İçeriğe atla

Mavi Kur'an

Mavi Kur'an
Al-Musfah Al-Azrak
ÜlkeTunus
KonuDini kitap
YayımIX-X yüzyılları arası

Mavi Kuran (arapça. المصحف الأزرق‎‎) — 9.yüzyıl sonu ile 10.yüzyıl başı arasında Kayrevan Müslümanları için oluşturulan mavi renkli Tunus Kufi el yazması. El yazması, Kuran'ın en sanatsal kopyalarından biri, aynı zamanda İslam sanatının en büyük eserlerinden biri ve şimdiye kadar yapılmış en pahalı el yazmalarından biri olarak kabul edilir.

Yazının tarihi

El yazmasının ilk sözü, Kairouan'daki Ulu Camii kütüphanesinin kataloğuna dahil edildiği hakkında malumatlar 1293 yılına kadar uzanıyor. Bazı araştırmacılara göre el yazması İspanya'da yazılmış. Elaine George adlı tarihçi aramştırmacı erken Abbasi Halifeliği dönemine tarihlenebileceğine inanmasına rağmen, çoğu akademisyen Mavi Kuran el yazmasının yaratılış yeri ve zamanı konusunda hemfikir.

El yazması, tamamen indigo ile boyanmış, parşömen üzerine altın (krisografi) ve gümüş yazı tekniği kullanılarak yapılmıştır. Ayrıca kırmızı mürekkep kullanıldı. Bu el yazması Müslüman hat sanatının en meşhur örneğidir ve "şimdiye kadar yapılmış en tuhaf görkemli el yazmalarından biri" olarak adlandırılır. Sanat tarihçisi Yasser Tabbaa, altın harflerin indigo yüzeyindeki "geçici etkisinin" "Mutezile'lerin Tanrı Sözünün yaratıcılığına ve mucizevi gücüne olan inancını doğrulamayı amaçladığını" yazdı.

El yazması, Osmanlı İmparatorluğu döneminde dünya çapında dağıtılan 7 cilt ve 600 sayfadan oluşuyordu. 1923'te İstanbul'da, el yazmasının bazı sayfaları, koleksiyoncu F.Martin tarafından alındı ve daha sonra Avrupa'da satıldı. 1977'de Christie's, Mavi Kuran'dan benzer sayfalardan bazı el yazmaları aldı, ancak bunların böyle olup olmadığı kesin olarak bilinmemektedir.

Bugün, sayfaların çoğu Tunus Ulusal Sanat ve Arkeoloji Enstitüsü'nde, geri kalanı ise dünyadaki diğer müzelerde bulunuyor. 1983'ten beri Rakkad'daki Ulusal İslam Eserleri Müzesi'nde 67 sayfası var. El yazmasının sayfaları ayrıca Dublin'deki Chester Beatty Kütüphanesi'nde, New York'taki Metropolitan Müzesi'nde, Kuveyt'teki Tarek Rajab Müzesi'nde ve özel koleksiyonlarda tutulmaktadır. 24 Nisan'da Sotheby's'de sayfalardan biri 250,520 sterline satın alınmıştır.

Sayfalar çeşitli boyutlarda mevcuttur: Los Angeles County Sanat Müzesi 28,25 x 37,46 santimetredir, ancak bazıları 31 x 41 santimetreden daha büyüktür.

Her sura 20'den fazla gümüş rozet ile süslenmiştir ve harfler altınla yazılmıştır; Zengin indigo ile birlikte değerli metalik metin, bu dönemde Kuzey Afrika'yı yöneten, bu sanat eseri ile Anadolu'ya hükmeden Bizans İmparatorluğu'nun zenginliğini ve gücünü göstermeye çalışan Fatımi hanedanına olası bir yükselişe tanıklık ediyor ve altın ve gümüş mürekkep kullanıyordu. Görkemli el yazmalarında mor parşömen üzerine harfler vardır. Yazı için altın mürekkep pudra altından yapılmıştır ve sayfaları çevreleyen dekor Cordoba Katedral Camii'nin mihrabından aktarılabilirdi. Bu örnek tüm Fatımi Kuranlarının hayatta kalan tek örneğidir. Semerkant Kufi Kuranı ve Topkapı elyazması Kuran'ın daha önceki tam kopyaları arasındadır.

