İçeriğe atla

Maverdi

Latince Alboacen (972-1058) olarak bilinen Ebû el-Hasan 'Alî İbn Muhammed İbn Habîb el-Mâverdî (972-1058), Şafiî mezhebi hukukçusudur. Siyasal çalkantılar döneminde din, hükûmet, hilafet, kamu ve anayasa hukuku üzerine çalışmalar yaptı.

Biyografi

Maverdi 972 yılında Basra'da doğdu. Bazı yazarlar ailesinin Kürt olduğunu iddia ederler.[1][2] Şafiî tarihçi el-Hatib el-Bağdadi (d. 463/1072) babasını bir gül suyu satıcısı olduğunu söyler. Maverdi fıkha ilgi duyuyordu. İlk fıkıh eğitimini Basra da Mu'tezile âlimi Abdülvâhid b. Hüseyin es-Saymerî'den aldı. Daha sonra Bağdat'a giderek Ebû Hâmid el-İsferâyînî, Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed el-Bâfî ve diğer bazı âlimlerden ders aldı Abbasi Halifesi Kaim bin Emrullah döneminde diplomat ve kadı olarak çalıştı.[3] 1046 yılında siyaset sahnesinden çekildi ve kendini sadece kitap yazmaya verdi. Maverdi Bağdat'ta 27 Mayıs 1058 yılında öldü.[4]

Eserler

  • Al-Ahkam al-Sultania w'al-Wilayat al-Diniyya (Hükûmetin Yönetmelikleri)
  • Qanun al-Wazarah (Bakanlar Kanunları)
  • Kitab Nasihat al-Mulk (Yöneticilere Samimi Tavsiye Kitabı)
  • Kitab Aadab al-Dunya w'al-Din (Din ve Bu Dünya Ahlakı)
  • Peygamberlik Personaları

Kaynakça

  1. ^ Abul-Fazl Ezzati, The Spread of Islam: The Contributing Factors, ICAS Press (2002), p. 384
  2. ^ Library of Congress 23 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Rules for Governing. accessed September 2016.
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  4. ^ C. Brockleman"al-Mawardi" in the Encyclopedia of Islam 2, vol. 6, p. 869.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hadis</span> İslam peygamberi Muhammede isnat edilen sözler ve fiiller

Hadis, Muhammed'e atfedilen ve onun sözleri, fiilleri, onaylamaları ve sıfatlarını içeren bilgilerdir. Hadis âlimleri buna sahabe ve tabiînin söz ve fiillerini de eklemişlerdir. Ancak bunlar kaynak olma bakımından Muhammed'in fiil ve sözleri ile aynı seviyede değildirler ve hadis ilmi içerisinde farklı şekilde isimlendirilirler.

<span class="mw-page-title-main">Gazzâlî</span> Fars İslam bilgini ve polimat (y. 1058–1111)

Gazzâlî, yaygın adıyla Îmam-ı Gazzâlî, Ortaçağ Avrupası'nda Latinize edilmiş haliyle Algazelus ya da Algazel, İranlı, Sünni İslam âlimi, mutasavvıfı, müderrisidir. İslam düşünce tarihindeki en önemli ve en etkili fakih, müftü, filozof, teolog, mantıkçı ve mistiklerden birisi olarak kabul edilmektedir. XI. yüzyıl'ın müceddidi olarak nitelendirilmektedir. Gazzali'nin çalışmaları çağdaşları tarafından büyük bir önem ve övgüyle karşılanmış ve "İslam'ın delili" anlamına gelen Hüccetülislam unvanını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ömer</span> İslam Devletinin ikinci halifesi, sahabe

Ömer bin Hattab, İslâm peygamberi Muhammed'in sahâbesi ve İslâm Devleti'nin Ebû Bekir'den sonraki ikinci halifesidir. Ehl-i Sünnet, Ömer bin Hattab'ı zaman zaman "Ömer'ul-Farûk" diye anarlar. Şiiler ise Ömer'in hâlifeliğini tanımazlar. 23 Ağustos 634 tarihinde Râşidîn Halifeliği'nin ikinci hâlifesi oldu ve bu görevi, öldürüldüğü yıl olan 644'e kadar sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Sünnilik</span> en yaygın İslam mezhebi

