İçeriğe atla

Maximón

Maximon ve arkadaşları (uşakları) birlikte, sunak sunulma anı.
Tanrı Maximón'un heykeli ve onun için sunulan mumlar, Santiago Atitlán

Maximón ("Maksimon" olarak telaffuz edilir. Ayrıca Ri-laj Mam ve San Simón isimleriyle de bilinir), Guatemala yerel halkı olan K'iche ve Maya Kızılderili halklarının simgesi haline gelen bir maya tanrısı ve halk azizidir ve bu kültün önderidir. Maximón, Maya kültürü ile Katolikliğin karşılaşmasından kaynaklanan son derece karmaşık bir tanrıdır.[1] Birçok farklı bölgede, farklı görünüşe sahiptir. Genellikle bu inanca mensup insanların evlerinde bir minyatür heykeli bulunan Maximón, ağzında puro ve kafasında fötr şapka bulunan, bölgenin etnik kıyafetlerini taşıyan, bir petate üzerine yerleştirilmiş ve çevresine adaklar bırakılan erkek modellemesi ile bilinmektedir.[2][3]

Halk arasında Maximón

Mucizeler, sağlık ve sevgi arayanlar, onun lütfuna karşılık tapınağında adaklar sunarlar; kaçak içki, elle sarılmış sigaralar ve para onun tercih ettiği adaklardandır. Arkadaşları ya da uşakları, günlerini onun yanında sigara ve içki içerek geçirirler ve onu ağırlamak en büyük onur olarak kabul edilir. Kutsal Hafta boyunca dışarı çıkarılır ve bir sonraki yıl için farklı bir eve yerleştirilmeden önce sokaklarda dolaştırılır.[3]

Mitoloji

San Simón olarak da bilinen Maximón, aydınlık ve karanlığı temsil ettiği söylenir. Bazen bir düzenbaz olarak kabul edilir, bazen ise hem çapkın hem de erdemli çiftlerin koruyucusu.

Efsaneye göre, köyün balıkçıları ticaret için sık sık seyahat ediyor ve geride bıraktıkları eşlerin erdemini korumak için Maximón'u görevlendiriyor. Ancak bu geri tepiyor ve Maximon kadınların erdemlerini korumak yerine onların şehvetlerini karşılıyor ve onlarla cinsel münasebete giriyor.[3]

Bazı efsanelere göre, Maximón halkını korumak için reenkarne olmuş bir yaşlıydı. İspanyol Fethi sırasında, İspanyolların kötülüklerinden rahatsız olan Ri Laj Mam adlı bir yaşlı, halkını bir isyan başlatmaya teşvik etti. Sonunda idam edildi, ancak Guatemala'nın yerli halkına toprak vermek için savaşan Don Ximon adında bir yargıç olarak hayata döndürüldü.[4]

Bir başka efsaneye göre; Eski günlerde Santiago Atitlán köyünün çevresinde çok sayıda cadı ve kötü yaratık vardı. Bir kişi cadılardan birine baksa veya kötü yaratıklardan biri yaklaşmak için yürüse, bu kişi korkudan kusar ve ishalden ölür. Bu kötü uygulamalar yüzünden birçok insan ölür. O zamanın insanları olup bitenler hakkında hiçbir şey yapamıyorlardı.