Kufi yazısının, ünlüler olmadan sayfa başına 15 satırlık paragraflarda keskin köşeleri vardır; bu, 9-10. Yüzyıl Müslüman el yazmaları için doğaldı.

Yazıt sütunları, her sayfanın sağ tarafında belirgin bir şekilde yer alır ve bu, satırların başına münferit harfleri koyan caesur metninin boşluğa girmesiyle ortaya çıkar. El yazmasında birbiriyle ilgisi olmayan harflerin bulunduğu kelimeler, zamanın Kuran metinlerinin bir başka özelliği olan satırlarla ayrılır. Bu çizgiler gümüşten oluşturuldu ve 1000 yıl içinde oksitlendi.

Kaynakça

https://en.wikipedia.org/wiki/Blue_Qur%27an 11 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

https://www.metmuseum.org/art/collection/search/454662 25 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

https://www.iis.ac.uk/content/blue-qur[]

https://simergphotos.com/2012/12/30/historical-images-the-blue-quran-from-the-fatimid-period-a-very-spiritual-piece/ 11 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

https://www.brooklynmuseum.org/opencollection/objects/153526 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

https://researchblogs.cul.columbia.edu/islamicbooks/tag/blue-quran/ 20 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Kars Müzesi 1959 yılında kurulmuştur ancak bugünkü hizmet binasına 1980 yılında taşınmıştır. Bu müze Kars'ın en büyük müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Voynich el yazması</span> bilinmeyen bir yazı sistemi ile yazılmış resimli el yazması

Voynich el yazması, bilinmeyen bir yazı sistemiyle elle yazılmış resimli bir kitap. Üzerine yazıldığı parşömen, 15. yüzyılın başlarına (1404-1438) kadar karbon tarihlidir ve İtalya'da İtalyan Rönesansı sırasında oluşturulduğu tahmin edilmektedir. El yazması ismini, 1912 yılında varlığını ortaya çıkaran Wilfrid M. Voynich adındaki Polonyalı sahaftan almıştır. 240 sayfadır ancak bazı sayfaların eksik olduğu düşünülmektedir. Metin soldan sağa yazılmıştır, sayfaların çoğunda çizimler veya diyagramlar bulunur. Bazı sayfalar katlanabilir sayfalardır.

<span class="mw-page-title-main">El yazması</span>

Elyazması ya da el yazması, elle yazılan ve çizimleri yapılan; genellikle edebî, sanatsal ya da tarihî önemi haiz kitap.

<span class="mw-page-title-main">Irk Bitig</span> 9. Yüzyılda Göktürk abecesiyle yazılmış fal kitabı

Irk Bitig, 9. veya 10. yüzyıla ait çift dilli bir el yazmasıdır. Yazmanın büyük çoğunluğu Orhun alfabesi ile Eski Türkçe yazılmış olup kehanet ve falcılık hakkındadır, ancak girişinde ve sonunda Çince Budist metinler ihtiva etmektedir. Macar-İngiliz arkeolog Aurel Stein tarafından 1907'de günümüzde Çin'in Dunhuang şehri civarında yer alan Bin Buda Mağaraları'nda keşfedilmiştir. Aurel Stein tarafından Danimarkalı dilbilimci Vilhelm Thomsen'ı yollanarak Thomsen tarafından incelenmiştir. Günümüzde British Library'nin kataloğunda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Osman'ın Kur'anı</span>

Osman'ın Kur'anı, Osman bin Affan’ın suikastı sırasında okumakta olduğu düşünülen Kur'an nüshasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Câmiu't-Tevârîh</span>

Câmiu't-Tevârîh, Mahmud Gazan'dan, Moğollar ve onların hanedanlığını, sonraları Âdem'den Reşîdüddîn Hemedanî’nin yaşadığı döneme kadar olan tüm tarihi kayıtları içeren bir kitaptır.

