İçeriğe atla

Mavro

Mavro
Üzüm (Vitis)
RengiSiyah
Tür adıVitis vinifera
KökenKıbrıs adası
Önemli üretim yerleriKıbrıs
Önemli şaraplarKomandarya
VIVC kimliği3305

Mavro, (Yunanca: μαύρο, "siyah" anlamına gelir), Kıbrıs adasında yetiştirilen yerli bir kırmızı üzümdür.[1] Üzüm, adını koyu renginden alır. İtalyan ampelograf Kont Giuseppe di Rovasenda, 1877'de ona Cipro Nero (Kıbrıs siyahı) adını vermiştir.[2] Eski bir çeşittir, sıcak Kıbrıs iklimine uygunluğu onu adadaki baskın yetiştirilen asma haline getirmiştir. Yetiştirilen asmaların %70'ini oluşturur.[3] Dikkat çekici olan, Mavro'nun, Kuzey Amerika anaçlarına aşılanan çoğu anakara Avrupa üzümünün aksine, eski anaçlarda büyümeye devam etmesidir. Bu, Kıbrıs'ın 19. yüzyılda diğer Avrupa bağlarının çoğunu harap eden filoksera salgınından kurtulmasının bir sonucudur.[4]

Mavrud, mavrud üzümlerinden yapılan benzer bir isme sahip Bulgar şarabıdır. Son genotipleme, bu iki çeşidin (Mavro ve Mavrud) ilişkili olmadığını göstermiştir.[5]

Mavro üzümleri, birçok (çoğunlukla kırmızı) yerel şarabın üretiminde kullanılır.[1] Ancak en önemlisi, Mavro'nun, iyi bilinen bir Kıbrıs tatlı şarabı olan Commandaria'nın üretimi için Xynisteri üzümüyle harmanlanmasıdır.[6][7]  Ayrıca, zivania içkisinin üretiminde de kullanılır.[8] Hasat genellikle Eylül ayında gerçekleşir.

Kaynakça

  1. ^ a b "Cyprus Food Virtual Museum - Κρασί κυπριακό: Μια παράδοση 5500 χρόνων". foodmuseum.cs.ucy.ac.cy. 12 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2024. 
  2. ^ di Rovasenda, Giuseppe (1877). Saggio di Ampelografia Universale (Essay on Universal Ampelography). Italy.
  3. ^ Sayfa 454, Larousse Encyclopaedia of Wine by Christopher Foulkes, ISBN 0-600-60475-6.
  4. ^ "Cyprus wine comes of age - 13 January 1994 - CatererSearch". web.archive.org. 15 Mayıs 2009. 15 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2024. 
  5. ^ Hvarleva, T.; Kapari-Isaia, T.; Papayiannis, L.; Atanassov, A.; Hadjinicoli, A.; Kyriakou, A. (Ocak 2008). "Characterization of Citrus Cultivars and Clones in Cyprus Through Microsatellite and RAPD Analysis". Biotechnology & Biotechnological Equipment. 22 (3): 787-794. doi:10.1080/13102818.2008.10817554. ISSN 1310-2818. 
  6. ^ "Οι δρόμοι του κρασιού στη Μεγαλόνησο". ΤΟ ΒΗΜΑ (Yunanca). 13 Mart 2014. 26 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2024. 
  7. ^ Meuse, Stephen (6 Haziran 2010). "Winemaking in transition". Stephen Meuse. The Boston Globe. 26 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2024. 
  8. ^ "Zivana (zivania) by LOEL winery - Limassol, Cyprus". web.archive.org. 12 Kasım 2007. 12 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Kalecik Karası; Ankara'nın Kalecik ilçesi sınırları içerisinde yetişen ve kırmızı şarap üretiminde kullanılan bir üzüm çeşididir. Ankara haricinde Denizli, Yozgat ve Nevşehir bölgelerinde de üretimi yapılmasına karşın; Kızılırmak'ın boydan boya geçerek yarattığı mikroklima ve deniz fosili bakımından zengin topraklar sayesinde en çok verim alınan yer Kalecik'tir.

