İçeriğe atla

Maya rakamları

Maya rakamları

Maya rakamları, Kolomb öncesi Maya Uygarlığı tarafından kullanılan bir vigesimal (yirmi tabanlı) sayı sistemidir.

Sayılar üç sembolden oluşur; sıfır (kabuk şekli), bir (nokta) ve beş (çizgi) şeklinde gösterilir. Örneğin; 13 birbiri üzerinde istiflenmiş iki yatay çizgi üzerinde yatay olarak yan yana üç nokta olarak yazılır.

19'un üstündeki sayılar

400'ler basamağı
20'ler basamağı
1'ler basamağı
33 429 5125

19'un üstündeki sayılar dikey olarak yirminin kuvvetleri olarak yazılır. Örneğin; 33 sayısı iki yatay çizgi üzerinde üç nokta ve bunların da üstünde bir nokta ile ifade edilir. En üstteki tek nokta "yirmi" veya "1×20" anlamına gelir, alttaki üç nokta ve iki çizgi "13"e eşittir, toplam olarak 33 bulunur; [(1×20) + 13 = 33]. Üçüncü kata konulan bir nokta ise 20^2=400 anlamına gelmektedir. 429 sayısı; üstte bir nokta, onun altında bir nokta, bunların altında yatay dört nokta ve bir çizgi ile ifade edilir; [(1×20^2) + (1×20^1) + 9 = 429].[1]

Kaynakça

  1. ^ Saxakali (1997). "Maya Numerals". 14 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2006. 

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

2 (iki) bir sayı, rakam ve gliftir. 1'den sonraki ve 3'ten önceki doğal sayıdır. En küçük ve hatta yegâne çift asal sayıdır. Bir dualitenin temelini oluşturduğundan, birçok kültürde dini ve manevi öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Roma rakamları</span> Roma rakam sisteminde kullanılan sayılar

Roma rakamları veya Romen rakamları sayısal sistemi, antik Roma kaynaklıdır. Orta Çağ'ın son dönemlerine dek, Avrupa'da yaygın olarak kullanılmıştır.

Çizgi, uzunluk, kullanım ve yükseklik bakımından birbirine farklılık gösteren bir noktalama işaretidir. Çizginin en yaygın versiyonu kısa çizgiden daha uzun olan en çizgidir ; em çizgi ise en çizgiden daha uzundur ve ikinci versiyonudur; bir diğeride, genellikle matematikte kesirli sayıları göstermek için kullanılan yatay bardır . Tarihsel olarak en ve em önekleri, fontlarda yaygın olarak kullanılan büyük N ve M harflerinin tepe genişliklerinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Teotihuacan</span>

Teotihuacan günümüzde Kolomb öncesi Kuzey Amerika'nın en ünlü kenti olarak kabul edilmektedir. Kimler tarafından kurulduğu ve niçin aniden terk edildiği hâlen açıklığa kavuşmamış bu kadim şehrin kuruluş tarihi hakkında da farklı görüşler ileri sürülmektedir. Kentten söz eden -hiyeroglifik olmayan- hiçbir metin ve belge bulunmamaktadır. 1987 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tikal</span>

Tikal, bugünkü Guatemala'daki yağmur ormanlarındaki Peten ilinin kuzeybatısında bulunan en büyük Maya kenti ve tören merkezidir. Güney düzlüklerindeki öteki Maya merkezleri gibi Tikal da orta oluşum döneminde küçük bir köydü. Geç oluşum döneminde büyük piramit ve tapınakların yapılmasıyla önemli bir tören merkezi haline geldi. Klasik dönemde büyük saraylar, piramitler, alanlar yapıldı. Maya hiyeroglif yazısı ve karmaşık takvim sistemi ortaya çıktı, anıtsal heykeller ve vazo resimleriyle üstün bir Maya sanatı gelişti.

<span class="mw-page-title-main">Roma imparatorları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, Roma İmparatorluğu'nda tahta çıkan ya da imparatorluğun tamamında ya da bir kısmında imparatorluklarını ilan eden Roma imparatorlarının listesidir ve Batı Roma İmparatorluğu'nun sona erdiği 476 yılına ya da son Latince konuşan imparator olan I. Justinianus'un öldüğü 565 yılına kadar olan süreyi kapsar.

Porte ya da dizek, üzerine notaların yerleştirildiği, 4 eşit aralık ve birbirine paralel 5 çizgiden ve bir donanım bölümünden oluşan şekildir. Genelde portenin donanımına değiştirici diyez veya bemol işaretleri, ritim rakamları yazılır. Notaların üzerine yazıldığı eşit aralıklı beş çizgi ve dört aralıktan oluşan şekle porte (dizek) denir. Çizgiler aşağıdan yukarıya doğru sayılır.

Tiraj, yayıncılıkta bir defada basılan kitap, dergi, gazete gibi basılı ürünlerin adedi. Baskı adedi hesaplanırken bir yandan talebi karşılaması diğer taraftan stoklarda aşırı birikime yol açmaması göz önünde tutulur. Birçok ülkede tiraj verileri bağımsız kurumlar tarafından saptanır.

