İçeriğe atla

Max Beer

Max Beer
DoğumMoses Max Beer
10 Ağustos 1864(1864-08-10)
Tarnobrzeg, Polonya
Ölüm30 Nisan 1943 (78 yaşında)
Londra, İngiltere
Vatandaşlık Almanya,  Avusturya
EğitimLondra Ekonomi Okulu
MeslekGazeteci, Tarihçi, Ekonomist
Siyasi partiAlmanya Komünist Partisi

Moses "Max" Beer (d. 10 Ağustos 1864, Avusturya - ö. 30 Nisan 1943, İngiltere), Avusturya doğumlu Marksist gazeteci, ekonomist ve tarihçi.

Max Beer, emperyalizm konusunu ve insanlık tarihinde sınıf savaşımının yerini ve doğasını ilk ele alan yazarlardan biridir. Bu konularda, çeşitli dillere çevrilmiş bir dizi kitap yazmış, Marksist bir tarihçi olarak uluslararası ün kazanmıştır.

Yaşamı

İlk yılları

"Max" takma adıyla bilinen Moses Beer, 10 Ağustos 1864'te Avusturya İmparatorluğu'nun bir parçası olan Tarnobrzeg, Galicia'da doğdu. Yahudi kökenlidir. Babası Nathan Beer, Yahudi usullerine göre çalışan bir kasaptı.

Öğrenimine bir Yahudi okulunda başladı. 12 yaşında bir Hristiyan okuluna geçti. Ortaöğrenimini 15 yaşında tamamladı. Öğretmen olma niyetiyle, bir yılını Fransızca öğrenerek geçirdi.

Gazetecilik kariyeri

Mayıs 1899'da Almanya'ya giderek Remscheid'e yerleşti. Dizgici olarak çalışırken, gazetecilikle ilgili ticari ilişkileri öğrendi. Radikal görüşler edindi. 1892'de Leipzig'e taşındı ve oradaki sosyalist hareketin liderleriyle ilişki kurdu. Kısa süre sonra Magdeburg'a gitti ve sosyalist bir gazete olan Magdeburger Volksstimme'da yardımcı editör olarak çalışmaya başladı.

Politik etkinliği, ülkenin tutucu hükûmetiyle arasının açılmasına neden oldu. Editörlüğünün 8. ayında sınıf savaşımını kışkırttığı ve Alman otoriteleri aşağıladığı gerekçesiyle tutuklandı. Mahküm oldu ve 14 ay hapiste yattı.

Temmuz 1894'te İngiltere'ye göç etti. 1895-1896 yılları arasında Londra Ekonomik ve Politik Bilimler Okulu'na (London School of Economics and Political Science) devam etti. Okulu bırakarak gazeteciliğe döndü ve Fransız devletine ihanet etmekle suçlanan, ancak sonradan suçsuzluğu anlaşılan Alfred Dreyfus'u savundu.

Pariste'ki görevinin ardından, 1898'de Amerika'ya göç etti ve New York'a yerleşti. Amerikan-İspanya savaşı ve eski İspanyol sömürgelerindeki Amerikan yayılmacı politikaları konusunda, Berlin'de çıkan Vorwärts adlı sosyalist bir gazetede ve Alman Sosyal Demokrat Partisi'nin aylık yayın organı olan Die Neue Zeit'te muhabir olarak çalıştı. Bu arada, İngilizce hazırlanan ve Yahudiliki ve Yahudi toplumunu konu edinen 26 ciltlik Yahudi Ansiklopedisi'ne (Encyclopaedia Judaica) katkıda bulundu.

1901'de, Vorwäerts'ın Londra muhabiri Eduard Bernstein'ın görevinden ayrılmasıyla boşalan yere geçti ve 1911'e kadar bu gazetenin Londara muhabirliğini yaptı. Teorik ve felsefi içerikli yazılar yazma niyetiyle, Vorwäerts'tan ayrıldı. İngiliz sosyalizminin tarihi üzerine Almanca bir kitap üzerine çalışmaya başladı ve kitabını 1913'te yayımladı.

