İçeriğe atla

Mavi Cami, Afganistan

Koordinatlar: 36°42′30″K 67°06′40″D / 36.70833°K 67.11111°D / 36.70833; 67.11111
Başlığın diğer anlamları için Mavi Cami sayfasına bakınız.
Mavi Cami
Ali'nin Türbesi
Farsça: مَقَام عَلِيّ
Cami'nin bir fotoğrafı (2012)
Harita
Ad kökeniAli (h. 656-661)
Genel bilgiler
TürMüze
Cami
KonumMezar-ı Şerif, Afganistan
Koordinatlar36°42′30″K 67°06′40″D / 36.70833°K 67.11111°D / 36.70833; 67.11111
Tamamlanmay. 10.–16. yüzyıl

Ali'nin Türbesi ya da Mavi Cami (Farsça: مَقَام عَلِيّ, romanize: Maqām ʿAlī), Afganistan'ın Mezar-ı Şerif şehrinde bulunan, Şii Müslümanların Ali'nin mezarını içerdiğine inandıkları bir camidir. Şiiler, Ali'yi ilk halifeleri olarak görürler ve her yıl Ali'nin türbesine bir miktar para öderler.

Pek çok hacı her yıl Nevruz'u burada kutlamaktadır. Her yıl düzenlenen Jahenda Bala töreninde Ali'nin onuruna bir bayrak göndere çekilir. İnsanlar yeni yılda şans getirmesi için bu bayrağa dokunuyor.[1][2]

Tarihi

Bina, 11. yüzyılda Selçuklu Sultanı Ahmed Sencer tarafından Hanefi Mâtürîdî olan Ali bin Ebu Talib el Belhi'nin mezarının üzerine yaptırılmıştır.[3][4] Ali Bin Ebu Talib el Belhi, dördüncü Râşidîn halifesi Ali'nin uzaktan bir akrabasıydı ve onun soyundan geliyordu.[4]

13. yüzyılda Cengiz Han yönetimindeki Moğollar Belh'i işgal ederek Belh halkını katletti ve ibadethanelerini yok etti. Sencer'in yaptırdığı cami de bu yokoluştan nasibini alıp 1220 yılında Moğollar tarafından yıkılmıştır.[5]

15. yüzyılda Timur İmparatorluğu emiri Sultan Hüseyin Baykara, yıkılan binanın yeniden inşa edilmesini emretti.[5]

Daha sonraki yıllarda, kubbe inşa eden Şeybanî emiri II. Abdullah Han da dahil olmak üzere çeşitli hükümdarlar onarım ve bağışlar yaptı. 1357'den 1359'a kadar hüküm süren Altın Orda Hanı Berdi Beg, binaya çeşitli süslemeler ekledi. En sonunda modern çağda, 1910 yılında tüm kompleksin yenilenmesine yönelik bir plan oluşturuldu.[5]

Galeri

  • Ramazan'da camide namaz kılan müslümanlar (2012)
    Ramazan'da camide namaz kılan müslümanlar (2012)
  • Binanın girişlerinden biri.
    Binanın girişlerinden biri.
  • Camiye uzaktan bir bakış (2011)
    Camiye uzaktan bir bakış (2011)
  • Mavi Cami'nin avlusunda beyaz güvercinler.
    Mavi Cami'nin avlusunda beyaz güvercinler.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Janda Bala, flag raising, marked in Balkh". www.pajhwok.com. 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2020. 
  2. ^ "Thousands celebrate Nowruz in Mazar-i-Sharif". UNAMA (İngilizce). 22 Mart 2010. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2020. 
  3. ^ Abu Al-Hasan Al-Balkhi and the Blue Mosque, by Dr. Dhefar Qahtan Abdul Sattar Ali Al-Hadithi. Published in Al-Rased newspaper, 1988
  4. ^ a b 'Umdat al-talib fi ansab Al 'Abi Talib. Dār Maktabat al-ḥayah, Beirut. 1964. p. 303.
  5. ^ a b c "Rowze-i Sharif | Archnet". web.archive.org. 11 Haziran 2016. 5 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Timur</span> Timur İmparatorluğunun kurucusu ve ilk hükümdarı (1336–1405)

