İçeriğe atla

Maya Angelou

Maya Angelou
1993'te Angelou
DoğumMarguerite Ann Johnson
4 Nisan 1928(1928-04-04)
St. Louis, Missouri, ABD
Ölüm28 Mayıs 2014 (86 yaşında)
Winston-Salem, Kuzey Karolina, ABD
Meslekşair, sivil hak savunucusu, dansçı, film yapımcısı, televizyon yapımcısı, oyun yazarı, film yönetmeni, yazar, aktris, profesör
İkametABD
VatandaşlıkAmerikan
Dönem1928–2014
TürOtobiyografi
Edebî akımSivil Haklar
Resmî site

Maya Angelou (Marguerite Ann Johnson, d. 4 Nisan 1928 - ö. 28 Mayıs 2014) Afroamerikan yazar, şair, dansçı, aktris ve şarkıcı. Angelou, yedi tane otobiyografi, üç tane deneme, birkaç tane şiir kitabi yayınlamıştır. Ayrıca Maya Angelou’nun elli yıldan fazla bir süreyi kapsayan kariyerinde birçok oyun, film ve televizyon gösterisi bulunmaktadır. Düzinelerce ödül ve otuzdan fazla onursal doktora derecesi almıştır. Angelou kendi çocukluğunu ve yetişkinlik çağının ilk dönemlerini konu alan otobiyografileri ile tanınmaktadır. Otobiyografilerinden ilki ‘I Know Why the Caged Bird Sing' (1969), 17 yaşına gelene kadarki hayatını anlatmaktadır. Bu otobiyografi Angelou'ya uluslararası tanınırlık ve beğeni getirmiştir.

Angelou, şair ve yazar olmaya genç bir yetişkin olarak yemek yaparak, para karşılığı ilişkiye girerek, gece kulübü dansı ve performansçısı, Porgy ve Bess opera oyunculuğu, Southern Christian Leadership Conference koordinatörlüğü ve sömürgeciliğin sonlandırma günlerinde Mısır ve Gana'da gazetecilik gibi bir seri uğraş sonrası başladı. Ayrıca Angelou aktörlük, yazarlık ve oyun, film, halk televizyonu programlarının yönetmenliğini yaptı. 1982 yılından sonra North Carolina Winston-Salem de bulunan Wake Forest Universitesi'nde eğitim verdi. Burada ilk ömür boyu Amerikan araştırmaları Reynolds profesörlüğünü aldı. Angelou sivil hak mücadelesinde çok aktif bir kişilikti. Martin Luther King Jr. ve Malcolm X ile birlikte çalıştı. 1990 lardan sonra Angelou yaklaşık elli farklı konuşmada bulundu ve konuşmalarda görünmeye seksenli yaslarına kadar devam etti. 1993 yılında Angelou kendi şiirini "On the Pulse of Morning" başkan Bill Clinton’nın göreve başlama töreninde okudu. Bu şiir okuma 1961 yılında şair Robert Frost'un John F. Kennedy'nin göreve başlama töreninde şiir okumasından sonra bir ilkti.

'I Know Why the Caged Bird Sings' kitabini yayınlanması ile birlikte Angelou kendi hayatını açık olarak tartıştı. Angelou siyahilerin ve kadınların sözcüsü olarak saygınlık kazandı. Angelou yaptığı çalışmalarında siyahilerin kültürlerini savunmayı dikkate aldı. Amerika’daki bazı kütüphanelerin Angelou’nun kitaplarını engelleme girişimine rağmen, çalışmaları okullarda ve üniversitelerde yaygın olarak kullanıldı.

