İçeriğe atla

Max Noether

Max Noether
Noether y. 1870'ler
Doğum24 Eylül 1844(1844-09-24)
Mannheim, Baden, Almanya
Ölüm13 Aralık 1921 (77 yaşında)
Erlangen, Bavyera, Almanya
Mezun olduğu okul(lar)Heidelberg Üniversitesi
Tanınma nedeni
Kariyeri
DallarıMatematik
Çalıştığı kurumlar
Doktora öğrencileri

Max Noether (24 Eylül 1844 - 13 Aralık 1921), cebirsel geometri ve cebirsel fonksiyonlar teorisi üzerinde çalışan bir Alman matematikçiydi. Kendisi "on dokuzuncu yüzyılın en iyi matematikçilerinden biri" olarak adlandırılmıştır.[1] Emmy Noether'in babasıdır.

Biyografi

Max Noether 1844 yılında Mannheim'da, varlıklı bir toptan hırdavat satıcısı olan bir Yahudi ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Büyükbabası Elias Samuel, 1797 yılında Bruchsal'da bu işe başlamıştı. 1809 yılında Baden Büyük Dükalığı, halihazırda bir soyadı olmayan her Yahudi ailenin erkek reisine kalıtsal bir soyadı veren bir "Hoşgörü Fermanı" oluşturdu. Böylece Samueller Noether ailesi oldu ve isimlerin Hristiyanlaştırılmasının bir parçası olarak oğulları Hertz (Max'ın babası) Hermann oldu. Max, Hermann'ın karısı Amalia Würzburger'den olan beş çocuğunun üçüncüsüydü.[2]

Max 14 yaşındayken çocuk felci hastalığına yakalandı ve hayatının geri kalanında bunun etkilerini yaşadı. kendi kendine çalışma (otodidaktizm) sayesinde ileri matematik öğrendi ve 1865 yılında Heidelberg Üniversitesi'ne girdi. Burada birkaç yıl fakültede görev yaptıktan sonra 1888'de Erlangen Üniversitesi'ne geçti. Oradayken cebirsel geometri alanının kurulmasına yardımcı oldu.[3]

1880 yılında başka bir zengin Yahudi tüccar ailenin kızı olan Ida Amalia Kaufmann ile evlendi. İki yıl sonra ilk çocukları oldu ve annesinin adını Amalia ("Emmy") koydular. Emmy Noether daha sonra soyut cebir alanında merkezi bir figür haline geldi. 1883'te Alfred adında bir oğulları oldu ve daha sonra 1918'de ölmeden önce kimya okudu. Üçüncü çocukları Fritz Noether 1884'te doğdu ve Emmy gibi bir matematikçi olarak öne çıktı; 1941'de Sovyetler Birliği'nde idam edildi. Dördüncü çocukları 1889 doğumlu Gustav Robert hakkında çok az şey bilinmektedir; sürekli hastalıktan mustaripti ve 1928'de öldü.[4]

Noether, uzun yıllar Erlangen'de "Ordinaryüs" (tam profesör) olarak görev yaptı ve 13 Aralık 1921'de orada öldü.

Cebirsel geometri üzerine çalışmaları

Brill ve Max Noether, Riemann'ın Riemann yüzeyleri üzerine yaptığı çalışmaların çoğu için cebirsel yöntemler kullanarak alternatif kanıtlar geliştirdiler. Brill-Noether teorisi, bir cebirsel eğri'den izdüşümsel uzay Pn'ye verilen d dereceli haritaların uzayının boyutunu tahmin ederek daha da ileri gitti. Noether, birasyonel geometride, düzlem eğriler için tekilliklerin çözümünü kanıtlamak amacıyla şişirmenin temel tekniğini tanıttı.

Noether, cebirsel yüzey teorisine önemli katkılarda bulunmuştur. Noether formülü, yüzeyler için Riemann-Roch teoreminin ilk durumudur. Noether eşitsizliği, bir yüzeyin olası ayrık değişmezleri üzerindeki ana kısıtlamalardan biridir. Noether-Lefschetz teoremi (Lefschetz tarafından kanıtlanmıştır), P3 içinde en az 4 dereceli çok genel bir yüzeyin Picard grubunun çizgi demeti O(1) kısıtlaması tarafından üretildiğini söyler.

Noether ve Castelnuovo karmaşık izdüşümsel düzlemin birasyonel otomorfizmlerinin Cremona grubunun "kuadratik dönüşüm"ü

[x,y,z] ↦ [1/x, 1/y, 1/z]

tarafından P2 otomorfizmalarının PGL(3,C) grubu ile birlikte üretildiğini göstermiştir. Bugün bile, P3'ün birasyonel otomorfizmaları grubu için açık bir üreteç bilinmemektedir.