<span class="mw-page-title-main">Üzüm</span> meyve, cins için Q191019 kullanın, türler için Q30046 kullanın

Üzüm, yaprak döken odunsu asmaların vitis cinsinden çiçekli bitki meyvesinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bağ (tarım)</span>

Bağ, sofralık üzüm, kuru üzüm,alkolsüz üzüm suyu ve şarapçılık için üzerinde salkımlar halinde üzüm toplanan üzüm bitkisi asmanın yetiştirildiği yerdir. Bağ üretimi, bilimi, uygulaması ve çalışmasına bağcılık denir. Üzüm bağları, şarabın kendisine pay çıkarılabilecek bağın özel coğrafi ve jeolojik özelliklerine atıfta bulunan ve Türkçeye "yer duygusu" gibi tercüme edilebilecek Fransızca terroir kelimesiyle nitelenir.

Papazkarası, Marmara ve İç Anadolu bölgelerinde yetişen mavi-siyah renkli bir üzüm çeşididir. Hem kırmızı şarap üretiminde hem de sofralık üzüm olarak kullanılır. Üretilen şarabın alkol oranı %11-13, asidite miktarı ise 5-7 gram/litre civarındadır. Üzümün orijini Kırklareli ve Edirne bölgesidir. 30 Aralık 1947 tarihli TBMM Oturumunda Kırklareli Milletvekili Dr. Fuad Umay Balkan Harbinden önce bölgenin 60.000 dönümlük bir bağ alanına sahip olduğunu ifade etmiştir. Savaşlar sonrası Papazkarası dikim alanları azalmıştır. Üzümün şarabı alev kırmızısı rengindedir. Rayihası ise baharatlar yönünden çok zengindir. Tanen yapısı oldukça yumuşaktır. Burgonya şaraplarını andırmaktadır. Kırmızısı yanında, pembe ve beyaz şarapları da yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan şarabı</span>

İtalyan şarabı, dünyada şarapçılık yapılan en eski ülkelerden biri olan İtalya'da yapılan şaraba verilen addır. İtalya dünyanın en önemli şarap üreticilerinden biridir ve 2005 yılı itibarı ile dünya üretiminin yaklaşık beşte birini üretmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şarapçılık</span>

Şarapçılık, şarap üretimine verilen addır. Şarabın yapılacağı üzüm veya başka bir meyvenin seçimiyle başlar, yapımı biten şarabın şişelenmesiyle sona erer. Çoğu şarap üzümden yapılsa da, diğer meyvelerden veya zehirli olmayan bitkilerden de yapılabilir. Bal şarabının sudan sonraki en önemli malzemesi baldır. Şarap yapımının tarihi bin yıldan fazladır. Şarap ve şarap yapımı bilimi önoloji olarak bilinir. Şarap üreticisine şarap tüccarı da denilebilir. Üzüm yetiştiriciliği bağcılıktır ve birçok üzüm çeşidi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Merlot</span> Merlot bir şarap çeşidi yapmada veya yemede kullanılan bir üzümdür.

Merlot hem tek çeşit (sepaj), hem de harmanlanmış (kupaj) üzümlerle şarap yapımında kullanılan lacivert renkli şaraplık bir üzüm çeşididir. Merlot ismi Fransızcada karatavuk anlamına gelen merle kelimesine küçültme eki eklenmesiyle oluşturulmuş olup muhtemelen üzümün rengi dolayısıyla bu ismi almıştır.