<span class="mw-page-title-main">Tokat Müzesi</span>

Tokat Müzesi; Tokat'ta kurulu, 2007 yılı itibarıyla 36253 eser sergilenen bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Pedanios Dioskurides</span>

Dioscorides Pedanius (40-90), Roma İmparatorluğu zamanında yaşamış, Anadolu'da Kilikia Bölgesi'nde bugün Adana'ya yakın olan, Anazarboslu'dur (Anazarva). Hekim ve farmakoloji bilgini. Osmanlı dönemi kitaplarında adı Skoridos olarak geçmiştir.

Vatikan Yazması en eski iki Yunanca el yazması Kitâb-ı Mukaddes'ten ve dört büyük unsial yazmadan biridir. Yazma adını 15. yüzyıldan bugüne korunduğu Vatikan Kütüphanesi'nden alır. 759 yapraklık vellum türü parşömen üzerine unsial harflerle yazılıdır ve Miladi 4. asıra tarihlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sana'a el yazmaları</span> parşömeni günümüzde var olan en eski Kuran yazmalarından biridir

Sana'a parşömeni günümüzde var olan en eski Kur'an yazmalarından biridir. Yemen'deki Sana'a Ulu Camii'nin restorasyonu sırasında diğer birçok Kur'an parçaları ve başka şeyler ile birlikte 1972 yılında bulunmuştur. El yazması, parşömen üzerine iki katmanlı yazı yazılmak suretiyle yazılmıştır. Üst katmandaki yazı, Osman döneminde kullanılan standart yazı ile yazılmış Kur'an iken, alt katman standart yazıya göre pek çok tür ihtiva etmektedir. Alt katmanın bir sürümü 2012 yılında yayınlandı. Yapılan karbon testleri sonucu yazmaların %99 doğruluk payı ile 671 yılından önceye dayandığını, %95.5 doğruluk payı ile 661 yılından önce, %75 doğruluk payı ile 646 yılından öncesine ait olabileceği sonuçları da elde edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kur'an tarihi</span>

Kur'an tarihi, İslam kutsal kitabının yazılı derleme veya el yazmalarının zaman çizelgesi ve kökenidir. İslam'ın erken tarihinin önemli bir bölümünü oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Godescalc Evangelistariumu</span>

Godescalc Evangelistariumu, Latince kaleme alınmış 781 ila 783 yılları arasında üretilmiş minyatürlü bir Karolenj el yazmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Papirüs Rylands 457</span> el yazması

Papirüs 52, Yunanca Kutsal Yazıların en eski el yazmasıdır. Bu papirüs Yuhanna Fragmanı ya da Papirüs Rylands 457 adları altında da tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Oxyrhynchus Papirüsleri</span>

Oxyrhynchus Papirüsleri, arkeologlar tarafından 19. yüzyılın sonunda Mısır'daki tarihi Oxyrhynchus bölgesi yakınlarındaki eski bir çöplükte bulunan papirüs üzerine yazılmış el yazmalarıdır. Bu geniş papirüs koleksiyonu, antik Yunanca ve Latince binlerce belge, mektup ve edebi eser içermektedir. Ayrıca bazı parşömen el yazmaları ve kağıt üzerinde daha yeni Arapça el yazmaları da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit'in Metin Tarihi</span>

Yeni Ahit'in Metin Tarihi, Yunanca ve diğer dillerde günümüze ulaşan çok sayıda el yazmasının aktarılmasıdır. Yeni Ahit'in el yazısı aktarılması, diğer tüm eski edebi eserlerden daha iyi ve daha kapsamlıdır. En eski metin tanıkları, yazarların orijinal metinlerinin çıkış zamanına çok yakındır.

<span class="mw-page-title-main">Hicazi yazı</span>

Şablon:Arab culture Hicaz yazısı, ayrıca Hejazi, kelimenin tam anlamıyla " Hicaz ile ilgili", Mekke ve Medine şehirlerini içeren Arap Yarımadası'nın Hicaz bölgesinde geliştirilen bir dizi erken Arap yazısının ortak adıdır. Bu yazı türü, İslam'ın ortaya çıktığı dönemde zaten kullanılıyordu.