Nahualelerin (şamanların) bir araya gelip köyün sokaklarında olan kötü şeyleri konuştuğu bir zaman vardı. Cadılar ve kötü yaratıklar hakkında olup biten her şeyi konuşuyorlardı. Tartışmalarını bitirdiklerinde, tüm bu kötü şeyleri yok etmeye karar verdiler. Bu durumu büyük Nahualeler ile paylaştılar ve bilgilerini aldılar. Araştırmalar sonrası tüm halk birleşip büyükbaba yapma kararı aldılar. Böylece bir araya geldiler ve bazı ağaçlarla konuşmak için dağlara gittiler. "Ukuuy" adında bir ağaca rastladılar ve ona her şeyi anlattılar ve köy halkına yardım etmek isteyip istemediklerini sordular. Ağaç onlarla konuştu ama sadece bu işin ona göre olmadığını söylemek için. Bu ağacın görevi evlerin inşasına yardım etmektir ve ondan yapmasını istedikleri iş onun için çok büyüktü. Sonra "Ch'oob" denilen ağaçların olduğu bir yere geldiler. Bu ağaçlar, bunun onların işi olamayacağını, çünkü görevlerinin sadece tavuklar için ağıl inşa etmek olduğunu söylediler. O zamanlar bu büyük Nahualelerin başına gelen buydu: düşündükleri varlığı yapacak ağacı bulamıyorlardı. Bu yüzden eve gitmeye karar verdiler. Ertesi gün çok erken kalktılar ve önceki gün gitmedikleri başka bir yere gittiler. Bu gün Chukox Aq'oom adlı bir yere gittiler. Bu yerde Tz'ajte'l adında bir ağaç vardı ve o anda ağaçla konuştuklarında düşündükleri her şeyi anlattılar ve Büyükbaba ile ilgili bu soruna yardım etmek için bir şey yapmak isteyip istemediğini sordular. köy halkı için. Ağaca ritüel soruları sorulduğunda, anında cevapladı ve onlara köyün dedesi olmaktan ve bu işi yapmaktan tamamen memnun olduğunu söyledi. Bu şekilde tüm Nahuale'ler bu olumlu sözleri duyunca çok mutlu oldular ve hepsi ağacı kestiler ve ellerindeki malzemeler ile oyma, paçavralar ile vücut maske yaptılar. Dirseklerine, onu bağlayabilmeleri için yüzükler koydular. Bu yüzden ona bu ismi verdiler: "bağlı olan" anlamına gelen Maximon. Ve bir yüz için Chukox Aq'oom adlı yerde oydukları maskeyi kullandılar ve o zaman ona "Ri-laj Maam" adını verdiler ve ona köyün Büyük Büyükbabası adını verdiler. İşi bitirdiklerinde tüm Nahualeler bir araya geldi ve işine başlaması için Yaşlı Adamı serbest bırakmaya karar verdiler. Böylece onu serbest bıraktılar.

Onu bırakmadan önce, işini iyi yapabilmesi için ona birçok tavsiyede bulundular. Ona köyünün halkı için yapması gereken her şeyi anlattılar. Gerçekte sahip olduğu tek iş, büyücülükle ve o sırada köyde görülen kötü varlıklarla işi bitirmekti. Böylece Rilaj Mam sokaklarda serbest bırakıldı, ancak sokaklarda cadılar ve kötü varlıklarla karşılaştığında hiçbir şey yapamıyormuş gibi davrandı.Sonra cadılar onu sokakta bulunca çok sevindiler ve yakaladılar, bağlattıklarında hemen Rilaj Mam'a dönüştü ve cadılar korkudan sinerek onu bıraktılar. Evlerine vardıklarında kusma ve ishalden öldüler. Ve böylece halk, kötü ruhlardan, cadılardan kurtuldu.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Le culte de Maximón". God Maximon. Sylvie Pédron-Colombani. 10 Aralık 2010. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Perera, Victor (14 Kasım 1995). Unfinished Conquest: The Guatemalan Tragedy (İngilizce). University of California Press. ISBN 978-0-520-20349-5. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021. 
  3. ^ a b c "Meet Maximón: The Liquor-Drinking, Chain-Smoking Saint". Travel (İngilizce). 24 Ocak 2018. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021. 
  4. ^ Prophecies, His Elders to Begin Sharing the; teachings, teachings of the Mayan peoples with the rest of the world Carlos travels internationally to share these; Awareness, To Generate; Rescue, Support for the; homel, preservation of the ancient Mayan tradition in his; Destiny", He is also the author of "The Book of; Cosmology, A. Book on the; calendar, Cholq'ij; peoples, prophecies of the Mayan (14 Ekim 2014). "The Legend of Maximon". Saq' Be' (İngilizce). 21 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021. 
  5. ^ "Santiago Atitlan, Maximon". www.santiagoatitlan.com. 13 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vampir</span> insanların kanını emdiğine inanılan yaratık

Vampir, günbatımı ile şafak arasında dirilerek mezarından çıktığına, insanlara saldırıp kanlarını emdiğine inanılan mitolojik bir varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Bişkek</span> Kırgızistanın başkenti

Bişkek, Kırgızistan'ın başkentidir. 1878 yılında kurulan kentte, 2023 sayımına göre 1.104.742 kişi yaşar. Kent, Sovyetler Birliği döneminde, Bolşevik askeri önderlerinden Mihail Frunze'nin anısına Frunze adıyla anılmıştır.