<i>Vitis vinifera</i>

Yaygın üzüm asması olan Vitis vinifera Akdeniz bölgesi, Orta Avrupa ve güneybatı Asya'da Fas ve Portekiz'den kuzey Almanya'ya ve doğudan kuzey İran'a kadar uzanan bir Vitis türüdür. Şu anda 5.000 ile 10.000 arasında Vitis vinifera üzüm çeşidi vardır ancak sadece birkaçının şarap ve sofralık üzüm üretimi için ticari önemi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Zivaniya</span>

Zivaniya(Yunanca: ζιβανία, ζιβάνα, İngilizce: Zivania, Zivana), Xynisteri ve Mavro üzümlerinden yapılan yerel sek şaraplar ile üzüm cibresi karışımının damıtılmasından üretilen bir Kıbrıs cibre brendisidir. Zivaniya adı Kıbrıs'ın Rumca lehçesinde cibre anlamına gelen zivana kelimesinden türemiştir. Zivaniya, renksiz ve alkoliktir ve hafif bir kuru üzüm aromasına sahiptir. Alkol içeriği değişiklik gösterse de, sıklıkla hacme oranla %45'tir. Yasal tanımına göre, zivaniya % 60'tan fazla alkol içeriğine sahip olamaz. Zivaniya şeker içermez ve asitliği yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Asmaların yıllık büyüme döngüsü</span>

Asmaların yıllık büyüme döngüsü her yıl bağda oluşan, ilkbaharda tomurcuk kırılmasıyla başlayan ve sonbaharda yaprak dökümü ve ardından kışın uyku hali ile sonuçlanan süreçtir. Şarap yapımı açısından süreçteki her adım şarap yapmak için ideal özelliklere sahip üzümlerin geliştirilmesinde hayati bir rol oynar. Bagcılık uzmanları ve bağ yöneticileri iklim etkisini,asma hastalığını ve asmanın tomurcuklanmasından itibaren ilerlemesini engelleyen ya da kolaylaştıran zararlıları, çiçeklenmeyi, veraison, meyve oluşumunu, hasatı, gölgelik yönetimi gibi bağcılık uygulamalarının kullanılmasıyla gerekirse yaprak düşmesi ve uyku-hali tepkisini, sulamayı, asma eğitimini ve tarımsal kimyasalların kullanımını izlerler. Yıllık büyüme döngüsünün aşamaları genellikle bir asmanın yaşamının ilk yılı içinde gözlemlenebilir hale gelir. Büyüme döngüsünün her aşamasında harcanan zaman bir dizi faktöre bağlıdır - en önemlisi iklim türü ve üzüm çeşidinin özellikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Provans şarabı</span>

Provans şarabı güneydoğu Fransa'daki Fransız şarabı üreten Provans bölgesinden gelir. Romalılar bölgeyi provincia nostra adıyla adlandırdı. Provans Alpler'in hemen güneyinde İtalya dışındaki ilk Roma eyaletiydi.

<span class="mw-page-title-main">Zinfandel</span> Üzüm çeşidi

Zinfandel ya da Primitivo, şarap yapımında kullanılan kırmızı bir üzüm çeşididir. Vitis vinifera türü içerisinde yer alan Zinfandel'in, DNA analizleri neticesinde genetik olarak Hırvat üzümleri Crljenak kaštelanski ve Tribidrag ile Puglia, İtalya'da yetiştirilen Primitivo ile eşdeğer olduğu belirlenmiştir. Avrupa Birliği, Ocak 1999'da Zinfandel'i Primitivo'nun eş anlamlısı olarak tanımlarken ticari anlaşmazlıklar nedeniyle bu süreç Amerika Birleşik Devletleri'nde daha ağır işlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şili şarabı</span>

İspanyol istilacılarının bölgeyi kolonileştirirken yanlarında Vitis vinifera asmalarını getirdiği 16. yüzyıl dan beri Şili şarabının Yeni Dünya şarap bölgesinde uzun bir tarihi oldu. 19. yüzyılın ortalarında Cabernet Sauvignon, Merlot, Carmenère ve Franc gibi Fransız şarap çeşitleri tanıtıldı. 1980'lerin başında paslanmaz çelik fermantasyon tanklarının ve fermantasyon için meşe fıçıların kullanılmasıyla bir rönesans başladı. Kaliteli şarap üretimi arttıkça şarap ihracatı da hızla büyüdü. Şarap imalathanelerinin sayısı 1995'te 12 iken 2005'te 70'in üzerine çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Grenache</span>

