İçeriğe atla

Mavi çukur

Belize'de Ambergris Caye yakınlarında bulunan Büyük Mavi Çukur
Dean's Mavi Çukuru, Long Island, Bahamalar
Watling'in Mavi Çukuru, San Salvador Adası, Bahamalar

Mavi çukur, yüzeye açık olan ve bir karbonat ana kayadan (kireçtaşı veya mercan resifi) oluşan bir kıyı veya adada gelişen büyük bir deniz mağarası veya düdenidir. Varlıkları ilk olarak 20. yüzyılın sonlarında balıkçılar ve dalgıçlar tarafından keşfedildi.[1] Mavi çukurlar tipik olarak gelgitsel olarak etkilenmiş tatlı, deniz suyu veya karışık su içerir. Derinliklerinin çoğu deniz seviyesinin altına iner ve batık mağara geçitlerine erişim sağlayabilir.[2] İyi bilinen örnekler Güney Çin Denizi (Ejder Çukuru), Belize (Büyük Mavi Çukur), Bahamalar (Dean's Mavi Çukuru), Guam, Avustralya (Büyük Set Resifi) ve Mısır'da (Mavi Çukur) bulunabilir.

Mavi çukurlar, cenotelerden, ikincisinin genellikle Deniz suyu yerine tatlı yer altı suyu içeren iç boşluklar olmasıyla ayrılır.

Kaynakça

  1. ^ Rice (23 Temmuz 2020). "Mysterious 'blue hole' near Florida wows scientists". USA Today. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020. 
  2. ^ Mylroie, J. E., Carew, J. L., and Moore, A. I., (1995), Blue Holes: Definition and Genesis: Carbonates and Evaporites, v. 10, no. 2, p. 225.

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bahamalar</span> Batı Hint Adalarında bir ülke

Bahamalar, resmi adıyla Bahama Milletler Topluluğu, Atlas Okyanusu'nda yer alan ve coğrafî açıdan Orta Amerika'ya dâhil edilen Batı Hint Adaları'nın kuzeydoğu sınırını oluşturan bir takımada ülkesi. Bahamalar, Turks ve Caicos Adaları ile birlikte Lucayan Adaları'nı oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Amerika</span> Dünyanın kuzey yarıküresindeki bir kıta

Kuzey Amerika, kuzey yarım kürede bulunan, kuzeyde Arktik Okyanusu, doğuda Atlas Okyanusu, güneyde Karayip Denizi ve kuzeybatıda Büyük Okyanus ile çevrili olan kıtadır.

<span class="mw-page-title-main">Florida</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Florida, Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu bölgesinde yer alan bir eyalettir. Batıda Meksika Körfezi, kuzeybatıda Alabama, kuzeyde Georgia, doğuda Bahamalar ve Atlantik Okyanusu; güneyde ise Küba ve Florida Boğazı ile komşudur. Hem Meksika Körfezi'ne hem de Atlantik Okyanusu'na sınırı olan tek eyalettir. Nüfusu 21 milyonu aşan eyalet, Amerika Birleşik Devletleri'nin en kalabalık üçüncü eyaleti, doğudaki eyaletler arasında en kalabalık olanı ve 2020 itibarıyla nüfus yoğunluğu bakımından sekizinci sırada yer almaktadır. Yüzölçümü 65.758 milkare (170.310 km2) olup, 50 eyalet arasında 22. sırada yer almaktadır. Miami, Fort Lauderdale ve West Palm Beach şehirlerinin yer aldığı Miami metropolitan alanı 6,138 milyonluk nüfusuyla eyaletin en büyük metropolitan alanıdır ve eyaletin en kalabalık şehri 949.611 kişilik nüfusuyla Jacksonville'dir. Florida'nın diğer büyük nüfus merkezleri arasında Tampa Körfezi, Orlando, Cape Coral ve eyalet başkenti Tallahassee yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hünnap</span> Bitki türü

Hünnap, cehrigiller (Rhamnaceae) ailesinden bahar aylarında hoş kokulu sarı renkli çiçekler açan, dikenli bir ağaç türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Lagün</span>