Timur sonrasında Timur Küregen, Timurlu İmparatorluğu'nun kurucusu olan Türk veya Türk-Moğol asker ve komutan. 1370'ten itibaren düzenlediği seferlerle günümüzdeki Orta Asya, Rusya, İran, Hindistan, Afganistan, Kafkasya, Ortadoğu ve Anadolu'nun büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Çağatay ulusunu oluşturan boylardan Barlaslar'ın önderi olan Turagay ile Tekina Hatun'un çocuğu olarak 1336'da Semerkant yakınlarındaki Şehr-i-Sebz'e bağlı Hoca Ilgar köyünde dünyaya gelen Timur, 1370'te Çağatay Hanlığı'nın batısını denetim altına alan askeri bir lider olarak kendini göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ali</span> İslam Devletinin dördüncü halifesi ve Şiilerin birinci imamı

Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki halifesi. İslam peygamberi Muhammed'in damadı ve amcası Ebu Talib'in oğlu olan Ali, Muhammed'in İslam'a davetini kabul eden ilk erkek kişidir. Sünni İslam'a göre Ali, dört halifenin sonuncusu, Şii İslam'a göre ise imamların ilki ve Muhammed'in hak vârisidir. Şii ve Sünni İslam arasındaki farklılaşmanın ana nedeni Muhammed'in gerçek vârisinin kim olduğu konusundaki görüş farklılığından ileri gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fatıma</span> İslam peygamberi Muhammedin küçük kızı

Fatıma bint Muhammed, Fatımatü'z-zehra, İslam peygamberi Muhammed'in kızı, Ali bin Ebu Talib'in eşi.

<span class="mw-page-title-main">Harezmşahlar Devleti</span> Orta Asyanın Harezm bölgesinde kurulu eski bir Türk devleti (1077–1231)

Harezmşahlar veya Harzemşahlar Devleti, Orta Asya'da Harezm bölgesinde Kutbeddin Muhammed Harezmşah tarafından kurulan Türk-İran geleneğine dayalı bir devlettir. Bu devlet, Anadolu Selçuklu Devleti ile 1230 yılında yapılan Yassıçemen Muharebesi sonucunda iyice zayıflamış, 1231 yılında Celaleddin Harezmşah'ın ölümü ile yıkılmıştır.

Şiilik veya Şia, Muhammed'den sonra devlet yönetiminin Ali'ye ve onun soyundan gelenlere ait olduğu fikrini savunan; Ali ile birlikte onun soyundan gelen imamların günahsızlığına, yanılmazlığına ve bizzat Allah tarafından imam olarak seçildiklerine dair inanışların ortak adıdır. İslam dünyası içerisinde Müslüman nüfusun yüzde 10-15'lik kısmını oluşturur. Siyasi saiklerle ortaya çıkan bu ayrılık, zaman içinde fıkhi ve itikadi bir alt yapı kazanarak mezhepleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mevlevîlik</span>

Mevlevîlik, 13. yüzyılda yaşamış Mevlana Celaleddin Rumi'nin tasavvufî düşünceleri üzerine, kendisinin ölümü ardından gelişen tarikattır.

<span class="mw-page-title-main">Meşhed</span> İranda bir şehir

Meşhed, İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nin yönetim merkezi ve ülkenin ikinci büyük şehridir.

Zeydîlik, Batı'da Beşçiler olarak da bilinir. Zeyd bin Ali'nin tâkipçisi olan Şiâ mezhebidir. Zeyd’îyye fıkıhını tâkip eden kişiler Zeydî olarak adlandırılırlar ancak Zeydî Vâsıtî denilen Câferî bir grup da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Belh (il)</span>

Belh Vilayeti Afganistan'ın 34 vilayetinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Mezâr-ı Şerîf</span>

Mezar-ı Şerif, Afganistan'ın kuzeyinde Belh Vilayeti'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Baykara</span>

Hüseyin Baykara, lakabı Ebu'l-Gazi, tam adı Hüseyin bin Gıyaseddin Mansur bin Baykara,, Timur İmparatorluğu hükümdarı ve şair. Taht kavgaları ve savaşlarla geçen uzun saltanat döneminde bilim, sanat ve edebiyatta büyük gelişmeler sağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Said Bahadır</span>

