil parkının (bulvar) yakınında yer alan savunma amaçlı tarihi bir yapıdır. Yüksek kule şeklindeki bu nadir yapının yüksekliği 28 metre, çapı ise birinci katta 16,5 metredir. Birinci katta duvar kalınlığı 5 metreye kadar ulaşmaktadır. Kalenin iç kısmı 8 kata bölünmüştür. Her kat, yontma taşlarla inşa edilmiş ve kubbe şeklinde bir tavanla kaplanmıştır. Kale 1964 yılından itibaren müze olarak hizmet vermeye başlamış ve 2000 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şev</span>

Şev veya glasi, askeri mühendislikte bir Orta Çağ veya Yeni Çağ kalesindeki yapay yollarla oluşturulan bir eğimdir. Geçici bir yapı olması için topraktan veya daha kalıcı bir yapı olması için taştan inşa edilebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Çok katlı bina</span>

Çok katlı bir bina, düşük katlı binanın aksine yüksek bir binadır ve yetki alanına bağlı olarak yükseklik açısından farklı olarak tanımlanır. Apartman, ev, konut, konak, rezidans, ofis binası veya otel, perakende veya çok amaçlı işlevler olarak kullanılır. Yüksek katlı binalar aynı zamanda Kule blokları olarak da bilinir ve "çok daireli birim" anlamına gelen "MDU" olarak adlandırılabilir. Çok yüksek bir yüksek bina gökdelen olarak adlandırılır. Emporis Standards yüksek katlı yapıyı "35-100 metre boyunda çok katlı bir yapı veya 12-39 katlı yüksekliği bilinmeyen bir bina olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Osetya mimarisi</span>

Oset mimarisi - Oset halkının yüzyıllar boyunca oluşturduğu eşsiz maddi kültürünün örnekleridir.

<span class="mw-page-title-main">Iasos</span> Antik Karya şehri

Iasos Antik Kenti, Muğla ili, Milas ilçesi, Kıyıkışlacık Mahallesi sınırları içinde, Milas ilçesinin yaklaşık 26 km batısında Ege Denizi'ne kıyısı olan Güllük Körfezi'ndeki küçük bir koyun bitiminde yer almaktadır. Antik yerleşim Iasos birçok Yunan şehri gibi kökenleriyle övünmüştür. Şehrin sakinleri iasos’un Peloponnesos’taki Argos’tan deniz yoluyla gelenler tarafından kurulduğuna inanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Vıçıtırın Kalesi</span> Vıçıtırın, Kosovadaki tarihi bir istihkam

Vıçıtırın Kalesi veya Eski Kule, Kosova'nın kuzeyindeki Vıçıtırın kentinde bulunan bir şehir tahkimatıdır. Despot Đurađ Branković'in (1427–1456) ikametgâhı olarak kullanılmıştır. Daha sonra tarihçiler kalenin Duşan dönemine kadar uzandığını belirterek, onu şehrin ortasında bir kuleye sahip eski bir kale olarak tanımlamışlardır.