Mavi masa örtüsü - Turkipedia

Mavi masa örtüsü veya Gürcü mavi masa örtüsü (Gürcüce: ლურჯი სუფრა; okunuşu: "lurci supra"), geleneksel Gürcü masa örtülerinden biridir. Özellikle Gürcistan'ın doğu kesiminde yaygın olup Tiflis, Gori ve Telavi baskılı kumaş atölyelerinde hazırlanıyordu. Kuş, geyik ve çeşitli motiflerine basıldığı mavi masa örtüsü 2017 yılında UNESCO tarafından somut kültürel miras olarak tescillenmiştir.^[1]

Gürcü dilinde "supra" (სუფრა), Arapça "sufre"den değişime uğramış olup masa örtüsü anlamına gelir.^[2]

Mavi masa örtüsü, genel olarak pamuklu bir kumaş olup ilk örneklerine 17. yüzyılın sonlarında rastlanır. Pamuklu kumaş çivitten elde edilen mavi boyayla boyanıyordu. Mavi masa örtüsünün köklerinin daha erken dönemlere uzandığı tahmin edilmekle birlikte, 17. yüzyıl kaynaklarına dayanarak ilk kez Kaheti kralı II. Aleksandre'nin sarayında kullanıldığı tespit edilmiştir. Mavi masa örtüsünü kullanmak Gürcistan krallarının sarayında köklü bir görgü kuralı sayılıyordu. Bununla birlikte bu tip masa örtüsünü zaman zaman köylü aileler de kullanmıştır.^[1]^[3]^[4]

Mavi masa örtüsündeki motifler sembolik anlamlar taşımaktadır. Örneğin geyik Gürcü mitolojisine göre hayat ağacını, kuş motifi bu ağacın bir parçasını, balık ise İsa'yı temsil etmektedir. Bir görüşe göre örtüdeki bazı süslemeler değişmeden kalırken, geyik, kuş, balık gibi bazı süslemeler sonradan eklenmiştir. Mavi masa örtüsü süsleme geleneği unutulmuş olmakla birlikte son zamanlarda yeniden canlandırılmış ve günlük kullanıma sokulmuştur. Örneğin Tiflis'te küçük bir sokaktaki küçük bir atölyede günümüzde de üretilmektedir.^[1]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ""Georgian blue tablecloth granted UNESCO material monument status" - Georgian Journal". 28 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2022.
^ "სუფრა", A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt ISBN 0-9535878-3-5
^ "İoseb Grişaşvili - Şehir Sözlüğü (Gürcüce), Tiflis, 1997, s. 304". 28 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2022.
^ Gürcü Somut Kültür ve Etnografya Sözlüğü (Gürcüce), Tiflis, 2011, s. 610 28 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-10-489-3

İlgili Araştırma Makaleleri

Çoruh, Türkiye'nin kuzey-doğusundaki Erzurum ili sınırları içerisindeki Mescit Dağları'ndan doğan bir nehirdir. Kelkit-Çoruh Fayı boyunca Bayburt, İspir, Tortum, Yusufeli ve Artvin şehirlerinden akarak Gürcistan'a ulaşır ve buradan; yani Batum'un hemen güneyinden, Türkiye-Gürcistan sınırının birkaç kilometre kuzeyinden, Karadeniz'e dökülür.

Gürcistan, Karadeniz'in doğu kıyısında, Güney Kafkasya'da yer alan ülkedir. Eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan Gürcistan'ın kuzeyinde Rusya, doğusunda Azerbaycan, güneyinde Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer alır. Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler.

Gürcüler veya Kartveliler, günümüzde büyük bölümü Gürcistan’da yaşamakta olan Kafkasya halkı. Gürcüler ayrıca Azerbaycan, İran, Rusya, Türkiye, ABD ve Avrupa’nın bazı ülkelerine de dağılmıştır. Tarihsel antropoloji açısından Gürcüler; Svanlar, Lazlar ve Megreller ile aynı kökenden gelen bir Kartveli halkı olarak kabul edilir. Halkın büyük çoğunluğu bir Kartveli dili olan Gürcüce konuşmaktadır.

Gürcüce, bir Kafkas halkı olan Gürcülerin konuştuğu dil. Gürcistan'ın resmî ve öğretim dilidir. Modern Gürcüce, Kartli diyalekti temelinde gelişmiş ve 5. yüzyıldan itibaren Gürcü edebiyatının tek dili olmuştur.

