İçeriğe atla

Mauritius (aziz)

Mauritius
Magdeburg Katedralindeki Mısırlı Aziz Mauritius heykeli
İman Şehidi
Doğum250
Thebes, Mısır
Ölüm286
Alpes Poeninae
KutsayanlarKatolik Kilisesi, Doğu Ortodoks Kilisesi, Lüteryan Kilisesi, Anglikan Komünyonu
TürbeBazilika San Pietro in Ciel d'Oro - Pavia - Lombardia - İtalya
Yortu22 Eylül (Batı Kilisesi); 27 Aralık (Doğu Kilisesi)

Mauritius (Maurice, Moritz, Morris), Romalı komutan ve 286 yılında ölen Hristiyan Teb Lejyonu'nun lideridir. Hem Katolik hem Ortodoks kilisesi tarafından büyük saygı duyulur.

Mauritius, 250 yılında Eski Mısır'ın Thebes şehrinde (Luksor bölgesi) doğmuştur. Daha sonra Roma ordusuna asker olarak katılmış ve yükselmiştir. 6600 kişilik Teb Lejyonu'nu kurmuş ve başına geçmiştir. Mauritius Hristiyanlığın bir tehdit kabul edildiği Roma İmparatorluğu'nun parçalanma döneminde Hristiyan olmuştur.[1]

Aziz Mauritius'un Şehit Oluşu, El Greco (1580-1582)

Hristiyan kaynaklarına göre tamamen Hristiyan olan Teb Lejyonu ile birlikte Maximian tarafından Üçüncü Yüzyıl Krizi sırasında çıkan isyanları bastırmak için Galya'ya çağrılmıştır. Mont Blanc'daki St. Bernard Geçidi'ni açmak için görevlendirilmiştir. Gönderilmeden önce kendisi ve askerilerinden putperest tanrılarına adak vermeleri istenmiştir.

Maximian, bölgedeki Hristiyanlara saldırmasını emrettiğinde Mauritius buna karşı çıkmış ve imparator, cezalandırılmasını emretmiştir. Ceza olarak o zaman Roma ordusunda kullanılan her on askerden kura ile birinin infaz edildiği desimasyon yöntemi uygulanmıştır. Bundan sonra yeni emirler yollanmış, ancak itaat etmediği için ikinci bir desimasyon emredilmiştir.

Hristiyan dindaşlarına zulmetmeyi reddettikleri için imparator, geri kalan 6.666 askerin tamamının infaz edilmesini emretmiştir. Bu olayın gerçekleştiği yer İsviçre'de günümüzde Saint Maurice-en-Valais olarak bilinen Agaunum'da Saint Maurice-en-Valais Manastırı'nın bulunduğu yerde gerçekleşmiştir.

Teb Lejyonu'nun şehitliği, ilk olarak Lyon piskoposu Eucherius tarafından 434-450 yılları arasında dostu Salvius'a yazdığı bir mektupta anlatılmaktadır.

Anlatılan hikâyeyi doğrulayan bâzı kaynaklar bulunmaktadır. Bunlardan birincisi Teb bölgesindeki askerlere teslim edilen ekmek istihkakını gösteren bir papirüs kaydıdır. Bir diğer kanıt ise İskenderiye'de bulunan bâzı metal paralardır. Bu paralar Maximian tarafından askerlere verilmek üzere bastırılmıştır. Bir diğer kaynak, Roma döneminden günümüze ulaşan en eski belgelerden olan Notitia Dignitatum'dur. Bu belgede Teb bölgesinden gelen 4. lejyona ait askerlerin kayıtları geçmektedir.

295 yılında Kuzey Afrika'da infaz edilen Hristiyan Şehit Maksimilyen'in hikâyesinde de Teb'de Notitia Dignitatum'daki askerlerle aynı birliklerde bulunan Hristiyan lejyonerlerden bahsedilmektedir.