Ayrıca bakınız

  • Sonsuz yakın nokta
  • Brill-Noether teorisi
  • Noether-Enriques-Petri teoremi
  • Noether formülü
  • Noether eşitsizliği
  • Yüzeyler için Noether rasyonellik teoremi
  • Max Noether temel teoremi
  • Eğriler üzerine Max Noether teoremi

Notlar

  1. ^ Lederman, s. 69.
  2. ^ Dick, s. 4-7.
  3. ^ Lederman, s. 69-71.
  4. ^ Dick, s. 9-45.

Kaynakça

  • Dick, Auguste. Emmy Noether: 1882–1935. Boston: Birkhäuser, 1981. 3-7643-3019-8.
  • Lederman, Leon M. and Christopher T. Hill. Symmetry and the Beautiful Universe. Amherst: Prometheus Books, 2004. 1-59102-242-8.
  • Macaulay, Francis S. Max Noether. In: Proceedings of the London Mathematical Society. - 2. ser., vol. 21. - London, 1923. - p. XXXVII-XLII. (online)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Matematik</span> nicelik, yapı, uzay ve değişim gibi konularla ilgilenen bilim dalı

Matematik ; sayılar, felsefe, uzay ve fizik gibi konularla ilgilenir. Matematikçiler ve filozoflar arasında matematiğin kesin kapsamı ve tanımı konusunda görüş ayrılığı vardır.

Cebir sayılar teorisini, geometriyi ve analizi içine alan geniş bir matematik dalıdır. Temel matematik işlemlerinden, çember ve daire alanları bulmayı kapsayan geniş bir ilgi alanına sahiptir. Cebir, mühendislik ve eczacılık gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Kuramsal cebir, ileri matematiğin bir dalı olmakla birlikte sadece uzmanlar tarafından çalışılan bir koldur.

<span class="mw-page-title-main">Richard Dedekind</span> Alman matematikçi (1831–1916)

Julius Wilhelm Richard Dedekind, sayılar teorisi, soyut cebir konularına önemli katkılarda bulunan bir Alman matematikçiydi. En iyi bilinen katkısı, Dedekind kesimi kavramı aracılığıyla reel sayıların tanımıdır. Ayrıca modern küme teorisi ve Mantıkçılık' olarak bilinen matematik felsefesi'nin gelişiminde öncü olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Carl Friedrich Gauss</span> Alman matematikçi ve fizikçi (1777-1855)

Johann Carl Friedrich Gauss ya da Gauß, Alman matematikçi, astronom, istatistikçi, olağanüstü katkılardan dolayı "Matematikçilerin prensi" ve "antik çağlardan beri yaşamış en büyük matematikçi" olarak anılır.

Matematikte cebirsel uzam bilgisinde Max Noether teoremi, Max Noether'in en az altı kuramına işâret edebilir. Noether teoremiyle genelde kızı Emmy Noether'in bir çalışmasıyla bulduğu sonuç adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">George David Birkhoff</span> Amerikalı matematikçi (1884 – 1944)

George David Birkhoff en çok, şu anda ergodik teorem olarak adlandırılan şeyle tanınan Amerikalı matematikçi. Birkhoff, döneminde Amerikan matematiğinin en önemli liderlerinden biriydi ve yaşadığı süre boyunca birçok kişi tarafından önde gelen Amerikalı bir matematikçi olarak kabul edildi.

Bu diferansiyel geometri konuların bir listesidir. Ve aynı zamanda Lie grubu konularının listesi metrik geometri ve diferansiyelin sözlüğü bkz.

<span class="mw-page-title-main">Emmy Noether</span> Soyut cebir ve kuramsal fiziğe çığır açıcı katkılarıyla bilinen Alman Yahudi kadın matematikçi (1882-1935)

Emmy Noether, soyut cebir ve kuramsal fiziğe çığır açıcı katkılarıyla bilinen bir Alman matematikçidir. Pavel Alexandrov, Albert Einstein, Jean Dieudonné, Hermann Weyl, Norbert Wiener ve daha birçok kişi tarafından halka, alan ve cebir teorilerinde devrim yaratan, tarihin en önemli matematikçilerinden biri olarak nitelendirilmiştir. Noether teoremi, simetri ile korunum yasaları arasındaki temel bağı açıklar.