<i>Frankenstein</i> 1818 Mary Shelley romanı

Frankenstein ya da Modern Prometheus, İngiliz yazar Mary Shelley (1797–1851) tarafından yazılan ve genç bir bilim insanı olan Victor Frankenstein'ın yarattığı alışılmışın dışında bir bilimsel deneyde garip şekilli ama akıllı bir yaratığın hikâyesini ele alan romandır. Shelley, hikâyeyi 18 yaşındayken yazmaya başladı ve romanın ilk baskısı, 1 Ocak 1818'de yazar 20 yaşındayken Londra'da isimsiz olarak yayımlandı. Yazarın adı ilk kez 1823'te Fransa'da yayımlanan romanın ikinci baskısında yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Maya uygarlığı</span> Kızılderili Maya halkları tarafından kurulan Kolomb öncesi Amerika uygarlıklardan biri (y. 250–1700)

Maya uygarlığı, Kızılderili Maya halkları tarafından kurulan Kolomb öncesi Amerika uygarlıklardan biridir. Bir Orta Amerika uygarlığı olan Maya uygarlığı, binlerce yıl boyunca Meksika'nın güneydoğusundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan Mezoamerika bölgesinde hüküm sürmüştür. Meksika'nın güneydoğusunda beş devlet kurmuş Mayalar, tarihleri boyunca yüzlerce lehçe üretmişlerdir ve bu lehçelerden bazıları günümüzde hâlen konuşulan 21-44 Maya dilinin oluşumunu sağlamıştır. Bu uygarlık MÖ 600 dolaylarında yükselişe geçmiş, MS 3. yüzyılda altın çağına adım atmış, kent-devletlerinin siyasi kargaşalar sonucunda çöktüğü MS 900'e dek, geniş bir alanda varlığını sürdürmüş ve İspanyol işgaliyle de sona erme sürecine girmiştir. Maya uygarlığı birçok bakımdan sona ermişse de, yaygın inanışın aksine Mayalar yok olmamışlardır, hâlen bu ülkelerde yaşamakta ve Maya dillerinden bazılarını konuşmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Erlik</span> Türk-Altay mitolojisinde kötülük tanrısı

Erlik Han, Türk ve Altay mitolojisinde kötülük, yeraltı ve yıkım tanrısıdır. Erlik Han, Gök Tanrı'nın oğlu ve eski Türklerin inancı Tengricilik'te yer altı âleminin efendisidir.. Moğollar ise Erleg veya Yerleg derler. Macar mitolojisindeki Ördög ile eşdeğerdir. Ülgen'in kardeşidir. Yer Tengri'nin yeğeni ve Kayra Han'ın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Kurt adam</span> kurda veya kurda benzer antropomorfik bir yaratığa dönüşebilen mitolojik insan veya insanı yaratıklar

Kurt adam, dolunay sırasında kurt gibi korkunç bir yaratığa dönüşen efsanevi insan. Bir insanın bir hayvan, özellikle de kurt biçimine girebilmeye yetenekli olması, kurt adam söylencesinin çıkış kaynağı hakkında yeterli bir açıklama değildir. Genellikle bir kurt tarafından ısırılma ya da belirli ayda doğma olayı diye bilinir. Çok eskiden beri çeşitli kaynaklarda ve toplumlarda kurt adam öykülerine rastlanmaktadır. Farklı coğrafyalarda yaşayan insan topluluklarında sadece kurt adamlık değil çeşitli insan hayvan karışımı yaratıklara da rastlanmaktadır. İskandinavların ayı adamları, Kızılderililerin bizon adamları, Afrikalıların sırtlan adamları, Türklerin itbarakları ve İstanbul’un kedi kadınları bunlara örnektir.

<span class="mw-page-title-main">Dev</span> doğaüstü, mitolojik yaratık

Dev, birçok farklı kültürün efsane, folklor, mitoloji ve masallarında yer alan bir doğaüstü yaratık.