Lagün, Kıyı set gölü veya deniz kulağı dalgalar tarafından oluşturulan kıyı birikim şekillerindendir. Oluşumunda, kıyı akıntılarının da etkisi vardır. Kıyılardaki koyların ve girintilerin ağız kısımlarının dalga biriktirmesiyle oluşan kıyı kordonları ile kapanması sonucunda meydana gelirler. Lagünler genellikle kıyı lagünleri ve atol lagünleri olmak üzere iki gruba ayrılır. Karışık kum ve çakıl kıyılarında oluşur. Kıyı lagünleri olarak sınıflandırılan su kütleleri ile haliç olarak sınıflandırılmış su kütleleri arasında bir çakışma vardır. Lagünler dünyanın birçok yerinde ortak kıyı özellikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Mercan Denizi Adaları</span>

Mercan Denizi Adaları Bölgesi, Avustralya'da, Queensland eyaletinin kuzeydoğusundaki Mercan Denizi'ndeki bir grup küçük ve çoğunlukla ıssız tropik ada ve resiflerden oluşan Avustralya'nın dış bölgesidir. Yaşanılan tek ada Willis Adası'dır. Bölge, çoğu okyanus olan, Büyük Set Resifi'nin dış kenarından doğuya ve güneye uzanan ve Heralds Beacon Adası, Osprey Resifi, Willis Grubu ve on beş diğer resif/ada grubunu içeren 780.000 km²'yi kapsar. Cato Adası, bölgedeki en yüksek noktadır.

<span class="mw-page-title-main">Belize Set Resifi</span>

Belize Set Resifi, Belize sahilllerinde kral resiflerinin bir arada bulunmasıyla oluşmuştur. Büyük Set Resifi (Avustralya)'nden 5 kat küçük olan Belize Set Resifi, doğal oluşumu yüzünden Unesco Dünya Miras Listesi'ne alınmıştır. Büyük Mavi Çukur'un yer aldığı Lighthouse Resifi de Belize Set Resifi'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mercan resifi</span> Denizde taşlı mercan iskeletlerinin büyümesi ve birikmesiyle oluşan kaya çıkıntısı

Mercan resifleri canlı organizmaların ürettiği aragonit yapılardır. Az miktar besin içeren deniz sularında bulunur. Çoğu resifte, baskın organizmalar kalsiyum karbonattan oluşan bir dış iskelete sahip taş mercanları, kolonyal sölenterlerdir. İskeletsel materyaller, dalga hareketleri ve biyoerozyon ile parçalanıp yığılarak yaşayan mercanlar ve çok çeşitli hayvanlar ve bitkilerden oluşan yaşamı destekleyen kalsiyumlu bir oluşum meydana getirirler.

<span class="mw-page-title-main">Bahamalar bayrağı</span> Ulusal bayrak

Bahamalar bayrağı, Bahamalar'ın resmi ulusal bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Kayışsılar</span>

Kayışsılar ışınsal yüzgeçli balıkların bir takımıdır. Bu takım çeşitli derin deniz balık türlerini içerir. En derinde yaşayan tür, Abyssobrotula galatheae, Porto Riko Çukurunda 8.370 metrede görülmüştür. Buna karşın birçok türü daha sığ sularda, özellikle mercan resiflerinin yakınlarında, bazı türleri ise tatlı sularda yaşar. Birçok türü tropikal ve yarı tropikal bölgelerde yaşamasına karşın, Grönland sahilleri kadar kuzey bölgelerden Weddell Denizine kadar güney bölgelerde yaşayan türleri de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Mavi Çukur</span>

Büyük mavi çukur, Belize açıklarında bulunan büyük sualtı obruğu veya deniz çukuru. Belize City'den 70 km uzaklıkta bulunan Lighthouse Resifi'nin merkezinde bulunur. 300 metre çapında ve 124 metre derinliğindeki delik dairesel bir biçimdedir. Büyük mavi çukur, UNESCO'nun Dünya Mirasları Listesinde Belize Set Resifi koruma sistemininin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rock Adaları</span>