Ebu Said Bahadır, Olcaytu'nun oğlu ve İlhanlı Devleti'nin 9. hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Zer el-Gıfârî</span> İlk Müslümanlardan biri

Cündeb bin Cünâde bin Süfyân, lakabı Ebu Zer, Ebu Zer el-Gıfârî, İslam'ı ilk kabul eden sahabilerden biriydi. İslam peygamberi Muhammed kendisine Abdullah adını vermiştir. Beni Gifar kabilesindendi. Doğum tarihi bilinmemektedir. 652 yılında, Medine çölü yakınlarındaki El-Rabaza kentinde ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İmam Ali Türbesi</span>

Irak'ın Necef kentinde bulunan İmam Ali Türbesi (Arapça:حرم الإمام علي ya da kısa adıyla İmam Ali Mescidi veya İmam Ali Camii, İslam'ın Şii itikadına bağlı yaklaşık 200 milyon Müslüman için Suudi Arabistan'da bulunan Kabe ve Medine'de Mescid-i Nebevî' ve Kudüs taki ilk islam kıblesi Mescid-i Aksa dan sonra dördüncü kutsal yerdir. Burası İslam peygamberi Muhammed'in amcasının oğlu ve damadı ve dördüncü İslam halifesi ve ilk şii imamı olan Ali ibn Ebu Talib'in defnedildği yerdir. Ayrıca Şii inancına göre bu camide İmam Ali'nin yanında Adem ile Havva ve Nuh peygamberin de bedenleri defnedilmiş bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bâtınîlik</span> İslam dininin kutsal kitabı olan Kuranın bâtıni tevillere dayanan ezoterik yorumu

Bâtınîlik ya da Bâtınîyye ; İslamda Kur'an ayetlerinin görünür anlamlarının dışında, daha derinde gerçek anlamları bulunduğu inancı, ayetleri buna göre yorumlayan akıma Bâtınîlik, bu düşünceyi benimseyen kişiye de Bâtınî denir. Şiîlikte bu anlamları ancak Tanrı ile ilişki kurabilen ve Ali'nin soyundan gelen masum On İki İmam'ın bilebileceğine inanılır.

Alankova - Türk/Moğol mitolojisinde özellikle Moğolların soyundan geldiklerine inandıkları ana. Alanguva, Alanhova, Alangova da denir.

<span class="mw-page-title-main">Ürgenç</span>

Ürgenç veya Gürgenç, Özbekistan'da şehir.

Mutî veya Fadıl "Mutîʿ lillâh" Tam Adı: Ebû’l-Kâsım "Mutîʿl illâh" Fadıl bin Câfer Muktedir Abbasi halifelerinin yirmiüçüncüsüdür.

İlhanlılar devrinde Alevîler Moğolların en güçlü devirlerinde Kara-Kurum saraylarında itibar sahibi olan Budist ve Hristiyan din adamlarıyla karşı karşıya gelen İslâmiyet mensupları çok büyük tehlikelere maruz kalmışlardı. İlhanlılar’ın henüz kudret sahibi olmadıkları devirlerde Cengiz’in kurduğu büyük imparatorluk henüz parçalanmamıştı. Onun yerine geçen “Oktay Han” ise Cengiz’in koyduğu yasaları taviz vermeden uygulamaktaydı. Bilhâssa Kayuk Han devrinde Moğol âdetlerinden kaynaklanan yasaların hâkimiyeti altında yaşayan Müslümanlar büyük işkencelere maruz kalarak ezilmekteydiler. Argon Han devrinde ise Müslümanlar çok şiddetli bir mezâlime maruz kaldılar.

<span class="mw-page-title-main">Gadîr-i Hum</span> Muhammedin 632 yılında damadı Ali lehine bir beyan içeren vaazı.

Gadîr-i Hum İslam peygamberi Muhammed'in 16 Mart 632 tarihinde vereceği vaaz için Müslümanların toplanmış olduğu tarihsel etkinliktir. Şiilerin ve Arap Alevilerinin inancına göre İslam peygamberi bu vaazinde, Ali bin Ebu Talib'i kendisinden sonra gelecek halef tayin etmiştir. Bu günün hicri yıldönümü Şiiler ve Arap Alevileri tarafından her yıl Gadir-i Hum Bayramı olarak kutlanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.