<span class="mw-page-title-main">Germakoçi</span>

Germakoçi, Laz halk inancında orman içlerinde yaşayan, uzun boylu, vücudu kıllarla kaplı maymun ile insan arası bir orman yaratığının adıdır. Gürcüce'de Oçokoçi (ოჩოკოჩი) adındaki canavarla aynı özellikler gösterir. Megrelya'da Oçhokoçi adıyla bilinen efsanevi yaratık pek çok masal ve efsanenin temel kahramanı olup, bazı varyantlarda bir cadı karısının kocasıdır ve yamyamdır. Antik dönemde Lazlar, köylerinde germakoçi olduğunu düşününce köylerini terk ederlerdi. Bir başka kaynağa göre, kalın kafalı germakoçi, insanlara saldırganlıkla değil merakla yaklaşır, insanlarla iletişime geçmeyi severdi. Germakoçiden kurtulmanın yolu ise dalla ateş yakmaktır. Yanmış dalı merakla eline alan germakoçinin kürkü yanardı. Kürkü yanan germakoçi kükreyerek Karadenize kadar koşar ve sonrasında Karadeniz'e atlardı. Yamyam olmayan hatta safça davranışlarından dolayı kolaylıkla kandırılabilen Trabzon folklorundaki Karakoncolos ile benzerlikler götermesine karşın kendine özgü farklılıkları da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kentaur</span> Yunan mitolojisinde kısmen insan ve kısmen at görünümlü yaratıklar

Kentaurlar ya da Sentorlar, Yunan mitolojisinde kısmen insan ve kısmen at görünümlü yaratıklardır.

<i>Supernatural</i>

'Supernatural', Amerikan The WB, daha sonra da The CW kanalında yayınlanmaya devam eden bir korku serisidir. Dizi hikâyesi korku ağırlıklı olmak üzere gerilim, dram gibi birçok türden de etkiler taşıyan bir dizidir. Başrolünde Jared Padalecki ve Jensen Ackles oynamaktadır. Dizi Warner Bros Television Network tarafından 13 Eylül 2005'te Kanada/Vancouver'da çekilmeye başlanmıştır. Dizinin 2. sezonu 28 Eylül 2006'da, 3. sezonu ise 4 Ocak 2007'de yayınlanmaya başlanmıştır ancak grev dizinin ilerleyişini olumsuz etkilemiştir. Grevden sonra 4. sezon 18 Eylül 2008'de başlamıştır ve 15 sezon devam etti. 19 Kasım 2020 tarihinde ise Amerika yayın tarihi ile dizi izleyicilerine final bölümü ile veda etti. Başrol oyuncularından Jared Padalecki'nin Supernatural'dan önceki en bilinen rolü Gilmore Girls dizisindeki Dean Forester rolüdür, dizinin 63 adet bölümünde rol almıştır. Jensen Ackles'ta Smallville adlı dizide Jason Teague rolüyle 22 bölümde rol almıştır. Jared Padalecki ve Jensen Ackles dışında dizide önemli karakterlere hayat vermiş diğer oyuncular ise Misha Collins, Jim Beaver, Mark A. Sheppard, Katie Cassidy, Osric Chau, Jeffrey Dean Morgan, Mark Pellegrino, Felicia Day ve Lauren Cohan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kolomb öncesi Amerika</span>

Kolomb öncesi Amerika, Amerika olarak adlandırılan bölgede Avrupalı sömürgecilerin varlığının hissedilir derecede olan döneme kadarki tarihsel dönemi kapsar. Bu uzun dönem Eski Taş Çağından Orta Çağa kadar uzanır. Teknik olarak Kolomb öncesi dönem Kolomb'un 1492 ile 1504 yılları arasında yaptığı yolculuklara vurgu yapsa da bu tarihsel dönem yerli Amerika halkların egemenliğinin Avrupalılarca sona erdirilmesine kadar sürer, bu bazı durumlarda Kolomb'un Yeni Dünya'ya gelişinden sonra birkaç yüzyıl sürmüştür.