Ehl-i Sünnet ve'l-Cemâat, kısaca Ehl-i Sünnet ya da Sünnîlik, İslam dininin dünya üzerindeki iki büyük kolundan biri ve %77-80'lik bir oran ile en büyük mensubunun bulunduğu mezhepler grubudur. Zaman zaman Sünnî İslam veya Sünnî mezhebi ifadesi de kullanılır. Günümüzde Sünnîlik, kendi içerisinde günümüzde yaşayan iki akaid mezhebi, dört fıkıh mezhebini içermektedir.

Hâricîlik, Hâriciyye ya da Havâric, İslam dininde bir siyasi mezhep olarak Hicri ilk yüzyılda ortaya çıkmış ve asırlardır kendini değişik şekillerde sergileyen bir hareket. İslâm dünyası içerisinde %2'lik bir kısmı oluşturmaktadır. Tarihte Hâricîler'in en aşırı fırkalarından olan Ezarika'nın ana görüşleri itibarıyla İslâm'dan çıktığını kabul ettikleri ve kendilerinden olmayan diğer Müslümanları tekfîr ile ithâm ederek öldürdükleri bilinmektedir. Günümüzde ise Hâricîler içerisinde en ılımlı kol olarak bilinen İbâdiyye'nin sadece çoğunlukta oldukları bölge olan Umman Sultanlığı ile nüfusun azınlığını teşkîl ettikleri Cezayir, Tunus'un Cerbe adası, Zanzibar ve Tanzanya'nın bazı muhitlerinde yaşamakta oldukları bilinmektedir. Öte taraftan "Umman İbâdîleri" kendilerinin Hâricîler'in bir dalı oldukları savını kabul etmemektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Şafii</span> Şafi mezhebinin kurucusu ve imamı

Şafii, İslam hukuku bilgini. Şafii mezhebinin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">İbn Kesir</span> Hadis ve tefsir bilgini, tarihçi

İbn Kesîr, Suriyeli muhaddis, müfessir ve tarihçi. Memlüklüler devrinde yaşamış tarih, tefsir ve fıkıh konusunda uzmanlaşmış tanınmış bir alimdir. İslam dünyasında kaynak bir tarih kitabı olan El Bidaye ve'n Nihayeyi yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tuğrul</span> Büyük Selçuklu Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

Tuğrul Bey veya Toğrül, Tuğril, Toghrïl Beg, I. Tuğrul Tam adı: Rükneddîn Ebû Talîb Muhammed Tuğrul-Bey bin Mikail bin Selçuk) (Arapça: طغرل بك; Farsça: طغرل بیک) Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu ve ilk sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Zeydîler</span>

Alevîler ya da Zeydî-Alevîler Hanedanlığı İran'ın bugünkü Taberistan (Mazenderan, Gilan ve Gülistan eyaletleri) bölgesinde 9. yüzyılda kurulan ve tarihte Elburz Dağları ile Hazar Denizi arasında yer alan Zeydî-Alevî olarak da bahsedilen, Caferîliğe bağlı olan Şiî Türkmen bir emîrliktir. Anadoludaki Alevîlerin büyük bir kısmının kökeni, günümüz İran'daki Taberistan ve Horasan bölgesindeki Türkmen Alevî, yani Ehl-i Beyt Hanedanına dayanmaktadır. Çapraz evliliklerle Arap-Türkmen aşiretleriyle Anadolu topraklarına uzanan ve varlıklarını sürdüren Zeydî-Alevîler isimlerini, soyundan geldikleri Zeyd-'ûl Alevî'den almaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Bekir er-Râzî</span> Fars filozof, simyacı, kimyager ve hekim (865–925)