Almanya'ya dönüşü

Yaklaşmakta olan I. Dünya Savaşı, Beer'ın İngiltere'de kalmasını zora soktu ve 1915'te sınır dışı edildi. Almanya'ya döndü. Bir Alman ticaret şirketinde çevirmenlik yaptı ve serbest gazeteci olarak çalıştı. 1919-1921 yılları arasında, Alexander Parvus'un sahibi olduğu sosyalist bir derginin editörlüğünü yaptı.

Sonraki yıllarda, Karl Marx'ın biyografisini yazdı ve sınıf savaşımının yüzyıllar içinde nasıl değiştiğini konu edinen bir dizi tarih kitabı yayımladı. Almanca yazdığı yapıtları İngilizceye ve öteki dillere çevrildi ve Beer, Marksist bir tarihçi olarak uluslararası ün kazandırdı.

Partili yılları

1927'de Marx-Engel Enstitüsü yöneticisi David Ryazanov tarafından Moskova'ya davet edildi. 1928'e kadar Sovyetler Birliği'nde kaldı.

Almanya'ya döndükten sonra, etkinliğini Almanya Komünist Partisi'nde sürdürdü. Frankfurt'a yerleşti ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü'nde (Institut fur Sozialforschung) çalıştı.

Son yılları

1933'te Naziler Almanya'da iş başına geçince, Londra'ya kaçtı ve son yıllarını burada geçirdi. 1939'da İngiliz uyruğuna geçti.

30 Nisan 1943'te Londra'da veremden öldü.

Adı, Berlin'in Mitte bölgesindeki bir caddeye verilmiştir.

Kitapları

  • Jean Jaurès: Socialist und Staatsman, 1918
  • The Pioneers of Land Reform: Thomas Spence, William Ogilvie, Thomas Paine, 1920
  • The Life and Teaching of Karl Marx, 1921
  • Social Struggles in Antiquity, 1922
  • Social Struggles in the Middle Ages, 1924
  • Social Struggles and Socialist Forerunners, 1924
  • Social Struggles and Thought (1750-1860), 1925
  • Social Struggles and Modern Socialism, 1925
  • The League on Trial: A Journey to Geneva, 1933
  • Fifty Years of International Socialism, 1935 (Otobiyografi)
  • A History of British Socialism, 1940 (2 cilt halinde)
  • The General History of Socialism and Social Struggles, 1957 (Ölümünden sonra, 2 cilt olarak basıldı)
  • An Inquiry into Physiocracy, 1966 (Ölümünden sonra basıldı)

Türkçeye çevrilen kitapları

  • Sosyalizmin ve Sosyal Mücadelelerin Tarihi, 1941 (2 cilt olarak, çeviren Galip Üstün)
  • Karl Marx, 1968 (çeviren Şerif Hulusi ve Muvaffak Şeref)

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karl Marx</span> Almanya doğumlu filozof (1818–1883)

Karl Marx, 19. yüzyılda yaşamış Alman filozof, politik ekonomist ve bilimsel sosyalizmin kurucusu. Bir müddet gazetecilik de yapan Marx, iktisadi ve beşerî konularda eleştirel fikirler ve tespitler ortaya koymuştur.

<i>Kapital</i> Karl Marxın bir eseri

Kapital, Kapitalist Üretimin Eleştirel Bir Tahlili, Das Kapital veya Kapital, 1867, 1885 ve 1894 yıllarında üç cilt olarak yayınlanan, Karl Marx tarafından yazılmış, politik ekonomi eleştirisi ve tarihsel materyalizm teorisinin kurucu metinlerinden biridir. Marx'ın yaşamı boyunca yaptığı çalışmaların ürünü olan bu metin, Adam Smith, Jean-Baptiste Say, David Ricardo ve John Stuart Mill gibi klasik politik iktisatçıların görüşlerini izleyerek, kendi ifadesiyle “modern toplumun ekonomik işleyiş yasasını ortaya koymak amacıyla” tarihsel materyalizm teorisini uygulayarak ortaya koymaya çalıştığı bir kapitalizm analizi ve eleştirisidir. Metnin ikinci ve üçüncü ciltleri, notlarını derleyen meslektaşı Friedrich Engels tarafından Marx'ın ölümünden sonra yayımlanmıştır. Kapital, sosyal bilimler alanında 1950'den önce yayımlanmış olan en çok atıf yapılmış kitaptır.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Engels</span> Alman filozof (1820–1895)