Yunan kaynaklarında bu askerlerin Kudüs piskoposu Zabdes tarafından vaftiz edildikleri yer almaktadır. Bu da Persler ile savaşta olan Roma İmparatorluğu'nun tecrübeli askerleri savaşa sürmek için geride Kudüs civarında yeni yerel birlikler oluşturduğu gerçeği ile uyuşmaktadır.

Mauritius hikâyesinin doğruluğuna karşı çıkanlar ise Roma İmparatorluğu'nda hiçbir birliğin tamamen infaz edilmediğini, buna alternatif olarak desimasyon yönteminin getirildiğini söylemektedir. 11. yüzyılda yaşamış Freisingli Otto isminde bir keşiş, Teb lejyonunun tamamen öldürülmediğini, aralarından kaçıp kurtulanların olduğunu yazmıştır.

Hikâyenin doğruluğu tam kanıtlanamasa da 515 yılından itibaren pek çok hacı, Agaunum'da Burgonya Kralı Sigismund tarafından kurulan manastıra akın etmiştir. Bu manastırın özelliği, diğer manastırlarda olduğu bir keşiş tarafından kurulmak yerine kral ve piskoposlar tarafından kurulmuş olmasıdır.

Mauritius, 926 yılında Roma İmparatorlarının koruyucusu olarak aziz ilan edilmiştir. Mauritius'un mızrağı, kılıcı ve mahmuzları 1916 yılına kadar Avusturya-Macaristan İmparatorluğu imparatorlarının taç giyme törenlerinde kullanılmıştır.

Hristiyan sanatında Mauritius, zırhlı ve kalkanında kırmızı bir haç ile tasvir edilir. Mauritius, İsviçre'nin kayak merkezleri ile ünlü Saint-Moritz şehrine ismini vermiştir.

Mauritius adına kurulmuş Avrupa'nın her yerine yayılmış 650'den fazla dinî yapı vardır. Sadece İsviçre'de Aargau'da yedi, Luzern'de altı, Solothurn'da dört adet kilise vardır. Mauritius'un bayramı Appenzell kantonunda resmî tatildir.

Mauritius adına kurulmuş çeşitli şövalyelikler de bulunur. Papayı korumakla görevli İsviçreli Muhafızlar'ın koruyucusudur.

Mauritius'a Mısır Kopt Kilisesi'nde de yer verilir. Almanya'daki Magdeburg Katedrali'nde bulunan 13. yüzyıldan kalma bir heykelde Mauritius zenci olarak tasvir edilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Mershman, Francis. "St. Maurice," The Catholic Encyclopedia, Vol. 10. [[New York City]]: Robert Appleton Company, 1911. 6 Mar. 2013". 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Batı Roma İmparatorluğu</span> Roma İmparatorluğunun bağımsız yönetilmiş batı yarısı

Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında İmparator I. Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan bir devlettir. Diğer yarısı ise Doğu Roma İmparatorluğu olan devlet, MS 3. ile 5. yüzyıllar arasında var olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu, ayrı bir bağımsız İmparatorluk mahkemesi tarafından yönetildikleri herhangi bir zamanda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinden oluşuyordu. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu terimleri modern zamanlarda fiilen bağımsız olan siyasi varlıkları tanımlamak için icat edildi; Çağdaş Romalılar İmparatorluğun iki ayrı imparatorluğa bölündüğünü düşünmediler, ancak onu iki ayrı imparatorluk mahkemesi tarafından yönetilen tek bir yönetim olarak idari bir çare olarak gördüler.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ</span> 5. yüzyıl – 15. yüzyıl arasını kapsayan tarihî dönem