Ebu Amr Ḥafṣ bin Süleyman bin Mugīra bin Ebi Davud al-Asadī al-Kūfī,, daha çok bilinen adı Hafs (706–796); Kur'an'in geçerli yedi kıraat şeklinden birisi olan Asım Kıraatı'nın iki ravisinden en meşhur olanıdır. Rivayet ettiği kıraatı hocası ve üvey babası Asım Behdele'den almıştır fakat bu kıraat onun adıyla "Hafs Kıraatı" olarak meşhur olmuştur. Günümüz İslam dünyasında çoğunlukla basımı yapılan ve okunan Kur'an Hafs Kıraati'dir. Örneğin Kabe'de namazlarda okunan Kur'an Hafs kıraatine göredir.

Gerd Rüdiger Puin bir Alman Kuran'ın tarihsel paleografisi, eski el yazmalarının inceleme ve bilimsel yorumcusu ve bir oryantalisttir. Aynı zamanda Arapça imla uzmanıdır. Almanya Saarbrücken'deki Saarland Üniversitesi'nde Arapça okutmanıydı. Puin, özellikle Yemen'de bulduğu eski bir Kur'an el yazması keşfiyle tanınmaktadır ve bu keşif, metnin tarihi ve gelişimi hakkında yeni bilgiler sağlamıştır.

Birmingham Kur'an el yazması, parşömen bir materyal üzerine el yazısıyla yazılmış, her iki yüzünde de mushaftan ayetler bulunan bir Erken dönem Kur'an el yazması sayfasıdır. 2015 yılında, Birmingham Üniversitesi tarafından sayfa üzerinde yapılan radyokarbon tarihlendirmesinde, sayfanın 568 ile 645 arasında yazılmış olduğu belirlendi. Sayfa, üniversitenin Cadbury Araştırma Kütüphanesi tarafından muhafaza edilen Mingana Orta Doğu El Yazmaları Koleksiyonu'nun bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Erken dönem Kur'an el yazmaları</span> Kuranın 1032den önceki el yazması nüshalarını içeren liste

İslam inancına göre Kur'an, peygamber Muhammed'e bu iş için görevli olan melek Cebrail aracılığıyla Allah'tan gelen son vahyi içeren kutsal bir metindir. Müslümanlar Kur'an'ın Muhammed'e vahyedilişinin 610 yılında Arap takvimine göre Ramazan ayının son on günü içinde başladığına ve 632 yılında Muhammed'in ölümünden iki ay kadar öncesinde "Veda Haccı" olarak bilinen ilk ve son haccı sırasında son bulduğuna inanırlar. Bu yirmi üç yıllık süreçte gelen her vahyi Muhammed ve sahabeleri ezberliyor, vahiy katibi adı verilen sahabe de o günün şartlarına göre çeşitli materyal üzerine bu vahiy metnini yazıyordu. İslam inancına göre vahyedilen bu "sözler" (lafız) ayet isimli cümlelerden oluşur, bu ayetler de sure adı verilen bölümleri meydana getirirdi. Hangi ayetin hangi sureye ve surenin neresine yerleştirileceği ve surelerin sıralaması da yine Cebrail tarafından Muhammed'e öğretilirdi. Her sene Ramazan ayında ise, vahyedilen kısım Muhammed tarafından Cebrail'e okunarak teyit edilirdi. 632 yılında Muhammed öldüğünde ise vahiy sona ermiş ve Kur'an tamamlanmıştı. Bu vahiyler ise, Muhammed'in ölümünden sonra ilk halife Ebu Bekir tarafından oluşturulan bir kurul tarafından toplanarak karşılaştırılması yapılmış, üçüncü halife Osman tarafından 650 yılında resmi bir standart metin yazımı yapılarak, resmi bir mushaf oluşturulmuştur. Kur'an vahyinin ve metnin eksiksiz veya eklemesiz olduğuna inanmak İslamın ana itikatlarından birisidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.