Friedrich Engels, Alman sosyalist, filozof, tarihçi ve siyaset bilimcidir. Aynı zamanda, iş insanı olan Engels'in babasının Salford, Birleşik Krallık, Prusya'nın Barmen şehrinde büyük tekstil fabrikaları vardı. Karl Marx ile birlikte Marksizm'in kurucusu sayılan Engels "ilk marksist" olarak tanımlanmıştır. 1845 yılında kendi gözlem ve araştırmalarına dayanan "1844 Yılında İngiltere'de İşçi Sınıfının Koşulları" isimli yapıtı yayınlanmıştır. Karl Marx'la beraber "Komünist Manifesto"'yu (1848) yazarak komünist kuramın geliştirilmesinde önemli bir rol oynamıştır. Sonrasında Karl Marx'a maddi destek sağlayarak "Das Kapital" için yaptığı araştırmalara yardımcı olan Engels, Karl Marx öldükten sonra onun önemli sayılan eserlerinden Das Kapital'in son iki cildini tamamlamıştır. Ayrıca daha sonra Artı-Değer Teorileri ve Kapital'in 4. cildi olarak Karl Kautsky tarafından basılan Marx'ın notlarını düzenlemiştir. 1884 yılında, Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni isimli kitabı yayınlanmıştır.

Sosyalizm, sosyal ve ekonomik olarak toplumsal refahın, katılımcı bir demokrasiyle gerçekleşeceğini ve üretim araçlarının hakimiyetinin topluma ait olduğunu savunan, işçi sınıfının yönetime katılmalarına ağırlık veren, özel üretim yerine kamu bazlı üretimi destekleyen, telkin ve propagandalarını eğitim, tarım ve vergi reformları üzerinde yoğunlaştıran ekonomik ve siyasi bir teoridir. Siyasi yelpazede ve dünyanın çoğu ülkesinde sosyalizm, standart sol ideoloji olarak kabul edilir. Sosyalizm türleri, kaynak tahsisinde piyasaların ve planlamanın rolüne ve kuruluşlardaki yönetim yapısına göre değişir.

Demokratik sosyalizm, sosyalist piyasa ekonomisi içinde ekonomik demokrasi, işyeri demokrasisi ve işçilerin öz yönetimine veya alternatif bir merkeziyetçi planlı sosyalist ekonomi biçimine özel bir vurgu yaparak, siyasi demokrasiyi ve bir tür sosyal sermayeli ekonomiyi destekleyen solcu bir siyaset felsefesidir. Demokratik sosyalistler, kapitalizmin doğası gereği özgürlük, eşitlik ve dayanışma değerleriyle bağdaşmadığını ve bu ideallerin ancak sosyalist bir toplumun gerçekleştirilmesiyle elde edilebileceğini savunuyorlar. Çoğu demokratik sosyalist, sosyalizme kademeli bir geçiş arayışında olsa da, demokratik sosyalizm, sosyalizmi kurmanın aracı olarak devrimci veya reformist siyaseti destekleyebilir. Demokratik sosyalizm, 20. yüzyılda Sovyetler Birliği'nde ve diğer ülkelerde tek parti devletine doğru gerilemeye karşı çıkan sosyalistler tarafından popülerleştirildi.

Sosyal demokrasi, reformist ve aşamalı yöntemlerle laissez-faire kapitalizminin yarattığı eşitsizlikleri ortadan kaldırmayı hedefleyen politik bir ideolojidir.

Maximilien Rubel, çalışmalarını Karl Marx’ın eserleri ve hayatı üzerine yapmış olan Fransız tarihçidir.

<span class="mw-page-title-main">Antikapitalizm</span>

Antikapitalizm ya da kapitalizm karşıtlığı, bugüne kadar genel veya özel bir isim almamışsa da, genellikle sosyalist ya da anarşist politik görüşlü insanların istediği düzen biçiminin bir parçasıdır.

Avusturya Marksizmi; 19. yüzyıl sonlarından 1934 yılına kadar, özellikle Viyana'da gelişen, en önemli temsilcileri arasında Max Adler, Otto Bauer, Rudolf Hilferding ve Karl Renner'in bulunduğu marksist düşünce okulu.

