İçeriğe atla

Mavi Akım

Mavi Akım
Mavi Akım'ın yeri
Mavi Akım'ın yeri
Yer
ÜlkeRusya, Türkiye
Genel istikametikuzey–güney
Başlangıçİzobilni gaz tesisi, Stavropol Krai, Rusya
Geçtiği yerBeregovaya kompresör istasyonu, Karadeniz, Durusu Terminali
BitişAnkara, Türkiye
Genel bilgi
TürDoğalgaz
PartnerlerGazprom, Eni, BOTAŞ
OperatörGazprom, Blue Stream Pipeline B.V., BOTAŞ
Devreye alınması2005
Teknik bilgi
Uzunluk1.213 km (754 mi)
Maksimum deşarjYıllık 16 milyar metre küp
Avrupa'ya giden mevcut ve planlanan Doğal Gaz Boru Hatları
Mavi Akım Gaz Boru Hattı'nın açılışı için Türkiye'de bir araya gelen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ve eski İtalya Başkanı Başbakanı Silvio Berlusconi.

Mavi Akım Rusya'dan Türkiye'ye doğal gaz nakletmek için Karadeniz geçişli büyük boru hattıdır. Boru hattı merkezi Hollanda olan Rus Gazprom ve İtalyan ENI ortaklığıyla kurulan Blue Stream Pipeline B.V. tarafından inşa edilmiştir. Blue Stream Pipeline B.V. boru hattının deniz bölümünün ve Beregovaya kompresör istasyonunun sahibidir, Gazprom boru hattının Rus topraklarında kalan bölümünün işletmesini üstenmiş olup Türk topraklarında bulunan bölümün işletmesi ise Türk enerji şirketi BOTAŞ tarafından gerçekleştirilmektedir. Gazprom'un boru hattını inşa etmesindeki amacı Rus gaz iletim hatlarını artırmak ve Türkiye'nin üçüncü ülkelerle enerji anlaşmaları yapmasına engel olmaktır.

Mavi Akım hattının uzunluğu 1213 kilometre olup, Şubat 2003[1] tarihinde açıldı. Açılış törenine, Recep Tayyip Erdoğan'la birlikte, Vladimir Putin ile Silvio Berlusconi katılmıştır.

Mavi Akım projesi, Ankara ile Moskova arasında 1997 yılında imzalanan anlaşmaya göre, 25 yıl süreyle, Türkiye'nin Rusya'dan yılda 16 milyar metre küp doğalgaz satın almasını öngörüyor.

1213 kilometre uzunluğunda doğalgazı taşıyan boru hattının, yaklaşık 380 kilometresi, Karadeniz'in altından geçmektedir. Deniz altındaki boru hattı, 2150 metre derinlikle, yeryüzünün en derindeki boru hattıdır. Hattın yapımını, İtalyan ENİ şirketi üstlenmişti. Yıllık 16 milyar metre küp kapasiteli boru hattından Türkiye, 2002 yılı sonundan bu yana gaz almaktadır.

Bütçe

Mavi Akım projesinin maliyeti, 3,3 milyar dolar olup, proje için, İtalya ile Rusya arasında yarı yarıya ortaklı Transco adlı bir şirket kurulmuştur. İtalyan bankaları da, projenin maliyetini karşılamak amacıyla Rusya'ya yüz milyonlarca dolarlık krediler kullandırmışlardır.[]

Türkiye, İstanbul ve Çanakkale boğazları üzerinden taşınan Rus doğalgaz ve petrolünün de, Ceyhan'a ulaşmasını hedeflemektedir. Samsun-Ceyhan arasında günlük 1 milyon ton kapasiteli bir petrol boru hattının inşası, bu nedenle de, gündemde.[]Bu hattın lisansını, 2009 yılında, Türk Çalık Grubu, almıştır. İtalyan ENİ firması, Samsun-Ceyhan hattıyla da yakından ilgilidir.[]Çalık Grubu, hattın ortak yapımı konusunda ENİ ile mutabakata vardıklarını geçen hafta açıklamıştır.[]

Yolsuzluk iddiası

Mavi Akım projesi, yaklaşık 10 yıldır Türkiye gündeminde. Proje hakkında çeşitli yolsuzluk iddiaları ortaya atılmıştır. Yolsuzluk iddiaları nedeniyle Yüce Divan'da yargılanan eski enerji bakanları Cumhur Ersümer ve Zeki Çakan hakkında, Mavi Akım projesiyle ilgili iddialar da geçmektedir.

Mavi Akım'ın tam kapasiteyle yürürlüğe girmesiyle birlikte, Türkiye, doğalgazının yüzde 60'tan fazlasını Rusya'dan almakta ancak bu durumun, enerjide Rusya'ya bağımlılık yaratacağı görüşü de, Mavi Akım'a yönelik eleştiriler arasında.[]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı</span> Petrol boru hattı

Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru Hattı, 1.768 km uzunluğunda, Azerbaycan Bakü yakınlarındaki Sangaçal Terminali'nden gelen petrolü, Türkiye Akdeniz kıyısında Ceyhan deniz terminaline; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçerek taşıyan petrol boru hattı.