Chelbacheb olarak da bilinen Palau'daki Rock Adaları Palau'nun Güney Lagün'ünde Koror ve Peleliu devletleri arasında yer alan bir mercan adaları grubu ve Koror Devleti'nin bir bölümüdür. Ada grubunda farklı kaynaklara göre 250 ila 300 arasında ada bulunmaktadır. Adaların toplam alanı 47 kilometrekaredir. Adaların yüksekliği 207 metreye kadar çıkmaktadır. Adalar, 2012 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Honduras Körfezi</span>

Körfez ya da Honduras Körfezi Karayip denizine bağlantı kuran büyük bir giriştir, Belize, Guatemala ve Honduras kıyılarına sınrıı vardır. Kuzeyden güneye, yaklaşık 200 kmdir. Dangriga, Belize'den La Ceiba, Honduras'a uzanır.

Bahamalar kadın millî ragbi birliği takımı, ragbi birliğinde Bahamalar'ı temsil eden millî takımdır. İlk maçlarını 2008 yılında oynadılar.

<span class="mw-page-title-main">Exuma Cays Kara ve Deniz Parkı</span>

Exuma Cays Kara ve Deniz Parkı, Bahamalar'daki Exuma Cays'de yer alan koruma altındaki bir alandır. Korunan alan kuzeydeki Shroud Cay'dan güneydeki Bell Cay'a kadar uzanmaktadır. Bitki örtüsü, doğu tarafları alçak çalılık ve batı tarafları daha uzun çalılıklarla kaplanmış mangrov topluluklarından oluşur. Epifitik orkideler ve bromeliadlar da görülür.

Üçüncü Ming imparatorunun adını taşıyan Yongle Mavi Çukuru olarak da bilinen Ejder Çukuru, 300,89 metre (987,2 ft) derinliği ile dünyadaki bilinen en derin mavi çukurdur. Paracel Adaları'ndaki Discovery Resifi'nin yaklaşık 25 kilometre (16 mi)güneyinde yer almaktadır. Mavi çukurlar, yukarıdan bakıldığında belirgin bir mavi renk oluşturur. Karakteristik olarak sadece onlarca metre derinliğindedirler.

<span class="mw-page-title-main">Dean's Mavi Çukuru</span>

Dean's Mavi Çukuru, Bahamalar'da, Long Island'daki Clarence Town'ın batısında bir koyda bulunan bir mavi çukurdur ve 202 metre (663 ft) derinliğiyle Güney Çin Denizi'ndeki Ejder Çukuru'ndan sonra dünyanın ikinci en derin çukurudur.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Çukur (Kızıldeniz)</span>

Mavi Çukur, Mısır'ın Kızıldeniz kıyısındaki Dahab kentinin birkaç kilometre kuzeyinde, güneydoğu Sina'da yer alan bir dalış noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Glover's Resifi</span>

Glover's Resifi, Belize'nin güney kıyılarında, anakaradan yaklaşık 45 kilometre uzaklıkta bulunan kısmen su altında kalmış bir atoldür. Belize Bariyer Resifi'nin en dış sınırının bir parçasını oluşturur ve Turneffe Atolü ve Deniz Feneri Resifi ile birlikte bölgedeki üç atolden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Turneffe Atolü</span>

Turneffe Atolü, Ambergris Caye ve Caye Caulker'ın güneydoğusunda, Orta Amerika'da Belize kıyılarında, Belize City'den 20 mil (32 km) uzaklıkta yer almaktadır. Glover's Resifi ve Deniz Feneri Resifi ile birlikte Belize Bariyer Resifi'nin üç atolünden biridir. Yaklaşık 30 mil (48 km) uzunluğunda ve 10 mil (16 km) genişliğindedir, bu da onu Belize'deki ve Mezoamerikan Set Resifi Sistemi'ndeki en büyük mercan atolü yapmaktadır. Atol, 22 Kasım 2012 tarihinde resmen deniz koruma alanı ilan edildi.