Tarih boyunca matematiğin konu çeşitliliği ve derinliği artmaktadır, matematiği kavrama, birçok konuyu matematiğin daha genel alanlarına göre sınıflandırma ve düzenleme için bir sistem gerektirir. Bir dizi farklı sınıflandırma şeması ortaya çıkmıştır ve bazı benzerlikleri paylaşsalar da, kısmen hizmet ettikleri farklı amaçlara bağlı olarak farklılıkları vardır. Ek olarak, matematik geliştirilmeye devam ettikçe, bu sınıflandırma şemaları da yeni oluşturulan alanları veya farklı alanlar arasında yeni keşfedilen bağlantıları dikkate alacak şekilde değişmelidir. Farklı alanlar arasındaki sınırı aşan, genellikle en aktif olan bazı konuların sınıflandırılması daha zor hale gelir.

<span class="mw-page-title-main">Bézout teoremi</span> aciklama

Bézout teoremi, cebirsel geometride n değişkenli n polinomun ortak sıfırlarının sayısı ile ilgili bir ifadedir. Orijinal biçiminde teorem, genel olarak ortak sıfırların sayısının, polinomların derecelerinin çarpımına eşit olduğunu belirtir. Adını Fransız matematikçi Étienne Bézout'dan almıştır.

Bu liste, matematiğe kayda değer katkılarda bulunan veya matematikte başarı sağlayan kadınların eksik bir listesidir. Bunlar arasında matematiksel araştırma, matematik eğitimi, matematik tarihi ve felsefesi, kamusal sosyal yardım ve matematik yarışmaları gibi alanlar/konular kapsama alınmıştır.

Bu sayfa teoremlerin bir listesidir. Ayrıca bakınız:

<span class="mw-page-title-main">Geometricilerin listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bir geometrici, çalışma alanı geometri olan matematikçidir.

Matematik konularının listesi, matematik ile ilgili çeşitli konuları kapsar. Bu listelerden bazıları yüzlerce makaleye bağlantı içerir; bazıları sadece birkaç tane ile bağlantılıdır. Bu makale, aynı içeriği, göz atmaya daha uygun bir şekilde organize halde bir araya getirmektedir. Listeler, temel ve ileri matematik, metodoloji, matematiksel ifadeler, integraller, genel kavramlar, matematiksel nesneler ve referans tablolarının özelliklerini kapsar. Ayrıca insanların adını taşıyan denklemleri, matematiksel toplulukları, matematikçileri, matematik dergilerini ve meta listeleri de kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Felix Klein</span> Alman matematikçi, Erlangen Programının yazarı (1849-1925)

Christian Felix Klein, grup teorisi, karmaşık analiz, Öklid dışı geometri ve geometri ile grup teorisi arasındaki ilişkiler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Alman matematikçi ve matematik eğitimcisi. Klein'ın geometrileri temel simetri gruplarına göre sınıflandıran 1872 Erlangen programı, döneminin matematiğinin büyük kısmının etkili bir senteziydi.

Tarihte birleşik bir matematik teorisine ulaşmak için çeşitli girişimlerde bulunulmuştur. En büyük matematikçilerden bazıları, tüm konunun tek bir teoriye sığdırılması gerektiği görüşünü dile getirdiler.

Bu Rus matematikçiler listesi, Rusya İmparatorluğu, Sovyetler Birliği ve Rusya Federasyonu'ndan ünlü matematikçileri içermektedir.

Matematik tarihi ile bağlantılı olarak, İtalyan cebirsel geometri okulu, özellikle cebirsel yüzeylerde olmak üzere birasyonel geometride uluslararası olarak yapılan yarım yüzyıldan fazla süreci içeren birçok çalışmaya atıfta bulunmaktadır. Bölgede, önemli katkılarda bulunan önde gelen 30-40 matematikçi vardı ve bunların yaklaşık yarısı aslında İtalyandı. Liderlik Roma'da Guido Castelnuovo, Federigo Enriques ve Francesco Severi'nin en derin keşiflerinden bazılarına dahil olan ve aynı zamanda tarzı belirleyen gruba düştü.

<span class="mw-page-title-main">Solomon Lefschetz</span> Amerikalı matematikçi (1884 – 1972)

Solomon Lefschetz, cebirsel topoloji, cebirsel geometri uygulamaları ve doğrusal olmayan adi diferansiyel denklem teorisi üzerine temel çalışmalar yapmış Amerikalı bir matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Francesco Severi</span> İtalyan matematikçi (1879-1961)

Francesco Severi İtalyan bir matematikçi. 1936'da ilk defa verilen Fields Madalyasının komite başkanıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.