<span class="mw-page-title-main">Palenque</span> Eski Maya Kenti

Palenque ya da Palenke, Meksika Federal Cumhuriyeti'nin Çiyapas eyaletinde Usumasinta ırmağı yakınındaki eski bir Maya kentidir. 1987 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ekspresyonist mimarlık</span>

Ekspresyonist veya dışavurumcu mimarlık, modern mimarlık akımlarından biridir. Almanya’da I. Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkan Ekspresyonist mimarlık, 1930’a kadar varlığını sürdürmüştür. Çok kesin ve çizgileri belirlenmiş bir üsluba sahip değildir. Ekspresyonist mimarlık, genelde tarihten biçim aktarmaları yapmayı yadsımış olmasına rağmen ortaya çıkan bazı ürünlerde geçmişi yorumlama çabası görülmektedir. Yine de ekspresyonistlerin ana özelliği hiçbir biçimsel ön yargı taşımamaları ve daima yaratma sorunsalını ön plana çıkarmalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Huehueteotl</span>

Huehueteotl; (Nahuatl diline göre "Kadim Tanrı") Aztek mitolojisinde ateş tanrısının adıdır. Bazen adı Ueueteotl olarak geçer. Aztek güneş takviminde Huehueteotl; Satürn diğer adıyla ‘Ateşin Efendisi' olarak adlandırılır. Aztek inanışında Huehueteotl; karanlıkta ışık, soğukta sıcaklık, ölümde ise hayattır. Xiuhtecuhtli adıyla da özdeşleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Kutu grafiği</span>

İstatistik biliminde kutu grafiği bir betimsel istatistik ve istatistiksel grafik aleti olup niceliksel verileri görsel şekilde özetlemek için Amerikan istatistikçi John Tukey tarafından kutu-ve-bıyıklar grafiği adı altında bir açıklayıcı veri analizi aracı olarak ilk defa geliştirilmiştir. Kutu grafiği, ilgili değişken bakımından veri için hazırlanan beş sayılı özetleme tablosu gösterimini grafiksel olarak özetlemeye dayalıdır. Özellikle merkezsel konum, yayılma, çarpıklık ve basıklık yönünden verileri özetlemek ve aykırı değerleri tanımlamak için kullanılır.

John Julius Cooper veya John Julius Norwich, İngiliz popüler tarihçisi, gezi yazarı ve televizyoncudur.

<span class="mw-page-title-main">Temel aritmetik</span>

Temel aritmetik, aritmetiğin en basit kısmıdır ve toplama, çıkarma, çarpma, bölme gibi işlemlerden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Atum</span> Mısır tanrısı

Atum veya Atum-Ra, Mısır mitolojisinde diğer her şeyin kendisinden türediği ilksel Tanrı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sürekli bas</span>

Barok dönemde (1600-1750) neredeyse evrensel geçerliliği olan sürekli bas partisi, bir bas çizgisi ve bir akor sürekliliği sağlayarak müziğin armonik yapısını oluşturmak için ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Genellikle continuo olarak kısaltılır ve sürekli bas partisini seslendiren çalıcılara sürekli bas grubu denir.

<span class="mw-page-title-main">Cocijo</span>

Cocijo Güney Meksika'nın Kolomb öncesi döneminde Zapotek uygarlığının şimşek tanrısıdır. Orta Meksika'daki Tlaloc ve Maya uygarlığının Chaac tanrısı gibi yağmur, gök gürültüsü ve şimşekle ilişkili benzer Mezoamerikan tanrılarının karakteristik özelliklerine sahiptir. Zapotek dilinde cocijo kelimesi "şimşek" anlamına gelir ve tanrının ismine atıfta bulunur.

Yahui kültür ve inanç sistemleri içinde hayvan ve insan formunun çeşitli karışımlarını alan doğaüstü bir figürdür. Eskiden Mikstek yerli halkının bulunduğu ve Mikstekçe konuşulan Meksika'daki La Mixteca merkez-güneydoğu bölgesinde görülür. Özellikle Kolomb öncesi dönemde, Mikstek ikonografisinde, düşüncesinde ve kültüründe önemli ve yinelenen bir motiftir.

<span class="mw-page-title-main">Camazotz</span>

Camazotz ), Maya mitolojisindeki yarasa tanrıdır. Kiçece'de Camazotz "ölü yarasa" demektir. Mezoamerika'da yarasalar; gece, ölüm ve kurban edilme gibi kavramlar ile ilişkilendirilir.

<span class="mw-page-title-main">VII. Ramses</span>

Usermaatre Setepenre Meryamun VII. Ramses Eski Mısır'ın 20. Hanedanlığının altıncı firavunuydu. MÖ 1136'dan MÖ 1129'a kadar hüküm sürdü ve VI. Ramses'in oğluydu.