Lara Croft and the Guardian of Light, üsten bakış sabit kamera ile oynanan 3D oyundur. Crystal Dynamics tarafından Tomb Raider: Underworld ile aynı motoru kullanarak yapıldı. Dağıtıcılığını Square Enix üstlendi. PC, PlayStation Network, Xbox Live Arcade ve iOS bir parçası olarak dijital indirme yöntemi ile elde edilir. Oyun Lara Croft ve 2.000 yaşındaki Maya Totec adlı savaşçının kötü ruhları yenme savaşını anlatıyor.

<i>Cille</i> Türk yapımı çizgi dizi (2011–2019)

Cille, 1 Ocak 2011 tarihinde TRT Çocuk'ta yayınlanmaya başlayan komedi, fantastik, macera, gizem ve aksiyon türündeki Türk yapımı çizgi dizidir. Cordoba Animasyon Stüdyosu tarafından hazırlanan çizgi dizi, izleyici kitlesi olarak daha çok ileri yaştaki çocukları hedeflemektedir. Yapımcılığını Ammar Gündüz ve Musab Gündüz'ün üstlendiği dizi, toplam 4 sezon ve 52 bölüm hâlinde TRT Çocuk televizyon kanalında yayınlanmıştır. Ancak dizinin temel hikâyesinin bitişinden uzun bir süre sonra, temel hikâyesinden farklı olarak 14 bölüm daha çekilmiş ve TRT Çocuk'un mobil uygulamasında yayınlanmıştır.

J.R.R. Tolkien'in Orta Dünya evreninde birçok farklı ırk ve halk bulunmaktadır. Bu halklar genel olarak, özgür halklar ve köleleştirilmiş halklar olarak iki ana grup içinde yer alırlar.

Gürcü mitolojisi, Hristiyanlık etkisinin görülmeye başladığı tarihten önceki Gürcülerin mitolojisini ifade eder. Gürcü mitleri ve efsaneleri esas olarak popüler masallarla günümüze ulaşmıştır. Bu efsanelerin çoğu, 3 ve 4. yüzyıllarda Gürcistan'ın Hristiyanlaşmasıyla dini efsanelerle kaynaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Maya mitolojisi</span>

Maya mitolojisi, Mezoamerikan mitolojisinin bir parçasıdır ve doğanın kişileştirilmiş güçlerinin, tanrıların ve bunlarla etkileşime giren kahramanların ana rolleri oynadığı tüm Maya masallarını kapsar. Maya sözlü geleneğinin diğer kısımları burada dikkate alınmaz.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda mitolojisi</span>

Benelüks Folkloru, genellikle sadece Hollanda folkloru olarak anılır, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg halkının destanlarını, efsanelerini, masallarını ve sözlü geleneklerini içerir. Geleneksel olarak bu folklor Hollandaca yazılır veya konuşulur.

İskoç mitolojisi, İskoçya tarihi boyunca ortaya çıkan, bazen birbirini takip eden nesiller tarafından detaylandırılan ve diğer zamanlarda reddedilen ve başka açıklayıcı anlatılarla değiştirilen mitlerin bir koleksiyonudur.

<i>Ala</i> (demon) mitolojik yaratık

Ala veya hala ; Bulgar, Makedon ve Sırp folkloründe yer alan mitolojik bir kadın yaratıktır. Ale, asıl amacı dolu yağdıran fırtına bulutlarını mahsulleri yok etmek ya da yağmalamak ve ele geçirmek için tarlalara, üzüm bağlarına veya meyve bahçelerine yönlendirmek olan kötü hava demonları olarak kabul edilir. Son derece obur olan ale, özellikle çocukları yemeyi sever fakat açgözlülükleri Dünya ile sınırlı değildir. Bazen Güneş veya Ay'ı yemeye çalıştıklarına, tutulmalara neden olduklarına ve başarılı olmaları halinde dünyanın sonu anlamına geleceğine inanılır. İnsanlar bir ala ile karşılaştığında zihinsel veya fiziksel sağlıkları ve hatta yaşamları tehlike altına girer fakat kendisine saygı ve güvenle yaklaşıldığında lütfu kazanılabilir. Bir ala ile iyi bir ilişki içinde olmak çok faydalıdır çünkü en sevdiklerini zenginleştirir ve zor zamanlarda bu kişilerin hayatlarını kurtarır.

Avustralya folkloru ve şehir efsaneleri, Aborjin mitlerinden sömürge dönemi ve çağdaş döneme kadar uzanır.