Ebû Bekir er-Râzî ya da tam adıyla Ebû Bekir Muhammed bin Zekeriyyâ er-Râzî, Fars simyacı, hekim ve filozof. Gençlik yıllarında edebiyat ve musikî ile ilgilenmiştir ve geçimini kuyumculuk yaparak sağlamıştır. Râzî doğduğu şehir olan Rey'de felsefe, matematik, doğa bilimleri ve astronomi eğitimi aldıktan sonra Bağdat ve başka İslam şehirlerinde öğrenimini tamamladı. Daha sonrasında da tıp öğrenimi gördü. Rey ve Bağdat hastanelerinde başhekim olarak çalışan Râzî'nin eserlerinin hemen hemen hepsi Latinceye çevrilmiştir. Tıp alanında yazdığı Hâvî adlı ansiklopedi 17. yüzyıla kadar alanında en önemli başvuru kaynağı olmuştur. Râzî'nin tıp bilimine yaptığı en önemli katkılardan biri de ilk defa kimyayı tıbbın hizmetine sunmuş olmasıdır.

İbn Havkal veya tam adıyla Ebû'l-Kâsım Muhammed bin Ali en-Nasibi el-Bağdadi, 10. yüzyılın Aridoğulları Devleti'nin ünlü Arap kökenli Nusayri İslam yazarı ve coğrafyacısıdır. 977 yılında Sûret el-Arz isminde Arapça dilinde eserini yazmıştır. Kitabın çevirisinden onun yaşamından çok az bilgi verilmiştir, onun hocası olan İbrahim bin Muhammed el-İstahrî'nin yazdığı Al-Masâlik Al-Mamâlik adlı Arapça dilindeki kitabında onun yaşamına dair bahsedilsede hayatına dair yeterince bilgi içermemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cahiz</span> Basra doğumlu Arap bilim insanı

Cahiz veya el-Cahız gerçek ismi ve tam künyesi Ebu Osman Amr bin Bahr el-Kinani el-Fukaimi el-Basri olan, Basra doğumlu Afro-Arap yazar ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Taberî</span>

Muhammed bin Cerîr Taberî, 9. yüzyılda yaşamış din ve tarih bilgini. İran'da tarihî bir bölge olan Taberistan'da doğduğu için 'Taberî' olarak ünlenmiştir.

Beyzavî veya Kadı Beyzavî, İranlı hukukçu, bilim insanı ve Şafi'i-Eş'ari müfessir.

Mukatil bin Süleyman, Tabiin dönemi hadis alimi ve müfessir. Kur'an'ı tefsir eden ilk kişilerden birisi olmakla birlikte, kaleme aldığı bu tefsir günümüze ulaşmış ve tefsirin anlaşılması açısından bir prototip özelliği sergilemiştir.

Muktadî veya Ebû’l-Kâsım "el-Muktadî bi-ʿEmrillâh" Tam Adı: Ebû'l-Kâsım "el-Muktadî bi-ʿEmr i’l-Lâh" `Abd Allâh bin Muhammed ez-Zâhîre bin `Abd Allâh el-Kâ’im Bağdad Abbâsî Hâlifelerinin yirmiyedincisidir.

Râzî veya Muhammed "Râdî Billâh"" .. 934–940 döneminde halifelik yapmış yirminci Abbasi halifesi ve halifelerin otuzsekizincisidir.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Müfid</span> 11. yüzyılda yaşamış Şii din bilgini

Şeyh Müfid tam adıyla Muhammed bin Muhammed bin Numan, Şii tarihçi, mütekellim; fıkıh, kelâm ve hadis alimi.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Bekir Sûlî</span> Türk asıllı Iraklı şair

Ebû Bekr Muhammed b. Yahyâ b. Abdillâh b. Abbâs b. Muhammed b. Sûl-Tegin el-Bağdâdî eş-Şatrancî es-Sûlî, bir Türk alimi ve üç Abbâsî halifesi Müktefî, onun halefi Muktedir ve daha sonra, aynı zamanda öğretmenlik yaptığı Râzî'nin saray arkadaşıydı. Ebû Bekir kitap dostuydu, mektuplar yazdı, editör-şair, tarihçi ve bir shatranj oyuncusuydu. Dönemin biyografi yazarı İbnü'n-Nedîm bize onun "erkeksi bir duruşu" olduğunu söyler. En ünlüleri Kitāb al- Awrāq ve Kitāb al-Shiṭranj olmak üzere birçok kitap yazdı.

Berîdîler, Abbâsî tarihinde önemli rol oynayan ailelerden birisidir.