Kobuleti, Gürcistan’da, Acara Özerk Cumhuriyetinde bulunan, aynı adlı belediyenin yönetim merkezi olan kenttir. Demiryolu istasyonunun ve çay işleme atölyelerinin bulunduğu Kobuleti, yazın önemli dinlence yerlerinden biridir. Kobuleti kenti ve bölgesi, Osmanlı döneminde Çürüksu olarak adlandırılıyordu.

Aralık, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

İncilli, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.

Çağlıpınar, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

Şenköy, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

Ağzıpek, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Ahılkelek, Gürcistan'ın güneybatı kesiminde, Samtshe-Cavaheti bölgesinde bulunan küçük bir kenttir. Ahılkelek Belediyesi'nin idari merkezidir.

Türkiye Gürcüleri, etnik Gürcü olan veya soyundan gelen Türkiye vatandaşları ve sakinlerini ifade eder. Bu topluluk iki farklı gruptan oluşur. Artvin ve Ardahan Gürcüleri bölgenin yerlileri iken Türkiye'nin diğer bölgelerinde yaşayan Gürcüler ise, Osmanlı sınırları içindeki Gürcü topraklarının 19. yüzyılda Rusların eline geçmesi üzerine, bu bölgeden gerçekleşen göçlerle ortaya çıkmıştır. Bu ikinci grup içinde Müslüman ve Katolik Gürcüler yer alır.

Çoha, ayrıca Çerkeska olarak bilinir, geleneksel olarak Kafkasya halklarının giydiği yüksek boyunlu yün kabandır. Genellikle bir erkek giysisi olan çoha, 2020'de Gürcistan'ın maddi olmayan kültürel mirasları listesine seçilmiştir.

Bolnisi haçı, Gürcistan'ın ulusal sembolü olarak kullanılan haçtır. Bugünkü Gürcistan sınırları içinde en eski kilise olan ve 5. yüzyılda inşa edilmiş olan Bolnisi Sioni kilisesindeki bir süslemeden alınmıştır.

Sergi Cikia, Gürcü Oryantalist ve Gürcü Türkolojisinin kurucusu. 200'den fazla yazılı araştırması ve makalesi bulunan Cikia, Gürcistan Ulusal Bilimler Akademisi üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">İakob Gogebaşvili</span>

İakob Gogebaşvili, Gürcistan'daki bilimsel pedagojinin kurucusu olarak kabul edilen Gürcü eğitimci, çocuk yazarı ve gazeteci. Çocukların Gürcüce okuma yazma öğrenmesi için 1876 yılında hazırladığı Deda Ena isimli kitabı, değiştirilmiş bir biçimde 1880'den beri Gürcü okullarında ders kitabı olarak kullanılmaktadır.

Çakrulo Gürcü çok sesli halk şarkısıdır. Savaş hazırlıklarının canlandırıldığı çakrulo, Kaheti bölgesine özgü üç bölümlük bir içki alemi şarkısıdır. Şarkıda, monoton bir sesle yavaşça şarkı söyleyen koroya iki ayrı vokal eşlik eder.

Gürcistan mimarisi, Gürcistan'da bulunan mimari tarzları ifade eder. Ülke mimari anıtlar açısından son derece zengindir. Gürcü mimarisinin karakteristik özellikleri, anıtsallık, net kompozisyon, katı orantılar, makul derecede dekorasyon kullanımı ve hepsinden önemlisi doğa ile uyumlu etkileşimdir.

Keipi veya supra Gürcistan'da geleneksel bir ziyafet şölenidir.

Çakura, Gürcistan'ın güneybatısında, Guria-Acara'da ve Megrelya'da yaygın olarak giyilen Gürcü-Zan geleneksel erkek kıyafet takımıdır. Bu tip kıyafetin ayırt edici özelliği Çoha-ahaluhi modelinin normalden daha kısa hali olması ve kıyafetin uzunluğunun giyen kişinin yaşına uygun olarak değişmesidir. Hem dokuma hem de fabrika ürünü ipek ve yün kumaşlardan üretilir. Pantolonlar da aynı malzemeden yapılmıştır. İç cep için atlas, saten, pamuklu kumaş kullanılmıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.