<i>Felsefenin Sefaleti</i> Karl Marx tarafından yazılan kitap

Felsefenin Sefaleti, 1843 ile 1849 yılları arasında sürgünde yaşayan Karl Marx'ın 1847 yılında Paris ve Brüksel'de yayınlanan kitabın adıdır. Bu eserde Marx, Fransız sosyalist filozof Pierre-Joseph Proudhon'un 1846 tarihli "Sefaletin Felsefesi" adlı eserinde ortaya koyduğu sosyalizm teorisini ve felsefi düşüncelerine eleştirel bir yaklaşım sergilemektedir ayrıca kendi komünist felsefesini de savunmaktadır. Eser, Fransızca kaleme alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist revizyonizm</span> Sosyalist revizyonizm, Marksist hareketin içinde revizyonizm sözcüğü, önemli Marksist öncüllerin çeşitli fikirlerinin, ilkelerinin ve teorilerinin revizyondan geçmesi gerektiğine inanan bir düşünce tarzıdır.

Sosyalist revizyonizm, Marksist hareketin içinde revizyonizm sözcüğü, önemli Marksist öncüllerin çeşitli fikirlerinin, ilkelerinin ve teorilerinin genellikle burjuvazi sınıfı ile birlik olma benzeri değişiklikler içeren bir revizyondan geçmesi gerektiğine inanan bir düşünce tarzıdır.

Ortodoks Marksizm, Karl Marx'ın 1883 yılında ölümünden sonra onun kuramlarını takip edip Marksizmi basit bir düzene sokup sistemleştirerek düzenlemeyi, belirsizlik ve tutarsızlıktan arındırmayı amaçlayan düşünce okulu. Ortodoks Marksizm Klasik Marksizm'in algılanan muğlaklıklarını ve çelişkilerini açıklığa kavuşturarak Marksist yöntem ve teoriyi basitleştirmeyi, kodlamayı ve sistematik hale getirmeyi amaçlar. Marksistler arasında çeşitli uyuşmazlıklar başlamasıyla ortaya çıkmış olan iki düşünce okulundan biridir. Diğeri Revizyonist Marksizm'dir. Bâzı düşünürler ise onları, Marx'ın öğretilerine tamamen inanan, noktasına virgülüne dokunmadan benimseyen grup olarak tanımlar.

Ütopik sosyalizm Henri de Saint Simon, Charles Fourier ve Robert Owen'un eserleri ile açıklanmış ilk modern sosyalist düşünce akımları için kullanılan bir terimdir. Ütopyacı sosyalizm genellikle, bir toplumun arzu edilen yönde hareket etmesi için itici unsur olacak olumlu idealler taşıyan hayali veya fütüristik toplumların vizyon ve ana hatlarının sunumu olarak tanımlanmaktadır. Daha sonra sosyalistler ve ütopyacı sosyalistleri eleştirenler ütopyacı sosyalizmin var olan toplumun gerçek koşullarını dikkate almadıklarını ve hatta bazı durumlarda tersini aldıklarını gösterdi. Bu ideal toplum vizyonları Marksist kökenli demokratik toplum hareketleri ile çelişti.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand Lassalle</span>

Ferdinand Johann Gottlieb Lassalle, Yahudi asıllı Alman düşünür, filozof, sosyalist aktivist. Lassalle daha gençlik yıllarından itibaren felsefe ve siyasetle ilgilenmeye başlamıştır. Ferdinand daha lisede okurken ileride kendisini öne çıkaracak olan kimi meziyetlerini ortaya koymuştu: sahte bir rapor tertiplediği için liseden atılmıştı. Liseden atıldıktan sonra, bir ticaret okuluna devam edip, 1843’te diplomasını aldıysa da, bu diplomayla yetinmemişti. Önce Breslau Üniversitesinde sonra da Berlin Üniversitesinde akademik kariyer yapma amacıyla hukuk ve felsefe okumaya başladı. Berlin’de okurken pek çok akranı gibi Hegel ve Feuerbach’ın fikirleriyle tanıştı.