<span class="mw-page-title-main">Ünye-Ceyhan Boru Hattı</span>

Ünye-Ceyhan Boru Hattı, Ünye ile Ceyhan arasında oluşturulmak istenen petrol boru hattı.

<span class="mw-page-title-main">Arap Doğalgaz Boru Hattı</span>

Arap Boru Hattı, Mısır doğal gazını Avrupa'ya taşımak amacıyla kurulması planlanan boru hattıdır. Lübnan, Ürdün, Suriye ve Türkiye'yi de kapsayacak hattın 2007 veya en geç 2008'de Türkiye'ye Mısır doğalgazını getirmesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">BOTAŞ</span>

BOTAŞ, 1,83 milyar lira olan sermayesinin tamamı Türkiye Varlık Fonu A.Ş. adına kayıtlı olan ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi bir İktisadi Kamu Kuruluşu'dur. (KİT'tir)

<span class="mw-page-title-main">Boru hattı taşımacılığı</span>

Boru hattı taşımacılığı malı borular yardımı ile nakletme işidir. Genellikle sıvı ve gaz maddeler taşınır fakat pnömatik borularda kapsüllere konulan katı maddeler hava basıncı kullanılarak da taşıma yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Nabucco Doğalgaz Boru Hattı</span>

Nabucco boru hattı Ankara'da 13 Temmuz 2009 Pazartesi günü hükûmetler arasında imzalanan anlaşmayla başlamıştır, Türkiye'üzerinden AB ülkelerine doğalgaz taşımak üzere kurgulanan uzun geçişli bir boru hattı taşımacılığı projesidir. Avrupa'nın en büyük doğal gaz tedarikçisi konumundaki Rusya'dan yapılan sevkiyata alternatif olması amacıyla daha çok ABD ve AB tarafından desteklenmektedir. İmzalandığı tarihten daha önce adından söz ettirmeye başlayan projeye dair, 2006 yılında AB Enerji Komiseri Andris Piebalgs “Avrupa için gerekli ve AB’nin en önemli doğal gaz tedarik projesi” ifadelerini kullanmıştır. 2007 yılının ortalarında Rusya'nın, Orta Asya'daki, hattın büyük doğal gaz tedarikçileri olan ülkelerle büyük miktarlarda doğal gaz alım sözleşmeleri imzalayacağını duyurması ile büyük oranda sekteye uğradığı iddia edilmektedir. Bununla birlikte Alman RWE firmasının Şubat 2008'de Nabucco Şirketi'ne eşit ortak olmasıyla proje güç kazanmıştır. Hattın tam kapasitede karlı olabilmesi için gereken doğal gaz üretiminin halen İran'a uygulanan ambargo nedeniyle bu ülkeden de sağlanamayacak olması, hattın geleceğinde büyük soru işaretleri oluştursa da ABD hükûmetinin projenin geleceğine olan iyimser bakışının devam ettiği açıklanmıştır. Günümüzde proje Nabucco Batı ismini alarak Türkiye-Bulgaristan sınırından başlayacak şekilde değiştirilmiştir.

Çalık Enerji, Çalık Holding'e bağlı 1998 yılının yazında kurulmuş enerji alanında faaliyet gösteren şirkettir.

İran-Ermenistan Doğal Gaz Boru Hattı İran'dan başlayan Ermenistan'da sona eren 140 kilometre uzunluğunda boru hattıdır. Hattın 100 kilometrelik İran bölümü İran'ın Tebriz şehrinden İran-Ermenistan sınırına kadar devam eder. Ermenistan bölümü ise, Meghri kentinde sona erer. Ayrıca 197 kilometrelik bir boru hattı ülkenin merkezine ulaşacak ve ülkenin mevcut dağıtım ağına bağlanacak bir hattın yapımı planlamaktadır. Boru hattının yarıçapı 700 mm olup, yapımı 220 milyon Amerikan doları tutmuştur. İki ülke arasında yapılan anlaşma 20 yıllıktır. İran'dan alınan her bir metreküp doğalgaz için, Ermenistan İran'a 3 KWh elektrik vermektedir. Boru hattı 20 Aralık 2006'da çalışmaya başladı. Ancak hattın resmî açılışı iki ülkenin devlet başkanlarının katılmasıyla 19 Mart 2007'de gerçekleşti. İran'dan Ermenistan'a ikinci bir boru hattı yapılması halen gündemdedir. Bazı düşüncelere göre boru hattının yarıçapı Rus Gazprom şirketinin baskısından dolayı düşürülmüştür. Boru hattının çapının artmasıyla birlikte, bu boru hattından Avrupa'ya ihracat yapılması mümkün olabilecekti. Ancak Avrupa'daki doğal gaz pazarında çoğunluğu sağlayan Rusya bunu engellemek için hattın yarıçapını 700 mm'ye indirdi.