Orta Çağ, tarihçiler tarafından 5. yüzyılın sonlarından 15. yüzyılın sonlarına kadar sürdüğü söylenen tarihî dönemi ifade eden kavramdır. Orta Çağ dönemine verilen bir diğer isim olan "Klasik Sonrası Dönem" terimi, "Klasik Antik Çağ" döneminin adından türetilmiş olsa da, daha geniş bir coğrafi tanıma sahiptir. Orta Çağ, tarihçiler tarafından ihtilaflar olmasıyla birlikte, genel olarak MS 500–1500 aralığındaki dönemi kapsamaktadır ve Antik Çağ ile modern zamanlar arasında ayrı bir dönem olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Roma lejyonu</span> Roma İmparatorluğunda 1.000 ile 5.600 kişi arasında değişen eski ağır piyade birliği

Roma Lejyonu Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu boyunca tüm Roma ordusunu ya da daha dar anlamda ağır piyadeleri kasteden temel askeri birlik. İkinci anlamı birkaç Kohorttan oluşan ve legionaries olarak bilinen ağır piyadelere vurgu yapar. Roma lejyonunun ana unsurunu ağır piyadeler oluştururken, piyadelere neredeyse her zaman bir ya da daha fazla sayıda, Roma yurttaşı olmayan kişilerden oluşturulan süvariler, düzenli birlikler ve avcılardan kurulu destek birlikleri olan Auxilialar eşlik ederdi.

<span class="mw-page-title-main">Phocas</span>

Phocas (547-610) Bizans imparatoru (602-610). Lejyon gedikli subaylarındandı. İmparator Mauricius'a karşı bir askeri ayaklanmaya elebaşılık yapıp isyan başarılı olunca imparatorluk görevini gaspedip meşru İmparator Mauricius'un boynunu vurdurdu. Hükümdarlığı zamanında Pers-Sasani istilaları ve içeride ardı arkası gelmeyen suikastler oldu. 610'da Herakleios tarafından tahttan indirildi ve öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Diocletianus</span> 284ten 305e kadar hüküm süren Roma İmparatoru

Gaius Aurelius Valerius Diocletianus 20 Kasım 284 ile 1 Mayıs 305 tarihleri arasında görev yapmış, Roma imparatorluğunu Doğu Roma ve Batı Roma olarak paylaştıran ve Doğu kısmının imparatorluğunu üstlenen bir Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Basiliscus</span>

Basiliscus, 9 Ocak 475 - Ağustos 476 arasında hüküm sürmüş, Leo Hanedanı'na bağlı Bizans imparatoru idi.

<span class="mw-page-title-main">Julianus</span> 331-363 yılları arasında yaşamıştır. 361-363 yılları arasında Konstantin Hanedanına mensup son pagan Roma imparatoruydu.

Flavius Claudius Iulianus ya da Julianus Apostata, 361-363 yılları arasında Konstantin Hanedanı'na mensup Roma imparatoruydu. Kendisi son pagan Roma imparatoruydu ve imparatorluktaki çöküşü durdurmak amacıyla geleneksel ibadeti geri getirmeye çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Theodosius</span>

I. Theodosius, Büyük Theodosius olarak da bilinir. MS 379'dan 395'e kadar Roma imparatoruydu. İmparatorluğun doğu ve batı kısımlarını birleştiren Theodosius, Doğu ve Batı Roma'nın ikisini birden yönetmiş son imparatordur. Ölümünden sonra imparatorluk ebediyen ikiye ayrılmıştır. Aynı zamanda Hristiyanlık'ı Roma İmparatorluğu'nun resmî dini yapmış olmasıyla da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Maxentius</span> Batı Roma İmparatoru

Marcus Aurelius Valerius Maxentius, Eski imparatorlardan Maximian'ın oğlu ve İmparator Galerius'un damadı olan 306 - 312 yılları arasında tahta çıkmış Batı Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Julius Nepos</span> 474-475 yılları arasında tahta çıkmış olan Batı Roma İmparatoru