Bir kapıcı ve donanma diyetisyeni olan Bailey Johnson ile hemşire ve krupiye olan Vivien (Baxter) Johnson'ın ikinci çocuğu olarak 4 Nisan 1928 tarihinde St. Louis, Missouri'de doğmuştur. Büyük kardeşi Bailey Jr. ona ''Maya'' takma adını veren kişidir. Angelou üç ve büyük kardeşi dört yaşındayken ebeveynlerinin sorunlu evliliği sona erdi ve babaları onları Stamps, Arkansas'taki babaanneleri Annie Henderson'ın yanına gönderdi. Devrin diğer Afroamerikalılarının yaşadığı zor koşullara nazaran, Büyük Depresyon ve 2. Dünya Savaşı'nın zorlu ekonomik şartlarını büyükannesi, zekice ve dürüst yatırımları sayesinde sıkıntısız, finansal olarak zenginleşerek atlatmıştır. Çünkü sahip olduğu markette insanların ihtiyaç duyduğu temel yaşam ürünleri satıyordu.

Dört yıl sonra babaları habersizce Stamps'a geldi ve onları annelerinin yanına St. Louis'e geri götürdü. 8 yaşında annesiyle birlikte yaşarken, annesinin erkek arkadaşı Freeman tarafından cinsel istismara ve tecavüze uğradı. O, olayı kardeşine kardeşi de bütün aileye anlattı. Freeman suçlu bulundu ve yalnızca bir gün hapis yattı. Salındıktan dört gün sonra, muhtemelen Angelou'nun amcaları tarafından, öldürüldü. Angelou beş yıl kadar suskunlaştı. Belirttiği üzere: ''Sesimin onu öldürdüğünü düşündüm. O adamı ben öldürdüm, çünkü adını söyledim. Tekrar hiç konuşmamayı, çünkü sesimin birini öldüreceğini düşündüm.'' Angelou hakkında biyografi yazan Marcia Ann Gillespie ve iş arkadaşlarına göre Angelou, bu sessizlik döneminde o fevkalade hafızasını, kitaplara ve edebiyata olan sevgisini ve çevresindeki dünyayı dinleme ve gözlemleme kabiliyetini geliştirdi.

Eserleri

  • "Bir Kadının Yüreği"
  • "Annem ve Ben"
  • "Benim Adımla Toplanın"
  • "Kafesteki Kuşun Şarkısı"
  • "Kızıma mektuplar"
  • "And Still I Rise"
  • "Phenomenal woman"
  • "The Complete Collected Poems"
  • "Poems"
  • "On the Pulse of Morning"
  • "Woman Work"
  • "Life Doesn't Frighten me"
  • "Kadın Kalbi"
  • "Graduation"
  • "I Shall Not Be Moved"
  • "A brave and Startling Truth"
  • "Shaker, Why Don't You Sing?"[1]

Kaynakça

  1. ^ "maya angelou poems - Google'da Ara". www.google.com. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">John Keats</span>

John Keats, İngiliz şair.

<span class="mw-page-title-main">Boris Pasternak</span> Rus yazar (1890-1960)

Boris Leonidoviç Pasternak, Rus şair, oyun yazarı, romancı, çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Füruğ Ferruhzad</span> İranlı şair, yazar, oyuncu, yönetmen ve ressam

Füruğ Ferruhzad, İranlı şair, yazar, oyuncu, yönetmen, ressam. 20. yüzyılda İran'da yetişmiş en önemli şairlerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Attila József</span> Toplumcu gerçekçi Macar şair

Attila József , Macar, toplumcu gerçekçi şair.

<span class="mw-page-title-main">William Wordsworth</span>

William Wordsworth, Romantik dönemin önde gelen şairlerindendir. Samuel Taylor Coleridge ile birlikte yayımladıkları Lyrical Ballads ile İngiliz edebiyatında Romantik dönemin başlangıcına imza attı.

<span class="mw-page-title-main">Margaret Atwood</span> 1939 doğumlu Kanadalı yazar

Margaret Eleanor Atwood, Kanadalı feminist yazar, şair, eleştirmen ve denemeci.