<span class="mw-page-title-main">Küçük burjuvazi</span>

Küçük burjuvazi ya da kentsoylu yarı özerk köylüler ve küçük ölçekli tüccarlardan oluşan bir sosyal sınıfı ifade eden Fransızca bir terimdir.

<i>Proleter Devrimi ve Dönek Kautsky</i> V. Lenin tarafından yazılmış bir eser

Proleter Devrimi ve Dönek Kautsky, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından yazılan ve 1918 yılı sonlarında yayınlanan eser. Lenin bu eserinde İkinci Enternasyonal’in lideri ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nin başkanı Karl Kautsky'ye birçok eleştiri yöneltmektedir.

Sosyalist hukuk, komünizmin hakim olduğu eski SSCB ve Doğu Avrupa ülkelerinde ve günümüzde Küba, Kuzey Kore ve yumuşatılmış şekilde Çin'de uygulanan Marksist-Leninist ideolojiye dayalı hukuk sistemi.

István Mészáros, Macar Marksist filozof ve akademisyendir. Sussex Üniversitesi'nin Emeritus dereceli profesörü olarak görev yapmıştır. On beş yıl Sussex'de Felsefe Bölüm Başkanlığı yaptı. Daha önce York Üniversitesi'nde (1972-1976) dört yıl boyunca Felsefe ve Sosyal Bilimler Profesörü oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ücretli Emek ve Sermaye</span>

"Ücretli Emek ve Sermaye", politik ekonomi eleştirmeni ve filozof Karl Marx tarafından 1847'de verilen ve ilk olarak Nisan 1849'da Neue Rheinische Zeitung'da makale olarak yayınlanan bir konferanstı. Das Kapital'in öncülü kabul edilir. Genellikle Marx'ın 1865 tarihli Değer, Fiyat ve Kâr konuşmasıyla eşleştirilir. 1883'te bir Rusça çeviri kitap olarak yayınlandı ve ekte Kapitalist Birikmenin Tarihsel Eğilimi konulu 23. bölümde Kapital'in 1. cildinden bir alıntı ekledi. 1885 yılında, bir broşür versiyonu ilk olarak İngilizce tercümesi olarak yayınlandı. Gazete makalelerine dayanan 1885 broşürü Hottingen-Zürih'te Marx'ın bilgisi olmadan ve Engels'in kısa bir giriş yazısıyla yayınlandı. Almanca baskı, 1891'de Friedrich Engels tarafından revize edildi ve Anti-Sosyalist Yasa bir önceki yıl sona erdikten sonra Vorwärts tarafından yayınlandı. 1893'te, 1891 Almanca baskısından güncellenmiş bir İngilizce çeviri Londra'da yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist üretim biçimi</span>

Sosyalist üretim biçimi veya basitçe (Marksist) sosyalizm veya Karl Marx ve Friedrich Engels'in komünizm ve sosyalizm terimlerini birbirinin yerine kullandığı şekliyle komünizm, ekonomik gelişmenin belirli bir tarihsel aşaması ve ona karşılık gelen toplumsal ilişkiler dizisi olarak tanımlanmaktadır. Marksist teorinin içindeki tarihsel materyalizm şemasında kapitalizmden ortaya çıkmaktadırlar. Sosyalizmin Marksist tanımı kullanım değeri için üretimdir, dolayısıyla değer yasası artık ekonomik faaliyeti yönlendirmemektedir. Kullanım amaçlı Marksist üretim, bilinçli ekonomik planlama yoluyla koordine edilmektedir. Marx'a göre ürünlerin dağıtımı " Herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacına göre " ilkesine dayanmaktadır; Sovyet modelleri genellikle ürünleri " herkese katkısına göre " ilkesine dayalı olarak dağıtmaktaydı. Sosyalizmin toplumsal ilişkileri, alt sınıf proletaryanın üretim araçlarını, ya kooperatif işletmeleri, devlet mülkiyeti ya da özel zanaat araçları ve işçi özyönetimi yoluyla etkin bir şekilde kontrol etmesiyle karakterize edilmektedir. Oluşturulan artı değer işçi sınıfına ve dolayısıyla bir bütün olarak topluma uygun bir şekilde daha önceden belirlenen yöntemle paylaştırılmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.