<span class="mw-page-title-main">Urengoy-Pomari-Ujgorod boru hattı</span>

Urengoy–Pomari–Ujgorod boru hattı veya Trans Sibirya boru hattı, önce Sovyetler Birliği daha sonra ise Rusya'nın ana doğalgaz ihraç boru hattıdır. Bir kısmı Ukrayna topraklarındadır ve bu ülke tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nord Stream</span>

Kuzey Akım 2, Rusça: Северный поток ), Baltık Denizi'ndeki bir doğalgaz boru hattıdır. Rusya'daki Vıborg şehrinden Almanya'daki Greifswald kasabasına kadar uzanmaktadır. Sahibi ve işletmecisi Nord Stream AG'dir.

<span class="mw-page-title-main">TürkAkım</span> Rusyadan Türkiyeye ulaşan doğalgaz boru hattı

TürkAkım , Rusya'dan başlayıp Karadeniz üzerinden Türkiye'ye aktarılması planlanan doğal gaz boru hattı projesinin adıdır. Projenin önerisi Türkiye'ye yaptığı bir devlet ziyareti sırasında, 1 Aralık 2014 tarihinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin tarafından yapıldı. Daha önceden yapılması planlanan "Güney Akım Projesi"nin yerini alan proje 10 Ekim 2016 tarihinde imzalanan Hükümetlerarası Anlaşma ile resmiyet kazanmıştır.

Petrol boru hatları listesi Dünya üzerindeki petrol boru hatlarını kıtalar esas alınarak düzenlenen listesi.

<span class="mw-page-title-main">Güney Akım</span>

Güney Akım, Rusya'dan başlayarak Karadeniz üzerinden Bulgaristan ve Sırbistan, Macaristan, Slovenya ve ayrıca Avusturya'ya aktarılması planlanan bir doğalgazı boru hattı projesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı</span>

Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı, Azerbaycan, ham petrolünü, Gürcistan Karadeniz kıyısındaki Supsa terminaline kadar ulaştıran 833 km uzunluğundaki petrol boru hattıdır. Azeri-Çıralı-Güneşli alanlarının petrollerini taşıyan hattı BP işletmektedir. Günde 100.000 varil pertol taşıyabilmektedir. Yıllık taşıma kapasitsi 7 milyon varildir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı</span>

Bakü-Novorossiysk boru hattı Bakü yakınlarındaki Sangachal Terminali'nden Rusya'nın Karadeniz kıyılarındaki Novorossiysk terminaline 1.330 kilometre (830 mi) uzanan uzun bir petrol boru hattıdır. Boru hattının Azerbaycandaki kısmı, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından işletilmektedir ve Rus kısmı ise Transneft tarafından.

<span class="mw-page-title-main">Sangaçal Terminali</span>

Sangaçal Terminali Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün 45 kilometre (28 mi) güneyinde Hazar Denizi kıyısında bulunan bir doğal gaz işleme ve petrol üretim tesisinden oluşan bir sanayi kompleksidir.

<span class="mw-page-title-main">Durusu Terminali</span> Doğalgaz İstasyonu

Durusu Terminali Çarşamba ilçesinde bulunan ve Samsun şehrine yaklaşık 60 km (37 mi) mesafede bulunan bir doğalgaz istasyonudur. Terminal hemen hemen deniz tarafında, Mavi Akım deniz altı doğalgaz boru hattının yüzeye çıktığı yerin hemen yakınında bulunmaktadır. Durusu Terminali yaklaşık 20 hektar büyüklüğündedir. Rus-Türk Mavi Akım projesinin entegre bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya'nın Gücü</span>

Sibirya'nın Gücü, Doğu Sibirya’da yer alan Yakutistan’dan Primorskiy Krayı ve Çin’e doğal gaz taşıyan bir boru hattı.

Kazakistan-Çin petrol boru hattı, Çin'in Orta Asya'dan petrol ithalatına izin veren ilk doğrudan petrol boru hattıdır. Kazakistan'ın Hazar kıyısından Sincan, Çin'e kadar uzanmaktadır. Boru hattının sahibi Çin Ulusal Petrol Şirketi (CNPC) ve Kazak petrol şirketi KazMunayGas idir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'daki boru hatları</span>

Azerbaycan, petrol endüstrisinin ilk başladığı yerlerden biridir ve tarihi, 19. yüzyılın sonlarından petrolün servetiyle bağlantılıdır. Azerbaycan'daki ana boru hattının toplam uzunluğu 4.600 kilometre (2.900 mi) idir.