Enderûnlu Fâzıl, 18. yüzyılda yaşamış olan divan şairidir. Enderûn mektebinde yetiştiği için bu lakabı almıştır. Açık bir eşcinsel olan şairin eserleri Osmanlı İmparatorluğu'nda eşcinsel edebiyatıyla ilgili en bilinen örneklerden bazılarını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Anna Ahmatova</span>

Anna Ahmatova, yarım yüzyıl boyunca romantik ve duygusal Sankt-Peterburg geleneğinin en önemli temsilcisi Rus şair.

<span class="mw-page-title-main">Charlotte Brontë</span> İngiliz yazar

Charlotte Brontë İngiliz yazar ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Derviş</span> Filistinli yazar ve şair

Mahmud Derviş, Filistinli şair ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Nenizili Gregorios</span>

Nenizili (Nazianz) Gregorius(Nenizi, Aksaray, 329 – Arianzus, Aksaray, ö. 389), 4. yüzyıl Hristiyan din adamı ve Azizi. Konstantinopolis Patriği olarak da görev yapmıştır. Teslis doktrinini savunmuş, Ariusçuluk'la mücadele etmiş en önemli antik dönemindeki Kilise Babası ve Doktoru.

<span class="mw-page-title-main">W. H. Auden</span> İngiliz-Amerikalı şair (1907 – 1973)

Wystan Hugh Auden, adının çok kere eserlerinde imza adı olarak kullandığı biçimiyle W. H. Auden, Birleşik Krallık doğumlu ve sonradan ABD vatandaşı olan bir şair ve edebiyat kritiği. 20. yüzyıl İngilizce edebiyatı üzerinde çok büyük etkisi olan ve önemli sayılan bir yazardır. Hayatının ilk yarısını Birleşik Krallık'ta geçirmiş, 1939'da Amerika Birleşik Devletleri'ne göç edip orada yaşamış ve 1946'da Amerikan vatandaşlığına geçmiştir.

Ferîdûn-i Muşhîrî, İranlı şair ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Anne Lynch Botta</span> ABDli Şair

Anne Charlotte Lynch Botta, evi dönemin edebiyat çevresinin toplanma yeri olan sosyete mensubu, şair, yazar ve öğretmen.

Muhammet Fuat Nasif, bilinen adıyla Tatamkhulu Afrika, Güney Afrikalı yazar, şair ve aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Diahann Carroll</span> Amerikalı sinema oyuncusu ve şarkıcı (1935 – 2019)

Diahann Carroll, Siyahi Amerikalı şarkıcı, manken ve oyuncu. Carroll'un yer aldığı yapımlar arasında sinema filmleri; Claudine (1974) ve Eve's Bayou (1997) ile televizyon dizileri; Julia (1968) ve Grey's Anatomy (2005) vb. sayılabilir.

Raymond Clevie Carver Jr. Amerikalı kısa öykü yazarı ve şair. Amerikan edebiyatının en önemli yazarları arasında sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eleanor Farjeon</span>

Eleanor Farjeon, İngiliz çocuk öyküleri ve oyunları, şiir, biyografi, tarih ve hiciv yazarıdır. Çalışmalarının birçoğunda Edward Ardizzone'un illüstrasyonları bulunur. Bazı yazışmaları da yayınlanmıştır. Pek çok edebiyat ödülü kazandı ve çocuk edebiyatı için Eleanor Farjeon Ödülü, bir yayıncılar topluluğu olan Children's Book Circle tarafından anısına her yıl veriliyor. Gerilim yazarı Joseph Jefferson Farjeon'un kız kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Adamson</span>

Robert Adamson, Avustralyalı şair ve yayıncı.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Bishop</span> Amerikalı şair (1911 – 1979)

Elizabeth Bishop, Amerikalı lezbiyen bir şair ve kısa öykü yazarıydı. 1949'dan 1950'ye kadar Kongre Kütüphanesi'nin Şiir Danışmanı olarak görev yaptı, 1956'da Pulitzer Şiir Ödülü'nü kazandı, 1970'te Ulusal Kitap Ödülü'nü ve 1976'da Neustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü'nü kazandı.