Grenache ya da Garnacha (IPA: [ɡaɾˈnatʃa]) dünyada en çok ekilen kırmızı şaraplık üzüm çeşitlerinden biridir. Geç olgunlaşır bu nedenle üzümün büyük olasılıkla geldiği İspanya'da bulunanlar gibi sıcak ve kuru koşullara ihtiyaç duyar. Aynı zamanda İtalya'nın güneyindeki Sardunya adasında, Fransa'da, Avustralya'da ve Kaliforniya'daki Monterey AVA ve San Joaquin Vadisi'nde yetiştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Airén</span>

Airén, genellikle şarap yapımında kullanılan beyaz bir üzüm olan Vitis vinifera çeşididir. Bu üzüm, yetiştirilen tüm üzümlerin neredeyse dörtte birini temsil ettiği İspanya 'ya özgüdür. 2010 yılı itibarıyla Airén'in, neredeyse yalnızca İspanya'da bulunmasına rağmen, 2004'te 306.000 hektar olan 252.000 hektar ile dünyanın en çok yetiştirilen 3. üzüm çeşidi olduğu tahmin ediliyordu. Airén asma sayısı açısından düşük yoğunlukta ekilme eğiliminde olduğundan diğer bazı türler daha çok ekilir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol şarabı</span>

İspanyol şarabı kırmızı, beyaz ve köpüklü şarap tarzında ülke çapında üretilir. İber Yarımadası'ndaki İspanya, şarap üzümleri ekilen 1.2 milyon hektar alanıyla ikinci en büyük şarap üreticisi İtalya'nın arkasından Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri‘nin önünden en çok şarap üreten uluslardan biridir. Bunun nedeni kısmen, bazı İspanyol şarap bölgelerindeki kurak topraklara dikilen eski asmaların az verimi ve geniş aralıklı olmasıdır. Ülke, İspanyolların yılda kişi başına ortalama 21.6 litre şarap tüketimiyle dünya tüketiminde dokuzuncu sıradadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuru üzüm şarabı</span> Kurutulmuş üzümden yapılan şarap

Kuru üzüm şarabı, Saman şarabı veya Passito, üzümün şırasını yoğunlaştırmak için kurutulmuş üzümlerden yapılan bir dömi sek veya tatlı şaraptır.

Xynisteri Kıbrıs adasında yetiştirilen yerel, beyaz bir üzümdür.

<span class="mw-page-title-main">Mourvèdre</span>

Mourvèdre, Mataro veya Monastrell olarak da bilinir. Fransa'nın Rhône ve Provence bölgeleri, İspanya'nın Valensiya ve Jumilla, Bullas ve Yecla denominaciones de origen (DOs) dahil olmak üzere dünya çapında birçok bölgede yetiştirilen kırmızı şaraplık üzüm çeşididir. Balear Adaları, Kaliforniya ve Washington ile Avustralya'nın Güney Avustralya ve Yeni Güney Galler'in bölgeleri ve ayrıca Güney Afrika. Mourvèdre, kırmızı şarap çeşitlerinin yanı sıra "GSM" karışımlarında da öne çıkan bir bileşendir. Çeşitten aynı zamanda roze ve porto tarzı fortifiye şaraplar yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yunan şarabı</span>

Yunanistan, dünyanın en eski şarap üretim bölgelerinden biri ve Avrupa'nın ilk şarap üretim bölgeleri arasındadır. Yunan şarabının en eski kanıtı, şarabın ev veya toplumsal bazda üretildiği 6.500 yıl öncesine tarihlenmektedir. Antik çağlarda, şarap ticareti yaygınlaştıkça, Akdeniz'in bir ucundan diğerine taşınıyordu; Yunan şarabı, Roma İmparatorluğu dönemindeki İtalya'da özellikle yüksek prestije sahipti. Orta çağda, Girit, Monemvasia ve diğer Yunan limanlarından ihraç edilen şaraplar, Kuzey Avrupa'da yüksek fiyatlara satılıyordu.