Julius Nepos Batı Roma İmparatorluğu'nun son dönemleri olan 474-475 yılları arasında tahta çıkmış olan Batı Roma imparatoru. Aynı zamanda bazen tahta çıkan son De jure (yasal) Batı Roma imparatoru olarak telakki edilir. Başlangıçta İtalya ve halâ Roma İmparatorluğu'nun elindeki topraklarda hüküm sürmüştür. 475 yılından itibaren, görevden alınıp Romulus Augustus'la (Augustulus) yer değiştirildiği için sadece Dalmaçya'da hüküm sürmüş ve Galya üzerinde yasal hakları devam etmiş olsa da Batı Roma İmparatorluğundan geriye kalan diğer topraklar üzerinde otoritesini kaybetmiştir. Doğu Roma İmparatorluğu, görevden alınmasına rağmen onu yasal olarak Batı imparatoru olarak kabul etmeye devam etmiştir. 476 yılında Odoacer tarafından görevden alınacak olan Romulus hiçbir zaman bu şekilde bir kabul görmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">İtalya (eyalet)</span> Antik Roma döneminde İtalya yarımadasının ismix

İtalya (Italia), Roma Cumhuriyeti ve ardından gelen Roma İmparatorluğu döneminde İtalya yarımadasına verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">I. Mihail</span>

I. Mihail Rangabe, 811–813 arasında Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Roma lejyonları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, günümüze ulaşmış edebi, epigrafik ve arkeolojik deliller ışığında esas olarak Principate dönemine odaklanmış olan bir Roma lejyonları listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Leontios</span>

Leontios veya Leontius, ,, 695 ile 698 döneminde Bizans imparatorluğu imparatoru olmuştur. Bir gaspçı hanedansız imparator olarak II. Justinianos'a karşı bir isyanla ile imparator olmuş ve bir donanma komutanı olan III. Tiberios tarafından isyanla tahttan indirilmiştir. Leontias'in asıl adı ve tahtta iken kullandığı adı Leo olup zamanındaki ve sonraki Bizanslı tarihçiler onu Leontias diye anmışlardır.

Orestes, Doğu Roma'da Mısır Bölgesinin Valisi. İskenderiye piskoposu Cyril ile uyuşmazlık yaşamış ve bu çatışma filozof ve matematikçi İskenderiyeli Hypatia'nın ölümüne sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Felix ve Regula</span>

Felix ve Regula Zürih şehrinin 3 koruyucu azizinden ikisi. Katolik kilisesi tarafından aziz ilan edilmişlerdir. Erken dönem Orta Çağ'ına ait bir efsaneye göre Hristiyanlara karşı zulüm uygulayan Roma imparatoru Diocletianus tarafından öldürülmüş ve şehit olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Tribuno Memmo</span>

Tribuno Memmo (d. ? Venedik - ö. 991. 979 – 991 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 25'inci dükadır.

<span class="mw-page-title-main">Burgonyalı Sigismund</span>

Sigismund 516 yılından ölümüne kadar Burgonya kralıydı. Kral Gundobad ve eşi Caretene'nin oğluydu. 516'da babasının yerine geçti. Sigismund ve kardeşi Godomar, I. Clovis'in oğulları ile yaptığı savaşta yenildi ancak kardeşi Godomar kaçmayı başardı. Sigismund, esir olarak Orléans Kralı Chlodomer tarafından ele geçirildi. Kendisi ile eşi ve çocukları da idam edildi. Godomar daha sonra Burgonya ordusunu yeniden topladı ve krallığını geri kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Yuhanna Kassian</span>

Yuhanna Kassian, Hristiyan bir keşiş ve mistik bir yazar. Ortodoks ve Katolik kiliseleri tarafından Kilise Babası ve Aziz olarak kabul edilir. Yortusu Katolik Kilisesi tarafından her 23 Şubat kutlanır. Ortodoks Kilisesi’nde ise Şubat’ın 28’i veya 29’unda kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Marsilyalı Victor</span>

Marsilyalı Aziz Victor, Mısırlı bir Hristiyan şehit. Katolik Kilisesi ve Doğu Ortodoks Kilisesi'nde bir aziz olarak kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.